Show publication content!

Transkrypt

Zakład Kamieniarski PPHU Sati
46-073 Wrzoski, ul. Wrocławska 24
tel. kom. 880 370 130, 784 518 593
tel. (+48) 77 546 22 78
[email protected]
Ekspozycja nagrobków
46-020 Krzanowice, Stara Droga 6 i 8
tel. kom. (+48) 666 523 384
tel. (+48) 77 546 21 84
[email protected]
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
od 1499 zł
od 76 zł/m²
od 280 zł/m²
od 320 zł/m²
od 280 zł/m²
od 76 zł/m²
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Nr 46 (1232), ISSN 2082-8195, nr indeksu 368202
7706
www.wochenblatt.pl
Nagrobki
Płytki granitowe
Schody
Blaty
Kominki
Tarasy
LARES: Diese Materialien
sind lediglich
Nowy punkt:
Oddział zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
13 – 19 XI 2015, cena 2,40 zł (VAT 5%)
WOCHENBLATT.pl
Zeitung der Deutschen in Polen Nanu?
Von Görlitz bis Warschau
Charyzma
J
ak traktować wynik MN w ostatnich wyborach parlamentarnych
– jak sukces czy niepowodzenie?
Na pewno zachowanie stanu
posiadania sprzed czterech lat, czyli
jednego posła, dla tak dużej organizacji jak nasza sukcesem nie jest,
stąd pytanie: co należy uczynić, by
w przyszłości było lepiej?
Odpowiedź wydaje się prosta –
kampanię wyborczą rozpocząć już
dzisiaj, ale... Tak czynimy po każdych wyborach, mimo to od lat naszym sukcesem jest nietracenie tego,
co mamy. Być może zatem nie jest
to do końca słuszna taktyka, która
może zakończyć się klęską i dopiero
wtedy dojdzie w naszych szeregach
do wielkiej dyskusji, rewolucji
i w konsekwencji wietrzenia kadry.
Czy jednak musimy postępować
w myśl powiedzenia „mądry Polak
po szkodzie”? Na pewno nie!
Musimy jednak jak najprędzej
do kilku naszych od wielu lat „pociągowych” nazwisk dokooptować
nowe twarze, ludzi z charyzmą,
których samo pojawienie się będzie
wzbudzać w wyborcach sympatię,
zaufanie i zainteresowanie. A takich
przecież w szeregach MN nie brakuje
– młodych, a już doświadczonych,
z sukcesami, których należy pokazać.
A zatem trzeba postąpić sprytnie,
tak jak PiS, który ukrył swoich liderów, z którymi przegrywał w ostatnich latach, i postawił na charyzmę
– twarze i osoby, które nie zdążyły
jeszcze zrazić ludzi do siebie – patrz
prezydent Andrzej Duda czy Beata
Szydło. Efekt? Spora część społeczeństwa nawet nie wsłuchiwała się
dokładnie w to, co mówią, wystarczył fakt, że byli i czarowali.
Krzysztof Świerc
Am 14. November 1990
Polen und Deutschland bereiten sich schon heute
unterzeichneten die Außenminister Polens und Deutschauf das 25. Jubiläum der Unterzeichnung des
lands den Grenzvertrag.
Nachbarschaftsvertrages im Jahr 1991 vor. Dabei
Diese Materialien
sinddes
lediglich
zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
istLARES:
das diesjährige
Jubiläum
Grenzvertrages
zwischen Deutschland und Polen in Vergessenheit
geraten. Wir erinnern an den langen und steinigen
Weg zur Grenzanerkennung
am 14.
November
Lesen
Sie aufsposób
S. 6 zabronione.
LARES: Niniejszy materiał
służy
wyłącznie1990.
do czytania. Powielanie w
jakikolwiek
Foto: PAP/Jan Morek
Werbung / Reklama
Wir suchen ab sofort langfristige
Produktionshelfer
für ein Sägewerk
in Nordhein-Westfalen
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens
untersagt.
8239
(Deutschland). Wünschenswert
wäre mit Berufserfahrung
und Deutschkenntnissen.
warsztat
Bernard Czok
Gute tarifliche Bezahlung
lmechanika pojazdowa
lczęści używane
und Wohnung frei.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w
jakikolwiek sposób zabronione.
llakiernictwo
Fa. Leski: Tel. 0049-7051-12340
lblacharstwo
lwynajem samochodów
46-022 Kępa k. Opola, ul. Wróblińska 17b
tel./fax: 77 456 86 58
kom. 602 369 462 (A4)
®
661 333 777
604 963 702
I S S N
2 0 8 2 - 8 1 9 5
CENTRUM
POMOCY
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie
do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
DROGOWEJ
    
