Rodzaje mleka i przetwory mleczne w diecie niemowląt z wybranych

Rodzaje mleka i przetwory mleczne w diecie niemowląt z wybranych

Rodzaje mleka i przetwory mleczne w diecie niemowląt z
wybranych ośrodków Polski Centralnej i Wschodniej
Types of milk and dairy products in the diet of infants from central and eastern parts of Poland
Ewa Zagórecka, Anna Stolarczyk, Piotr Socha, Janina Piotrowska-Jastrzębska,
Jerzy Socha
Wstęp. W żywieniu niemowląt pokarm matki oraz mleko modyfikowane są głównymi źródłami energii,
składników odżywczych i mineralnych. W diecie dzieci powyżej 1 roku życia mleko i przetwory mleczne są
nadal istotnym składnikiem odżywczym, jak również najkorzystniejszym źródłem wapnia. Cel. Celem pracy była
analiza sposobu żywienia niemowląt, z uwzględnieniem rodzajów stosowanego mleka i spożycia przetworów
mlecznych, oraz ocena udziału tych pokarmów w pokryciu całodobowego zapotrzebowania na energię,
białko i wapń. Materiał i metody. Praca jest częścią projektu „Nawyki żywieniowe a stan odżywienia
niemowląt w Polsce", realizowanego w latach 2003-2005 jako prospektywne, wieloośrodkowe badanie
obserwacyjne. W jakościowej ocenie sposobu żywienia posłużono się metodą ankietową. Wartość
energetyczną i odżywczą diety oraz spożycie wapnia oceniono metodą 24-godzinnego wywiadu żywieniowego
przy zastosowaniu programu Dietetyk. Wyniki. Badaniami objęto 134 niemowlęta 6-miesięczne, w 2 etapie
uczestniczyło 98 dzieci 12-miesięcznych (73%). Analiza żywienia z okresu noworodkowego wykazała, że troje
(2,2%) dzieci było od urodzenia żywionych sztucznie, ale aż u 47,7% noworodków stosowano na oddziałach
szpitalnych dokarmianie mlekiem modyfikowanym. W podgrupie niemowląt żywionych w 6 m.ż. sztucznie (nie
karmionych piersią), mleka modyfikowane otrzymywało 97,6% dzieci, w 12 m.ż. - 82,5%. Wśród niemowląt
żywionych w sposób mieszany (częściowe karmienie piersią) odsetek dzieci spożywających mleka modyfikowane
był znacznie mniejszy: w 6 m.ż. - 25,3%, w 12 m.ż. - 36,6%. Było to związane z kontynuacją karmienia
naturalnego tych dzieci. Mleko krowie stosowano w żywieniu u 2,2% (3) dzieci w pierwszym półroczu życia
oraz u 17,3% w 12 m.ż. Stwierdzono, że u 10% niemowląt przetwory mleczne (jogurty, twarogi) wprowadzono do
diety przed 6 m.ż. W żywieniu niemowląt 6-miesięcznych posiłki mleczne pokrywały 73% normy dobowego
zapotrzebowania na energię i aż 92% zapotrzebowania na białko. U dzieci w 12 m.ż. posiłki mleczne
dostarczały 43% dobowego zapotrzebowania na energię i 63% normy zapotrzebowania na białko. Średnie
spożycie wapnia przez niemowlęta 6-miesięczne (przy szerokim zakresie wartości) wynosiło w 168% normy
dobowego zapotrzebowania, tylko 7% dzieci miało pokryte zapotrzebowanie w stopniu niższym niż 80% normy.
Niemowlęta 12-miesięczne spożywały średnio 578 mg wapnia, tj. 96% normy zapotrzebowania, a 32% dzieci
otrzymywało wapń w ilości mniejszej niż 80% zapotrzebowania. Wnioski. W żywieniu sztucznym i mieszanym
u większości niemowląt jest przestrzegana zasada stosowania mleka modyfikowanego. Stwierdzone
nieprawidłowości dotyczyły zbyt wczesnego wprowadzania do diety mleka krowiego i przetworów mlecznych,
nieprawidłowego przygotowywania mieszanek oraz stosowania ich w godzinach nocnych. Żywienie sztuczne
niemowląt w 6 m.ż. pokrywa dobowe zapotrzebowanie na wapń, natomiast niepokojący jest fakt, że prawie 1/3
dzieci w wieku 12 miesięcy spożywa wapń w ilości mniejsz niż 80% normy zapotrzebowania.
Introduction. In nutrition of infants, breastfeeding and formula-feeding are the major sources of energy,
nutrients and mineral components. In the diet of children over one year of age, milk and dairy products still
have high nutritional value and are the optimal source of calcium. Objective. The study objective was to
analyse the mode of feeding in infants with respect to the types of milk and dairy products, as well as to assess
their share in the 24-hour coverage for energy, protein and calcium. Material and methods. The study is part
of the project "Dietary habits and nutritional status of infants in Poland", realized in the years 2003-2005 as a
prospective, multicentre follow-up study. The questionnaire method was used for qualitative assessment. The
24-hour dietary recall method with the use of the programme Dietician was applied to evaluate the energetic and
nutritional value as well as calcium intake. Results. The study involved 134 infants at the age of 6 months, 98
children aged 12 months took part in stage 2 (73%). The analysis of nutrition in the neonatal period showed that
only 2.2% (3) of the newborns were not breastfed and received formula. In hospital wards, however,
supplementation with formula was applied in as many as 47.7% (64) of the newborns. Formula was given to
97.6% (41) of 6-month-old (42) and 82.5% (47) of 12-month-old non-breastfed children (57). Among the infants
receiving mixed nutrition, the percentage of those consuming formula was markedly lower 25.3% (22/87) in 6month-olds; 36.6% (15/41) in 12-month-olds, which was associated with continuation of breastfeeding in this
group of infants. Cow's milk was given to 2.2% (3) of the children in the first 6 months of life and to 17.3% (17)
of the 12-month-old infants. Dairy products (yoghurts, cottage cheese) were introduced into the diet of 10% of
infants under the age of 6 months. In the case of bottle-fed 6-month-old infants, dairy meals covered 73% of
daily demand for energy and 92% of protein requirement. In the 12-month-old children, dairy meals satisfied
43% of daily energy demand and 63% of protein requirement. Mean dietary intake in the 6-month-old infants
(with a wide range of values) ensured a calcium supply of 168% of daily demand, with only 7% of infants
receiving belo-w80% of the norm. The 12-month-old infants had an average dietary calcium intake of 578 mg,
i.e. 96% of the required norm. Calcium intake below 80% of the recommended norm was observed in 32% of
these children. Conclusions. The principle of modified milk application is satisfied in the majority of infants
receiving bottle-feeding and mixed feeding. The abnormalities found refer to premature dietary
supplementation of cow's milk and dairy products, improper preparation of milk mixtures and their application
at night. Bottle-feeding of 6-month-old infants covers the daily demand for calcium. However, it seems alarming
that the dietary calcium intake in almost 1/3 of the children at the age of 12 months covers less than 80% of
the required norm.