UMOWA DZIERŻAWY UMOWA POŻYCZKI UMOWA UŻYCZENIA

UMOWA DZIERśAWY
Umowa dzierŜawy jest umową konsensualną i wzajemną. Oznacza to, Ŝe dochodzi ona do skutku poprzez
zgodne oświadczenie woli stron umowy. O jej wzajemności stanowi obowiązek wydzierŜawiającego oddania
dzierŜawcy rzeczy oznaczonej w umowie do uŜywania i pobierania poŜytków, w zamian za co dzierŜawca jest
obowiązany do zapłaty wydzierŜawiającemu czynszu. Jak widać umowa dzierŜawy jest równieŜ umową odpłatną.
Przepisy Działu II kodeksu cywilnego odnoszące się do dzierŜawy stosuje się takŜe w wypadku, gdy osoba
biorąca do uŜywania i pobierania poŜytków nieruchomość rolną nie jest obowiązana do uiszczania czynszu, lecz
tylko do ponoszenia podatków i innych cięŜarów związanych z własnością lub posiadaniem gruntów.
UMOWA POśYCZKI
Umowa poŜyczki jest umową konsensualną, dochodzącą do skutku na mocy zgodnego oświadczenia woli
stron. Nie jest natomiast umową wzajemną, gdyŜ nawet w wypadku pobierania odsetek od poŜyczki przez poŜyczkodawcę nie moŜna mówić o ekwiwalentności świadczeń. Umowa ta jest ze swej istoty umową nieodpłatną,
jednakŜe moŜe przybrać charakter odpłatny, jeśli na poŜyczkobiorcy ciąŜy obowiązek zapłaty na rzecz poŜyczkodawcy odsetek.
W chwili obecnej umowa poŜyczki jest rozpowszechniona w stosunkach gospodarczych z uwagi na moŜliwość uzupełniania tą drogą niedoborów finansowych po kosztach niŜszych niŜ koszty kredytu bankowego.
Umowa poŜyczki, której wartość przewyŜsza 500 zł winna być stwierdzona pismem dla celów dowodowych.
UMOWA UśYCZENIA
Umowa uŜyczenia jest umową realną. Oznacza to, Ŝe dochodzi ona do skutku nie tylko przez podpisanie
umowy, ale równieŜ przez wydanie przedmiotu umowy.
Istotnym warunkiem odróŜniającym tę umowę od innych umów dotyczących korzystania z rzeczy jest jej nieodpłatność. Nie ma więc równieŜ charakteru umowy wzajemnej.
UMOWA SPRZEDAśY
Umowa sprzedaŜy, w zaleŜności od przedmiotu umowy, ma charakter umowy realnej lub konsensualnej (zob.
przypisy do umowy przewłaszczenia). Jest to jedna z najbardziej rozpowszechnionych w obrocie prawnym
umów. W ramach sprzedaŜy wyróŜnić moŜna kilka jej form, a mianowicie sprzedaŜ na raty, na próbę czy z zastrzeŜeniem własności rzeczy sprzedanej.
Co do formy zawarcia umowy naleŜy wskazać, Ŝe umowa sprzedaŜy nieruchomości winna być pod rygorem
niewaŜności sporządzona w formie aktu notarialnego.
UMOWA DAROWIZNY
Umowa darowizny jest umową zobowiązującą, choć w niektórych przypadkach moŜe przybrać postać umowy
rozporządzającej, a to wtedy, gdy dotyczy przeniesienia własności rzeczy oznaczonych co do toŜsamości czy
przeniesienia wierzytelności. Do specyfiki tej czynności prawnej naleŜy jej nieekwiwalentność. Oznacza to, Ŝe
darczyńca dokonuje nieodpłatnego przysporzenia na rzecz obdarowanego, kosztem swego majątku.
Umowa ta dochodzi do skutku przez zgodne oświadczenie woli stron. JednakŜe oświadczenia te nie muszą
zostać złoŜone równocześnie. Dla skuteczności umowy wymagane jest jedynie, aby darczyńca złoŜył oświadczenie przed obdarowanym. Następnie obdarowany winien złoŜyć oświadczenie o przyjęciu darowizny.
Zarówno po stronie darczyńcy, jak i obdarowanego moŜe występować więcej niŜ jedna osoba. Tak moŜe być
op. w przypadku przeniesienia wierzytelności przez wierzycieli solidarnych, czy teŜ przy darowiźnie rzeczy będącej współwłasnością.
Co do formy umowy, to darowizna dotycząca nieruchomości, a więc przeniesienie własności nieruchomości
(art. 158 k.c.) czy przeniesienie uŜytkowania wieczystego (art. 237 k.c.) winna mieć formę aktu notarialnego pod
rygorem niewaŜności. Natomiast przy umowie darowizny dotyczącej innych rzeczy i praw formę aktu notarialnego winno mieć wyłącznie oświadczenie darczyńcy. JednakŜe niezachowanie tej formy nie skutkuje niewaŜnością
czynności, jeŜeli przyrzeczone świadczenie zostało spełnione (art. 890 § 1 k.c.).
Odnośnie darowizny pamiętać naleŜy, Ŝe darowizny nie stanowią bezpłatne przysporzenia, gdy zobowiązanie
do ich dokonania wynika z umowy uregulowanej innymi przepisami kodeksu, lub gdy "darczyńca" zrzeka się
prawa, którego jeszcze nie nabył, albo nabył je w taki sposób, Ŝe w razie zrzeczenia się prawo uwaŜa się za niebyłe (art. 889 k.c.). Pierwsze wyłączenie dotyczy innych umów zawartych w kodeksie, które przewidują nieodpłatność świadczenia, a więc: umów uŜyczenia, poŜyczki, zlecenia, przechowania czy poręczenia. Drugi przypadek ma zastosowanie do umów z zakresu prawa spadkowego. Będzie to więc zrzeczenie się dziedziczenia lub odrzucenie spadku. Nie jest takŜe darowizną w świetle omawianego przepisu zrzeczenie się nieruchomości na rzecz
Skarbu Państwa.