www.autoczok.pl
  
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
8232
7877
Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
8238
Diese Materialien sind lediglich zum
Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
2 LARES:
Wochenblatt.pl Meinungenopinie 13. – 19. November 2015
Mein Senf dazu
A
Beuthen
gedenkt
ls wir in der Redaktion über die feierliche Enthüllung eines Denkmals
für die Opfer der Oberschlesischen Tragödie in Beuthen und der damit verbundenen Namensgebung für einen Platz in
der Stadt gesprochen haben (lesen Sie
auf Seite 4), hatte ich die Befürchtung,
dass die Beuthener Stadtverwaltung
der Oppelner deutschen Minderheit
die Show stehlen wird. Denn wie soll
„nur“ eine Tafel, zwar an prominenter
Stelle in der Oppelner Kathedrale, die
am kommenden Sonntag enthüllt wird,
mit einem großen Denkmal und einem
Platz mithalten?
Nun, das kann sie nicht in ihrer Form,
wohl aber in ihrer Aussage, denn der
Stadt Beuthen ging es vorrangig um die
eigenen Bewohner, die Opfer der Oberschlesischen Tragödie wurden.
Und damit man nicht in eine deutschfreundliche Ecke gedrängt wird, war
die Rede nur von einzelnen betroffenen
Gruppen, nicht aber von ihrer Nationalität. Die Opfer waren demnach ganz
einfach Schlesier … und Hitlergegner,
polnische Soldaten und schlesische Aufständische. Man könnte fast meinen,
dass kein einziges Opfer in Beuthen
Deutscher gewesen ist. Dabei erlitt die
oberschlesische Bevölkerung ja diese
Tragödie, weil die einmarschierenden
Sowjets in jedem Zivilisten einen Deutschen zu erkennen glaubten.
Nun wird mir manch einer vorwerfen,
ich mache aus einer Fliege einen Elefanten. Ich halte aber dagegen und sage:
Opfer der Oberschlesischen Tragödie
waren sowohl Deutsche, als auch Polen
und diejenigen, die sich nur als Schlesier
fühlten. Und das sollte man schon klar
benennen, statt Gruppen und soziale
Schichten aufzuzählen.
Nun will ich aber hier nicht nur kritisieren, sondern auch auf etwas Positives hinweisen. Meine Frau und ich
erziehen unsere Tochter zweisprachig,
damit sie – wenn sie denn schon diese
Möglichkeit zuhause hat – sich sofort
beide Sprachen aneignet. Und ich dachte bis vor kurzem, Familien wie wir sind
immer noch Exoten in der Region. Weit
gefehlt! Wir sind viele und von manch
einem hätte ich gar nicht gedacht, dass
er auch ein zweisprachig Erziehender
ist. Eine jede solche Familie bewirkt
auch in ihrem Umfeld ein Umdenken.
Ob es nun der Arzt ist, der weiß, dass er
mit manchen seiner kleinen Patienten
deutsch sprechen kann (und vielleicht
sogar soll), die Nachbarn, die anfangs
erstaunt über eine solche Erziehungsmethode sind, oder gar Passanten in
Oppeln, die einen vielleicht ungläubig
anschauen.
Je mehr wir sind und werden, desto
normaler wird es auch für die Mehrheit
der Bevölkerung, dass in einer Region
wie Oppeln (aber nicht nur) Deutsch
genauso zum Gesamtbild dazugehört
wie der Annaberg und die Klöße beim
Sonntagsmittagessen.
Seid also mutig, erzieht eure Kinder
zweisprachig und gebt ihnen noch ein
kleines Stück mehr Identität auf den
Weg in die Zukunft!
Bytom upamiętnia
G
dy rozmawialiśmy w redakcji o uroczystości odsłonięcia w Bytomiu
pomnika poświęconego ofiarom Tragedii Górnośląskiej oraz związanemu z nią
nadaniu nazwy skwerowi miejskiemu
(czytaj na stronie 4), miałem obawy,
że władze Bytomia chcą „ukraść show”
opolskiej mniejszości niemieckiej. Jak
bowiem „skromna” tablica – aczkolwiek jej zaplanowane na przyszły tydzień
odsłonięcie nastąpi w eksponowanym
miejscu, bo w katedrze opolskiej – ma
się do wielkiego pomnika i placu?
No cóż, pod względem formy może
i nijak – za to jej przesłanie jest nie
mniej wyraziste, zwłaszcza że władzom
Bytomia chodziło w pierwszym rzędzie
o własnych mieszkańców, którzy stali się
ofiarami Tragedii Górnośląskiej.
Ponadto, gwoli uniknięcia zaszufladkowania inicjatywy jako przyjaznej
Niemcom, mowa była tylko o pojedynczych grupach zawodowych dotkniętych
tragedią, nie zaś o ich narodowości. Ofiary były więc po prostu Ślązakami… oraz
przeciwnikami Hitlera, żołnierzami polskimi czy powstańcami śląskimi. Można by niemal sądzić, że ani jedna z ofiar
w Bytomiu nie była Niemcem. A przecież ludność Górnego Śląska doznała tej
tragedii właśnie dlatego, że wkraczający
na te tereny żołnierze radzieccy widzieli
w każdym cywilu Niemca.
Co niektórzy zarzucą mi, że robię
z igły widły, z czym się nie zgadzam
i mówię: Ofiary Tragedii Górnośląskiej
Rys. Andrzej Sznejweis
byłyVervielfältigung
zarówno Niemcami, jak i Polakakarz, który wie,untersagt.
że z niektórymi ze swoLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche
ist strengstens
mi, a także osobami, które czuły się wyłącznie Ślązakami. I to trzeba wyraźnie
nazwać po imieniu, zamiast wyliczać
grupy zawodowe i warstwy społeczne.
Nie zamierzam jednak w tym miejscu
jedynie zrzędzić, lecz chcę też zwrócić
uwagę na pozytywy. Otóż moja żona
i ja wychowujemy naszą córkę dwujęzycznie, aby – skoro już ma w domu
taką możliwość – przyswoiła sobie
od razu oba języki. Do niedawna myślałem, że rodziny takie jak nasza wciąż
jeszcze należą w regionie do rzadkości. Grubo się jednak myliłem! Takich
osób jest bowiem wiele, a wśród nich
i takie, o których nawet bym nie pomyślał, że wychowują swoje dzieci dwujęzycznie. Każda z takich osób i rodzin
sprawia, że także ich otoczenie zmienia
sposób myślenia. Czy będzie to np. le-
ich małych pacjentów może (czy nawet
powinien) rozmawiać po niemiecku;
sąsiedzi, którzy początkowo są zdumieni
tego rodzaju metodą wychowawczą, czy
wręcz napotykani w Opolu przechodnie, z których zapewne niejeden spojrzy
na nas z niedowierzaniem.
Im więcej nas jest i będzie, tym normalniejsze będzie także w oczach większości społeczeństwa to, że w regionie
takim jak Śląsk Opolski (ale nie tylko)
język niemiecki w równym stopniu składa się na całokształt życia jego mieszkańców, jak Góra św. Anny czy kluski
na niedzielny obiad.
Bądźcie zatem odważni, wychowujcie
swoje dzieci dwujęzycznie, dając im tym
samym coś jeszcze na drogę wiodącą je
w przyszłość!
Rudolf Urban
Die Gedanken sind frei
Prosto z Sejmu
I
Gemeinsame Geschichte
m nächsten Jahr werden Polen und
Deutschland feierlich das 25. Jubiläum der Unterzeichnung des deutschpolnischen Nachbarschaftsvertrages
begehen. Eines seiner Punkte war die
Anerkennung der deutschen Minderheit in Polen und man deklarierte
die Unterstützung ihrer Mühen vom
Wiederaufbau, des nach Jahren von
Entfremdung geschwächten eigenen
Sprach-, Kultur- und Geschichtsbewusstseins.
Vor ein paar Jahren versammelte
sich der sogenannte Runde Tisch um
den Versuch zu unternehmen, Mängel
im Bereich dieses Vertrages zu spezifizieren. In der Erklärung des Regierungsgremiums wurde uns zugestimmt,
dass trotz der fortgeschrittenen Zeit
polnische Kulturinstitutionen wie z.B.
Museen und Archive sich nach wie vor
nicht mit der schwierigen Geschichte
der Deutschen in den Nachkriegsjahren
und der Entstehung der Bewegung der
deutschen Minderheit vor 25 Jahren beschäftigen. Es gebe keine Wissenschaftsprogramme, die diese Schicksale erforschen würden. Dieser Mangel ist einer
der Gründe für den niedrigen Stand der
Akzeptanz gegenüber der Realisierung
der Rechte der deutschen Minderheit
in der Gesellschaft sei es im Falle der
zweisprachigen Ortsschilder, den Bildungsbedürfnissen oder den Gedenkstätten. In der Erklärung deklarierte die
polnische Regierung Verbesserung im
Bereich der musealen Präsentation der
Nachkriegsgeschichte der Deutschen in
Polen und die Entstehung eines Wissenschaftsprogramms zur Erforschung
dieser Geschichte.
Es wäre sehr wichtig, wenn Staatsinstitutionen die Thematik der deutschen Volksgruppe, die gleichzeitig
ihre Bürger sind, aufgreifen würden.
Dies ist umso wichtiger, da deren Geschichte bis heute einen Einfluss auf
die Haltung von vielen Menschen z.
B. in Schlesien hat.
Die Effekte dieser Eintragungen
bleiben mehr als mittelmäßig und es
sterben weitere Geschichtszeugen, es
gehen Dokumente verloren, es vergeht
die Zeit. Es bleibt ein unbestreitbarer
Eindruck, dass das spezifische Schicksal
dieser Bürger die Mehrheit nicht interessiert. Vergebens suchen wir in den
Museen in Oppeln, Kattowitz oder Allenstein nach Bildern von Vertreibung,
Darstellung von diskriminierenden
Bekanntmachungen des Generals A.
Zawadzki, Dokumentation von damals
üblichen Strafen für Nutzung der deutschen Sprache oder der Darstellung des
durch Jahrzehnte dauernden Exodus
von Schlesiern, Ermländern und Masuren nach Deutschland. Die Situation
nach den Wahlen weist auf keine Möglichkeiten hin, dass sich dieser Stand
verbessern wird.
Man kann auch nicht sagen, dass das
Interesse an dieser Thematik allgemein
gültig in der deutschen Wissenschaftsund musealen Welt wäre. Um jedoch
eine Unterstützung zu erlangen, wenden
wir uns an dortige Kulturinstitutionen.
Deshalb wurde beschlossen, eine Vereinbarung über Zusammenarbeit mit dem
Oberschlesischen Landesmuseum in
Ratingen zu unterzeichnen. Ein weiteres
Element waren die Gespräche von letzter
Woche mit Vertretern des Bundesinnenministeriums und des polnischen
Kulturministeriums. Wir hoffen, dass
auf diesem Weg, die erforderlichen Geschichtskenntnisse in das Bewusstsein
eindringen werden. Schade ist jedoch,
dass man dies so schwer vor der eigenen
Tür erreicht.
nadal nie zajmują się trudną historią
Niemców w latach powojennych, powstaniem wielkiego ruchu mniejszości
niemieckiej przed 25 laty, nie istnieją
programy naukowe badające te losy. Ten
brak jest jedną z przyczyn stale niskiego
w społeczeństwie stanu akceptacji dla
realizacji praw mniejszości niemieckiej
czy to w postaci szyldów dwujęzycznych,
czy potrzeb edukacyjnych, czy miejsc
upamiętnień. W deklaracji rząd polski
obiecał poprawę w zakresie muzealnej
prezentacji powojennej historii Niemców w Polsce oraz powstanie programu
naukowego do badania tej historii. Byłoby ważne, aby to państwowe instytucje
podjęły tematykę istotnej grupy swoich
obywateli niemieckiej narodowości, tym
bardziej że ta historia do dzisiaj wpływa
na postawy wielu osób np. na Śląsku.
Efekty tych zapisów pozostają więcej
niż mierne, tymczasem znikają kolejni
świadkowie historii, przepadają dokumenty, mija czas. Pozostaje nieodparte
wrażenie, że specyficzny los tych obywateli nie interesuje większości. Próżno
szukać w opolskich, katowickich czy
olsztyńskich muzeach obrazów wypędzeń, prezentacji dyskryminacyjnych
obwieszczeń gen. A. Zawadzkiego,
udokumentowania masowych kar za
mówienie po niemiecku czy prezentacji
trwającego przez dziesięciolecia exodusu Ślązaków, Warmiaków i Mazurów
do Niemiec. Sytuacja powyborcza nie
wskazuje na możliwość poprawy tego
stanu.
Trudno powiedzieć, aby zainteresowanie tą tematyką było powszechne w niemieckim świecie naukowym czy muzealnym, ale aby uzyskać jakieś wsparcie,
zaczynamy zwracać się w stronę tamtejszych instytucji kulturalnych. Stąd
uzgodnienie o podpisaniu deklaracji
o współpracy z Górnośląskim Muzeum
w Ratingen. Kolejnym elementem były
zeszłotygodniowe rozmowy w berlińskich ministerstwach spraw wewnętrznych i kultury. Mamy nadzieję, że tą drogą potrzebna nam wiedza historyczna
zacznie przenikać do świadomości,
jednak szkoda, że tak trudno uzyskać
to na własnym podwórku.
Bernard Gaida
Niepewne
czasy
V
Ungewissheit
orige Woche war ich erstmals seit
der Parlamentswahl im polnischen
Parlament, um die Bescheinigung über
meine Wahl zum Abgeordneten für die
8. Legislaturperiode von Vertretern der
Staatlichen Wahlkommission entgegenzunehmen.
Der Tag war jedoch ein wenig anders
als jener, den ich vier Jahre zuvor erleben durfte. Damals geschah alles in
einem Klima der Machtkontinuität, so
dass es sehr ruhig zuging und keinerlei
Ungewissheit zu spüren war. Letzte Woche aber spürte ich deutliche Nervosität,
und das nicht nur bei Politikern und
Abgeordneten, sondern auch aufseiten
der Kanzleibeamten. Die Gesichter der
Menschen widerspiegelten auch die Frage: Was passiert in einigen Tagen, wenn
der jeweils neue Marschall, die Vizemarschälle, das neue Sejm-Präsidium
oder auch die neue Regierung gewählt
werden? Denn dies alles wird einen einschneidenden Einfluss auf die Ereignisse
der darauffolgenden Tage haben, auch
wenn die Verfahrensweise ja bekannt
und vorhersehbar ist. So werden als
Nächstes die einzelnen Ausschüsse gebildet, die Ausschussvorsitzenden gewählt, Abgeordnete für die Ausschüsse
benannt sowie parlamentarische Arbeitsgruppen gebildet.
Was sorgt nun also für so viel Ungewissheit? Nun, das gesamte aktuelle
Geschehen im Sejm sieht viel anders aus
als 2011. Es ist gelinde gesagt vieles neu
– und Neues und Unbekanntes sorgt ja
üblicherweise für Nervenkitzel. Ich hoffe
dennoch, dass letztlich alles gut geht
und die über 200 Abgeordneten, die sich
jetzt zum ersten Mal im Sejm befinden,
ohne zuvor nennenswerten Kontakt mit
dem polnischen Parlament gehabt zu
haben, eine neue Kraft, Optimismus
und Dynamik mitbringen und den Sejm
weiterhin effizient oder gar effizienter als
vorher arbeiten lassen. Und ich glaube,
die neuen Abgeordneten werden auch
einen gewissen Pragmatismus einbringen, durch den die Arbeitsqualität des
Sejm künftig besser wird.
Notiert von Krzysztof Świerc
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie
wszyjakikolwiek
sposób
W
po wyborach byłem
w pol- zabronione.
skim parlamencie. Celem mojej wizyty
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche
ist strengstens untersagt.
byłoVervielfältigung
odebranie zaświadczenia o wyborze
ubiegłym tygodniu po raz pierw-
mojej osoby na posła ósmej kadencji,
które było wręczane przez przedstawicieli Państwowej Komisji Wyborczej.
Był to jednak dzień nieco inny
od tego, jaki dane mi było przeżyć cztery
lata wcześniej, kiedy to została zachowana praktycznie ciągłość władzy, co powodowało, że było bardzo spokojnie
i nie wyczuwało się żadnej niepewności. Jednak w ubiegłym tygodniu łatwo
było wyczuć nerwowość i to nie tylko
polityków, posłów, ale także po stronie
urzędników kancelarii. Na twarzach
ludzi malowało się też pytanie, co się
będzie działo za kilka dni, kiedy zostanie wybrany nowy marszałek, wicemarszałkowie, nowe prezydium Sejmu,
nowy rząd. To wszystko bowiem będzie
miało niezwykle istotny wpływ na to,
co wydarzy się w kolejnych dniach,
choć procedura jest wszystkim znana
i przewidywalna. Wiemy, że będzie
konstruowanie komisji, wybór przewodniczących, zapisywanie się posłów
do poszczególnych komisji, tworzenie
zespołów parlamentarnych.
Co zatem budzi tyle niepewności?
Otóż to wszystko, co się obecnie dzieje
w Sejmie, wygląda inaczej niż w 2011
roku, mówiąc delikatnie – trwa odnowa, a nowe i nieznane wzbudza zwykle
dreszczyk emocji, czasami wręcz nerwowości. Mam jednak nadzieję, że ostatecznie wszystko przebiegnie dobrze i tych
ponad 200 posłów, którzy w Sejmie
znaleźli się po raz pierwszy, nie mając
wcześniej z polskim parlamentem poważniejszej styczności, wprowadzi nową
siłę, optymizm, dynamizm i spowoduje,
że Sejm będzie sprawnie pracował, może
nawet sprawniej niż wcześniej. Wierzę
też w to, że nowi posłowie wprowadzą
pewnego rodzaju pragmatyzm, dzięki
któremu jakość pracy tego Sejmu będzie lepsza.
Notował Krzysztof Świerc
Kogo interesuje nasza historia?
W
przyszłym roku Polska i Niemcy będą uroczyście obchodzić
25-lecie podpisania traktatu dobrosąsiedzkiego. Jednym z jego punktów
było uznanie mniejszości niemieckiej
w Polsce i deklaracja wsparcia jej starań
o odbudowę osłabionej po latach wyobcowania własnej świadomości językowej,
kulturowej i historycznej.
Kilka lat temu zebrał się tzw. okrągły
stół, by dokonać próby szczegółowego
podsumowania niedostatków w zakresie
realizacji traktatu. W deklaracji tego gremium rządowego zgodzono się z nami,
że mimo upływu lat polskie instytucje
kultury takie jak muzea czy archiwa
Poseł Ryszard Galla
LARES: Diese Materialien sind
lediglich
Lesen bereitgestellt. Jeglichei społeczeństwo Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
46/1232 Nr.
Politik
undzum
GesellschaftPolityka
Wochenblatt.pl 3
Krakau: Die Stadt versinkt im Smog
Unter der Rauchglocke
Schwarz Rot Gold
Abgestempelt
Die Heizsaison hat in Polen begonnen und wieder einmal kämpfen
Polens Großstädte gegen den Smog. Am weitesten will Krakau gehen,
was kein Wunder ist, denn an manchen Tagen sieht man das Stadtpanorama gar nicht.
służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Gegen ein Verbot
D LARES: Diese
Öfen
sprachenzum
sich Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Materialien der
sind
lediglich
er Smog ist in Polen vor allem ein
saisonales Problem und entsteht
nicht vorrangig durch die Abgase von
Autos oder den großen Fabriken. Nein,
es sind die vielen privaten Haushalte in
den polnischen Großstädten, die in den
Herbst- und Wintermonaten für den
Smog verantwortlich sind. Denn anders
als in Westeuropa werden in vielen älteren Mehrfamilienhäusern in Polen die
Wohnungen nicht durch Fernwärme
beheizt, sondern jede Familie hat bis
heute ihren eigenen Ofen und schüttet
Kohle hinein, um es sich wohlig warm
zu machen.
Der unrühmliche erste Platz geht
dabei an Krakau, das jedes Jahr in einer einzigen Abgaswolke verschwindet, die den Menschen immer mehr
zusetzt, dicht gefolgt vom oberschlesischen Industriegebiet. Doch auch
Breslau verzeichnet seit Jahren höhere
Durchschnittstemperaturen, die eben
auf den Smog zurückgeführt werden.
Vor einigen Wochen haben deswegen
die polnischen Kommunen eine vermeintlich gute Waffe gegen den Smog
erhalten, und zwar ein Gesetz, das den
Bürgermeistern die Möglichkeit geben
auch die Bergbaugewerkschaften aus.
soll, aktiv für eine smogfreie Luft tätig
Nicht die großen Schornsteine im Bildhintergrund sind
zu werden.
Der polnische
Präsident
An- der Grunddo
LARES: Niniejszy
materiał
służy
wyłącznie
czytania.
Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
für den
Smog
drzej Duda sagte zwar nach der Unterzeichnung
Gesetzes, es solle
nicht
Gegen
ein Verbot der Öfen sprachen
sinddeslediglich
zum
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Foto: mamik / fotopolska.eu
einfach eine Grundlage für das generelle
Verbot von Kohleöfen sein, doch genau
das befürchten viele.
Denn kurzfristig gesehen wäre es für
die von Smog befallenen Städte einfach,
die alten Öfen per Verordnung ersetzen
zu lassen, wie es der Krakauer Stadtpräsident Jacek Majchrowski bereits angedacht hat. Doch würde dies vor allem
die ärmeren Bevölkerungsgruppen treffen, die sich Investitionen zumeist nicht
leisten können. Für sie muss also eine
andere systematische Lösung gefunden
werden. Dies kann z.B. ein gesonderter Fond sein, aus dem man zumindest
einen Teil der Anschaffungskosten für
neue, ökologische Öfen zurückzahlt.
sich auch die Bergbaugewerkschaften
aus, die befürchten, die Nachfrage nach
Kohle könnte sehr weit zurückgehen,
womit die ohnehin schwierige wirtschaftliche Lage der Bergwerke sich
noch verschlimmern könnte.
Bislang allerdings hat noch keine
Stadt in Polen einen konkreten Plan,
außer Krakau, wo ab 2018 das Heizen
mit Kohle verboten (!) werden soll. Was
werden die alternativen Heizquellen sein
und werden die Bürger bei dieser Initiative mitziehen, ist heute noch unklar.
Bis auf Weiteres sollte man also Polens
Großstädte im Winter meiden, wenn
man keine Kohleabgase einatmen will.
Rudolf Urban
Foto: Norbert Nieslony
Warszawa: Witold Waszczykowski o współpracy z Niemcami
Sprzeczne przekazy
Z Vaterlandu
Projekt poparło 360 z 602 posłów, przeciwko opowiedziało się 233 parlamentarzystów, a 9 wstrzymało się od głosu.
Posłów nie obowiązywała tym razem
dyscyplina klubowa, a samo głosowanie
poprzedziła ożywiona debata. Przyjęta
przez Bundestag ustawa przewiduje kary
do trzech lat pozbawienia wolności za
udzielenie pomocy w samobójstwie osobie pragnącej umrzeć. Zakaz pomocy
dotyczy organizacji i osób działających
komercyjnie. Z kolei pomoc ze strony
osoby bliskiej lub lekarza pozostanie
niekaralna. Autorzy ustawy stwierdzili,
że debata na temat aktywnej pomocy
w umieraniu wyciągnęła temat śmierci
ze sfery tabu, jednocześnie zakazując
kontrowersyjnym organizacjom czerpania zysków z pomocy w samobójstwie.
ogólnej liczby niemieckiego społeczeństwa, średni wskaźnik europejski wynosi
aż 24,4% i jest zawyżany przez inne kraje
Europy. W Niemczech osoba zagrożona
ubóstwem to taka, która posiada do dyspozycji miesięcznie mniej niż 987 euro
(3948 złotych), będąc osobą samotną;
dla małżeństw z dziećmi wskaźnik ten
wynosi 2072 euro (8288 złotych).
W
niedawnym wywiadzie dla konserwatywnego dziennika „Rzeczpospolita”, zatytułowanym „Koniec idylli z Niemcami”, Waszczykowski miał
stwierdzić, że polityczne zbliżenie Polski
i Niemiec w wykonaniu poprzedniego
rządu Platformy Obywatelskiej było błędem. Kandydat na ministra nie szczędził
też krytyki niemieckiej polityce wobec
uchodźców. Według Waszczykowskiego uchodźcom w Niemczech otwarto
natychmiast wszystkie drzwi, podczas
kiedy Polacy po przystąpieniu do UE
musieli czekać aż 7 lat na nieograniczone
podjęcie pracy.
Sam kandydat dzień później odwołał się jednak do wywiadu, sugerując
opaczne zrozumienie jego słów przez
dziennikarza. Waszczykowski stwierdził,
iż Niemcy są strategicznym partnerem
Polski, szczególnie w zakresie gospodarczym, i „PiS nie zależy na pogorszeniu
stosunków z Niemcami i panią Merkel”.
Polityk dodał, że „co innego się mówi,
a co innego pisze” oraz że „często stosu-
Foto: Adrian Grycuk /Wikimedia Commos
Najpoważniejszy kandydat na nowego ministra spraw zagranicznych
Lider Pegidy porównuje ministra do nazisty Nie dla zorganizowanych samobójstw
wykazały najnowsze badania, mimo w rządzie PiS Witold Waszczykowski
Po dwuletniej debacie Bundestag za- że jedna piąta obywateli Niemiec na- uchodzi za zwolennika ścisłej współtwierdził ustawę zakazującą w Niem- rzeka na biedę, to wciąż jest to jeden pracy ze Stanami Zjednoczonymi.
LARES: Niniejszy
materiałi służy
wyłącznie
do czytania.
w jakikolwiek sposób zabronione.
czech organizacjom
osobom działająz najniższych
wskaźnikówPowielanie
w Europie.
cym komercyjnie udzielania aktywnej Podczas kiedy średni wskaźnik osób ży- Jaki ma stosunek do Niemiec? PrzeLARES: Diese Materialien
sind
lediglich
zum Lesen
Jegliche
Vervielfältigung
pomocy
w popełnieniu
samobójstwa.
jącychbereitgestellt.
w ubóstwie wynosi około
20,6% kazy
co do tego są sprzeczne.ist strengstens untersagt.
Najprawdopodobniej przyszły szef polskiej dyplomacji –
Witold Waszczykowski.
nek PiS do Niemiec jest demonizowany
Lider antyislamskiego ruchu Pegida
i wplatany w stereotypy”.
LARES: zDiese
sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens
untersagt.
Rzecznik obecnego
jeszcze rządu
Lutz Bachmann
Drezna Materialien
będzie się
Lider Pegidy Lutz Bachmann
Foto: Metropolico.org/Flickr
musiał skonfrontować ze śledztwem
niemieckiej Prokuratury Generalnej.
Podczas jednej z głośnych demonstracji
Pegidy Bachmann miał przed 8 tysiącami zwolenników porównać niemieckiego ministra sprawiedliwości Heiko
Maasa do nazistowskiego ministra propagandy Josepha Goebbelsa. Ponadto
lider określił polityka mianem „jednego
z najgorszych duchowych podpalaczy
w historii Niemiec”. Jak poinformowało
jednak Ministerstwo Sprawiedliwości,
minister Maas nie ma zamiaru składać
doniesienia na Bachmanna. Gdyby
lidera miał czekać proces, konieczny
byłby pozew samego ministra dotyczący
znieważenia.
Coraz więcej ataków na uchodźców
Jak podaje niemieckie MSZ, w Niemczech rośnie ilość ataków na domy azylowe dla uchodźców. Minister spraw wewnętrznych Thomas de Maizière podał
niedawno, że do października zanotowano około 520 przypadków przestępstw
takich jak wybicie szyb czy podpalenia.
Z kolei coraz poważniejsze media donoszą także o przestępstwach popełnianych
przez uchodźców. Jak podało czasopismo
„Focus”, syryjscy emigranci zablokowali
niedawno ruch na jednej z głównych
ulic Hamburga. Podczas bójek z policją
ucierpiały w związku z tym trzy osoby.
Łukasz Biły
PO Cezary Tomczyk skrytykował w każdym razie słowa Waszczykowskiego:
– Jeżeli nasze strategiczne partnerstwo
z Niemcami jest podważane, jeszcze
zanim Witold Waszczykowski został
ministrem spraw zagranicznych, to niedobrze wróży dla naszych stosunków.
Niemcy są dla nas nie tylko ważnym
partnerem gospodarczym, ale również
byli naszym ambasadorem, jeśli chodzi
o wielkość przyznanych nam środków
unijnych – ocenił Tomczyk.
Witold Waszczykowski jest posłem
PiS i byłym ambasadorem Polski w Iranie. W MSZ ma zastąpić Grzegorza
Schetynę.
Łukasz Biły
Bieda w Niemczech na niskim poziomie
Rekordowo niskie bezrobocie i niski wskaźnik ubóstwa. – Mimo kryzysu uchodźców oraz afer takich jak
ta związana z Volkswagenem niemiecka
gospodarka wciąż ma się dobrze. Jak
Werbung / Reklama
Usługi
Elektriker und
Sanitärinstallateure
Pogrzebowe
für den Arbeitseinsatz
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie winjakikolwiek
sposób zabronione.
Sprowadzanie
Hamburg gesucht.
zmarłych
z zagranicy
Wir stellen günstigen Wohnraum
