Karmienie sztuczne niemowląt w XIX i pierwszej połowie

Karmienie sztuczne niemowląt w XIX i pierwszej połowie XX wieku
Formula feeding of infants in the 19th century and in the first half of the 20th
century
Sylwia Silska, Marian Krawczyński
STRESZCZENIE
Początek żywienia sztucznego niemowląt związany jest z podawaniem im mleka zwierzęcego,
najczęściej krowiego. W połowie XIX wieku zauważono, że noworodki i małe niemowlęta lepiej
trawią mleko krowie rozcieńczone. Uznano, że należy je dosładzać. Nie było zgodności co do
stopnia rozcieńczania. Łatwiejsze trawienie mleka kobiecego już wówczas wskazywało na
wyższość karmienia piersią. Jeszcze przed erą bakteriologii, zgadzano się, że zarówno mleko, jak
i woda powinny być przegotowane, co poprawia ich tolerancję i zapobiega biegunkom,
zwłaszcza w okresie lata. Już w 1837 roku stwierdzono większą ilość kazeiny w mleku krowim
niż kobiecym. Po poznaniu różnic w składzie mleka kobiecego i krowiego karmienie niemowląt
stopniowo stawało się częścią sztuki lekarskiej i przechodziło pod nadzór medyczny. Zmieniały
się poglądy na temat metod ustalania zapotrzebowania niemowlęcia (system kaloryczny
Heubnera, nemowy Pirqueta). Milowy skok w żywieniu etiologii chorób przyniosły odkrycia roli
bakterii w procesach fermentacji (Pasteur, 1859) i rozwoju zakażeń (Semmelweis, 1847,
Escherich, 1886). Wykryto enzymy i witaminy. Na początku XX wieku stopniowo poznawano
fizjologię przewodu pokarmowego. Określono rolę enzymów w trawieniu białek, węglowodanów
i tłuszczów. Pomiary masy ciała niemowląt uznano za podstawowy miernik oceny rozwoju
dziecka. Już w latach dwudziestych XX wieku wskazywano na celowość zmniejszenia ilości
białka w żywieniu niemowląt.
Słowa kluczowe: żywienie, niemowlęta, mleko kobiece, trawienie, masa ciała
ABSTRACT
The beginning of artificial feeding is connected with giving infants animal milk, most often cow
milk. In the middle 19th century it was observed that newborns and infants can digest diluted cow
milk better. It was recognized that it had to be sweetened. There was no agreement on the degree
of dilution. Easier digestibility of breast milk already then pointed to the superiority of
breastfeeding.
Still before the bacteriology era there was consensus that both the milk and water should be
boiled so as to improve its tolerance and prevent diarrhea, especially in summertime. Already in
1837 an increased amount of casein was found in cow milk than in breast-milk. Upon
recognizing differences in the composition of breast milk versus cow milk, feeding infants was
becoming a part of medicinal art and undergoing medical supervision. The views on methods of
determining nutritional needs of infants were changing (Heubner's caloric system, Pirquest's nem
system). A milestone in nutrition and etiology of diseases were the discoveries of the role of
bacteria in the fermentation processes (Pasteur, 1859) and the development of infections
(Semmelweis, 1847, Escherich, 1886). Enzymes and vitamins were discovered. In the early 20th
century the physiology of the digestive tract was gradually explored. The role of enzymes in
digesting proteins, carbohydrates and fats was determined. The body weight measurements of
infants were considered the primary measure of the assessment of a child development. As early
as in the 1920s the need was indicated for reducing the amount of proteins in feeding infants.
Key words: Nutrition, Infants, Breast milk, Digestion, Body weight