UMOWA PRZEWOZU
Umowa przewozu jest obecnie bardzo rozpowszechnioną w stosunkach gospodarczych umową, i to zarówno
w krajowym, jak i międzynarodowym transporcie drogowym. W drodze tej umowy przewoźnik, prowadzący profesjonalnie taką działalność, zobowiązuje się do dokonania za wynagrodzeniem przewozu osób lub rzeczy. Do
umowy przewozu mają równieŜ zastosowanie przepisy ustawy z dnia 15 listopada 1984 r. - prawo przewozowe
(Dz.U. z 1995 r. Nr 119, poz. 575).
UMOWA ZASTAWU
Zastaw jest stosunkiem prawnym słuŜącym zabezpieczeniu wierzytelności. Dochodzi on do skutku na mocy
zawartej między stronami umowy, której przedmiotem mogą być rzeczy lub prawa. Warunkiem jednak skuteczności umowy jest określenie w niej wierzytelności, której spełnienie zastaw ma zabezpieczać. Wierzytelności te
mogą być nawet przyszłe lub warunkowe. Umowa zastawu ma charakter realny, gdyŜ dla jej skuteczności konieczne jest wydania przedmiotu zastawu.
Szczególną formą zastawu jest zastaw na rzecz banku, który ma charakter konsensualny.
UMOWA KOMISU
Umowa komisu zobowiązuje komisanta do sprzedaŜy rzeczy ruchomych na rzecz komitenta. Komisantem
moŜe być jedynie osoba prowadząca przedsiębiorstwo, a więc trudniąca się profesjonalnie działalnością w tym
zakresie. Umowa ta jest umową odpłatną i wzajemną. Prowizja bowiem ma charakter ekwiwalentny w stosunku
do świadczenia komisanta.
Z umowy tej wynika dla komisanta pełnomocnictwo do dokonania czynności prawnej z osobą trzecią, lecz na
rachunek komitenta (zastępstwo pośrednie).
UMOWA ZLECENIE
Umowa zlecenie jest jedną z umów, których przedmiotem jest świadczenie usług. Częstokroć mianem zlecenia określa się takŜe inne podobne stosunki prawne. Praktyka taka jest jednak niewłaściwa ze względu na to, iŜ
kodeks cywilny ściśle precyzuje co jest przedmiotem stosunku zlecenia. JednakŜe do tych umów stosuje się odpowiednio przepisy o zleceniu.
Stosunek zlecenia opiera się na wzajemnym zaufaniu stron umowy. Dlatego teŜ jej częścią jest pełnomocnictwo udzielone zleceniobiorcy do dokonywania określonych czynności prawnych w imieniu zleceniodawcy.
Umowa zlecenia ma charakter wzajemny, konsensualny i dwustronnie zobowiązujący. Korelatem wykonania
określonej czynności prawnej na rzecz zleceniodawcy jest wynagrodzenie otrzymywane z tego tytułu przez zleceniobiorcę.
Umowa dochodzi do skutku poprzez zgodne oświadczenie woli stron.
UMOWA O DZIEŁO
Umowa o dzieło jest umową o świadczenie usług. W przeciwieństwie jednak do pozostałych umów o świadczenie usług jest umową rezultatu. Oznacza to, Ŝe strony winny z góry określić co ma stać się końcowym efektem
wykonania umowy, za który zapłaci zamawiający. Efekt ten winien być przez strony uwaŜany w chwili zawarcia
umowy za pewny. Przy tym dzieło wykonuje podmiot posiadający określone przymioty pozwalające na osiągnięcie określonego przez strony rezultatu, jednakŜe po jego wykonaniu i przekazaniu zamawiającemu dzieło staje
się tworem samoistnym, niezaleŜnym od osoby wykonawcy. Z faktu tego wynika podstawowa róŜnica pomiędzy
stosunkiem zlecenia a umową o dzieło. „W odróŜnieniu od umowy zlecenia, umowa o dzieło wymaga, by starania przyjmującego zamówienia doprowadziły do konkretnego, w przyszłości, indywidualnie oznaczonego rezultatu. Umowa zlecenia nie akcentuje tego rezultatu, jako koniecznego do osiągnięcia, nie wynik zatem (jak w
umowie o dzieło), lecz starania w celu osiągnięcia tego wyniku, są elementem wyróŜniającym dla umowy zlecenia, tj. przedmiotem istotnym.”
Jako przykłady dzieła podaje się najczęściej w literaturze efekty pracy twórczej artystów jak op. obrazy czy
utwory muzyczne przygotowywane na zamówienie. NaleŜy jednak wskazać, Ŝe dzieło nie musi mieć charakteru
materialnego. MoŜe być tworem niematerialnym, naleŜy jednak przyjąć, iŜ winno zostać w jakiś sposób utrwalone. Dlatego teŜ naleŜy uznać, iŜ cech dzieła nie ma samo wykonanie utworu muzycznego czy wygłoszenie wykładu o ile nie idzie za tym ich rejestracja na jakichś nośnikach.
Zgodnie z orzecznictwem naleŜy stwierdzić, Ŝe dziełem jest końcowy wytwór o pełnej integralności składowych elementów.
Na podstawie powyŜej wskazanych cech umowy o dzieło moŜna stwierdzić, iŜ ma ona charakter wzajemnej i
odpłatnej umowy rezultatu.