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
zur Verfügung. Das Arbeitsverhältnis
erfolgt in Festeinstellung.
Bezahlung nach Tarifvertrag.
PM factory GmbH
Wandsbeker Königstraße 7
22041 Hamburg, Deutschland
Tel: 0049 40 689 13 205
Załatwianie formalności
Opieka nad grobami
Machnik N.
Ozimek, Schodnia Nowa,
www.machnik.ozimek.pl
Tel./fax: (077) 46−52−456
www.tanczak.pl
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt.
8231
8240
1765
Taki uœmiech, to
Twoja wizytówka
WOCHENBLATT.pl
zaprasza do odwiedzania strony internetowej
www.wochenblatt.pl
7709
Diese Materialien sind lediglich zum AktuellesAktualności Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
4 LARES:
Wochenblatt.pl 13. – 19. November 2015
Beuthen: Ein Stadtplatz wird der Oberschlesischen Tragödie gewidmet
Doppelstandards?
dieser Art in Polen. Die Heilige Messe Dzierżonia, postanowiono nadać naNorbert Rasch, Vorstandsmitglied bei der Oppelner SKGD, sagte hinsichtlich
anlässlich der Denkmalenthüllung und zwę Ofiar Tragedii Górnośląskiej. Obie
der auf Veranlassung des Woiwoden eingerichteten Erinnerungsdatender Platzbenennung zelebrierte der Bi- inicjatywy zaplanowano na 6 listopada.
bank, in der auch deutsche Denkmäler ihren Platz haben, dies sei ein
schof von Gleiwitz Jan Kopiec.
Z wnioskiem do rady miasta zwrócił się
LARES:
Niniejszy
materiał
służy
do czytania. Powielanie
sam prezydent Bytomia Damian BartyZeichen dafür, dass
wir „in der
geschichtlichen
Narration
nunwyłącznie
in eine
Bytom: Miejski skwer poświęcony Tragedii la. „Jest sprawą słuszną, aby na trwałe,
PhaseLARES:
der Normalität
eingetreten
sind.“
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche
Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
Górnośląskiej
– Podwójne standardy?
dla pamięci potomnych,
uczcić pamięć
nter den Erinnerungsakzenten
hinsichtlich der sogenannten
Oberschlesischen Tragödie verdienen
die Enthüllung eines Denkmals und die
Benennung eines Stadtplatzes nach den
Opfern der Oberschlesischen Tragödie
in Beuthen an ein und demselben Tag
ganz gewiss ein besonderes Lob. Geht
man allerdings tiefer in den Kontext
der Beuthener Initiative, so liegt der
Gedanke nahe, dass uns von der von
Rasch beschworenen „Normalität“ noch
immer sehr viel trennt.
Unter den Großstädten Oberschlesiens hat Beuthen ethnisch zweifellos eine
Ähnlichkeit mit Oppeln. Und es war
Beuthen, das noch im 19. Jahrhundert
unter Oberbürgermeister Georg Brüning zu einem der wichtigsten Industriestandorte und einer der modernsten
Städte im deutschen Kaiserreich wurde.
83 Jahre nach seinem Tod hat Beuthens
polnische Stadtverwaltung nun – trotz
der noch immer in Polen teilweise vorhandenen polnisch-deutschen Ressentiments – einen repräsentativen Platz vor
dem Rathaus nach ihm benannt. Für
viele Teilnehmer der Feier der Platzbenennung aus deutschen diplomatischen
Vertretungen und der deutschen Minderheit war dies nicht nur eine Geste
der Anerkennung für die Verdienste
eines herausragenden Kommunalpolitikers, sondern auch Ausdruck einer
gelebten Toleranz und der Verbreitung
historischer Wahrheit, der ein Vorbild
für andere oberschlesische Städte ist.
Seine Fortsetzung sollte dieser Trend
mit dem im September gefassten Stadtratsbeschluss finden, wonach man an
der Jan-Dzierżon-Straße ein Denkmal
für die Opfer der Oberschlesischen Tragödie errichten wollte. Zudem wurde
entschieden, den Stadtplatz an der Straßenkreuzung Jan-Frenzel-Straße und
Jan-Dzierżon-Straße nach den Opfern
wszystkich niewinnych ofiar Tragedii
„Ich weiß, dass
odniesieniu do stworzenia przez Górnośląskiej” – czytamy w uzasadnieauch Polen der
pracowników wojewody opol- niu rady miasta odnośnie do nadania
skiego bazy upamiętnień, w której swoje nazwy skwerowi.
Oberschlesischen
miejsce mają także niemieckie pomniMimo chwalebnej inicjatywy konTragödie zum Opfer
ki, członek zarządu TSKN na Śląsku tekst uzasadnienia zarówno postawiegefallen sindsłuży
und dass
Opolskim
Norbert Rasch stwierdził,
nia pomnika, jak i nazwania skweru nie
wyłącznie do czytania. Powielanie
w jakikolwiek
sposób zabronione.
że „w narracji historycznej wchodzimy wszystkim się podoba: – W obu uzaviele in Oberschlesien
w pewien
etap normalności”. Wśród
sadnieniach ani
razu nie użyto słowa
LARES: Diese Materialien beim
sindPlebiszit
lediglich
Vervielfältigung
ist akstrengstens
untersagt.
für zum Lesen bereitgestellt. Jegliche
centów upamiętniających tzw. Tragedię „Niemcy”. Gdy czyta się, że wszystkie
Górnośląską odsłonięcie pomnika, jak ofiary były Górnoślązakami, ma się wraPolen votierten, und
i nadanie miejskiemu skwerowi imie- żenie, że chce się sprawę podać w zmiękich habe damit auch
nia ofiar Tragedii Górnośląskiej jednego czonej formie, po to, żeby nie użyć słokein Problem.“
dnia zasługuje z pewnością na szczególną wa „Niemcy”. Jako członek mniejszości
W
Foto: Joachim Makowski
U
pochwałę, lecz gdy zgłębiamy kontekst niemieckiej wiem, że ofiarami Tragedii
inicjatywy
w Bytomiu, może sposób
on sugero- zabronione.
Górnośląskiej byli też Polacy, a wielu
Der Beuthener
für die Opfer der Oberschlesischen
doPlatz
czytania.
Powielanie
w jakikolwiek
wać, że od „normalności”, o której mówi w plebiscycie na Śląsku głosowało za
Tragödie ist der erste seiner Art in Polen
der Oberschlesischen
Tragödie
zu beRasch,
wciąż wiele nas dzieli. ist strengstens
Polską, nie mamuntersagt.
z tym problemu. ByłoLARES: Diese Materialien
sind lediglich
zum
Lesen bereitgestellt. Jegliche
Vervielfältigung
nennen. Beide Initiativen waren für den aber nur gerecht gewesen, ganz einWśród górnośląskich metropolii By- by jednak sprawiedliwe, żeby po prostu
6. November geplant. Mit dem Gesuch
war Beuthens Stadtpräsident Damian Bartyla höchstpersönlich an den
Stadtrat herangetreten. „Es ist nur recht
und billig, die Erinnerung an all die unschuldigen Opfer der Oberschlesischen
Tragödie dauerhaft im Gedächtnis der
Nachwelt zu verankern“, heißt es in der
Stadtrat-Begründung zur Benennung
des Platzes. So löblich die Initiative
auch ist, kann der Begründungsinhalt
sowohl in Bezug auf das Denkmal als
auch auf die Platzbenennung unmöglich
jedem gefallen: „In beiden Begründungen wurde kein einziges Mal das Wort
,Deutsche’ verwendet. Wenn man liest,
dass alle Opfer ,Oberschlesier’ waren,
bekommt man den Eindruck, dass
hier versucht wird, die Sache in aufgeweichter Form darzulegen, um das
Wort ,Deutsche‘ zu vermeiden. Ich als
Angehöriger der deutschen Minderheit
weiß, dass auch Polen der Oberschlesischen Tragödie zum Opfer gefallen
sind und dass viele Oberschlesier beim
Plebiszit für Polen votierten, und ich
habe damit auch kein Problem. Es wäre
fach zu schreiben, dass die Opfer der
Oberschlesischen Tragödie Polen und
Deutsche waren“, sagt Joachim Makowski aus Beuthen.
Die Worte von Joachim Makowski
deuten womöglich an, dass in Beuthens
Gedächtnispolitik doppelte Standards
gelten. Einerseits verehrt die Stadt
einen deutschen Oberbürgermeister,
andererseits, so berichtet Makowski,
fehlte bei der Denkmalenthüllung nicht
zuletzt die deutsche Flagge. Zu unserer
Frage, ob die Stadt nicht etwa gezielt
die Nennung von Deutschen unter den
Opfern der Oberschlesischen Tragödie
vermeide, gab es von der Pressestelle
des Stadtpräsidenten keine Stellungnahme. Man schickte uns lediglich die
gescannten Beschlüsse bezüglich des
Denkmals und des Stadtplatzes. Unter
den Opfern der Oberschlesischen Tragödie nennt man dort u.a. Teilnehmer
der Polnischen Aufstände sowie Veteranen des Warschauer Aufstandes und
des Antihitler-Widerstandes.
Das Denkmal und der Stadtplatz
in Beuthen sind die ersten Initiativen
tom z pewnością etnicznie uchodzi za
podobny do Opola. To właśnie Bytom
stał się pod rządami nadburmistrza
Georga Brüninga jeszcze w XIX wieku
jednym z najważniejszych ośrodków
przemysłowych i jednym z najbardziej
nowoczesnych miast w Cesarstwie Niemieckim. 83 lata po jego śmierci polskie
władze Bytomia nazwały jego imieniem
– mimo wciąż w Polsce obecnych polsko-niemieckich uprzedzeń – reprezentacyjny plac przed ratuszem miasta.
Dla wielu przedstawicieli niemieckich
placówek dyplomatycznych oraz mniejszości niemieckiej był to nie tylko ukłon
w stronę zasług wybitnego samorządowca, ale także wyraz faktycznie stosowanej tolerancji i szerzenia prawdy
historycznej, będący przykładem dla
innych górnośląskich miast.
Kontynuacją tego trendu miała być
wrześniowa decyzja Rady Miasta Bytomia, zgodnie z którą przy ulicy Jana
Dzierżonia miał być wzniesiony pomnik ofiar tzw. Tragedii Górnośląskiej,
a skwerowi miejskiemu znajdującemu
się na zbiegu ulic Jana Frenzla i Jana
napisać, że ofiarami Tragedii Górnośląskiej byli Polacy i Niemcy – mówi mieszkaniec Bytomia Joachim Makowski.
Słowa Joachima Makowskiego mogą
sugerować, że w polityce upamiętnień
Bytomia panują podwójne standardy.
Z jednej strony miasto wielbi niemieckiego nadburmistrza, z drugiej – jak
relacjonuje Makowski – podczas odsłonięcia pomnika brakowało choćby
niemieckiej flagi. Do naszego zapytania,
czy miasto celowo unika wymienienia
Niemców wśród ofiar Tragedii Górnośląskiej, biuro prasowe prezydenta
Bytomia się nie odniosło, przesłano
jedynie skany uchwał dotyczących pomnika i skweru. Wśród ofiar Tragedii
Górnośląskiej wymienia się tam m.in.
powstańców śląskich, weteranów Powstania Warszawskiego czy konspiracji
antyhitlerowskiej.
Pomnik oraz skwer w Bytomiu
są pierwszymi tego typu inicjatywami
w Polsce. Mszę świętą z okazji odsłonięcia pomnika i nadania nazwy skwerowi
celebrował biskup gliwicki Jan Kopiec.
Łukasz Biły
Oppeln, Breslau: Holteivortrag in der Eichendorff-Bibliothek
Berlin: Winfrid Halder rezygnuje z funkcji dyrektora
Fundacja
posposób
raz kolejny
bez szefa
LARES: der
Niniejszyschlesischen
materiał służy wyłącznie Identität
w jakikolwiek
zabronione.
Schöpfer
Prof. Winfrid Halder miał objąć
LARES:
Diese
Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche
Vervielfältigung
Karl von
Holtei prägte
entscheidend
funkcję
dyrektora Fundacji Ucieczdas schlesische Bewusstsein und die
ka, Wypędzenie, Pojednanie. Tak
schlesische Sprache. Über das Werk
się jednak nie stanie, gdyż 3 listoHolteis und dessen Auswirkungen
pada Halder zrezygnował z funkcji
auf die Werke anderer Persönlich„ze względów osobistych”.
keiten Schlesiens sprach am 4. NoLARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w
Fundacji Ucieczka, Wypędzenie,
vember in der Oppelner EichendorffPojednanie zrobiło się głośno
Bibliothek
der Breslauer
LARES:
Diese Germanist
Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche
Vervielfältigung
istpod
strengstens untersagt.
koniec roku 2014, kiedy to dotychczasoProf. Wojciech Kunicki.
wy dyrektor, prof. Manfred Kittel, ustąpił
W
ie kein anderer prägte der 1798
in Breslau geborene Schriftsteller,
Schauspieler, Rezitator und Theaterleiter Karl von Holtei die Kulturidentität
der Schlesier und deren Sprache im
19. Jahrhundert. Sein wichtigstes Werk
„Schlesische Gedichte“ (1830) war ein
Riesenerfolg – am Ende des Gedichtbandes schreib Holtei ein Nachwort
und ein Wörterbuch ins Hochdeutsche. Diese Gedichte seien nicht nur
ästhetisch wichtig, sondern hätten auch
eine wissenschaftliche Beschäftigung
mit der Schlesischen Mundart, betonte
Wojciech Kunicki.
Das Werk hat auch die Studien an
der schlesischen Mundart initiiert:
Sie waren von enormer Bedeutung für
Gerhart Hauptmann, Philo vom Walde (Johannes Reinelt) und auch für die
Breslauer Dichterschulen, die seit der
Jahrhundertwende sehr aktiv waren.
„Holtei lernte 1822 Eichendorff in Breslau kennen. In „Deutsche Blätter für
Poesie, Literatur, Kunst und Theater“, die
z funkcji po fali krytyki ze strony rady
naukowej fundacji. Ta zarzucała mu
m.in. jednostronność w przedstawianiu
tematyki wysiedleń i wypędzeń.
Jego następcą w czerwcu 2015 roku
został prof. Winfrid Halder, którego
kandydatura jednak również wzbudzała kontrowersje wśród członków
rady naukowej oraz części niemieckich
polityków. Nowemu dyrektorowi zarzucano w szczególności brak kompetencji
do sprawowania funkcji właśnie w takiej
fundacji oraz bliskość do partii CDU.
Na znak protestu z rady naukowej fundacji wycofało się kilku naukowców,
wśród nich jej przewodniczący Stefan
Troebst.
Krok ten jednak nie zmienił decyzji
personalnych i prof. Winfrid Halder nadal pozostał desygnowanym dyrektorem
fundacji. Jego nagła rezygnacja zaskoczyła ministra stanu ds. kultury Monikę
Gruetters, która powiedziała, że żałuje,
ale jednocześnie respektuje wolę Haldera. W najbliższym czasie Gruetters chce
przedstawić radzie fundacji „propozy-
Foto: Beek100/Wikipedia
O
Prof. Wojciech
Kunicki (links) imsłuży
Gespräch mitwyłącznie
Dr. Peter Tarlinski. do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Niniejszy
materiał
W tym budynku ma się mieścić siedziba fundacji.
Holtei herausgab, wurden zum ersten entstand die Reihe „Schlesische GrenzLARES: Diese Materialien
sind
lediglich
zum
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
ist
strengstens
untersagt.
Mal die ersten drei Kapitel des „Tauge- gänger“, die den Persönlichkeiten der
cję procedury związanej
z obsadzeniem
Foto: Johannes Rasim
nichts“ veröffentlicht. Holtei hatte früh
erkannt, dass er es mit einem hochkarätigen Dichter zu tun hatte“, erklärte
Kunicki.
Prof. Wojciech Kunicki überreichte
dem Leiter der Eichendorff-Bibliothek.
Pfarrer Dr. Peter Tarlinski, den Band
„Karl von Holtei (1798-1880) Leben
und Werk“ aus der Reihe der Schlesienstudien der Universitäten Breslau und
Leipzig. „Unser Germanistikinstitut der
Universität Breslau (Wrocław) hat eine
Reihe an Schlesienstudien aufgebaut.
Unser Hauptinteresse gilt der Literatur
und den Persönlichkeiten der schlesischen Literatur. Mit meinem Freund,
dem Verleger Dr. Gerald Diesener in
Leipzig am Leipziger Universitätsverlag,
schlesischen Kultur gewidmet ist“, erklärte Kunicki.
Nach den Bänden über Eichendorff,
Hermann Stehr und Karl von Holtei
erschienen dort auch zwei thematische Bände „Mein Schlesien – meine
Schlesier“, in denen sich bedeutende
Schlesier zum Begriff Schlesien äußern.
Prof. Kunicki ergänzte: „Wir haben sehr
ausgebaute Beziehungen zu verschiedenen schlesischen Stiftungen und Organisationen, wie beispielsweise zum
Herder-Institut in Marburg und zum
Bundesinstitut für Kultur und Geschichte der Deutschen im östlichen Europa
(BKGE) in Oldenburg, mit denen wir
intensiv zusammenarbeiten.“
Johannes Rasim
na stałe stanowiska dyrektora”.
Dla krytyków dotychczasowych dyrektorów rezygnacja Haldera stanowi
szansę na nowe otwarcie dla fundacji i zainteresowanie jej działalnością
szerszych kręgów, w szczególności zważywszy na aktualną sytuację polityczną
i ucieczkę setek tysięcy ludzi z obszarów
objętych wojnami.
Do czasu wyłonienia nowego szefa
fundacją i pracami remontowymi w budynku Deutschlandhaus, który ma być
siedzibą fundacji i wystawy o przymusowych migracjach w Europie w XX wieku, zarządzać będzie dyrektor Pomnika
Pomordowanych Żydów Europy Uwe
Neumaerker.
Rudolf Urban
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum AktuellesAktualności Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
46/1232 Nr.
Wochenblatt.pl 5
Berlin: Minderheitenbeauftragter Hartmut Koschyk empfängt VdG-Vorstand
Nicht nur Wahlen im Fokus
pracy zwrócił uwagę obecny podczas
Der Beauftragte der deutschen Bundesregierung für nationale Minderheirozmów przedstawiciel Ziomkostwa
ten, Hartmut Koschyk, hat am 4. und 5. November in Berlin eine Delegation
Prus Zachodnich – relacjonuje przebieg
des VdG-Vorstands sowie Vertreter bundesdeutscher Landsmannschaften
rozmów przewodniczący VdG Bernard
Gaida.
empfangen. Neben der Situation in Polen nach der Parlamentswahl waW możliwej współpracy chodzi jedren für die Gesprächspartner
auch
mögliche
neue
Finanzierungsquellen
nak o coś więcej niż tylko o muzealną
ein Thema.
prezentację. Co roku niemieckie landy
sind
lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Bundesländer
D LARES: Diese Materialien Die
stellen im Rahmen
ie zusätzlichen Möglichkeiten der
Finanzierung von Kulturprojekten,
auf die die deutsche Minderheit in Polen
bislang nicht zurückgegriffen hat, gehen
aus dem Paragraphen 96 des Bundesvertriebenengesetzes (BVFG) hervor. Demnach sind Bund und Länder verpflichtet,
die VdG-Gliederungen und bundesdeutschen Landsmannschaften z.B. durch
die Finanzierung von Projekten in Zusammenhang mit der Kultur der jeweiligen Herkunftsregion zu unterstützen.
„Beispielhaft für ein Handeln in diesem
Sinne ist die im pommerschen Krockow
(Krokowa) befindliche Museumsfiliale
des Westpreußischen Landesmuseums
Warendorf. Auf diese Zusammenarbeit machte während der Gespräche
ein Vertreter der Landsmannschaft
Westpreußen aufmerksam“, berichtet
der VdG-Vorsitzende Bernard Gaida.
Bei der möglichen Zusammenarbeit
geht es allerdings um mehr als nur
museale Präsentationen. So stellen die
Bundesländer jedes Jahr mehrere hunderttausend Euro für Projekte wie z.B.
Tagungen, Workshops oder Publikationen zur Verfügung. Die Mittel kommen
jedoch nur den deutschen Landsmann-
przeznaczają setki tysięcy euro na możliwe projekty typu konferencje, warsztaty
czy publikacje. Beneficjentem tych środków mogą być jednak tylko niemieckie ziomkostwa, możliwe jest jednak
zaangażowanie w projekty partnera
z regionu pochodzenia wypędzonych,
w tym wypadku MN w Polsce. – Reguły wnioskowania o te środki zostały
opracowane już 15 lat temu. Rząd RFN
dał do zrozumienia, że po takim czasie
warto ponownie te reguły przemyśleć.
Naszym uczestnictwem w rozmowach
daliśmy sygnał, że chcemy być zarówno
partnerem w możliwych projektach, jak
i partnerem w opracowywaniu nowych
zasad wnioskowania – tłumaczy Bernard
Gaida.
Uczestnicy rozmów mieli okazję
zwiedzić nowe berlińskie biuro działającej z ramienia Federalnej Unii Europejskich Grup Narodowościowych
(FUEN) i Grupy Roboczej Mniejszości
Niemieckich (AGDM). Biuro to ma służyć jako jednostka pomocy dla wszystkich zrzeszonych w grupie roboczej
przedstawicieli mniejszości niemieckich
z całej Europy.
Łukasz Biły
des § 96 des BVFG
alljährlich mehrere
hunderttausend
Euro für Projekte
służy wyłącznie
do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób
zabronione.
Der VdG-Vorstand und der Minderheitenbeauftragte Hartmut Koschyk in Berlin
Foto: VdG
zur Verfügung.
Die Gesprächsteilnehmer nutzten Hartmut Koschyk. Oprócz tematu po-
schaften zugute. Dabei ist aber auch ein
Engagement für Partnerprojekte in der
jeweiligen Herkunftsregion von Heimatvertriebenen – in diesem Fall für
Projekte der deutschen Minderheit in
Polen – möglich. „Die Regeln für die Beantragung dieser Gelder wurden bereits
vor 15 Jahren ausgearbeitet. Nun hat die
Bundesregierung durchblicken lassen,
dass es nach dieser Zeit sinnvoll wäre,
die Regeln erneut zu überdenken. Mit
unserer Teilnahme an den Gesprächen
haben wir ein Zeichen dafür gesetzt,
dass wir sowohl bei Projekten, als auch
bei der Ausarbeitung neuer Antragsregeln ein Partner sein wollen“, so Gaida.
auch die Gelegenheit zu einem Besuch im neuen Berliner Büro der im
Auftrag der Föderalistischen Union
Europäischer Volksgruppen (FUEN)
tätigen Arbeitsgemeinschaft Deutscher
Minderheiten (AGDM). Das Büro soll
eine Anlaufstelle für die in der Arbeitsgemeinschaft zusammengeschlossenen
deutschen Volksgruppen aus ganz Europa werden.
wyborczej sytuacji w Polsce poruszono
także kwestie możliwych nowych źródeł
finansowania.
Dodatkowe możliwości finansowania projektów kulturalnych, których
struktury MN w Polsce dotychczas nie
wykorzystują, wynikają z tzw. paragrafu
96 Federalnego prawa wypędzonych.
Zgodnie z tym przepisem niemieckie landy oraz federacja zobowiązują się wspierać organizacje BdV oraz
niemieckie ziomkostwa, np. poprzez
finansowanie projektów związanych
z kulturą regionów pochodzenia tych
grup. –Przykładem działania w tym
duchu może być np. filia muzeum
Prus Zachodnich w niemieckim Warendorf, która mieści się w Krokowej
na Pomorzu. Na istnienie takiej współ-
Berlin: Pełnomocnik Hartmut Koschyk
przyjął zarząd VdG –
Tematem nie tylko wybory
elegację
zarządu VdG Powielanie
oraz przedLARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie
do czytania.
stawicieli niemieckich ziomkostw
D
4 i 5 listopada przyjął w Berlinie pełLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen
bereitgestellt.
nomocnik
rządu RFN ds. mniejszości
Hindenburg: Ein Jahr Namensliste der jüdischen Mitbürger
Bewundernswerte Kleinarbeit
Zumeist sind es Personen, die FamiSeit einem Jahr bietet die InternetDie Anzahl der
lienforschung betreiben und auf das
seite des Hindenburger Museums
Einzeleinträge ist
Online-Wörterbuch des Hindenburger
eine Liste der jüdischen Bewohner
Museums stoßen.
auf 2.989 und der
Auf dem Jüdischen Friedhof an der
von Zabrze bzw. seit 1915 HindenAbbildungen auf
ehemaligen Friedhofstraße (heute ul.
burg. Die Namensliste
im
Onlineangewachsen.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w3.901
jakikolwiek
sposób zabronione.
Cmentarna) wurden in diesem Jahr
Wörterbuch wuchs nach einem Jahr
Ordnungsarbeiten durchgeführt: DaLARES:
Diese EinzeleinMaterialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens
untersagt.
bei wurden zehn
Grabsteine wieder
auf knapp
dreitausend
aufgerichtet, die in den 60er und 70erträge an.
U
nter der Leitung von Piotr Hnatyszyn begann das Hindenburger
Museum alle Informationen über die
jüdischen Mitbürger der Gemeinde und
der Stadt Hindenburg zu sammeln und
zu katalogisieren. (Siehe auch Wochenblatt 1202, S. 10)
Am 9. November 2014 wurde eine
Liste von Biogrammen auf die Internetseiten des Museums gestellt, die nun
auf 2.989 Einzeleinträge angewachsen
ist. Auch die Anzahl der Abbildungen
ist Dank der mühsamen Kleinarbeit
Hnatyszyns und der Rückmeldungen
auf 3.901 gestiegen.
Derzeit schließt Piotr Hnatyszyn die
Durchforstung des „Zabrzer Anzeigers“
man aus Los Angeles (Kalifornien),
ein Nachfahre der Familie Mstowski.
Er sandte uns einige Familienfotos, die
wir online stellten. Vor einigen Monaten
melde sich bei uns Peter Herzberg aus
Dänemark, ein Urenkel von Hermann
Herzberg, auch er stellte uns Familienfotos zur Verfügung, aber auch etwa
30 Visitenkarten von jüdischen Geschäftsfreunden seines Urgroßvaters.
Ende Juni besuchte er zum ersten Mal
die Heimatstadt seiner Vorfahren – hier
besuchte er unter anderem den Jüdischen Friedhof, wo sich das Grab seiner
Urgroßeltern noch bis heute befindet“,
sagt Hnatyszyn.
Des Weiteren gab eine rege Korrespondenz, die 30 Familien betrifft.
Jahren umgeworfen wurden. Sie sind
nun wieder für die Friedhofsbesucher
sichtbar und auch auf den Internetseiten
zu sehen.
Johannes Rasim
Internethinweis
untersagt.
Piotr Hnatyszyn bei seiner mühseligen Arbeit im Gleiwitzer Archiv
ab. „Es gibt sehr viele Einzelhinweise
in der Regionalpresse von jüdischen
Mitbürgern bis zum Sommer 1942, als
die letzten Juden von den Nationalsozialisten aus Hindenburg deportiert
wurden: Anzeigen über Eröffnungen
von Geschäften und Firmen, Praxen der
Ärzte, Anwaltskanzleien, dann Geburts-
und Todesanzeigen, Mitteilungen über
Verlobungen, Heirat und so weiter“, erklärt Hnatyszyn.
Unter den vielen Rückmeldungen
hebt der Hindenburger Museumsmitarbeiter einige hervor: „Kurz nach der
Online-Einstellung unserer Datenbank
meldete sich bei uns Prof. Daniel Neu-
http://www.muzeum-miejskie-zabrze.pl/
lista,slownik-zydow-w-zabrzu.php
Alle Anmerkungen,
Fragen und eventuelle
Ergänzungen bitte an
folgende Adresse zu
senden: piotrhna
[email protected]
Leserbrief: Treffen der DFK-Vorsitzenden war sehr positiv
Unnötige Kritik
M
it unverhüllter Verwunderung,
sogar mit einer Verlegenheit, habe
ich den Bericht über das Treffen mit dem
Vorsitzenden des DFK in Schlesien, das
in Beuthen durchgeführt wurde, gelesen.
Ich habe den Eindruck, dass wir an zwei
unterschiedlichen Treffen teilgenommen
haben.
Aus der Initiative und dank der Hilfe
des Hauses der Deutsch-Polnischen Zusammenarbeit in Gleiwitz wurde schon
zum dritten Mal ein Treffen organisiert,
bei dem die Aktivisten und Vorsitzenden
aus dem DFK in Schlesien ihre Erfahrungen austauschen konnten. Das Hauptthema war diesmal die Finanzierung und
Abrechnung von Kulturprojekten. Es
wurden zahlreiche Möglichkeiten vorge-
stellt, die den Ortsgruppen zur Verfügung
stehen. In drei multimedialen Präsentation wurde gezeigt, wie der Verlauf von
Antragstellung bis Abrechnung eines Projektes aussieht. Die Teilnehmer haben darüber hinaus Formulare samt Reglements
und Abrechnungsunterlagen, die durch
das Büro in Ratibor vorbereitet wurden,
erhalten. Fakt ist, dass der Abrechnungsablauf und die Formulare je nach der
Quelle der Unterstützung unterschiedlich
sein können. Aber bei der Verwendung
von öffentlichen Mitteln ist ein präziser
und sorgfältiger Umgang unerlässlich und
unabhängig von unserer Gesellschaft. Also
ist die Kritik an dem Büro in Ratibor in
diesem Fall ein kompletter Wissensmangel
und das Kritisieren dieser Prozeduren
in einer Zeitung zeigt, dass elementares
Wissen über die Arbeitsweise und Finanzierung unserer Gesellschaft einfach fehlt.
Persönlich habe ich neben den Projekten, die durch das Konsulat der Bundesrepublik und das polnische Verwaltungsministerium finanziert werden, auch
Vorhaben besprochen, die aus anderen
Quellen, wie z.B. des Deutsch-Polnischen
Jugendwerks, unterstützt werden können.
Ich habe die Teilnehmer informiert, dass
diese Institution über einen sehr hohen
Haushalt verfügt, wir aber diese Finanzierungsmöglichkeit leider sehr selten
nutzen. Grund dafür kann u.a. sein, dass
man dort einen Partner aus Deutschland
benötigt. Keinesfalls drückte ich dies aber
als Kritik aus.
Ein weiteres Thema war die Verteilung
der Zuwendungen des Konsulats. Michał
Matheja hat schon mehrmals darauf hingewiesen, dass die kleineren Kreisverbände in unserer Gesellschaft proportional
höhere Zuwendungen erhalten als die größeren Kreise in Gleiwitz und Ratibor. Das
ist jedoch eine bewusste Entscheidung des
Bezirksvorstandes. Denn sollten wir die
Mittel nach der Mitgliederzahl verteilen,
würden die kleineren Kreisverbände fast
keine Möglichkeit haben, Kulturprojekte
zu veranstalten.
Bezüglich der Diskussion zum Thema
der Rehabilitationsfahrten für Senioren:
Organisator und Ausführender ist die
Wohltätigkeitsgesellschaft in Oppeln,
deshalb fallen die Fahrten überhaupt
nicht in die Kompetenz unserer Gesellschaft.
Zusammenfassend kann ich sagen,
dass das Treffen eine positive Aussage
hatte. Deren Teilnehmer bekamen viele Materialien und Informationen über
verschiedene Finanzierungsmöglichkeiten. Es wurde auch entschieden, diese
Treffen weiterzuführen. Leider verdrehte
und verzerrte der Kommentar von Herrn
Rasim, der sich nur auf negative Aspekte
konzentriert hatte, das tatsächliche Bild
des Treffens, was für mich schwer zu akzeptieren ist.
Ich bedanke mich bei allen Teilnehmern für ihre Anwesenheit und Engagement für unsere deutsche Gemeinschaft.
Martin Lippa
Diese Materialien sind lediglich zum
6 LARES:
Wochenblatt.pl GeschichteHistoria 13. – 19. November 2015
Deutschland – Polen: Der Weg zur Grenzanerkennung war lang und steinig
Von Görlitz bis Warschau
ofiar uchodźstwa i wypędzenia oponuPolen und Deutschland bereiten sich
jące wobec uznania takiej granicy oraz
schon heute auf das 25. Jubiläum
ostro krytykujące Brandta za podpisanie
der Unterzeichnung des Nachbartraktatu, lecz także stanowisko partii
LARES:
Niniejszy
materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
chadeckich, które jako rzecznik środoschaftsvertrages im
Jahr 1991
vor.
wisk wypędzonych określały tereny poDabeiLARES:
ist das diesjährige
JubiläDiese
Materialien
sind
lediglich
zum
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
ist
strengstens
łożone za Odrą untersagt.
i Nysą Łużycką mianem
um des Grenzvertrages zwischen
„znajdujących się pod zarządem władz
polskich”, pozostawiając sobie przez
Deutschland und Polen in Vergesdziesięciolecia otwartą furtkę dla ewensenheit geraten. Wir erinnern an
tualnych pertraktacji na temat przebieden langen und steinigen Weg zur
gu granicy, a jednocześnie zapewniając
Grenzanerkennung am 14. Novemsobie względy członków organizacji
ziomkowskich, stanowiących część ich
ber 1990.
D
elektoratu. Ówczesna opozycja CDU/
CSU zarzucała Brandtowi,
że zdradza inLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens
untersagt.
er Nachbarschaftsvertrag von 1991
ist ohne Zweifel ein wichtiger Meilenstein in den deutsch-polnischen
Beziehungen, da darin eine Reihe von
grundlegenden Fragen geklärt sind, die
nicht nur die Zusammenarbeit beider
Staaten sondern auch den Status der
Polen in Deutschland und der Deutschen in Polen festlegen. Über viele
Jahre war es eben dieser Vertrag, der
für die deutsche Minderheit in Polen
neben der polnischen Verfassung von
1997 ihre Rechte sicherte.
Doch eine der über Jahrzehnte kontroversesten Angelegenheiten – der Verlauf der deutsch-polnischen Nachkriegsgrenze – regelt der Freundschaftsvertrag
nicht. Dies geschah ein Jahr früher im
Zuge der deutschen Wiedervereinigung.
teresy Niemiec oraz że przed zawarciem
traktatu pokojowego Republika Federalna nie ma w ogóle prawa rezygnować
z terytoriów na wschód od Odry i Nysy.
Traktat graniczny
Nie odbyła się jednak konferencja
pokojowa, ani też nie doszło do zawarcia traktatu, który
regulowałby kwestię
untersagt.
granicy w taki sposób. Temat powrócił
natomiast w trakcie zjednoczenia Niemiec, a poprzedziła je tzw. konferencja „dwa plus cztery” przeprowadzona
z udziałem przedstawicieli obu państw
niemieckich oraz czwórki zwycięskich
mocarstw. W podpisanym „Traktacie
dwa plus cztery” ustalono ostatecznie,
że linia Odry i Nysy Łużyckiej pozostanie wschodnią granicą Niemiec.
Również oba niemieckie parlamenty,
czyli Bundestag oraz Izba Ludowa NRD,
wydały w czerwcu 1990 roku oświadczenie, w którym uznano granicę za
ostateczną, wykluczając możliwość wysuwania przez Niemcy jakichkolwiek
żądań terytorialnych.
Tym samym utorowano drogę
do zawarcia traktatu granicznego, który pomimo wielu sprzeciwów i utrudnień podpisali 14 listopada 1990 roku
w Warszawie ministrowie spraw zagranicznych Hans-Dietrich Genscher
i Krzysztof Skubiszewski. Traktat głosił,
że istniejąca granica będzie odtąd nienaruszalna. Po jego podpisaniu Genscher
stwierdził, że Niemcy są świadomi tego,
iż traktat nie rezygnuje z niczego, co nie
było już dawno utracone w następstwie
zbrodniczej wojny i zbrodniczego systemu. Również Helmut Kohl, który jako
kanclerz Niemiec długo ociągał się
z zawarciem traktatu granicznego, potwierdził, że „konfrontacja i zimna wojna
w Europie są ostatecznie za nami, a my,
Niemcy, którzyśmy bardziej niż inni cierpieli z powodu takiej sytuacji, jesteśmy
ze zrozumiałych względów pierwszymi,
którzy przyjmują tę zmianę z aprobatą”.
Die Vorläufer
Den Verlauf der heutigen deutschpolnische Grenze legten zwar nach
Ende des Zweiten Weltkrieges die Siegermächste während der Potsdamer
Konferenz im Jahr 1945 fest, wobei
aber deren völkerrechtliche Anerkennung erst eine Friedenskonferenz beschließen sollte. Zu einer solchen kam
es allerdings nie, mehr noch: Polen, für
das die Sicherheit der Westgrenze von
fundamentaler Bedeutung war, musste
sich bis 1990 mit zwei deutschen Staaten
separat auseinandersetzen.
Mit der Deutschen Demokratischen
Republik, die direkter Nachbar Polens
gewesen war, war die Unterzeichnung
eines Grenzvertrages kein großes Problem, blieben doch beide Staaten unter
dem Einfluss der Sowjetunion, das die
Anerkennung der Grenze von oben
bestimmt hatte. So kam es dann auch
im Jahr 1950 zum sogenannten Görlitzer Vertrag, der die Oder-Neiße-Linie
als Grenze zwischen der DDR und der
Volksrepublik Polen festsetzte (sogenannte „Oder-Neiße-Friedensgrenze“).
20 Jahre später normalisierten sich
dann auch die bis dahin faktisch nicht
existierenden Beziehungen zwischen
Polen und der Bundesrepublik. Mit dem
sogenannten Grundlagenvertrag von
1970, der in Warschau unterzeichnet
wurde, stellte die Regierung Brandt
fest, keine Gebietsansprüche gegenüber
Polen zu stellen. Für Polen war es eine
weitere Absicherung der Westgrenze,
doch fehlte noch immer deren völkerrechtliche Anerkennung
Hans Dietrich
Genscher (links) und
Krzysztofwyłącznie
Skubiszewski waren die Unterzeichner
des Grenzvertrages
von 1990
LARES: Niniejszy
materiał
służy
do czytania.
Powielanie
cherweise die Ersten, die diesen Wandel konstytucji z 1997 roku był gwarantem
Hans-Dietrich
Genscher
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen
bereitgestellt. Jegliche
Vervielfältigung
begrüßen.“
praw
mniejszości niemieckiej wist
Polsce.
Fotos: Eteru/Wikipedia, Richardfabi/Wikipedia
sagte, die Deutschen
Niemniej jednak traktat o przyjaźni
Grenze heute
nie reguluje jednej z najbardziej kontroseien sich bewusst,
Es dauerte allerdings noch ein Jahr wersyjnych w skali dziesięcioleci spraw,
dass der Vertrag
bis die Parlamente beider Länder den a mianowicie przebiegu powojennej granichts aufgebe, was
Vertrag ratifizierten. Zusammen mit nicy polsko-niemieckiej. To bowiem
dem Freundschaftsvertrag von 1991 trat stało się rok wcześniej w toku zjednonicht
längst
verloren
służy
wyłącznie
doamczytania.
wNiemiec.
er dann
16. Januar 1992Powielanie
in Kraft.
czenia
gewesen sei.
Auch wenn nun die Unverletzlichkeit
bereitgestellt.
Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
der deutsch-polnischen
GrenzeJegliche
Fakt ist, Prekursorzy
nicht berechtigt sei, auf die Gebiete östlich der Oder-Neiße-Linie zu verzichten.
Der Grenzvertrag
gibt es immer noch Stimmen aus dem
rechtsextremistischen Lager in Deutschland, die ihren Verlauf negieren und die
ehemals deutschen Ostgebiete weiterhin
als Teil Deutschland ansehen.
Der Vertrag wurde auch in der
vorhergehenden Regierungszeit der
Kaczyńskipartei PiS in den Jahren
2005-2007 kurzzeitig zum Spielball der
Politik, als im Zuge der Klagen durch
die Preußische Treuhand die damalige
polnische Außenministerin Anna Fotyga hat durchblicken lassen sollen, man
könne als Reaktion darauf den Vertrag
neu verhandeln.
Allerdings sind heute nach dem Beitritt Polens zur EU und dem Schengener Abkommen solche Meinungen eher
Randerscheinungen, an deren Realisierung wohl niemand ernsthaft denkt.
Wieso denn auch? Die Grenze besteht
zwar, doch in einem freien Europa können Polen und Deutsche frei wählen, wo
sie leben möchten.
Przebieg dzisiejszej granicy polsko-niemieckiej został wprawdzie ustalony po zakończeniu II wojny światowej
przez zwycięskie mocarstwa na konferencji poczdamskiej w 1945 roku,
jednak decyzję o jej uznaniu w świetle
prawa międzynarodowego miała dopiero podjąć specjalnie zwołana konferencja pokojowa, do której wszakże
nigdy nie doszło. Co więcej – Polska,
dla której bezpieczeństwo zachodniej
granicy miało fundamentalne znaczenie, musiała aż do 1990 roku jakoś sobie radzić z obecnością dwóch państw
niemieckich.
Z Niemiecką Republiką Demokratyczną, która bezpośrednio sąsiadowała
z Polską, podpisanie traktatu granicznego nie było dużym problemem, wszak
oba państwa pozostawały pod wpływem
Związku Radzieckiego, który odgórnie
zarządził o uznaniu granicy. Efektem
tego było podpisanie w 1950 roku tzw.
układu zgorzeleckiego, który stanowił,
że linia Odry i Nysy Łużyckiej jest granicą między NRD i Polską Rzeczpospolitą
Ludową.
W 20 lat później rozpoczęła się też
normalizacja nieistniejących faktycznie
do tego czasu stosunków pomiędzy Polską i Niemcami Zachodnimi. Mocą tzw.
traktatu podstawowego podpisanego
w 1970 roku w Warszawie rząd Willy’ego
Brandta stwierdzał, że nie ma żadnych
roszczeń terytorialnych wobec Polski.
Dla Polski było to kolejne zabezpieczenie jej zachodniej granicy, jednak wciąż
jeszcze brakowało jej uznania na gruncie
prawa międzynarodowego.
Einemateriał
Friedenskonkonferenz
einen
LARES: Niniejszy
służyund
wyłącznie
damit einhergehenden Vertrag sollte
es abersind
in dieser
Form nie geben.
lediglich
zumDieLesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Grenzregelung zwischen Deutschland
und Polen wurde dagegen zu einem
wichtigen Thema bei der Wiedervereinigung Deutschlands und den davor
geführten Zwei-plus-Vier-Gesprächen
(Vertreter der beiden deutschen Staaten
und der vier Siegermächte). Im unterzeichneten Zwei-Plus-Vier-Vertrag wurde schließlich die Oder-Neiße-Linie als
deutsche Ostgrenze festgelegt. Ebenso
verabschiedeten die beiden deutschen
Parlamente, also der Bundestag und die
DDR-Volkskammer im Juni 1990 eine
Erklärung, die die Grenze als endgültig
anerkennt und keine Gebietsansprüche
seitens Deutschlands zulässt.
Damit war der Weg für den Grenzvertrag geebnet und er wurde trotz
vieler Gegenstimmen und Verhinderungsversuche am 14. November 1990
in Warschau von den Außenministern
Hans-Dietrich Genscher und Krzysztof
Skubiszewski unterzeichnet. Der Vertrag
besagt, dass die bestehende Grenze von
nun an unverletzlich ist. Genscher sagte
danach, die Deutschen seien sich bewusst, dass der Vertrag nichts aufgebe,
was nicht längst verloren gewesen sei als Folge eines verbrecherischen Krieges
und eines verbrecherischen Systems.
Helmut Kohl, der als Bundeskanzler den
Grenzvertrag lange vor sich herschob,
bekräftigte ebenfalls: „Konfrontation
und Kalter Krieg in Europa liegen endgültig hinter uns. Und wir Deutsche,
die mehr als andere unter dieser Entwicklung gelitten haben, sind verständli-
Granica dziś
Trzeba było jednak poczekać jeszcze
rok, aż parlamenty obu krajów dokonają
ratyfikacji traktatu, który wszedł w życie
16 stycznia 1992 roku razem z zawartym
w 1991 roku traktatem o przyjaźni.
Chociaż zasada nienaruszalności granicy polsko-niemieckiej stała się faktem, w środowiskach ultraprawicowych
w Niemczech wciąż jeszcze pojawiają się
głosy negujące jej przebieg i twierdzące,
że dawne niemieckie rubieże wschodnie
są w dalszym ciągu częścią Niemiec.
Traktat ponownie stał się przedmiotem rozgrywek politycznych w okresie
sprawowania rządów przez partię braci
Kaczyńskich PiS, konkretnie w latach
2005–2007, kiedy to w toku skarg składanych przez Powiernictwo Pruskie
ówczesna minister spraw zagranicznych Anna Fotyga dała do zrozumienia, że w odpowiedzi na to można by
rozważyć możliwość renegocjowania
traktatu.
Dziś jednak, po przystąpieniu Polski
do Unii Europejskiej i zawarciu układu
z Schengen, tego rodzaju poglądy stały się raczej zjawiskiem marginalnym
i chyba mało kto poważnie myśli o ich
wcieleniu w życie. Bo i po co? Granica
wprawdzie istnieje, jednak w wolnej Europie zarówno Polacy, jak i Niemcy mają
swobodę wyboru miejsca zamieszkania.
Rudolf Urban
Die Gegner
Diese gestaltete sich schwierig, denn
je mehr Polen an einer endgültigen Regelung gelegen war, desto mehr Gegenstimmen gab es in Deutschland. Und
dabei handelte es sich nicht nur um die
Geflüchteten und Vertriebenen, die diese Grenze nicht anerkennen wollten und
Willy Brandt für die Unterzeichnung des
Vertrages hart kritisierten, sondern auch
um die christdemokratischen Parteien,
die als Sprecher der Heimatvertriebenen die Gebiete jenseits von Oder und
Neisse als „unter polnischer Verwaltung
stehend“ bezeichneten und sich damit
über Jahrzehnte die Tür zu möglichen
Verhandlungen über den Verlauf der
Grenze offen hielten, sich aber gleichzeitig auch der Gunst der Landsmannschaften als Wähler sicher sein konnten. Die
damalige CDU/CSU-Opposition warf
Brandt vor, dass er deutsche Interessen
preisgebe und die Bundesrepublik vor
Abschluss eines Friedensvertrages gar
czytania.
Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Niemcydo
– Polska:
Droga do uznania
granicy była długa i kamienista –
bereitgestellt.
Z Görlitz
do Warszawy
J
uż dziś Polska i Niemcy przygotowują
się do obchodów jubileuszu 25-lecia
podpisania w 1991 roku traktatu o dobrym sąsiedztwie. Jednocześnie niemal
całkowicie popadł w zapomnienie tegoroczny jubileusz polsko-niemieckiego
traktatu granicznego. Wspomnijmy
długą i kamienistą drogę do uznania
granicy w dniu 14 listopada 1990 roku.
Traktat sąsiedzki z 1991 roku to bez
wątpienia ważny kamień milowy w stosunkach polsko-niemieckich, gdyż wyjaśnia on szereg zasadniczych kwestii, które określają nie tylko zasady współpracy
obu państw, lecz także status Polaków
w Niemczech oraz Niemców w Polsce.
Przez wiele lat ten właśnie traktat obok
Przeciwnicy
Sprawa przebiegała nie bez oporów,
im bardziej bowiem Polsce zależało
na jej ostatecznym uregulowaniu, tym
więcej głosów sprzeciwu pojawiało się
w Niemczech. I nie były to jedynie głosy
LARES: Diese Materialien sind lediglich
bereitgestellt. Jegliche
46/1232 Nr.
Glaubezum
undLesen
ReligionWiara
i religia Wochenblatt.pl 7
Oppeln: Jubiläumsjahr des Sankt-Borromäus-Vereins
Unermüdliche Versöhnungsarbeit
Kronika Parafialna
QQKurs ceremoniarza: Duszpasterstwo Liturgicznej Służby Ołtarza zapraLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens
untersagt.
sza starszych ministrantów
i lektorów
Mit einer Heiligen Messe für alle lebenden und verstorbenen Mitglieder
läutete der Sankt-Borromäus-Verein der Caritasbibliotheken sein Jubiläumsjahr ein. Die Eucharistiefeier in der St. Alexiuskapelle hielt der
Oppelner Weihbischofs Rudolf Pierskała.
(co najmniej III kl. gimnazjum) do udziału
w kursie ceremoniarza, który ma pomóc
wykształcić i uformować osoby czuwające nad prawidłowym zorganizowaniem
i przebiegiem liturgii w parafii. Kurs
odbywać się będzie w czasie czterech
spotkań weekendowych w Domu Formacyjnym Dobrego Pasterza w Nysie (oo.
Werbiści) (13-15.11.2015; 19-21.02.2016;
11-13.03.2016). Koszt jednego weekendowego pobytu to 70 zł.
Die Zentralbibliothek
98
LARES: Diese Materialien verwaltet
sind lediglich
„Der Sankt-Borromäus-Verein der
Caritasbibliotheken knüpft an die Tradition der Sankt-Borromäus-Bibliotheken
an, die in Schlesien, besonders in der
Zweiten Hälfte des 19. Jahrhunderts, populär waren. Diese Bibliotheken haben
sich in Schlesien sehr verdient gemacht,
weil sie gute Bücher unter die Bevölkerung gebracht haben. Besonders in
den Städten und in den Arbeitervierteln
versuchte man durch die Arbeit mit dem
gedruckten Wort die Menschen zu erreichen und sie auch fortzubilden. Heute
ist die Funktion ähnlich: Es geht um
gute Medien, die unter die Menschen
gebracht werden. „Prälat Wolfgang Globisch, der den Verein 2001 ins Leben
rief, gab der Caritasbibliothek Oppeln
eine Struktur, die bis heute beibehalten
wurde“, erläutert der Vereinsvorsitzende
Pfarrer Dr. Peter Tarlinski.
2016 steht ein kleines Jubiläum
an: Der Verein arbeitet und leitet die
Caritasbibliotheken seit nun mehr 15
Bibliotheken und
durch die Bücherbusse
werden 72 Ortschaften
erreicht.
QQFestiwal kolęd: Zbliża się XXII
edycja Międzynarodowego Festiwalu
Kolęd i Pastorałek im. ks. Kazimierza
Szwarlika. Zgłoszenia przyjmowane
Jahren,sind
doch lediglich
begonnen hatzum
alles vor
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
ist
strengstens
untersagt.
są
do 27 listopada.
Eliminacje w diecezji
Im Gespräch vor der Mitgliederversammlung, von rechts: Pf. Jerzy Kowolik, Weihbischof Rudolf Pierskała, Pf. Peter
knapp 25 Jahren. Die ersten Bücherbusse sind am 1. Juni 1991 losgefahren,
um die Bücher nach altem Muster unter
die Bevölkerung zu bringen, und zwar
deutsche und polnische Literatur. „Damit wurde erreicht, dass in Ortschaften,
wo es keine Bibliotheken gibt, ebenfalls
Bücher ausgeliehen werden konnten.
Die Arbeit der Bücherbusse ist enorm,
wenn man bedenkt, dass man bis an
die achttausend Ausleihen pro Bus und
pro Jahr hat“, so Tarlinski. Die Zent-
Tarlinski
ralbibliothek verwaltet 98 stationäre
Bibliotheken und durch die Bücherbusse erreicht die Caritasbibliothek
72 Ortschaften. „Wir sind nahezu in
der gesamten Woiwodschaft Oppeln
und Teilen der Woiwodschaft Schlesien stark vertreten. Es ist eine Arbeit,
die sich dadurch auszeichnet, dass sie
auch Versöhnungsarbeit leistet, in dem
sie deutsche und polnische Sprache in
dieser Region fördert. Sie zeigt damit
auf, dass die Zweisprachigkeit zu diesem
Land gehört“, ergänzt Tarlinski.
Der Sankt-Borromäus-Verein ist auf
Spenden angewiesen, sei es in Sachform,
finanzieller Art oder durch die Mitgliedschaft. Informationen dazu gibt es auf
der Internetseite bibliotekacaritas.pl,
sowie vor Ort: ul. Szpitalna 7 in Oppeln.
Johannes Rasim
opolskiej odbędą się 12 grudnia w Łambinowicach (Gminny Ośrodek Kultury
Sportu i Rekreacji, ul. Muzealna 1), 13
grudnia w Dobrodzieniu (Dobrodzieński
Ośrodek Kultury i Sportu, pl. Wolności
24) oraz 15 grudnia w Raciborzu (Raciborskie Centrum Kultury, ul. Chopina 21).
W Festiwalu mogą uczestniczyć amatorzy
(w tym uczniowie i absolwenci szkół muzycznych I stopnia), soliści i duety, a także
chóry, schole parafialne, zespoły wokalne
i wokalno-instrumentalne oraz grupy
ludowe w różnych kategoriach wiekowych. Szczegóły i rejestracja na stronie:
www.mfkip.pl.
Cosel: Kranzniederlegung
am Grabmateriał
von Patersłuży
Tunkwyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
LARES: Niniejszy
Eine späte Würdigung
untersagt.
QQTaizé: Centrum
Duszpasterstwa
Nur noch wenige Coseler werden
sich an Pater Tunk oder seinen Namen erinnern können. Anton Tunk,
1879 in KranowitzLARES:
im Kreis Ratibor
geboren
und 1903
zum Priester
geLARES:
Diese
Materialien
sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
weiht, war der erste deutsche Salesianerpater in der von Don Bosco
gegründeten Ordensgemeinschaft.
na Europejskie Spotkanie Młodych Taizé
O
bwohl er zu den Märtyrern der
Neuzeit gehört, schwebt über
seinem Leben und Sterben ein grauer
Schleier. In den dreißiger Jahren musste
Pater Tunk wegen einer schweren Erkrankung eine Heilstätte aufsuchen und
konnte seine Tätigkeit im Orden nicht
mehr ausüben. Von einer Familie Filusch aus Cosel-Hafen wurde er gesund
gepflegt. Danach war er als Hausgeistlicher in der Station der Grauen Schwestern in Cosel-Hafen tätig. Als im März
1945 die sowjetischen Truppen auch den
Ortsteil Cosel-Hafen eroberten, hatten
die wenigen Gemeindeglieder die nicht
geflohen waren, bei Pater Tunk Schutz
gesucht. Die Hoffnung, die Soldaten
werden vor dem Priester Respekt haben, erwies sich als Trugschluss. Pater
Tunk, der die Frauen schützen wollte,
wurde von der Soldateska misshandelt
und durch Bajonettstiche bestialisch er-
w tym roku w Walencji. W spotkaniu
mogą uczestniczyć osoby od 26. do 35.
roku życia. Chętni powinni uczestniczyć
przynajmniej w 3 spotkaniach formacyjnych w swoim punkcie przygotowań.
Termin zgłaszania się – do 22 listopada.
QQOdszedł do wieczności: 2 li-
stopada zmarł nagle ks. Henryk Cieślik,
proboszcz parafii pw. św. Floriana w Zawadzie w dekanacie siołkowickim. Pogrzeb odbył się 5 listopada w kościele pw.
św. Floriana w Zawadzie. Śp. ks. Henryk
Cieślik urodził się 7 XI 1941 r. w Skalskiem
(pow. Olkusz). Święcenia kapłańskie
przyjął w 1967 r. w Bytomiu. W 1976 r.
został proboszczem parafii pw. św. Mikołaja w Grabinie. W latach 1981–1985 był
wicedziekanem dekanatu skoroszyckiego.
Po utworzeniu w 1985 r. parafii pw. św.
Floriana w Zawadzie został jej pierwszym
proboszczem i ukończył budowę nowego
kościoła. W 2003 r. uzyskał stopień doktora teologii. W 2004 r. został wyróżniony
tytułem dziekana honorowego.
LARES: Niniejszy
służy
Powielanie
w jakikolwiek
sposób
Buchautormateriał
Josef Gröger, vertriebener
Coselerwyłącznie
(links), im Gespräch mit do
dem inczytania.
der Heimat verbliebenen
Coseler
Die deutsch-polnische
Ausgabe des Buches
„Sie gaben zabronione.
Norbert Bick und dem polnischen Coseler Dr. Ryszard Pacułt.
Zeugnis“ von Josef Gröger kann man in der CoselerVeritas-Handlung
erwerben
sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche
Vervielfältigung
mordet. Die geschändeten Frauen haben schen Gemeinde sein Buch mit dem
Foto: Klaudia Kandzia
Pater Tunk in einem Gartengrundstück
beerdigt. Danach versickerten die wenigen Informationen über den Pater, der
sein Leben in der Hoffnung hngab, die
Seinen zu schützen.
Nachdem Josef Gröger, der Pater
Tunk persönlich kannte, vor der deut-
Titel „Sie gaben Zeugnis „ in Cosel
vorstellte, in dem auch das Leben und
Sterben von Pater Tunk beschrieben
wird, bat er am 25. Oktober Freunde
und Sympathisanten gemeinsam mit
Pfarrer Paul Nimptsch, der in Cosel die
deutschen Messen liest, zu einer Kranz-
niederlegung an dem Grab des Paters.
Dieses befindet sich heute auf dem Coseler Friedhof. Nach Schilderung eines
kurzen Lebensabrisses durch den Autor
des Buches wurde erstmals gemeinsam
für den fast vergessenen Märtyrer der
Neuzeit, Pater Tunk gebetet. kan
Wort zum Sonntag
Pfarrer Gerd Koser, Oppeln
33. Sonntag im Jahreskreis B 15.11.2015
unserem Denken weg zuschieben. Dennoch wissen wir im Tiefsten, dass unser
Leben einem Ende entgegengeht. Auch
wenn dessen Zeitpunkt nicht in unserer
Hand liegt. Oft weist selbst der Glaubende dieses Ende in seinem Denken und
Überlegen weit von sich, und sucht es
aus seinem Herzen zu verbannen. Selten
wird über das, was unzweifelhaft vor
uns liegt, gesprochen.
Die Evangelien kennen solche Scheu
nicht. Im Gegenteil, im Mittelpunkt ihrer
Botschaft steht die Nachricht von einem
solchen Ende, von Leiden und Tod - und
von der Vollendung durch Jesus Christus.
Nicht nur, dass der Mensch als einzelner
sterblich ist, dass alle Menschen sterblich
sind, erinnert uns die Schrift; auch die
Welt, in der wir leben, wird vergehen.
Der Mensch ist in diese Vergänglichkeit
der Welt hineingenommen. Er ist hineingestellt in ihre Katastrophen und ihren
Verfall. Die Bibel stellt in ihrer Botschaft
das Ende der Welt in drastischen Bildern
vor: „In jener Zeit sprach Jesus zu seinen Stunde dieser Zukunft sind ungewiss:
Jüngern: In jenen Tagen, nach der gro- Dass die endgültige Verwandlung des
ßen Not, wird sich die Sonne verfinstern, Menschen und der Welt kommen wird,
und der Mond wird nicht mehr scheinen; ist dem Glaubenden gewiss. Diese Gedie Sterne werden vom Himmel fallen, wissheit gründet in Jesus Christus. Sein
und die Kräfte des HimWeg ist Garantie dafür,
mels werden erschüttert
dass nicht Tod und UnHimmel und Erde
werden“ (Mk 13,24+25).
tergang das letzte Wort
mögen vergehen,
Erstaunlich ist bei dieser
haben werden. Jesus ist
Gottes Heilszusage
Schilderung, in der der
hineingegangen in Verfür den Menschen
Lebensraum des Mengänglichkeit und Leiden.
bleibt bestehen.
schen vernichtet wird,
Er hat die Zerbrechlichdie gläubige Zuversicht,
keit des Menschen und
die hinter dieser Botschaft steht: Himmel der Schöpfung, er hat den Tod auf sich
und Erde mögen vergehen, Gottes Heils- genommen, um die Vergänglichkeit in
zusage für den Menschen bleibt beste- Ewigkeit und Leben zu verwandeln.
hen, denn es heißt in den Versen 26+27: Über alle Erschütterung hinweg wird
„Dann wird man den Menschensohn mit er die Menschen heimholen in die Herrgroßer Macht und Herrlichkeit auf den lichkeit Gottes, von der Paulus in 1 Kor
Wolken kommen sehen. Und er wird die 2,9 schreibt: „...die kein Auge gesehen
Engel aussenden und die von ihm Er- und kein Ohr gehört hat; die keinem
wählten aus allen vier Windrichtungen Menschen in den Sinn gekommen ist.
zusammenführen, vom Ende der Erde Die Gott aber denen bereitet hat, die
bis zum Ende des Himmels“. Tag und ihn lieben“.
q
QQDiecezja katowicka: 4 listopada
w 65. roku życia, w 40. roku kapłaństwa
Erste Lesung:
zmarł ks. Eugeniusz Breitkopf, proboszcz
Dan 12, 1-3
parafii Opatrzności Bożej w KatowicachLARES:
Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens
untersagt.
Zweite
Lesung: Diese
Hebr 10, 11-14.18
-Zawodziu. Urodził
się 9 grudnia 1950 jako
Evangelium: Mk 13, 24-32 „Wiederkunft des Herrn“
W
ohl die meisten Menschen möchten gerne wissen: Was ist eigentlich unsere Zukunft? Wir denken dabei
nicht nur an den morgigen Tag. Wir
überlegen die weiteren Möglichkeiten,
die sich uns künftig noch bieten. Wir
fragen, was kommt da noch alles auf
uns zu? Und wir wünschen uns selbst
und den Menschen, denen wir verbunden sind, eine gute Zukunft. Wir wollen
Freude und Glück erleben. Wir machen
Pläne und stellen Überlegungen an, wie
das Leben besser gelingen kann. Alles
Dunkle, alle Schwierigkeiten, alles, was
uns dazwischen kommt, suchen wir aus
syn Edwarda, z zawodu ślusarza, i Anny
z d. Wojtas w Rudzie Śląskiej. 16 lutego
1975 w parafii Wniebowzięcia Najświętszej Maryi Panny w Chorzowie-Batorym
z rąk bpa Józefa Kurpasa otrzymał święcenia diakonatu. Święcenia prezbiteratu
otrzymał w katowickiej katedrze z rąk bpa
Herberta Bednorza 15 kwietnia 1976.
W 1988 r. został mianowany administratorem, a w październiku proboszczem parafii
Opatrzności Bożej w Katowicach-Zawodziu. W latach 1989 do 1994 pełnił urząd
wicedziekana w ówczesnym dekanacie
Katowice Centrum. Zmarł po długiej chorobie na probostwie parafii Opatrzności
Bożej w Katowicach-Zawodziu.
Foto: diecezja.opole.pl
Młodzieży Diecezji Opolskiej zaprasza
chętnych do przygotowań i wyjazdu
Diese Materialien sind lediglich
bereitgestellt.regionów Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
8 LARES:
Wochenblatt.pl Auszum
denLesen
RegionenZ
13. – 19. November 2015
Mikołajki: Niemiecki jako język ojczysty w szkole
Język to wolność
Od września tego roku uczniowie I i II klasy szkoły podstawowej z Zespołu
Szkół Społecznych im. Marion von Döhnhoff w Mikołajkach (Nikolaiken)
uczą się języka niemieckiego, jako ojczystego. Jak zareagowali rodzice
na wieść, że w społecznej szkole podstawowej w Mikołajkach tym roku
zaczęła się nauka języka niemieckiego jako ojczystego? Uczuciem ulgi,
że znowu
jest. Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES:
J
Część zajęć
gimnazjalistów będzie
się odbywać w postaci
różnych warsztatów
tematycznych.
ęzyka niemieckiego jako ojczystego uczy się 20 dzieci, czyli wszyscy
uczniowie. Pierwszaki mają go 3 godziny
tygodniowo, uczniowie drugiej klasy 4
godziny. Poza tym wszyscy po jednej
godzinie tygodniowo uczą się niemieckiego jako obcego.
Jak to się stało, że niemiecki w tej formie trafił do tej właśnie szkoły?
– Nasza szkoła istnieje od 25 lat.
Na początku było to samo liceum. Od 15
lat składa się na nią także gimnazjum.
Szkołę podstawową mamy od dwóch lat.
Od początku szkoła słynęła z wysokiego
poziomu i dużej skuteczności w nauczaniu języka niemieckiego. W najlepszych
latach nasza młodzież miała go od 6 do 8
godzin tygodniowo. Takie było zapotrzebowanie środowiska. Potem na skutek
niżu demograficznego, kłopotów finansowych i zmniejszenia się zainteresowania niemieckim po wejściu Polski
do Unii Europejskiej zainteresowanie
nim zmalało. Teraz jednak to się znowu
zmienia i widzimy wzrost zainteresowania niemieckim – wyjaśnia Bożena
Anacka-Olszewska, dyrektorka szkoły.
Są w mieście i okolicy rodziny, w których mówi się po niemiecku. Jest też
coraz więcej rodzin, które przyjechały
z Niemiec. Ich dzieci chodziły do niemieckich szkół i nie chcą zapomnieć
tego języka. Zapotrzebowanie na niemiecki z jednej strony, ale też możliwość
uzyskania dodatkowego dofinansowania
z budżetu państwa z drugiej strony –
to były czynniki, które wprowadziły
język niemiecki, jako ojczysty na listę
przedmiotów.
Zajęcia prowadzi Jolanta Przybysz,
germanistka z wieloletnim stażem, która
wiele lat mieszkała w Niemczech. Nauczycielka potwierdza, że dzieci chętnie
uczą się języka niemieckiego.
Uczniowie podczas zajęć z języka niemieckiego.
Foto: Lech Kryszałowicz
Bożena Anacka-Olszewska z Alexandrem Potockim.
Foto: Lech Kryszałowicz
Od listopada niemieckiego, jako ojczystego uczą się uczniowie I i II klasy
gimnazjum. W sumie 25 i też kompletne
klasy. Dlaczego nie od września? – We
wrześniu mieliśmy zmianę zarządu Społecznego Towarzystwa Oświatowego –
organu prowadzającego szkołę. Ustępujący zarząd nie chciał na koniec kadencji
podejmować zobowiązań finansowych,
których skutki poniesie nowy – wyjaśnia
Bożena Anacka-Olszewska.
Gimnazjaliści będą mieć 3 godziny
tygodniowego w I klasie, 5 godzin w II
i dodatkowo po 2 godziny niemieckiego jako obcego. Część zajęć będzie się
odbywać w postaci warsztatów tematycznych, w których niemiecki będą
poznawać w różnych życiowych sytuacjach. To i tak duże obciążenie jak
na tak młodych ludzi.
Alexander Potocki, nowy prezes
STO, nie ma wątpliwości, że ten wysiłek młodzieży się opłaci. Zresztą gimnazjaliści sami z siebie chcą się uczyć.
– Znajomość różnych języków to wolność – mówi z przekonaniem. Potocki
jest synem znanej w Polsce niemieckiej dziennikarki Renate Marsch i Polaka. Perfekcyjnie mówi po niemiecku
i po polsku, a dodatkowo po angielsku,
francusku i rosyjsku. – Mój dziadek Polak znał niemiecki i to mu uratowało
życie. Mój dziadek Niemiec nie znał rosyjskiego i w 1945 r zginał zastrzelony
przez Rosjan – mówi.
Prezes nie ukrywa, że ambicją nowego
zarządu STO jest przywrócić językową
renomę szkole im. Marion von Döhnhoff.
Lech Kryszałowicz, jr
Wormditt: Pfad der Befestigungen
Bunker zugänglich
Notizen
Allenstein: Projektion in Eigenregie
Stadtgeschichte
Planetarium
LARES:
Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie
w jakikolwiek sposób im
zabronione.
QQPhilanthrop des
Jahres 2014:
Bei der jährlichen Gala der Stiftung ElDiese
bing LARES:
(Fundacja Elbląg)
wird mitMaterialien
dem Preis
„Philanthrop des Jahres“ traditionell eine
Person geehrt, die selbstlos Bedürftigen
hilft. Wie der „Dziennik Elbląski“ in seiner Ausgabe vom 27. Oktober berichtet,
erhielt diesmal Erwin Vollerthun aus
Krumbach/Bayern die Auszeichnung für
seine Aktivität für die deutsch-polnische
Freundschaft und die Unterstützung von
Nichtregierungsorganisationen. Seit 2001
ist der frisch gekürte Preisträger für Elbing
und Umgebung, die Heimat seiner Eltern
und seiner Frau Małgorzata, tätig. Von
den Geldspenden, die nach Angaben von
Erwin Vollerthun zum großen Teil von
ehemaligen Einwohnern dieser Region
stammen, profitieren neben der Stiftung
Elbing die Armenküche der Caritas, die
deutsche Minderheit, das Waisenhaus
und Schüler in Succase (Suchacz).
Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
Das frühere
Projektionsgerät von Zeiss; im Hintergrund
rechts einer der beiden Beamer
für die FullDome-Technik
Foto: Uwe Hahnkamp
Seit über drei Jahren ist das Koper- erlebt er auch bei anderen Themen. Nefertigen Projektionen lassen sich
nikus-Planetarium in Allenstein mit ben
dabei eigene Einfälle verwirklichen.
QQ20 Jahre für die Jugend: Das
dem digitalen Projektionssystem Die Mitarbeiter des Allensteiner PlaGebäude unterhalb der Allensteiner
DigitalSky 2 ausgerüstet, das ast- netariums setzten als erstes eine hisBurg, in dem sich das Polnische-Deutsche
torische Idee um. „In einem virtuellen
LARES:
Niniejszy
materiał
służy
wyłącznie
do
czytania.
Powielanie
w jakikolwiek
sposób
ronomische
Vorführungen
in der zabronione.
Zentrum der europäischen Jugend befinSpaziergang durch Allenstein, wie es
so genannten FullDome-Technik auf alten Postkarten dargestellt wird,
det, LARES:
war Anfang des
20.
Jahrhunderts
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche
ermöglicht. Außerdem erlaubt es lassen wir mit der neuen Technik die
das „Dorotheenhaus“ des Deutschen
Besichtigung der Modellkonstruktion am Waldparkplatz nahe Kaschaunen
Foto: Uwe Hahnkamp
Roten Kreuzes, und nach 1920 eine Kindie Gestaltung eigener Präsentatio- Abbildungen lebendig werden“, erklärt
Jacek Szubiakowski. Diese erste Version
derkrankenstation. Es stand lange Zeit
Das Heilsberger Dreieck war ein Gebiet von Schutzbunkern zwischen nen. Das erste Werk des Allensteiner ist knapp 15 Minuten lang und wird als
leer, wurde 1992 dem Trägerverein des
gezeigt. Initiator Dariusz Madaj,
polnisch-deutschen Jugendzentrums
den Städten Marienburg, Sensburg und Königsberg. Die Oberförsterei Planetariums hat die Geschichte der Vorfilm
inzwischen am neuen Planetarium in
Stadt
zum
Thema
und
ist
seit
kurzur Verfügung gestellt und 1994-1995
Wormditt präsentiert die Überreste der Bunker nun auf einem Schaupfad.
Grünberg, regte gleichzeitig eine lange
LARES:
Niniejszy
materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie
jakikolwiek
sposób zabronione.
zemw
auch
auf Deutsch zu genießen.
mit Mitteln der Stiftung
für deutschFassung unter dem Titel „Allenstein undes Pariser Abkommens von kriegszeit beginnt und endet an einem
ie Entwicklung der Technik geht sere Stadt“ an. „An diesen zwei ProjekLARES: Diese Materialien
sind
lediglich
zum
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
strengstens
untersagt.
Kraft
1927
durfte
das Deutsche
Reich
Waldparkplatz
auf dem Weg zwischen
DVervielfältigung
auch an Planetarien nicht ist
spurlos
tionen haben wir
zwei Jahre gearbeitet,
polnische Zusammenarbeit renoviert.
Anfang Dezember 1995 war die erste
Gruppe, Jugendliche aus Deutschland,
zu Gast. Seit inzwischen 20 Jahren bietet
das Zentrum, dessen Namen 2008 um
das Wort „europäisch“ ergänzt wurde,
seine Räume unter anderem für Seminare, Konzerte, Jugendaustausch und
Ausstellungen an, die in Eigenregie oder
von anderen Organisationen veranstaltet werden. Von Oktober 2014 bis Januar
2015 etwa kamen in mehreren Turnussen
600 Schüler aus Königsberg (Kaliningrad,
Russische Föderation) zum Englisch- oder
Deutschlernen nach Allenstein. Trotz
schrumpfender Fördergelder bleibt das
Zentrum also aktiv.
nur in 50 Kilometer Entfernung vom
Meer und von seinen Außengrenzen
Befestigungen erhalten oder neu bauen.
Daraus ergab sich in Ostpreußen auf der
Landkarte die Form eines Dreiecks, an
dessen nordwestlicher Flanke Wormditt
liegt. Unter der Regierung der Nationalsozialisten wurden die Befestigungen
in einem Halbkreis um Königsberg bis
zum Frischen Haff bei Braunsberg und
zum Kurischen Haff bei Labiau erweitert.
Auch diese Verteidigungslinie ging durch
den Kreis Wormditt. Den Überresten
dieser Bunker hat die Oberförsterei
Wormditt einen „Pfad der Befestigungen des Heilsberger Dreiecks“ gewidmet.
Die hautnahe Begegnung mit der militärischen Geschichte der Zwischen-
Wormditt und Kaschaunen (Kaszuny).
Dort hat die Försterei Józefowo mehrere
miteinander verbundene Unterstände
konstruiert, die verdeutlichen, wie das
Netz der Bunker ausgesehen hat. Im
Wald selbst fallen die Bauten kaum auf.
Das liegt zum einen an der gewollten
Tarnung durch die Natur, zum anderen wurden die meisten Anlagen nach
dem Krieg gesprengt und sind später
überwachsen.
An elf Stationen wird mit polnischund englischsprachigen Schautafeln
der jeweilige Bunkertyp erläutert. Ein
deutschsprachiges Faltblatt soll spätestens zur nächsten Saison am Startpunkt
ausliegen.
Uwe Hahnkamp
vorbei. 39 Jahre nach seiner Gründung
im Jahr 1973 zum 500. Geburtstag von
Nikolaus Kopernikus nahm die Allensteiner Einrichtung das neue digitale
Projektionssystem in Betrieb. „Dank
Computersteuerung und zwei Videoprojektoren mit zusammen 16 Millionen
Pixeln nutzen wir die gesamte Kuppel
(daher FullDome-Technik) und haben
mehr Möglichkeiten“, freut sich der
Direktor des Planetariums Dr. Jacek
Szubiakowski. Das Weltall lässt sich
nunmehr nicht nur als Nachthimmel
betrachten, sondern auch als Raum,
durch den der Zuschauer reist. Das
schwindelerregende Gefühl, von den
präsentierten Objekten umgeben zu
sein und sie räumlich wahrzunehmen,
und zwar ausschließlich mit eigenen
technischen und finanziellen Möglichkeiten sowie etwas Unterstützung von
jungen Freiwilligen“, berichtet Dariusz
Prokopczuk vom Planetarium. Von Geldern in Millionenhöhe, wie für die Produktion „Dream to fly“ der Warschauer
Kollegen, konnten die Allensteiner nur
träumen. Die 2014 fertiggestellte Präsentation von Geschichte und Gegenwart
der Stadt beeindruckt dennoch, wie
die Reaktionen der Teilnehmer des 10.
Deutsch-Polnischen Kommunalpolitischen Kongresses zeigten. Sie erlebten
am 10. Oktober die Uraufführung der
deutschen Version der Langfassung und
waren von ihr sehr angetan.
Uwe Hahnkamp
Uwe Hahnkamp
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Schlesienśląsk Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
46/1232 Nr.
Wochenblatt.pl 9
Lamsdorf: Der Wunsch von Angelika Brecht-Levy, Enkelin des in Lamsdorf ermorderten Alfons Leisten, wurde endlich erfüllt
Meine Mutter tanzt im Himmel!
Über zehn Jahre kämpfte die Deutsche Angelika Brecht-Levy dafür,
dass der Name ihres Großvaters
Alfons Leisten auf der Gedenktafel
in Lamsdorf eingraviert wird. Nach
etlichen
Reisen in
die Heimat
ihrer
LARES:
Diese
Materialien
Mutter, Telefonaten, E-Mails und
zahlreichen Gesprächen ist es letzte
Woche endlich passiert: Der Name
von Alfons Leisten steht nun auf der
Gedenktafel.
D
ass der Name von Alfons Leisten
auf die Gedenktafel auf dem Gelände des ehemaligen Gefangenenlagers
eingraviert wird, blieb ein unerfüllter
Herzenswunsch der Mutter von Angelika Brecht-Levy, Edeltraud Brecht.
Sie selber hat das glückliche Ende des
jahrelangen Kampfes um ein würdiges
Gedenken an ihren Vater nicht mehr
erlebt. Angelika Brecht-Levy freut sich
trotzdem: „Ich bin mir sicher, meine
Mutter tanzt jetzt im Himmel vor Freude“, sagt sie.
Die unendliche Geschichte
Schade nur, dass alles so lange gedauert hat. Dabei wusste die Familie von
Alfons Leisten von Anfang an, welch
tragische Wendung der Aufenthalt von
Alfons Leisten in Lamsdorf genommen
hat. „Meine Großtante Martha Bekier
war Zeugin des gewaltsamen Todes
meines Großvaters im Lager. Doch ein
Nachweis dafür fehlte in den Dokumenten“, erzählt Angelika Brecht-Levy.
Der Name Leisten, Alfons, wurde vom
Bundesarchiv in Bayreuth im August
2001 bereits auf einer Liste mit weiteren
Namen als Opfer des Lagers Lamsdorf
an die polnische Seite gemeldet. Diese
hat entschieden, auf dem Gedenkstein
nur die Namen der Opfer aufzunehmen, die im Lager Lamsdorf verstorben
sind und dort nachweislich auch beerdigt wurden. Eben dieser schriftliche
Nachweis ist das, was die Gravur des
Namens des Großvaters von Angelika
Brecht-Levy bisher unmöglich gemacht
hat. Doch Angelika Brecht-Levy hat
außer der Zeugenaussage ihrer Großtante auch noch andere Beweise gehabt:
„Ich habe die Zeugenaussage meines
Großonkels, der in Lamsdorf gesehen
hat, dass Alfons Leisten ins Lager abgeführt worden ist. Simon Heßdörfer
vom Bundesarchiv in Bayreuth hat mir
bestätigt, dass Alfons Leisten am 11.
8. 1945 im Lager gestorben sei“. Was
bräuchte man mehr? „In den ersten
Monaten nach Kriegsende herrschten
im Lager Chaos und Anarchie. Wie
sollte ich belegen, dass das Grab meines
Opas dort ist?“, fragte sich die Enkelin rhetorisch. Mehrmals habe sie ans
Kriegsgefangenen-Museum in Lamsdorf-Oppeln geschrieben. Das sei aber
nicht der Entscheidungsträger in dieser
Edeltraud Brecht, die Tochter von Alfons Leisten, ist 2010 verstorben.
Foto: Angelika Brecht-Levy
Endlich ist es gelungen! Das Woiwodschaftsamt schickte Angelika Brecht-Levy Fotos zu, auf denen der frisch eingravierte Name ihre Großvaters zu sehen ist.
Quelle: Angelika Brecht-Levy
voll ausgelastet
war. Und wieder
musste na, żew
moja
mama tańczy teraz
w niebie zabronione.
mojego dziadka tam jest? – zastanawia„Meine Großtante
służy wyłącznie
do czytania.
Powielanie
jakikolwiek
sposób
Angelika Brecht-Levy warten. Monate z radości – mówi.
ła się wnuczka. Jak mówi, kilkakrotnie
Bekier
lang ist nichts passiert und letzte Woche
pisała do Muzeum Jeńców Wojennych
LARES: Diese Materialien Martha
sind
lediglich
zum
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
ist
strengstens
untersagt.
nun die Nachricht vom Woiwodschaft- Nieskończona historia
w Łambinowicach-Opolu,
jednak decywar Zeugin des
Szkoda tylko, że wszystko trwało tak dentem w tej sprawie jest Rada Ochrosamt: Der Name von Alfons Leisten
gewaltsamen Todes
wurde auf die Gedenktafel eingraviert, długo. A przecież rodzina Alfonsa Le- ny Pamięci Walk i Męczeństwa, której
meines Großvaters
Beweisfotos inklusive. Angelika Brecht- istena od samego początku wiedziała, jak decyzja kazała na siebie czekać latami.
Levy ist froh, dass der Wunsch ihrer tragiczny obrót przybrał pobyt Alfonsa W międzyczasie zmarła córka Alfonsa
im Lager. Doch ein
Mutter endlich in Erfüllung gegangen Leistena w Łambinowicach. – Siostra Leistena, a matka Angeliki Brecht-Levy,
Nachweis dafür fehlte
ist, auch wenn sie das nicht mehr erlebt mojego dziadka, Martha Bekier, była Edeltraud Brecht. – Dziś żyją już tylko
służy wyłącznie
czytania.
Powielanie
w jakikolwiek
sposób
hat. Indo
nächster
Zukunft will
sie nach świadkiem
gwałtownej śmierci
mojego zabronione.
dwaj synowie Alfonsa Leistena: Eberhard
in den Dokumenten“,
Lamsdorf kommen um das Ergebnis dziadka w obozie, jednak brak było do- w Jenie i Joachim w Hanowerze – mówi
Angelika zum Lesen
LARES: Diese Materialien erzählt
sind lediglich
bereitgestellt.
Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
ihres jahrelangen
Kampfes mitJegliche
eigenen wodu
na to w dokumentach – opowiada
Angelika Brecht-Levy.
Brecht-Levy
Augen zu sehen.
Angelika Brecht-Levy. Już w sierpniu
Łambinowice: Nareszcie spełniło się
życzenie Angeliki Brecht-Levy, wnuczki
Angelegenheit, sondern der Rat zum zamordowanego w Łambinowicach
Martyrium- und Gedächtnisschutz. Alfonsa Leistena –
Seine Entscheidung ließ aber Jahre Moja matka tańczy w niebie!
auf sich warten. Inzwischen war die
Tochter von Alfons Leisten, die Mutter
onad 10 lat Niemka Angelika Brechtvon Angelika Brecht-Levy, Edeltraud
-Levy walczyła o to, aby nazwisko jej
Brecht, verstorben. „Heute leben nur dziadka Alfonsa Leistena zostało wynoch zwei Söhne von Alfons Leisten: grawerowane na tablicy pamiątkowej
Eberhard in Jena, Joachim in Hanno- w Łambinowicach. Po kilku podróżach
ver“, sagt Angelika Brecht-Levy.
w rodzinne strony matki, telefonach,
mailach oraz licznych rozmowach osiąDas glückliche Ende
gnęła wreszcie swój cel: od ubiegłego
Schließlich erfuhr die Enkelin von tygodnia nazwisko Alfonsa Leistena
Alfons Leisten endlich: Der Rat zum widnieje na tablicy.
Martyrium- und Gedächtnisschutz hat
Wygrawerowanie nazwiska Alfonsa
ihren Antrag angenommen. Der Name Leistena na tablicy pamiątkowej umiejvon Alfons Leisten darf auf der Lams- scowionej na terenie byłego obozu pozodorfer Gedenktafel eingraviert werden. stało niespełnionym pragnieniem matki
Das Geld musste aber vom Oppelner Angeliki Brecht-Levy, Edeltraud Brecht.
Woiwodschaftsamt dafür zur Verfügung Ona sama nie doczekała szczęśliwego
gestellt werden. Dies konnte 2014, als finału długoletniej walki o godne upadie Entscheidung des Rates fiel, nicht miętnienie jej ojca. Mimo to Angelika
geschehen, weil der Haushalt bereits Brecht-Levy cieszy się: – Jestem pew-
2001 roku Archiwum Federalne w Bayreuth zgłosiło stronie polskiej nazwisko
Leisten, Alfons, wraz z listą kolejnych
ofiar obozu w Łambinowicach, jednak
strona polska zdecydowała, że na kamieniu upamiętniającym ofiary zostaną
umieszczone nazwiska tylko tych osób,
co do których nie było żadnych wątpliwości, że zmarły w łambinowickim
obozie i zostały pochowane na jego terenie. Brak takiego właśnie pisemnego
dowodu uniemożliwiał dotychczas wygrawerowanie nazwiska dziadka Angeliki
Brecht-Levy. Jednakże oprócz zeznania
siostry dziadka, Angelika Brecht-Levy
miała też inne dowody: – Mam zeznanie
mojego ciotecznego dziadka, który będąc
w Łambinowicach, widział, jak odstawiono Alfonsa Leistena do obozu. Simon
Heßdörfer z Archiwum Federalnego
w Bayreuth potwierdził mi, że Alfons
Leisten zmarł w obozie 11 sierpnia 1945
roku. Czego więcej tu jeszcze potrzeba?
W pierwszych miesiącach po zakończeniu wojny w obozie panował chaos
i anarchia. Jak miałam dowieść, że grób
Szczęśliwe zakończenie
Na koniec wnuczka Alfonsa Leistena dowiedziała się wreszcie, że Rada
Ochrony Pamięci Walk i Męczeństwa
przyjęła jej wniosek, co oznaczało zgodę
na wygrawerowanie nazwiska na łambinowickiej tablicy pamiątkowej, jednak
fundusze na ten cel musiał przekazać
Opolski Urząd Wojewódzki. W 2014
roku, w którym zapadła decyzja Rady,
nie było to możliwe, gdyż budżet był już
wyczerpany. I znów Angelice Brecht-Levy przyszło poczekać. Całymi miesiącami nic się nie działo, aż w ubiegłym
tygodniu nadeszła z urzędu wojewódzkiego wiadomość, że nazwisko Alfonsa
Leistena zostało wygrawerowane na pamiątkowej tablicy. Do pisma dołączone
były zdjęcia dokumentujące ten fakt.
Angelika Brecht-Levy jest szczęśliwa,
że wreszcie ziściło się życzenie jej matki,
chociaż tego nie doczekała. W najbliższej przyszłości zamierza przyjechać
do Łambinowic, aby na własne oczy
zobaczyć wynik jej długoletnich starań.
Anna Durecka
P
Bodland: Eröffnung einer weiteren deutschen Fußballschule
Eine wunderbare
Mischung
LARES: Niniejszy materiał służy
wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Nach Chronstau,
Kroschnitz,
Himmelwitz, Malapane
und Oppeln
wurde
LARES: Diese
Materialien
sind lediglich
zum
am vergangenen Samstag nun auch in Bodland (Bogacica) im Landkreis
Kreuzburg eine deutsche Fußballschule eröffnet. „Es freut mich besonders,
dass es zum 25. Jubiläum der SKGD auch bei uns geklappt hat“, sagte Anna
Wyrwich, die Chefin des Bodländer DFKs.
die deutsche Konsulin Sabine Haake.
LARES: Niniejszy
materiał
wyłącznie
Letztere
durfte dannsłuży
auch mit
einem
Ballschuss die neue Fußballschule ofLARES: Diese Materialien
sind lediglich
zum
fiziell eröffnen,
wünschte den
jungen
Fußballern viel Erfolg und prüfte schonmal die Deutschkenntnisse der Fußballstars von morgen. Hier bestünde noch
Verbesserungsbedarf und auch ein paar
Mädchen bräuchte noch das Bodländer
Team, meinte die Konsulin.
Die 18 jungen Sporttalente und ihr
Trainer Kryspin Cieplik erhielten an
diesem Tag jedoch nicht nur mora-
Foto: A. Durecka
er denkt die Tätigkeit der deutschen Minderheit begrenzt sich
geographisch auf den Oppelner Landkreis, der wurde am Samstag in Bodland
eines Besseren belehrt. Der Dorfklub
war voller Menschen. Neben den kleinen
Fußballern, die ab diesem Tag offiziel
ihr Training beginnen durften, ihren
Eltern, Geschwistern und Freunden,
kamen auch zahlreiche Gäste aus nah
und fern zur feierlichen Eröffnung der
deutschen Miro-Fußballschule, darunter
der SKGD-Vorsitzende Rafał Bartek und
Die richtigen Outfits haben die Jungs schon mal
Foto: A. Durecka
W
Die kleinen Fußballer und ihr Trainer Kryspin Cieplik sowie die Sponsoren und Vertreter der deutschen Minderheit
lische Unterstützung, sondern auch in Bodland überzeugt. „Gleich, als ich denke, Fußball und deutsche Sprache
do czytania.
w jakikolwiek
sposób zabronione.
viele Bälle
als Geschenke.Powielanie
Nun kann von der
Idee deutscher Fußballschulen
- das ist eine wunderbare Mischung“,
also nichts schief gehen. Davon ist auch hörte, dachte ich: Bei uns müssen wir sagte Anna Wyrwich.
A. Durecka
die Vorsitzende
der DFK-Ortsgruppe
unbedingt
auch so eine gründen.
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
ist Ich
Diese Materialien sind lediglich zum Schlesienśląsk Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
10LARES:
Dobrau: Zweites Treffen der Schlossliebhaber
Immer noch faszinierend
TERMINE
Obwohl vom alten Glanz des neogotischen Schlosses in Dobrau
(Gemeinde Klein Strehlitz) nicht
viel geblieben ist, findet er auch
QQOppeln: Die deutsch-polnische
LARES: Niniejszy
heutzutage zahlreiche Liebhaber,
Joseph von Eichendorff-Bibliothek in
Oppeln
veranstaltet
am 18. November
wie ein
Treffen
in der Ortschaft
LARES:
Diese
Materialien
sind
lediglich
einen Vortrag mit Diskussion zum Theam Freitag zeigte. Magnet ist hier
ma „Brief der Polnischen Bischöfe an die
aber nicht nur das Schloss an sich,
Deutschen Bischöfe aus der Perspektive
sondern auch seine geheimnisvolle
der vergangenen 50 Jahre“. Gastreferent
Hausherrin.
ist Dr. habil Marcin Worbs von der Universität Oppeln. Beginn ist um 16:00 Uhr, der
Eintritt ist frei.
„Es materiał
freut mich sehr,
dass heute
so
LARES: Niniejszy
służy
wyłącznie
viele zu unserer Veranstaltung gekom- Jolanta Ilnicka von der Gesellschaft der Oppelner Genealogen erklärte den
men sind.
Ich lediglich
glaube, man kann
schon
Diese
Materialien
sind
zum
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
QQLARES:
Opole: Muzeum
Śląska Opolskiego
Stammbaum
von Muriel White.
Vom alten Glanz des neogotischen
Schlosses ist heute wenig
geblieben
sagen, dass hier Vertreter von drei Generationen sind“, sagte bei der Eröffnung
des zweiten Treffens der Schlossliebhaber in Dobrau (Dobra) DFK-Chefin
Małgorzata Nocoń. Tatsächlich bekamen
die Veranstalter des Treffens den Saal
mit Jung und Alt voll. Während der eineinhalbstündigen Veranstaltung wurde
nicht nur über die Architektur und die
Geschichte eines der schönsten schlesischen Schlösser gesprochen (Referat
von Paweł Kołekvon der Technische
Hochschule in Oppeln), sondern auch
über die Geschichte seiner ehemaligen
Besitzer, der Familie Seherr-Thoss.
zaprasza w listopadzie na oprowadzania
kuratorskie po stałych wystawach, m.in.
21 listopada po wystawie „Opole – gród,
miasto, stolica regionu”, 22 listopada
po ekspozycji „Etnografia Opolszczyzny”,
a 28 listopada po „Ceramice górnośląskiej”. Wstęp wolny.
Foto: Antoni Szacki/Wikimedia Commons.
QQ
Brzeg: Orkiestra Dęta Politechniki Opolskiej i Orkiestra Dęta Zespołu
Szkół Elektrycznych w Opolu zapraszają
19 listopada na koncert w ramach cyklu
„Z orkiestrą po zamkach i pałacach”, który
odbędzie się w Muzeum Piastów Śląskich
o godz. 18.00. Wstęp wolny.
Foto: Łukasz Biły
Über den mysteriösen
Tod der Gräfin sind sich
die Lokalhistoriker
bis heute uneinig.
Drängen ihrer Mutter, einen preußischen Adeligen heiratete, war die Gräfin
verliebt in Schlesien und wird bis heute
mit dem Schloss in Dobrau assoziiert,
schrieb ein Urenkel der Gräfin in einem
Brief, der während der Veranstaltung
verlesen wurde.
Über den mysteriösen Tod der
Gräfin sind sich die Lokalhistoriker
bis heute uneinig. Tatsache ist, dass sie
als Amerikanerin und gut ausgebildete
Diplomatentochter bkennende Antifaschistin war. Es heißt, Muriel wählte
den Freitod, da sie mit einer längeren
Verfolgung durch die Gestapo nicht leben konnte. Andere meinen wiederum,
schuld war kollektive Depression, deren
Wurzeln nicht nur im Nationalsozialismus lagen. Klar ist jedenfalls, dass
über das Schicksal von Muriel sowie
zum Thema einer möglichen Erneuerung des Schlosses, das im Zweiten
Weltkrieg niederbrannte, es noch viel
aufzuklären gibt.
Gesprächsthemen für diesbezügliche weitere Treffen sind sicherlich keine
Mangelware.
Łukasz Biły
Diese Materialien sind lediglich zum Lesen
bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
Besonders geheimnisvoll war das
QQLARES:
Tarnowskie Góry: Od zeszłej soboty w Muzeum w Tarnowskich Górach
można oglądać wystawę pt. „600-lecie
parafii św. Marcina w Starych Tarnowicach”.
Leben der Gräfin Seherr-Thoss, die als
Muriel White geboren wurde. Trotzdem,
dass Muriel Tochter eines amerikanischen Diplomaten war und nicht aus
ganz freien Stücken, sondern auf das
QQBeuthen: ImLARES:
Oberschlesischen
Museum in Beuthen findet am 28. NoLARES:
DiesezurMaterialien
sindBenefizball
lediglichfür
zum
vember
ein Kammerkonzert
ErinneGörlitz:
dieLesen
Stadthalle
Die Perle retten
Foto: Wikipedia
Alfred Theisen:
Einst materiał
war die Görlitzer
StadthalLARES: Niniejszy
służy
wyłącznie
do
czytania.
Powielanie
w
jakikolwiek
sposób
zabronione.
„Wenn die Görlitzer
le eine Perle der Architektur und
sind
lediglich
zum
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
ist
strengstens
untersagt.
Stadthalle
wieder mit
Angelpunkt rauschender Feste für
alles, was in Schlesien Rang und
Leben erfüllt werden
Namen hatte. Seit nun fast Jahren
könnte, wäre das
rung an den Beuthener Komponisten
steht die Halle leer. Ein Benefizball
eine Bereicherung
Henrich Schulz-Beuthen statt. Beginn ist
soll nun die finanziellen Mittel für
für beide Seiten.“
um 18:00 Uhr, der Eintritt ist frei.
die Anfangsfinanzierung
derwyłącznie
RenoLARES: Niniejszy
materiał
służy
do
czytania.
Powielanie
w
jakikolwiek
sposób
zabronione.
QQChrząstowice: Sołtys Chrząstowic vierung erbringen.
W
egen bautechnischer Mängel
musste die Görlitzer Stadthalle
vor fast zehn Jahren schließen. Seitdem
steht sie leer, denn die Stadt schafft es
nicht, allein die Mittel zur Renovierung
aufzubringen – immerhin 30 Millionen
Euro. Der Freistaat Sachsen ist bereit,
der Stadt mit der Hälfte des Betrags
unter die Arme zu greifen. Doch noch
immer fehlen 15 Millionen – diese gilt
es nun Schritt für Schritt zu beschaffen.
Eine Maßnahme ist ein Benefizball mit
einer Auktion auf Schloss Wichelsdorf
(Wiechlice) bei Sprottau (Szprotawa),
organisiert vom Senfkorn Verlag. Die
Einnahmen der Auktion und zehn
Quelle: Senfkornverlag
Elżbieta Bakanowicz zaprasza na wyjazd
na jarmark bożonarodzeniowy do Pragi 5
grudnia. Szczegółowe informacje i zapisy
pod numerem tel. 603 559 919. Liczba
miejsc ograniczona. Zgłoszenia przyjmowane są do 15 listopada.
keine Stadtmitte. Dort tobt das Leben
am Neiße-Ufer und wenn die Görlitzer
Stadthalle wieder mit Leben erfüllt werden könnte, wäre das eine Bereicherung
für beide Seiten,“ sagt Theisen.
Marie Baumgarten
LARES:
Niniejszy
QQOppeln: Das Schlesische
Institut
in
Oppeln veranstaltet am 16. und 17. NoDer Wohltätigkeitsball
findet am
LARES:
Diese
Materialien
sind lediglich zum Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
Die Görlitzer
Stadthalle bereitet den deutschen
Kommunalpolitikern
seit Jahren Kopfschmerzen.
vember
das „Oppelner
Colloquium
2015“.
28. November auf Schloss WichelsDas Leitthema lautet: „Die Begriffe von
Krieg und Frieden im modernen Europa.“
Das genaue Programm der Veranstaltungsreihe gibt es auf Deutsch und auf
Polnisch unter www.instytutslaski.com
Prozent der Eintrittsgelder sollen in die
Renovierung der Stadthalle fließen. Darüber hinaus stehe die Gründung einer
deutsch-polnischen Stiftung der Europastadt Görlitz-Zgorzelec zugunsten der
Stadthalle im Raum – Bürgermeister
Rafał Kronicz hätte sein Interesse kürzlich bekräftigt, verrät Alfred Theisen
vom Senfkorn Verlag. Denn auch für
den polnischen Teil von Görlitz sei die
Wiederbelebung der Stadthalle interessant. „Zgorzelec hat anders als Görlitz
dorf statt. Weitere Informationen
sowie die Eintrittskarten gibt es
bei Schlesien Information, Tel.
0049/3581400520, E-Mail: info@
schlesien.de
QQZabrze: od 12 listopada można
zwiedzać
strefę naziemną
sztolni
Królowa
LARES:
Diese
Materialien
Die Woche im DFK
Luiza w Zabrzu, m.in. zabytkową Łaźnię
Łańcuszkową. Bilety do nabycia w kasie kopalni Guido. Szczegóły dostępne
na www.kopalniaguido.pl.
Beati Cantores
Ende Oktober fand in Bad Salzbrunn
in Niederschlesien (Szczawno-Zdrój)
das jährliche deutsch-polnische Chorfestival „Beati Cantores“ statt, das von
der Deutschen Sozial-Kulturellen Gesellschaft in Waldenburg veranstaltet
wird. Auf der Bühne des Teatr Zdrojowy präsentierten sich Chöre aus der
Umgebung, unter anderem auch der
DSKG-Chor „Heimatsänger“.
man Verhältnisse mit männlichen und
weiblichen Mitgliedern gestalten sollte.
Die Schulung wird im Hotel Zacisze in
Turawa bei Oppeln stattfinden. Anmelden kann man sich bis 23. November
unter der Telefonnummer 77 402 51 15
oder der E-Mail: [email protected].
Die Teilnahme an der Schulung kostet
40 Złoty. Mehr Infos gibt es auf www.
haus.pl
Vortrag über gefallene, vermisste und
ermordete Einwohner von Stollarzowitz
im Restaurant „U Mnicha“. Wer an der
Veranstaltung teilnehmen möchte, der
sollte sich bis 12. November unter der
Telefonnummer 730 902 312 anmelden.
Die Teilnahme ist kostenlos, die Anzahl
der Plätze jedoch begrenzt. Mehr Infos
gibt es auch auf www.stolarzowice.info
der DFK in der Gemeinde Proskau am
vergangenen Sonntag sein 25-jähriges Jubiläum. Muskalisch begleitet
wurde die Messe vom DFK-Jugendorchester Kaprys, die Lesungen hielt
Lucjan Dzumla, Direktor des Hauses
für Deutsch-Polnische Zusammenarbeit. Nach der Messe wurden alle
Teilnehmer zu einem Erinnerungsfoto gebeten. Weitere Feierlichekeiten
25 Jahre DFK Proskau
fanden am Nachmittag im Chrzumczützer Gasthaus „Pod różą“ statt. Zu
Beginn wurde das Oberschlesienlied
gesungen, danach haben alle mit einem
Glas Sekt auf die Minderheit in der
Gemeinde Proskau und deren Mitglieder angestoßen. Einen Rückblick auf
die Geschichte der Deutschen in der
Gemeinde gab Bürgermeisterin Róża
Malik. Im Kulturprogramm wirkten
u.a. mit: Ligockie Wrzosy, Proskauer
Echo, Paulina Klosa. Höhepunkt der
Veranstaltung war die Ehrung der verMit einem feierlichen Gottesdienst dienten DFK-Mitglieder.
adur
in der Kirche in Chrzumczütz begann
QQPatschau: ZumLARES:
200. Jahrestag des
Geburtstages des Komponisten Moritz
Brosig veranstaltet das Kulturhaus in
Schulung für Löwinnen
Das Haus der Deutsch-Polnischen
Zusammenarbeit veranstaltet am 27.
und 28. November eine Schulung für
weibliche Mitglieder der deutschen Minderheit, die in deren lokalen Strukturen
mitwirken. Unter dem Motto „Aktivistinnen wie Löwinnen – die Kunst
der Verhandlungen in der Tätigkeit
der Frauen in der deutschen Minderheit“ werden die Frauen lernen, wie
man selbstsicher wirkt, wie man verhandelt um Koflikte zu vermeiden, wie
Volkstrauertag beim DFK Stollarzowitz
Die Minderheit in Stollarzowitz (Stolarzowice) veransteltet am 15. November
Feierlichekeiten anlässlich des Volkstrauertages. Für 14:00 Uhr ist die Niederlegung von Blumen und Kränzen am
Denkmal für die Gefallenen im Zweiten
Weltkrieg geplant. Um 14:15 Uhr fahren
die Teilnehmer nach Siemianowitz zum
Soldatenfriedhof. Auch dort werden
Kerzen angezündet und Blumen niedergelegt. Geplant ist auch die Besichtigung der dortigen Gedenkstube. Ab
17:00 Uhr gibt es in Stollarzowitz einen
Patschau ein Konzert unter dem Motto
„Die schönsten Liebesarien und Duette“.
Ausführende sind Wojciech und Agnieszka Sokolnicki. Der Eintritt ist frei. Das
Konzert findet am 22. November um
17:00 Uhr statt.
adur
Foto: R. Zmarzły
Foto: Wikipedia
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Schlesienśląsk Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Wochenblatt.pl untersagt.11
46/1232 Nr.
Oppelner
TerazLARES:
jesteśmy
spokojni
Niniejszy materiał służy
wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
Nachrichten
KołaLARES:
mniejszości
niemieckiej
w miastach
nie mają łatwo,
muszą bereitgestellt.
się zmagać z wieloma
przeciwnościami.
DFK ist strengstens untersagt.
Diese
Materialien
sind lediglich
zum Lesen
Jegliche
Vervielfältigung
w Ozimku jest mimo wszystko aktywną grupą, która w październiku obchodziła srebrny jubileusz istnienia.
QQVeranstaltungen bei der DBG:
Z przewodniczącym koła, Janem Czokiem, rozmawiała Dagmara Mientus.
Die Deutsche Bildungsgesellschaft veranMinęło już 25 lat od momentu założenia DFK w Ozimku. Jak wyglądały
początki waszej grupy?
Jestem już przewodniczącym od 23
lat, moim poprzednikiem był Bruno
Cichoń. Początki wspominam dobrze,
bo przy zakładaniu koła było 680 ludzi,
którzy rozsiani byli po całej gminie –
Krasiejowie, Antoniowie, Schodni i innych miejscowościach.
Jak obecnie wygląda struktura waszego koła?
Teraz nie jest tak wesoło jak ćwierć
wieku temu. Jak wiadomo, w Ozimku
80% ludzi jest napływowych, a to mówi
samo za siebie. W tym momencie mamy
około 150 członków. Osoby w zarządzie
są już coraz starsze, tak jak ja. Chciałem
już zrezygnować, bo sił jest mniej niż
na początku, ale nie ma komu przekazać
tego, co już wypracowaliśmy. Najgorsze
w tym wszystkim, że u nas w kole tak
naprawdę nie ma żadnych młodych ludzi i nikt nie chce się podjąć kierowania
grupą.
Pomieszczenie przy żłobku w Ozimku
jest już waszą piątą siedzibą. Skąd się
wzięły takie problemy lokalowe?
Trudno jest powiedzieć, jakie jest
źródło tych problemów. Na początku
spotykaliśmy się w domu kultury i spółdzielni mieszkaniowej, a kolejnym naszym miejscem było pomieszczenie koło
świniarni. Tam było tak mało miejsca,
staltet zusammen mit dem Goethe-Institut Krakau am 20. November von 16:30
bis 20:30 Uhr und am 21. November von
9:30 bis 14:30 Uhr einen Workshop zum
Thema „Aussprache- und Rhythmusübungen als Bestandteil des szenischen Spiels“.
Am Workshop können Grundschul- und
Gymnasiallehrer teilnehmen. Anmelden
kann man sich bis 16. November unter
[email protected], das Anmeldeformular gibt
es auf www.dbg.vdg.pl. Die Schulung
wird im VdG-Gebäude an der ul. Krupnicza
in Oppeln durchgeführt.
LARES: Niniejszy
wyłącznie
Przy DFK materiał
w Ozimku od ponad 20służy
lat działa zespół
ludowy Heidi.
że musieliśmy
stać, bo nawet krzesła
jest nas
10 kół, a 8 otrzymało pieniądze
jektów.
Przy naszym kole działa również
sind lediglich
zum sięLesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
nie mieściły. Tak nie mogliśmy praco- na świetlice. Za tę sumę wyremonto- zespół ludowy Heidi. Motywację dają
QQKozielscy Żydzi: Do końca listować, więc walczyliśmy o większe lokum. waliśmy pomieszczenie w żłobku. Ale nam także ludzie, którzy często ofiarują
Źródło: DK w Ozimku
Ile wtedy musieliśmy się naprosić, nadenerwować, to już nawet nie wspomnę.
Trzecia nasza siedziba nie była wcale
lepsza – 28 metrów kwadratowych!
I dopiero kiedy burmistrzem został
Jan Labus, ogólna sytuacja mniejszości
w Ozimku się poprawiła.
To dzięki panu Labusowi udało wam
się w końcu znaleźć wasze miejsce?
Tak, ale też było trochę zamieszania.
Burmistrz zaproponował, abyśmy się
przenieśli do żłobka, bo było mało dzieci
i dużo przestrzeni nieużywanej. Wtedy postaraliśmy się z panem Labusem
o 50 tysięcy złotych z Domu Współpracy
Polsko-Niemieckiej. I nawet większość
kół otrzymała takie dofinansowanie –
po czterech latach w żłobku przybyło
dzieci i musieliśmy zwolnić to miejsce.
Na szczęście, po wielu walkach, w ramach rekompensaty gmina wyremontowała nam pomieszczenie przy żłobku.
Teraz mamy nawet osobne wejście i nikomu nie przeszkadzamy. Teraz jesteśmy
spokojni o swój los.
Jako koło już wiele przeszliście. Czy
macie jeszcze motywację do pracy i aktywności?
Oczywiście. Co roku organizujemy
zabawę karnawałową, Mutter- i Vatertag, różne wycieczki, Nikolaustag. Przez
wiele lat były też kursy języka niemieckiego, mamy także amatorski klub skata,
spotkania adwentowe i wiele innych pro-
nam różne sprzęty czy też swoją pomoc,
wykonując różne usługi. Ci wszyscy
ludzie, nasi członkowie, są powodem,
dla którego chcemy działać, dla których
jeszcze jesteśmy.
Jak świętowaliście swoją rocznicę?
Świętowaliśmy w ozimeckim domu
kultury. W programie były występy
naszego zespołu Heidi, Julki Ledwoch,
a wieczorem zabawę taneczną poprowadził Adrian Zmuda. Swoją obecnością
zaszczycili nas między innymi poseł Ryszard Galla i wicemarszałek województwa opolskiego Roman Kolek. Wszyscy
bawili się doskonale i ta uroczystość była
takim pozytywnym startem, mam nadzieję, na kolejne 25 lat.
q
pada w kozielskiej bibliotece przy ul.
Damrota 32 można oglądać wystawę
poświęconą pamięci Żydów w Koźlu.
Podstawę wystawy stanowią materiały
kędzierzyńskiego dziennikarza i pasjonata
historii lokalnej Bogusława Rogowskiego,
prezentowane już w bibliotece podczas
Europejskich Dni Dziedzictwa. Są to teksty dotyczące społeczności żydowskiej
w Koźlu oraz żydowskiej synagogi.
Bogate uzupełnienie stanowią artykuły i zdjęcia zaczerpnięte z książek oraz
lokalnej prasy, opisujące sytuację Żydów
w Koźlu, ich wtapianie się w miejscową
społeczność, powstawanie żydowskiej
gminy, aż po „noc kryształową”. Osobne
plansze poświęcone są również niezwykle efektywnym działaniom kozielskich
licealistów, którym udało się wskrzesić
od zapomnienia żydowskie historie podczas realizacji szkolnego projektu.
Ruda-Halemba: Buchmesse und Literaturfest
Ehrengabe an Henryk Waniek
QQNeisseruntersagt.
Geschichte: Am 5.
herumzutrampeln oder sich vor ihr zu
Mit geschätzten über Tausend BesuNovember hielt der Direktor des Landverbeugen.“
kreismuseum in Neisse, Edward Hałajko,
chern wurden die kühnen ErwartunDie Auszeichnung ist eine Ehrengabe,
einen Vortrag in Rahmen der HDPZ-Reihe
gen der Veranstalter übertroffen.
ohne eine finanzielle Dotierung. Hen„Lokale Geschichte“. Der Referent erzählte
ryk Waniek, der vielfach ausgezeichnete
Die Buchmesse und das Literaturfest
darüber, wie die Stadt kurz nach dem
Schriftsteller
(u.a.
Kulturpreis
Schlesien
„Szolka tyju“ wird eine
Fortsetzung
LARES:
Niniejszy
materiał
służy
wyłącznie
do
czytania.
Powielanie
w
jakikolwiek
Krieg 1945 ausgesehen hat. Die Pläne für
des Landes
Niedersachsen) sposób
zeigte sich zabronione.
finden, denn die Liebhaber der
über die Auszeichnung und über die
die Rekonstruktion der Stadt hatten sich
LARES: Diese
Materialien
sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche
Vervielfältigung
strengstens
Veranstaltung
hoch erfreut undist
geehrt:
schlonsakischen
Literatur
kamen
nämlich in denuntersagt.
50er-Jahren mehrmals
„Unter den vielen Auszeichnungen, die
geändert. Dass heute im Zentrum von
voll auf ihre Kosten.
I
m ehemaligen Jagdschlösschen der
Familie Henkel von Donnersmarck in
Ruda-Halemba, wo sich heute die Filiale
Nr. 18 der Stadtbücherei in Ruda (Ruda
Śląska) befindet, fand am 5. November
eine Buchmesse und ein Literaturfest
statt. Unter den insgesamt 15 Verlagen
und Verlagsinstitutionen waren unter
anderem vertreten „Silesia Progress,
das Haus der Deutsch-Polnischen Zusammenarbeit (HDPZ), das Institut für
Nationales Gedenken (IPN), „Fabryka
Silesia“ aus Kattowitz, die St. Hyazinth
Buchhandlung (Księgarnia św. Jacka)
und andere.
Neben der Buchmesse gab es Autorenlesungen mit anschließenden
mir zuteil wurden, ist mir die „Tabulka“
die allerliebste“, gab Waniek zu.
Der Ideengeber der Veranstaltung,
Leon Swaczyna (Ruda), erklärte: „Der
Name „Szolka tyju“ (Eine Tasse Tee)
ist von einer TV-Sendereihe „Wiadomosci po ślonsku“ (Nachrichten auf
Schlonsakisch) abgeleitet, in der ich gebeten wurde, mit interessanten Personen
auf Schlonsakisch zu sprechen. Diese
Veranstaltung entstand mit dem Ziel,
Schlesische Kultur zu propagieren und
zum Erhalt der schlesischen Kultur und
Identität beizutragen – das rege Interesse
zeigt, dass das Ziel erreicht wurde. Ich
bin mir sicher, dass die nächste „Tabulka“ 2016 wieder vergeben wird.“
Johannes Rasim
Neisse vor allem Wohnblöcke stehen, ist
der kommunistischen Verwaltung zu verdanken. Einige historische Bürgerhäuser
überlebten den Zweiten Weltkrieg unbeschadet, fielen aber den Ausbauplänen
der neuen Machthaben zum Opfer. Im
März dieses Jahres wurde im Museum
eine Ausstellung zum Thema „Neisse
zwischen 1945 und 1955“ eröffnet.
LARES: Niniejszy
materiał
wyłącznie
dodieczytania.
Powielanie
Henryk Waniek
(rechts im Bild)służy
erhält aus den
Händen von Leon Swaczyna
„Tabulka”. Links im Bild
Krystian
Gałuszka
Gesprächen und Diskussionsrunden, für dessen besondere Leistungen vergeFoto: Johannes Rasim
unter anderem mit Jerzy Ciurlok, Prof.
Zbigniew Kadłubek, Prof. Jan Malicki
und Bronisław Wątroba. Das Besondere dabei: Alles drehte sich um (ober-)
schlesische Literatur und Kultur.
Im Rahmen der Veranstaltung wurde
erstmals die Auszeichnung „Tabulka“
(Tafelchen) vergeben – eine Ehrengabe,
die an einen schlesischen Schriftsteller
ben werden soll. Der Hauptveranstalter Krystian Gałuszka (Stadtbücherei
in Ruda) erklärte: „Die Entscheidung
zum ersten Preisträger den Schriftsteller
Henryk Waniek auszuwählen, fiel uns
sehr leicht. Da gab es keine Diskussionen. Die „Tabulka“ wird auf dem Platz
vor der Bibliothek eingelassen – jeder
Passant wird die Wahl haben, auf ihr
QQJubileusz Muzeum: Muzeum Śląska Opolskiego obchodziło 4 listopada
swoje 115. urodziny. Pierwszą siedzibą
instytucji był budynek Wyższej Szkoły
dla Dziewczątuntersagt.
przy Malapanerstrasse
Kędzierzyn-Koźle: Gala szlagierów w styczniu
Oppeln: Erinnerung an die Oberschlesische Tragödie
6 (ul. Ozimska). Muzeum kilkakrotnie
zmieniało swoją lokalizację. Od 1907
roku funkcjonowało w trzech salach
dawnego klasztoru franciszkańskiego
(dziś nieistniejących) przy Schloβstrasse
(ul. Zamkowa). W 1920 roku muzeum
utraciło największą salę, którą przeznaczono na posterunek Policji Plebiscytowej. Przez kilka lat było zamknięte dla
zwiedzających. Od 1926 roku muzeum
wynajmowało oficynę po dawnej fabryce cygar przy Gartenstrasse 12 (dzisiaj
ul. Sienkiewicza). Dopiero w 1932 roku
trafiło do swojej obecnej siedziby przy
Tuchmarkt 7 (Mały Rynek), gdzie zajęło
piętro zabytkowego budynku dawnego
kolegium jezuickiego. Z okazji jubileuszu
w Muzeum można oglądać okolicznościową wystawę pt. „115 lat temu w Opolu”.
stycznia odbędzie się w Kędzierzynie-Koźlu kolejna gala szlagierów z zagranicznymi gwiazdami tego gatunku
pod hasłem „Piosenka nie zna granic”.
Tym razem w hali widowiskowo-sportowej Azoty zaśpiewają dla górnośląskiej publiczności tacy wokaliści jak
Rosanna Rocci, Paweł Gołecki, Christian
Anders, Peter Sebastian, George Wind,
Dany, Anna Carina Woitschak i Toby
z Monachium. Na scenie zobaczymy
też duety: Elbglanz, Dirndl Duo, a także
Verenę i Nadine. Gwiazdą noworocznego popołudnia będzie jednak Michael
Holm. Znany z takich hitów jak Medocino czy „Łzy nie kłamią” (Tränen lügen
nicht), urodził się w Szczecinie w 1943
roku. W Niemczech znany jest nie tylko
z autorskich piosenek, ale także ze swoich coverów słynnych hitów.
Foto: Wikipedia
Gwiazdy
rozbłysną
na Śląsku
Andacht
Enthüllung
LARES:
Niniejszy materiał
służy wyłącznie
do czytania.und
Powielanie
Am 15.
November findetJegliche
in der
bereitgestellt.
3 LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen
Heilig-Kreuz-Kathedrale in Oppeln
eine ökumenische Andacht anlässlich des 70. Jahrestages der Oberschlesischen Tragödie statt.
przez Piosenkę Plus odbędzie się pod
patronatem przewodniczącego Związku
Niemieckich Stowarzyszeń Społeczno-Kulturalnych w Polsce, Bernarda Gaidy. Bilety do nabycia w sieciach Empik,
Media Markt i Saturn, w cukierniach
Magosz w Krapkowicach, Opolu i Głogówku, a także poprzez www.piosenka-plus.pl.
adur
lutherischen Pfarrgemeinde in Oppeln,
gehalten. Im Rahmen der Andacht wird
eine Gedenktafel zur Erinnerung an die
Opfer der Oberschlesischen Tragödie
enthüllt. In der Kathedrale können die
Teilnehmer außerdem eine Ausstellung
unter dem Titel „Oberschlesien im Jahr
1945“ besichtigen. Um 15:30 Uhr lädt
das Haus der Deutsch-Polnischen Zu-
Foto: J. Stemplewski
ie Andacht beginnt um 14:00 Uhr
dowird
czytania.
D
und
vom BischofPowielanie
der Diözese
Gwiazdą styczniowej gali będzie Michael Holm.
Oppeln, Andrzej Czaja, und von WojLARES: Diese Materialien
sind lediglich
zum Lesen
Styczniowy
koncert organizowany
ciech bereitgestellt.
Pracki, Pfarrer der evangelischDie Andacht findet in der Oppelner Kathedrale statt.
sammenarbeit in die Oppelner Eichendorff-Bibliothek der Caritas zu einem
Treffen mit Zeitzeugen der Oberschlesischen Tragödie „Das Jahr 1945 – was
wissen wir über die Oberschlesische
Tragödie?“ ein.
adur
adur
Oppelner Nachrichten
war eine Zeitung, die von 1895 bis
1935 im Oppelner Land erschien.
untersagt.
Diese Materialien sind lediglich zum RAtgeberPorady Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
12LARES:
Porady: Optymalne zabezpieczenie emerytalne dla prezesa spółki z ograniczoną odpowiedzialnością (GmbH)
Zalety funduszu emerytalnego
3. Uregulowanie dotyczące świadczenia
Prezesi-udziałowcy spółek z ogranie może działać wstecz.
niczoną odpowiedzialnością zwy4.Umowa dotycząca funduszu nie
kle nie są członkami ustawowego
może zawierać możliwości cofnięcia wypłaty świadczenia, co mogłoubezpieczenia emerytalnego. Z tego
LARES:
Niniejszy
materiał
służy
wyłącznie
do
czytania.
Powielanie
w
jakikolwiek
sposób
zabronione.
by prowadzić do sytuacji, w której
powodu sami ponoszą odpowiepracodawca jednostronnie zawiesza
dzialność
za własne
zabezpieczenie
LARES:
Diese
Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens
untersagt.
wypłatę emerytury
z funduszu.
5.Umowa dotycząca funduszu musi
emerytalne, ale dzięki funduszowi
zostać zawarta w formie pisemnej
emerytalnemu twoja spółka z o.o.
oraz być zgodna z tzw. zasadą jedmoże pomóc ci w zapewnieniu odnoznaczności.
powiedniej emerytury.
6. Prezesi-udziałowcy oraz prezesi spół-
J
ki z o.o. nie będący udziałowcami
muszą być traktowani na równych
warunkach.
7.Świadczenie
emerytalne prezesa
untersagt.
est to ciekawe również pod względem podatkowym, ale należy zadbać
o to, aby zabezpieczenie w formie funduszu zostało potwierdzone w drodze
umowy. Należy podkreślić, że fundusz emerytalny jest korzystny przede
wszystkim dla prezesów-udziałowców
spółek z ograniczoną odpowiedzialnością, ponieważ często nie podlegają
oni obowiązkowemu ubezpieczeniu
emerytalnemu i w związku z tym nie
są objęci jakimkolwiek zabezpieczeniem
emerytalnym. Poprzez fundusz emerytalny spółka z o.o. zobowiązuje się
wypłacać jej prezesowi odpowiednią
rekompensatę, również w sytuacji, gdy
nie będzie on już pracownikiem firmy.
Prezes spółki z o.o. nie musi więc sam
zawierać ubezpieczeń emerytalnych,
które finansowałby ze swojej pensji. Odpowiednią ochronę zapewnia mu firma,
gwarantując różne świadczenia, jak np.
emeryturę, rentę inwalidzką bądź rentę
rodzinną dla krewnych.
spółki z o.o. nie może być zbyt wysokie (z reguły jest to 75% ostatnich
poborów).
8.Fundusz emerytalny musi być zabezpieczony na wypadek niewypłacalności przedsiębiorstwa.
Rys. Andrzej Sznejweis
Ochrona dla najbliższych
Oprócz świadczenia
emerytalnego
untersagt.
firmowy fundusz powinien również
gwarantować zabezpieczenie w przypadku inwalidztwa oraz rentę rodzinną dla bliskich w razie śmierci osoby
uposażonej.
Uchwała wspólników w sprawie funduszu
emerytalnego
podejrzenie potajemnej wypłaty zysku, Umowa dotycząca firmowego funduszu
Jeśli jako prezes spółki chciałbyś skospółki
LARES: Diese Materialien Prezes
sind lediglich
zum Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
ist
strengstens
untersagt.
jeśli przekroczył on pewien pułap wie- emerytalnego – najważniejsze punkty
rzystać z firmowego
funduszu emery-
musi otrzymać
kowy. Według Federalnego Trybunału
Nie istnieją dokładne uregulowania talnego, konieczna będzie zmiana twoFinansowego (BFH) jest to 60. rok życia. narzucające treść umowy dotyczącej jej umowy zatrudnienia. Właściwym
wiążące prawo
Jeśli chodzi o „firmowe” fundusze eme- firmowego funduszu emerytalnego. do tego organem jest zgromadzenie
do jednorazowego bądź
Korzyść dla spółki z o.o.
rytalne, począwszy od 1 stycznia 2012, Spółka z o.o. i jej prezesi mogą więc wspólników spółki z o.o. Potrzebna
stałego świadczenia
wiek ten został zwiększony do 62 lat.
Tego typu zobowiązanie początkowo
samodzielnie ustalić, jakie przypadki będzie odpowiednia uchwała wspólninic nie kosztuje, ponieważ beneficjentoobejmuje fundusz i jaka będzie wy- ków. Urząd skarbowy wymaga z reguły
emerytalnego.
wi nie są jeszcze wypłacane jakiekolwiek
środki. Jednocześnie firma oszczędza
pod względem podatkowym, tworząc
z myślą o przyszłym zobowiązaniu odpowiednią rezerwę, która stopniowo
wzrasta. Środki przeznaczone na tę rezerwę traktowane są jako koszty, zmniejszające podlegający opodatkowaniu zysk
spółki z o.o.
Okres nabywania uprawnień
Oprócz wieku prezesa spółki z o.o.
istotną rolę odgrywa tzw. okres nabywania uprawnień. Pod tym pojęciem rozumiany jest okres pomiędzy zawarciem
umowy dot. funduszu emerytalnego
a rozpoczęciem wypłacania świadczenia.
W przypadku prezesów-udziałowców
spółek z o.o. okres ten musi wynosić
z reguły co najmniej 10 lat.
sokość odpowiednich świadczeń. By
jednak już w fazie odkładania rezerwy
na świadczenia z funduszu móc korzystać ze zwolnień podatkowych, należy
przestrzegać pewnych wytycznych:
1.Prezes spółki musi otrzymać wiążące prawo do jednorazowego bądź
stałego świadczenia emerytalnego.
2.Świadczenie emerytalne nie może
być uzależnione od przyszłych,
związanych z zyskami firmy, poborów.
protokołu zgromadzenia wraz z podjętą
uchwałą, należy więc zwrócić uwagę
na to, by dopełnione zostały wszelkie
wymogi formalne.
rozwiązaniem nietypowym i może być
postrzegane jako potajemne wypłacenie
zysku. Z reguły wychodzi się z założenia,
że właściwym „okresem próbnym” jest
5 lat. Możliwe są też krótsze przedziały czasowe. Powinno to jednak zostać
wcześniej uzgodnione z urzędem skarbowym, aby później nie było konieczne
dopłacanie różnicy w podatku. Wyjątek
od powyższej reguły możliwy jest np.
w sytuacji, gdy spółka z o.o. powstaje
z już istniejącego przedsiębiorstwa. Wtedy należy wziąć też pod uwagę okres
zatrudnienia w dotychczasowej firmie.
Rubryka jest tworzona przez
Krzysztofa Świerca
oraz firmę Smuda Consulting.
Zachęcamy również do odwiedzenia
strony www.intertax24.com
bereitgestellt.
Jegliche Vervielfältigung ist strengstens
untersagt.
oraz www.smuda-consulting.com.
Zabezpieczenie
na wypadek
Wymogi podatkowe w zakresie funduszu
emerytalnego
Aby rezerwa na świadczenia emerytalne została zaliczona przez urząd
skarbowy na poczet zysku spółki z o.o.,
firmowy fundusz emerytalny musi spełniać pewne warunki. Oto one:
niewypłacalności
Aby w przypadku niewypłacalności spółki z o.o. prawo do świadczenia
emerytalnego z firmowego funduszu
nie stało się bezwartościowe, spółka
powinna zawrzeć odpowiednie ubezWłaściwy okres oczekiwania
pieczenie, które będzie gwarantować
Zapewnienie funduszu emerytalnego Wiek prezesa spółki z o.o.
wypłatę świadczenia. Ubezpieczenie
prezesom-udziałowcom spółki z o.o.
Zapewnienie funduszu emerytalnego musi być wtedy scedowane na prezesa
bezpośrednio po ich zatrudnieniu jest prezesowi spółki z o.o. może budzić też spółki z o.o.
D
ie deutsche Bundesregierung hat nun ein zweites Gesetz zur Stärkung der
Langzeitbetreuung auf den Weg gebracht. Pflegeleistungen sollen dabei durch
den neuen Begriff Langzeitbetreuung modernisiert werden. Zur Erinnerung: Die
Pflegeversicherung ist seit 20 Jahren der vierte Pfeiler der Sozialversicherung in
Deutschland und es wurde bereits mehrfach über ihre umfassende Modernisierung
diskutiert. Jetzt soll die Reform allerdings zusammen mit der zweiten Stufe des
Langzeitbetreuungsgesetzes vonstattengehen. Mehr dazu in einer Woche.
Wirtschaft: Arbeitslosigkeit in der Eurozone sinkt
Deutschland
führend,
ist Schlusslicht!
LARES: Diese Materialien sind
lediglich zum LesenGriechenland
bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung
Gute Nachrichten aus dem Statistischen Amt der Europäischen Union
in Luxemburg: Nach Eurostat-Angaben hatte im September nur jeder
zehnte Bürger der Eurozone keinen festen Job. Dies sei der niedrigste
Wert innerhalb der 19 Staaten der Währungsunion seit 3,5 Jahren.
WLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
ie das EU-Statistikamt mitteilte,
Die geringste
lag die saisonbereinigte ArbeitsloArbeitslosenquote
senquote im September bei 10,8 Prozent.
in der Eurozone gibt
Dies ist ein kleiner Rückgang gegenüber
dem September dieses Jahres, als die
es in Deutschland,
Quote noch bei 10,9 Prozent lag. Die
und das bereits seit
Zahl der Arbeitslosen in der Eurozone verringerte sich im September um
einigen Jahren
131.000 und beträgt derzeit 17,3 Millionen. Im gleichen Vorjahresmonat war
die Arbeitslosenzahl um 1,2 Millionen
höher.
nerhalb Deutschlands bleiben nach wie
vor die südlichen Bundesländer Bayern,
Primusse
Baden-Württemberg und Hessen an
Die geringste Arbeitslosenquote in der Spitze. In den neuen Bundesländer Eurozone gibt es in Deutschland, dern steht Sachsen in dieser Hinsicht
und das bereits seit einigen Jahren, so am besten da.
dass die Bundesrepublik diesbezüglich
als Primus gilt. Die saisonbereinigte Spanien im Aufwärtstrend
Arbeitslosigkeit lag hier nach jüngsten
Ganz am Ende der Eurostat-Statistik
Berechnungen bei nur 4,5 Prozent. In- steht nach wie vor Griechenland. Die
Der Eurostat-Sitz in Luxemburg
Arbeitslosigkeit im Lande erreicht 25
Prozent, wobei die Lage insbesondere
unter jungen Menschen dramatisch ist:
Fast die Hälfte von ihnen hat keinen Job.
Nur ein schwacher Trost ist hierbei der
Umstand, dass die Daten zu Griechenland aus dem Juli dieses Jahres stammen,
Foto: Carlos Goulao/Wikipedia
weil dortige Behörden nicht imstande
waren, aktuelle Statistiken zu liefern.
Eine positive Entwicklung hat im letzten
Jahr hingegen Spanien zu verzeichnen.
Dort ging zwischen August und September dieses Jahres die Arbeitslosenquote
von 24 auf 21,6 Prozent zurück. In Polen
indes, das kein Mitglied der Eurozone
ist, lag die Arbeitslosenquote im September dieses Jahres bei 7,1 Prozent und
war damit etwas niedriger im Vergleich
mit dem August 2015, als sie noch 7,2
Prozent erreichte.
Krzysztof Świerc
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum
Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Wochenblatt.pl untersagt.13
46/1232 Nr.
WirtschaftGospodarka Gospodarka: Sprzedaż samochodów w Europie nie maleje
Volkswagen notuje zysk!
sprzedaż aut innych niemieckich producentów.
Rynek samochodowy w Europie na razie nie odczuwa skutków skandalu
spalinowego, który wybuchł kilka tygodni temu z udziałem koncernu
Volkswagen. Ba, we wrześniu wzrosła jeszcze, i to znacznie, sprzedaż aut
na Starym Kontynencie, w tym także VW!
D
Mercedes i BMW też
Mowa między innymi o koncernie
Mercedes-Daimler, który w pierwszych
dziewięciu miesiącach bi9żacego roku
sprzedał ponad 83 tysiące swoich samochodów, a więc o 18,6 procent więcej
niż w tym samym okresie roku ubiegłego. Prawie taką samą ilość pojazdów,
co Mercedes-Daimler zdołał sprzedać
bawarski gigant z München – BMW,
ale... Porównując niemiecki rynek zbytu ze wzrostem o 4,8 procent z innymi
państwami w Europie, łatwo dostrzec,
że pod tym względem znajduje się
on na końcu tabeli. A zdecydowanym
liderem, gdzie sprzedaż samochodów
w tym roku wzrosła najbardziej, jest
Hiszpania, bo aż o 22,5 procent! Na drugim miejscu plasują się obecnie Włochy
(17,2 procent), a na trzecim Francja
(9,1). Wyniki te dowodzą, że kryzys
gospodarczy w tych państwach jest już
przeszłością. Z drugiej strony trzeba też
zauważyć, że ilość starych, zużytych samochodów, którymi jeździli obywatele
w tych krajach, była dotychczas nieporównywalnie większa niż w Niemczech,
stąd i potrzeba zakupów nowych auta
znacznie większa.
Krzysztof Świerc
LARES: Diese Materialien Volkswagen,
największy producent
zieje się tak przede wszystkim dzięki
wyraźnemu ożywieniu gospodarczemu na południu Europy, głównie
we Włoszech, Francji i Hiszpanii, oraz
premii za złomowanie starych bądź
uszkodzonych samochodów. Poza tym
wzrosła też liczba rejestracji nowych
samochodów, i to prawie o 10 procent,
konkretnie do 1,36 miliona aut, o czym
informuje Zrzeszenie Producentów Acea.
samochodów
na świecie, wciąż może
się chwalić rosnącymi
wynikami sprzedaży.
Było już lepiej
W pierwszych dziesięciu miesiącach
tego roku na europejskich drogach jeździło prawie 10,5 miliona nowych samochodów, a zatem o prawie 9 procent
więcej niż w tym samym okresie 2014
roku. Jednak pomimo przekroczenia
progu 10 milionów nowych samochodów w branży motoryzacyjnej daleko
jeszcze do radości i optymizmu, bo pamięta się wciąż wyniki sprzedaży z czasów przed kryzysem. A według danych
Acea w 2007 roku zarejestrowano 12
milionów nowych aut, a zatem aż o 1,5
miliona więcej niż obecnie, i żeby do takiego poziomu sprzedaży nowych wo-
zów wrócić, potrzeba będzie zapewne
kilku lat, jeśli nie więcej.
VW w formie
Po kłopotach związanych z fałszowaniem danych odnoszących się do wydalania spalin, jakie spadły na Volkswagen,
koncern z Wolfsburga spodziewał się
dużego spadku sprzedaży swoich produktów. Tymczasem tak się nie stało,
a wręcz przeciwnie – odnotował wzrost
sprzedaży, i to aż o 8,4 procent, a więc
o 316 tysięcy pojazdów, a dzięki temu
VW, największy producent samochodowy na świecie, może się pochwalić
Koncern Mercedes-Benz podobnie jak VW odnotowuje wzrost sprzedaży swoich produktów.
wciąż rosnącymi wynikami sprzedaży. w przyszłym roku. Czy jednak może się
Jednakbereitgestellt.
eksperci, głównie ci pesymistycztak Vervielfältigung
faktycznie stać? Jak by nie patrzeć,
Jegliche
ni, ostrzegają, twierdząc, że doniesienia VW to marka i klasa znana od dawna,
Foto: AngMokio/Wikipedia
o manipulacjach z testami spalin zostały
opublikowane 18 września, dlatego potencjalne negatywne skutki dla sprzedaży nowych pojazdów Volkswagen będzie
mógł odczuć dopiero za kilka tygodni
lub miesięcy, najprawdopodobniej
która na swoją dobrą opinię i zaufanie
pracowała od lat i nawet tak duża afera może nie przełożyć się negatywnie
na kupno tych samochodów.
Jednak nie tylko Volkswagen ma
powody do satysfakcji, bo wzrosła też
Wirtschaft: Germanwings wird Geschichte
Schlesische Wirtschaftsschau
Bundesregierung hilft mit
Philipps-Universität Marburg und der
Universität Breslau, entscheidend eingesetzt. Die Markthalle wurde übrigens
vom deutschen Stadtarchitekten Richard
Plüddemann entworfen. Die Bauweise
war für die damalige Zeit sehr innovativ. So kam dabei auch Stahlbeton zum
Einsatz, denn das ehemalige Flussbettgelände war nur schwer zu erschließen.
Anfang Oktober dieses Jahres hat Wizz
Air 1,9 Millionen Passagiere des Breslauer Flughafens befördert! Die meisten
von ihnen (607.000) entschieden sich
für die Flugverbindung nach LondonLuton, gefolgt von Dortmund (323.000)
und Doncaster-Sheffield (253.000).
Die Linien fliegen zudem noch zu den
Flughäfen Eindhoven, Oslo-Torp, ParisBeauvais und Stockholm-Skavsta.
haben seit Beginn unserer Tätigkeit 2004
bereits 100 Millionen Gäste bedient,
davon bis zu 40 Prozent in polnischen
Flughäfen“, sagte Wizz-Air-Chef József
Váradi. Polen sei ein Schlüsselmarkt für
das Unternehmen, daher seien auch weitere Verbindungen geplant, ebenfalls von
Breslau aus. „Wizz Air ist für uns ein
sehr wichtiger Partner und wir hoffen,
dass er sein Verbindungsangebot von
unserem Flughafen aus auch weiterhin
ausbauen wird“, sagte seinerseits Dariusz
Kuś, Geschäftsführer des Flughafens
Breslau. Die ungarische Fluggesellschaft
hat in Polen übrigens sechs Leitstellen,
darunter in Breslau, Kattowitz, Danzig
und natürlich in Warschau. Von 2006 bis
Damit hält übrigens die bekannte deutsche Supermarktkette Kaufland erstmals
in der Stadt Einzug. Das Gebäude ist seit
einigen Wochen bereits fertiggestellt,
jetzt läuft noch der Innenausbau, der
Bau zu Zufahrtswegen und das Ebnen
der neuen Parkfläche vor dem Geschäft.
In der Nähe entsteht übrigens parallel
ein Wohngebäude mit 60 Wohnungen,
die nach Ansicht der Rybniker Stadtverwaltung schon jetzt einen enormen Zuspruch in der Einwohnerschaft finden.
Der Wohnblock befindet sich immerhin
in bester Lage – in unmittelbarer Nähe
des Stadtzentrums und dabei in einer
stillen und sicheren Umgebung.
Krzysztof Świerc
Eurowings tritt ins Spiel
außerhalb Deutschlands soll ÖsterDie neue
Lufthansa-Billigfluglinie
w
jakikolwiek
sposób
zabronione.
Hauptstadt Wien werden. Die
Eurowings hat nun Germanwings reichs
Fluggesellschaft mit ihren insgesamt 85
strengstens
aufVervielfältigung
dem Markt abgelöst. Inist
ihrem
Flugzeugen willuntersagt.
zum größten deutschen
Angebot finden sich sogar Flüge Low-Budget-Luftfahrtanbieter werden
damit mächtigen Konkurrenten
jenseits des Ozeans und nach Asien. und
wie EasyJet und Ryanair die Stirn bieBereits am 2. November startete ten. Die Pläne sind somit sehr ambiWizz Air floriert in Breslau
sie ihre erste Interkontinental-Ver- tioniert.
Die ungarische Low-Cost-Fluglinie Kaufland in Rybnik
bindung,
indem ein Airbussposób
330 vom zabronione.
LARES: Niniejszy
materiał
służyseitwyłącznie
do czytania.
Powielanie
w jakikolwiek
Übernommenes Potenzial
Wizz Air
gibt es in Breslau
2006.
In knapp
einem Monat, d.h.
Ende NoFlughafen
Köln/Bonn
in
Richtung
Auch das Innere der Breslauer Markthalle soll erneuert
Die beliebtesten Flugrichtungen sind vember bzw. Anfang Dezember, wird in
Dass dies tatsächlich denkbar ist,
werden LARES: Diese
Foto: Shaqspeare/Wikipedia
(Kuba) flog.
Materialien
sind lediglich
zum„WirLesen
Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
zeigt sich daran,
dass Eurowings beLondon-Luton
und Dortmund:
Rybnikbereitgestellt.
ein weiterer Supermarkt Jegliche
eröffnet. Varadero
Die Fassadenrenovierung an der
Breslauer Markthalle ist nun zu Ende.
Das charakteristische Bauwerk hat jetzt
erneuerte Reliefs und die backsteinerne
Außenwand. Und das ist erst der Anfang
der Veränderungen: Wie Lech Stefański,
der stellvertretende Vorstandsvorsitzende des Unternehmens „Tradition und
Qualität“, mitteilte, soll das Gebäude
auch im Innern erneuert werden. Zu
der Fassadenrenovierung haben nun zu
gleichen Teilen der Magistrat, das verwaltende Unternehmen und die deutsche Bundesregierung beigesteuert. Für
die Mittel aus dem Bundeshaushalt hatte
sich der deutsche Geschichtsprofessor
Rudolf Lenz, Lehrbeauftragter an der
A
uf dem Flugplan der neuen Linie
stehen acht Interkontinental-Verbindungen: Dubai, Bangkok, Phuket
in Thailand, Varadero auf Kuba, die
Barbados-Hauptstadt Bridgetown, Punta
Cana und La Romana in der Dominikanischen Republik sowie Montego Bay
auf Jamaika.
reits Ende letzten Monats das gesamte
operative Geschäft von Germanwings
übernommen hat und damit zu einem
Partner für alle Kunden der auslaufenden Fluglinie geworden ist. Dies ist nun
ein gewaltiges Potenzial. Dabei soll, wie
die Lufthansa mitteilte, Germanwings als
Marke erst 2016 gänzlich aus Werbung,
Internet und Vertrieb verschwinden.
Dies gilt aber nicht für die Flugzeuge:
Das Logo und der Schriftzug Germanwings werden so lange an ihnen zu sehen sein, wie die jeweilige Crew nach
der Tarifordnung der Lufthansa bezahlt
wird. Danach werden neue Schriftzüge
angebracht.
Johann Engel
Große Pläne
In Europa soll Eurowings künftig 130
Flugverbindungen bedienen, und zwar
neben dem Hauptflughafen Köln/Bonn
auch von der nordrhein-westfälischen
Hauptstadt Düsseldorf aus. Die erste Flugbasis der neuen Luftfahrtlinie
Werbung / Reklama
Prenumerata na rok 2015
WOCHENBLATT
.pl
pocztowa
(woj. opolskie,
śląskie):
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche–prenumerata
Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
8230
119,00 zł
–roczna prenumerata za doliczeniem znaczków
pocztowych: 210,00 zł
–półroczna prenumerata za doliczeniem znaczków
pocztowych:
105,00
zł zabronione.
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w
jakikolwiek
sposób
prenumerata za doliczeniem znaczków
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche–kwartalna
Vervielfältigung
pocztowych: 55,00 zł
–roczna prenumerata zagraniczna: 120,00 euro
–półroczna prenumerata zagraniczna: 60,00 euro
Szczegółowe informacje
otrzymają Państwo
nr. tel. 77 45 46 556
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek
sposóbpod
zabronione.
lub pod adresem e-mail [email protected]
8094
14LARES:
Wochenblatt.pl SportSport 13. – 19. November 2015
Bundesliga: 12. seria spotkań
Silny, litościwy lider
natomiast zrehabilitowali się w oczach licząc mecze ligowe i 2 ostatnie w LM,
W minionej kolejce Bayern München
swoich fanów za porażkę w minionej są niepokonane od 8 meczów.
zrehabilitował się w oczach swoich
serii u siebie z Borussią M’gladbach 1-4,
Bezbramkowym remisem zakończyfanów za bezbramkowy remis w poa przy tym wygrali z Hannoverem w BL ło się też spotkanie TSG Hoffenheim
LARES:
Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie
w jakikolwiek
pierwszy
raz od 6 meczów. sposób zabronione.
z Eintrachtem Frankfurt i wynik ten za
przedniej serii spotkań
(z Frankfursukces mogą uznać miejscowi, którzy
tem) iLARES:
w derbach
południa
rozbił
Diese
Materialien
sind
lediglich
zum
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
ist
strengstens
Seria
BVB
byli słabsi, aleuntersagt.
i tak team z Sinsheim
u siebie VfB Stuttgart 4-0. Losy tego
Nie zwalnia tempa wicelider tabe- na wygraną w BL czeka od 5 spotkań.
li Borussia Dortmund, która licząc
Podziałem oczek (1-1) zakończyła się
spotkania zostały rozstrzygnięte
rozgrywki BL, Ligi Europy i Pucharu także konfrontacja Darmstadt z Hamburw pierwszej odsłonie, w której podNiemiec, odniosła 7 zwycięstw z rzędu! giem. Optycznie przeważał HSV (62%
opieczni Pepa Guardioli zaaplikowali
Ostatnią ofiarą BVB w derbach Zagłębia posiadania piłki), ale częściej na bramkę
Szwabom wszystkie bramki!
Ruhry było FC Schalke 04, które ule- uderzali miejscowi (15-8). Pierwsi jednak
K
gło na
Park 2-3.
Wynik zabronione.
do siatki trafili goście, konkretnie LasogLARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie
wSignal-Iduna
jakikolwiek
sposób
sugeruje, że mecz był wyrównany, ale ga w 29. min z rzutu karnego, a wyrównał
nicVervielfältigung
z tych rzeczy! Gospodarzeist
pomi(głową) Heller dwie
minuty po przerwie.
strengstens
untersagt.
oncert strzelecki Bawarczycy rozpoczęli w 11. min, kiedy to po akcji
Costy Robben wyprowadził mistrzów
Niemiec na prowadzenie, a 7 min później po podaniu Müllera Costa podwyższył na 2-0 i wydawało się, że miejscowi
zwolnią tempo swoich akcji. I tak faktycznie się stało, ale tylko na kwadrans, Salomon Kalou (w zielonym stroju), strzelając trzy bramki dla Herthy, stał się bohaterem Berlina i całej minionej
po czym monachijczycy ponownie kolejki BL.
Foto: Danilo Borges/Wikipedia
ruszyli do ataku, co przekuli w zdobycie kolejnych dwóch goli. W 37. min
przekuli w zdobycie pierwszej bramki
Nie zwalnia tempa
po podaniu Müllera Lewandowski zdo(Maroh), ale „aptekarze” nie zamierzaBorussia Dortmund,
był trzecią bramkę dla FCB, a 180 sek.
li się poddać, rzucili się do szturmu
i w 33. min niezawodny w ostatnich
później Müller strzałem głową ustalił
która licząc
wynik na 4-0.
tygodniach Hernandez wyrównał i sąrozgrywki BL, Ligi
dzono, że od tego momentu zacznie się
Europy i Pucharu
Bezzębne „wilki”
demontaż kolończyków. Tak się jednak
Po zmianie stron gospodarze nadal
nie stało, przyjezdni nadal byli groźNiemiec, odniosła
przeważali, stwarzając sobie kilka wyniejsi, a do tego od 53. min Leverku7 zwycięstw z rzędu!
bornych okazji do podwyższenia prowasen grało w dziesiątkę, po czerwonej
dzenia, ale ich nie wykorzystywali. Był
kartce, jaką ujrzał Papadopoulos za faul
to jednak przede wszystkim wynik rozna Modeście. A grę w przewadze goście
luźnienia miejscowych, koncentrowaniu
wykorzystali na 18 min przed końcem
się bardziej na utrzymaniu wysokiego 1-0. Od tego momentu przyjezdnym spotkania, kiedy to Maroh strzałem
prowadzenia, a nie dążenia do dobicia grało się jeszcze trudniej, bo Moguncja głową przechylił szalę na stronę Köln,
dużo słabszego rywala. A dzięki litości koncentrowała się na grze defensywnej które zrewanżowało się w ten sposób
mistrzów Niemiec VfB Stuttgart nie zo- i czyniła to znakomicie. Do tego groźnie „farmaceutom” za klęskę 1-5 poniesioną
stał ośmieszony wyższą przegraną, ale kontrowała i po jednym z takich wypa- 29.11 2014 r.
i tak musiał przełknąć 11. z rzędu po- dów na kwadrans przed końcem meczu
Komplet oczek z meczu wyjazdowego
rażkę z Bayernem w meczu o punkty BL. zdobyła drugiego gola (Malli). Trafie- przywiozła też berlińska Hertha, która
W przeciwieństwie do mistrzów nie to przypieczętowało wygraną teamu nie miała żadnych problemów z pokonaNiemiec nie popisał się wicemistrz – Martina Schmidta, pierwszej po serii 3 niem (3-1) Hannoveru 96. Miejscowi ani
VfL Wolfsburg, który uległ w Mainz meczów w BL bez wygranej.
przez moment nie byli równorzędnym
0-2. „Wilki” zaprezentowały się w tym
rywalem dla stołecznej ekipy, w barmeczu bardzo słabo i nie usprawiedli- Köln zdobyło Leverkusen
wach której fantastyczne zawody rozewia ich fakt, że już od 14. min grały
Z medalistów minionego sezonu nie grał Kalou, zdobywca 3 bramek – w 33.,
w dziesiątkę po czerwonej kartce, jaką popisał się w minionej kolejce także 60. i 87. min. Honorowe trafienie dla
ujrzał Draxler za faul na Jarze, a do tego Bayer 04 Leverkusen, który w derbach Dolnosaksończyków zapisał na swoim
w 32. min bramkarz „volkswagenów” Nadrenii uległ u siebie 1.FC Köln 1-2! koncie (z karnego) Kiyotake w 70. min,
Benaglio popełnił błąd, który wyko- „Geissbocke” od początku meczu byli ale jego zespół i tak przegrał 3 z 4 ostatrzystał De Blasis i 1.FSV prowadziło zespołem aktywniejszym, co w 17. min nich meczów o punkty BL. Berlińczycy
mo gry bez swojego asa Reusa przez
całe spotkanie dominowali, ale mimo
zdobycia trzech goli – Kagawy w 30.,
Gintera w 43. i Aubameyanga w 47. min
– nie można ich pochwalić za skuteczność. Do tego ekipa Thomasa Tuchela
nie imponowała w defensywie, dając
się dwukrotnie oszukać Huntelaarowi
– w 33. i 71. min. Najważniejsze są jednak trzy punkty, zdobyte jak najbardziej
zasłużenie, a Schalke? Licząc BL, Ligę
Europy i Puchar Niemiec, na wygraną
czeka już od 5 potyczek.
A od 7 kolejek ligowych bez zwycięstwa w Bundeslidze jest FC Augsburg,
który tym razem uległ u siebie Werderowi 1-2. Do przerwy bremeńczycy ograniczali się do przeszkadzania ofensywnie
grającym gospodarzom, ale po zmianie
stron odważniej zaatakowali i zdobyli
dwie bramki, pod którymi podpisali się
Pizarro (58. min) i Bartels (69.). Na trafienia te FCA odpowiedziało jedynie
bramką w doliczonym czasie gry, którą
z rzutu karnego zdobył Verhaegh.
Pomimo straty tego gola hamburczycy
w historii potyczek z SVD pozostają
niepokonani (7 pojedynków – 5 w BL
i 2 w Pucharze Niemiec).
Krzysztof Świerc
Dokumentacja kolejki

Hannover – Berlin 1-3 (0-1)
untersagt.

München – Stuttgart
4-0 (4-0)

Leverkusen – Köln 1-2 (1-1)

M’gladbach – Ingolstadt 0-0

Hoffenheim – Frankfurt 0-0

Mainz 05 – Wolfsburg 2-0 (1-0)

Darmstadt – Hamburg 1-1 (0-1)

Dortmund – Schalke 04 3-2 (2-1)

Augsburg – Bremen 1-2 (0-0)
Tabela
untersagt.
1.München..............12.........34.......... 37-4
2.Dortmund............12.........29........ 35-15
3.Wolfsburg............12.........21........ 17-15
4.Berlin...................12.........20........ 17-15
5. Schalke 04............12.........20........ 16-16
6.M’gladbach..........12.........19........ 23-18
7.Köln.....................12.........18........ 15-18
8.Leverkusen...........12.........17........ 14-16
9.Mainz...................12.........16........ 18-19
10.Ingolstadt............12.........16............ 7-9
11.Hamburg..............12.........15........ 11-16
12.Frankfurt..............12.........14........ 16-17
13. Darmstadt............12.........14........ 13-16
14. Bremen................12.........13........ 13-19
15.Hannover.............12.........11........ 12-22
16. Stuttgart..............12.........10........ 17-27
17.Hoffenheim..........12...........8........ 12-19
18.Augsburg.............12...........6........ 13-25
Skuteczność do poprawki
Vervielfältigung
isttylko
Po
serii 6 zwycięstw z rzędu
remisem musiała w minionej kolejce
zadowolić się Borussia M’gladbach, która bezbramkowo zremisowała u siebie
z FC Ingolstadt i nie jest to wynik, który
krzywdzi miejscowych. Ba, po przerwie
FCI było groźniejsze i bliskie umieszczenia piłki w siatce. Tak się jednak nie
stało, ale i tak Bawarczycy mają powody
do radości, bo nie przegrali 6 z 7 meczów na wyjeździe, ale w BL na wygraną
czekają od 4 potyczek. „Źrebięta” z kolei,
2. Bundesliga: 14. seria spotkań
„Kaisersi” ograli RBL
Freiburg znów liderem
Do niespodzianki doszło w minionej kolejce w Leipzig, gdzie dotychczasowy
Dokumentacja kolejki
W przeciwieństwie do KSC, kompletu
lider tabeli nieoczekiwanie uległ 1.FC Kaiserslautern 0-2, ponosząc pierwszą

Karlsruhe – Bochum 3-0 (1-0)
oczek
do
swojego
konta
nie
dopisał
drumateriał
służy

Fürth – Bielefeld 0-0
ligową porażkę odLARES:
9 kolejek!Niniejszy
„Kaisersi” z kolei
zapisali na
swoimwyłącznie
koncie
gi team z Badenii – SC Freiburg. Szwarc

FSV Frankfurt – – Sandhausen 0-1 (0-0))
wald
czyc y tylko zremisowali ist
na wypierwsze
punktyDiese
po serii 3Materialien
porażek, dzięki czemu
jeszcze włączyć
LARES:
sindmogą
lediglich
zumsięLesen bereitgestellt. Jegliche
Vervielfältigung
strengstens

1.FC Union B. untersagt.
– Nürnberg 3-3 (1-1)
jeździe
z
tegorocznym
beniaminkiem
do walki o awans Bundesligi, co było ich celem przed startem do sezonu.

Duisburg – Freiburg 1-1 (1-0)
i outsiderem tabeli – MSV Duisburg 1-1,
S
potkanie rozpoczęło się od huraganowych ataków gospodarzy, którzy szybko chcieli objąć prowadzenie,
a później kontrolować przebieg wydarzeń na murawie. Jednak plan ten się nie
powiódł dzięki znakomitej grze destrukcyjnej gości, co z każdą kolejną minutą
wprowadzało większe zdenerwowanie
w szeregi RBL, zarówno jeśli chodzi o grę
ofensywną, jak i defensywę. W efekcie
jedna z kontr gości w 37. min zakończyła
powodzeniem, kiedy to Klich umieścił
piłkę w siatce Saksończyków. Po zmianie
stron obraz gry nie uległ zmianie, co zaowocowało w 69. min, kiedy to Deville
podwyższył prowadzenie Kaiserslautern
na 2-0 i jak się potem okazało – ustalił
wynik rywalizacji. Miejscowi bowiem
nie byli już w stanie odwrócić losów
tego pojedynku i pozostaje im czekać
na pierwsze, historyczne zwycięstwo
z 1.FCK w meczach o ligowe punkty.

Paderborn – Heidenheim 1-1 (1-0)
ale i tak wynik ten, dzięki porażce RB
Freiburg tylko

Leipzig – Kaiserslautern 0-2 (0-1)
Leipzig, pozwolił im powrócić na fotel

Braunschweig – TSV 1860 M. 0-0
zremisował
lidera tabeli.

St. Pauli – Düsseldorf (mecz zakończył się
Faworyzowani goście rozpoczęli
z MSV Duisburg 1-1,
po zamknięciu numeru)
to spotkanie od zdecydowanego natarcia
ale i tak powrócił
służy wyłącznie do czytania. Powielanie
w
jakikolwiek
sposób
zabronione.
i w 17. min mogli objąć prowadzenie,
Tabela
na fotel lidera tabeli.
ale strzał Philippa wylądował na słupku
Freiburg.......................14.........26........ 30-18
Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
bramki
„zeber”. Potem SCF zmarnowało
Leipzig.........................14.........26........ 20-14
VfL Bochum, który uległ w Karlsruhe
0-3, ponosząc 3. porażkę w 4 ostatnich
potyczkach, w których nie odniósł żadnego zwycięstwa. W konfrontacji z KSC
team z Zagłębia Ruhry dotrzymywał
kroku miejscowym tylko przez pół godziny gry, kiedy to po dośrodkowaniu
Torresa Diamantakos strzałem głową
wyprowadził Badeńczyków na prowadzenie. Bramka ta dodała miejscowym
pewności siebie, zwłaszcza w akcjach
ofensywnych, co zaowocowało dwie minuty po przerwie, kiedy to po zagraniu
Bochum w odwrocie
Diamantakosa Yamada podwyższył
W minionej kolejce nie powiodło się na 2-0, a na 13 min przed końcem poteż niedawnemu jeszcze liderowi tabeli jedynku, po kolejnym udanym zagraniu
kolejnych kilka okazji do zdobycia goli,
co zemściło się na teamie Christiana
Streicha w 42. min, kiedy to jeden z nielicznych ataków miejscowych zakończył
się powodzeniem, a celnym strzałem
popisał się Broeker.
Po zmianie stron Freiburg z jeszcze
większą zaciekłością przystąpił do szturmu, ale zdołał zdobyć tylko wyrównującą bramkę, którą w 62. min strzelił
Abrashi po akcji Philippa. Należy dodać,
że gospodarze kończyli mecz w dziesiątkę, bo na 8 min przed końcem zawodów czerwoną kartkę ujrzał Meissner,
w efekcie Duisburg pozostaje bez ligowej
wygranej od czterech kolejek, a Freiburg
od trzech.
Krzysztof Świerc
St. Pauli........................13.........23........ 15-11
Brauschweig................14.........22........ 22-11
Sandhausen.................14.........22........ 23-15
Bochum.......................14.........22........ 22-15
Fürth............................14.........21........ 19-23
Heidenheim.................14.........20........ 15-11
Karlsruhe.....................14.........19........ 14-18
Nürnberg.....................14.........18........ 25-24
Kaiserslautern..............14.........18........ 15-18
Frankfurt......................14.........18........ 13-19
Bielefeld.......................14.........16........ 12-12
1.FC Union....................14.........15........ 25-25
Paderborn....................14.........15........ 11-19
Düsseldorf....................13.........12........ 11-15
TSV 1860 M..................14.........10.......... 8-15
Duisburg......................14...........7.......... 9-26
Dimitris Diamantakos poprowadził Karlsruhe do wygranej z Bochum.
Foto: Catherine Koertsmik/Wikipedia
bohatera tego meczu – Diamantakosa,
Barry ustalił wynik na 3-0 dla Karlsruhe. Dzięki temu podopieczni Markusa
Kauczinskiego do 4 przedłużyli serię bez
ligowej porażki, odnosząc w tym czasie
3 zwycięstwa i do 3 przedłużając serię
bez ligowej porażki z Bochum.
bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens Wochenblatt.pl untersagt.15
46/1232 Nr.
SportSport Handball: Erfolgreicher Test vor großen Events
Deutschland
durchweg siegreich im Supercup!
und dem Halbzeitergebnis 20:8 war der
Viele junge Handballer
Ausgang schon nahezu klar. Die locker
zeigten sich von
gespielte zweite Halbzeit war dann nur
noch Formsache und endete letztlich mit
einer guten Seite,
37:26 – immerhin gegen den Europawas sehr positiv zu
Vizemeister von 2012. In der Begegnung
LARES:
Niniejszy materiał służy wyłącznie do czytania. Powielanie wden
jakikolwiek
absehbaren sposób zabronione.
inen zusätzlichen
Beigeschmack
imponierte insbesondere der sechsfache
gibt es dadurch, dass in der ersTorschütze Rune Dahmke (22) aus Kiel.
Erfolgsprognosen
LARES: Diese
sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung
ist
strengstens
untersagt.
ten Turnierphase
sämtlicheMaterialien
Spiele der
Ebenso kraftvoll
begannen die Deutfür die deutsche
deutschen Gruppe in der 1911 bis 1913
schen ihr Spiel gegen das weltweit achterrichteten und vom deutschen Archistärkste Slowenien: Das Halbzeitergebnis
Nationalmannschaft
tekten Max Berg entworfenen Breslauer
17:11 spricht für sich. Danach ließen sie
beiträgt
Jahrhunderthalle ausgetragen werden.
etwas nach und mussten in der Endphase
Mit großen Schritten naht ein Leckerbissen für die Handball-Fans:
Die Zwölfte Europameisterschaft
vom 15. bis 31. Januar 2016 in Polen.
E
Bis zum Beginn des Championats bleiben nur noch knapp über zwei Monate,
und so sind die Top-Teams bereits redlich bemüht, sich gegenseitig in ihrer
Formstärke zu übertreffen – auch über
internationale Turniere. Die deutsche
Mannschaft will da natürlich nicht
zurückbleiben. Letztes Wochenende
stellte sie ihre spielerische Verfassung
bei einem „Supercup“ auf die Probe und
errang dabei mit Einzelerfolgen in allen
drei Begegnungen den Gesamtsieg.
sogar ein wenig um den abschließenden
31:28-Erfolg ringen. Als besonders treffsicher erwies sich dabei mit sieben Toren
polnischen Veranstaltung sind noch der 20jährige und damit jüngste Spieler
abzuwarten. Nun aber zurück zu dem im Team, Jannik Kohlbacher.
Turnier in den für Deutschlands hanseatische Handballkraft stehenden Städten Gute Prognosen
Flensburg, Hamburg und Kiel.
Viele junge Handballer zeigten sich
in dem Turnier von einer guten Seite,
2016: Ein Jahr harter Nagelproben
was sehr positiv zu den absehbaren ErZum Aufwärmen fiel am vergangenen folgsprognosen für die deutsche NatiFreitag Brasilien der deutschen Sieben onalmannschaft beiträgt. Dennoch gilt
mit 29:20 (15:12) zum Opfer. Der zuver- es, den gesunden Menschenverstand
lässige Teamkapitän Uwe Gensheimer zu bewahren, denn das muss ja nicht
traf dabei sieben Mal ins Tor der Gäste, unbedingt schon im kommenden Jahr
während Torhüter Carsten Lichtlein im- explosionsartig zu Top-Leistungen
mer wieder mit Paraden beeindruckte. führen, in dem eine Unzahl stressiger
Tags darauf bekamen es die Schützlinge Events anstehen. Dazu gehören 2016
von Trainer Dagur Sigurðsson mit Ser- nämlich neben dem EM-Finale auch
bien zu tun, das in seinem Auftaktspiel die Olympia-Qualifikation und die Vorgegen Slowenien mit 21:23 unterlegen runde zur Weltmeisterschaften 2017!
Witold Wolak
war. Nach dem Knock-out-Start 7:1
Uwe Gensheimer ist derzeit in Top-Form Mühelos
qualifiziertDiese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jegliche Vervielfältigung ist strengstens untersagt.
LARES:
Ihr EM-Ticket holten sich die Deut- teilten mit dem aktuellen Bronzeme- mangelnder aktueller Erfolge niemals
Foto: Kuebi/Wikipedia
schen nach Wettkämpfen gegen Spanien, Österreich und Finnland in der Zeit
vom 29. Oktober 2014 bis zum 14. Juni
2015. Dabei erkämpften sie problemlos
den 2. Platz als Passierschein für das
Hauptevent. Jeweils zwei Mal schlugen
sie die Finnen und die Österreicher und
daillengewinner von 2014 einen Sieg
und eine Niederlage. Die Verlosung der
Gruppe C bescherte den Deutschen als
Gruppenkonkurrenten das ihnen aus
der kontinentalen Qualifikation bereits
bekannte Spanien, Slowenien sowie
das einst starke und auch jetzt trotz
zu unterschätzende Schweden. Wie in
den anderen drei Gruppen genügt es
zum Weiterziehen, unter die ersten Drei
zu kommen, wobei die Spielergebnisse
gegen die Mannschaften, die aus der
eigenen Gruppe weiterkommen, auch
später zählen. Weitere Nuancen der
Wokół niemieckiego futbolu
zanotowało Chile, ponadto w pierwszej
dziesiątce znalazła się także znakomicie
grająca w eliminacjach do mistrzostw
Europy Austria, która jeszcze miesiąc
temu plasowała się na 11. miejscu. A oto
pierwsza dziesiątka rankingu FIFA: 1.
Belgia 1440 pkt, 2. Niemcy 1388, 3.
Argentyna 1383, 4. Portugalia 1364, 5.
Chile 1288, 6. Hiszpania 1287, 7. Kolumbia 1233, 8. Brazylia 1208, 9. Anglia
1179, 10. Austria 1130. Poza pierwszą
dziesiątką znalazły się takie reprezentacje jak: 13. Włochy 1040, 16. Holandia
976, 24. Francja 881. Polska po udanych
eliminacjach do Euro 2016 wskoczyła
na 38. miejsce (712 pkt).
angażowaniem do rozgrywek Europa League i uważa, że stać ją na zdobycie tego
trofeum: „Na razie jesteśmy co prawda
w fazie grupowej, ale uważam, że stać nas
na to, by dojść w tych rozgrywkach naprawdę daleko, a może nawet je wygrać”
– powiedział Marco Reus i dodał: „Wiele
jednak w tej kwestii wyjaśni się w fazie
pucharowej, bo dopiero tam natrafimy
na naprawdę trudnych rywali. Nie tylko
ja, ale i moi koledzy z zespołu zrobimy
absolutnie wszystko, by dotrzeć do samego finału i rozstrzygnąć go na swoją
korzyść”. Cóż, nie mamy nic przeciwko
takiemu rozstrzygnięciu.
Foto: Catherine Koertsmik/Wikipedia
Bayern obserwuje Kane’a
Zdaniem dziennikarzy angielskiego
„The Sun On Sunday” na liście życzeń
działaczy Bayernu München widnieje
reprezentant Anglii i snajper londyńskiego Tottenhamu Harry Kane. Angielskie media twierdzą, że Josep Guardiola
już trzy razy na żywo oglądał tego piłkarza w akcji podczas meczów rozgrywanych przez popularnych „kogutów”
i nie krył dużego zainteresowania tym
snajperem, który w tym sezonie wystąpił
w dziesięciu spotkaniach i strzelił cztery gole. Jego kontrakt z Tottenhamem
obowiązuje do czerwca 2020 roku, a zainteresowani jego pozyskaniem są poza
Bawarczykami włodarze Manchesteru
United. Jaki klub wybierze Harry Kane?
Rzekomo powiedział, że jeśli jego zarobki byłyby porównywalne w obu klubach,
to wolałby zamieszkać w München, jego
zdaniem nieporównywalnie piękniejszym miejscu na Ziemi od Manchesteru.
40 mln za Calhanoglu
„Hakan Calhanoglu może zmienić
barwy klubowe, jeżeli pojawi się przekonująca propozycja” – twierdzi dyrektor
generalny Bayeru 04 Leverkusen Michael
Schade i dodaje: „Chcemy zatrzymać
Hakana, ale nie za wszelką cenę”. Przypomnijmy więc, że Hakan Calhanoglu
to reprezentant Turcji, uznawany za
jednego z najbardziej utalentowanych
młodych zawodników w Europie, którego obowiązuje z „aptekarzami” kontrakt
do 2019 roku, ale zainteresowane sprowadzeniem go do siebie są takie kluby
jak FC Barcelona czy Manchester United.
Drugi z tych klubów chce rzekomo zapłacić za Turka 40 milionów euro! A taka
suma powinna zadowolić dyrektora generalnego „farmaceutów”, bo Calhanoglu, choć to duży talent, na pewno jest
zawodnikiem do zastąpienia.
Mahmoud Dahoud
Pary 1/8 PN
dobnie męczylibyśmy się w kolejnych
meczach
fazylediglich
grupowej i nasz
awans
Rozlosowano
pary 1/8 finału
sind
zum
Lesen bereitgestellt. Jegliche
Vervielfältigung
istPustrengstens untersagt.
nie byłby jeszcze bezpieczny” stwierdził
charu Niemiec, a najciekawszymi pa-
Harry Kane, snajper Tottenhamu Londyn, znalazł się w orbicie zainteresowań Bayernu.
„Źrebięta” pod obserwacją
19-letni pomocnik Borussii M’Gladbach Mahmoud Dahoud znalazł się
w orbicie zainteresowań Juventusu
Turyn. W obecnym sezonie zawodnik
ten rozegrał już 11 spotkań w Bundeslidze, zdobywając dwie bramki. Grający
na środku defensywy Mahmoud Dagoud
ma również na swoim koncie bardzo
udane występy w Lidze Mistrzów i jest
obok Juliana Weigla z Borussii Dortmund uznawany za jednego z najzdolniejszych rozgrywających młodego
pokolenia w Niemczech i kandydata
do gry w reprezentacji Joachima Löwa.
Innym piłkarzem „źrebiąt” bacznie obserwowanym przez „Juve” jest Andreas
Christensen, który na Borussia-Park
trafił na zasadzie wypożyczenia z londyńskiej Chelsea.
Thomas Müller i dodał: „Nie możemy
jednak już dzisiaj cieszyć się z gry w 1/8
finału, ale wiemy, że jeśli zdobędziemy
punkty w kolejnym spotkaniu, to tak
się stanie. Nie wybiegamy jednak tak
daleko myślami, skupiamy się na następnym meczu w Bundeslidze i oczywiście
w Champions League”.
Foto: cougar117/Wikipedia
rami wydają się konfrontacje Borussii
Mönchengladbach u siebie z Werderem
Bremen oraz FC Augsburg – Borussia
Dortmund. W pozostałych spotkaniach
zmierzą się: SpVgg Unterhaching – Bayer 04 Leverkusen, Erzgebirge Aue – 1.
FC Heidenheim, Bayern München – SV
Darmstadt 98, TSV 1860 München –
VfL Bochum, 1. FC Nürnberg – Hertha
BSC Berlin, VfB Stuttgart – Eintracht
Braunschweig.
Testują golkipera
Werder Bremen testuje obecnie
21-letniego bramkarza IFK Mariehamn, Otso Virtanena, który może
przyjść do ekipy znad Wezery bez kwoty
odstępnego, bo jego kontrakt z ekipą
„Groenvitt” wygasa wraz z końcem tego
roku. Virtanen trafił na Wikloef Holding Arena w 2013 roku i od tego czasu
w barwach IFK Mariehamn rozegrał we
wszystkich rozgrywkach łącznie 80 spotkań. Fin ma na swoim koncie występy
w młodzieżowej reprezentacji swojego
kraju, w której wystąpił dotąd 4 razy.
Nowy dyrektor H96
42-letni Christian Möckel został dyrektorem sportowym Hannoveru 96
i będzie odpowiedzialny między innymi
za zarządzanie akademią piłkarską. Jego
kontrakt będzie obowiązywał do końca
czerwca 2018 roku. „Möckel pracował
w TSG 1899 Hoffenheim oraz 1.FC
Nürnberg i zbudował tam dobrze działające szkółki juniorów. Stworzył również
dobrze funkcjonujący dział scoutingu,
dlatego wierzę w jego umiejętności” –
powiedział Martin Bader, członek sztabu
szkoleniowego Hannoveru 96. Möckel
jest byłym piłkarzem, który w swojej
karierze bronił barw 1.FC Nürnberg,
SpVgg Greuther Fürth, TSG 1899 Hoffenheim i VfB Lübeck, a w niemieckiej
ekstraklasie rozegrał siedem spotkań.
Wracają do zdrowia
Do zdrowia wraca obrońca Borussii
Dortmund Erik Durm oraz rozgrywaAubameyang nominowany
jący tego zespołu Nuri Sahin, którzy
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung ist strengstens
Lista
nominowanych do nagrody
piłrozpoczęli już untersagt.
treningi indywidualne.
Ważna wygrana
Władze i piłkarze Bayernu München
uważają, że ich ostatni mecz z Arsenalem Londyn był kluczowy w kontekście ich awansu do kolejnej rundy tych
rozgrywek. Przypomnijmy: mistrzowie
Niemiec zaprezentowali się z bardzo
dobrej strony, zwłaszcza w pierwszych
45 minutach – rozbili „Kanonierów”
5:1, prowadząc już do przerwy 3-0.
„Przed pierwszym gwizdkiem arbitra
naszym celem było przede wszystkim
wygranie tego spotkania i tak się stało, a do tego zrobiliśmy to w naprawdę
w dobrym stylu. Sądzę, że ten mecz był
dla nas kluczowy w tej fazie rozgrywek
Champions League, bo gdybyśmy nie
wygrali tego spotkania, to prawdopo-
karza roku w Afryce została zmniejszona
z 37 do 10 nazwisk. A wśród nich znajduje się jeden reprezentant Bundesligi,
a konkretnie Borussii Dortmund – Pierre-Emerick Aubameyang. Czy jednak
reprezentant Gabonu zostanie zwycięzcą
tego plebiscytu, okaże się na uroczystej
gali w Abuja 7 stycznia 2016 r. A oto lista
nominowanych do tytułu zawodnika
roku w Afryce: Andre Ayew (Swansea),
Aymen Abdennour (CF Valencia), Modather Al Tayeb (Al Hilal), Mohamed
Salah (Fiorentina), Pierre-Emerick Aubameyang (Borussia Dortmund), Sadio
Mane (FC Southampton), Serge Aurier Reus mierzy w finał
(Paris SG), Sofiane Feghouli (CF ValenReprezentant Niemiec i zawodnik Bocia), Yacine Brahimi (FC Porto), Yaya russii Dortmund Marco Reus zapewnia,
Toure (Manchester City).
że jego drużyna podchodzi z pełnym za-
Nuri Sahina, reprezentanta Turcji, ostatni raz oglądaliśmy na boisku 28 lutego
bieżącego roku, kiedy to dortmundczycy
w meczu rundy rewanżowej minionego
sezonu mierzyli się w derbach Zagłębia Ruhry z FC Schalke 04. Erik Durm
z kolei na początku sierpnia tego roku
pomyślnie przeszedł operację kolana,
a wznowienie przez niego treningów
drużynowych zaplanowano na listopad.
„Myślę, że wszystko potrwa jeszcze kilka
tygodni. Nie chcę jednak snuć dalekosiężnych i zbyt optymistycznych planów, wyznaczając sobie datę powrotu
do pierwszego zespołu. W spokoju obserwuję postępy, a te moim zdaniem
są widoczne z dnia na dzień” – mówi
Erik Durm.
Krzysztof Świerc
LARES: Niniejszy
Niemcymateriał
wiceliderem służy wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób zabronione.
W najnowszym zestawieniu ranLARES: Diese Materialien
sindreprezentacji
lediglichnarodowych
kingu FIFA
liderem jest obecnie Belgia, która wyprzedza Niemcy. Ekipa Joachima Löwa
od dłuższego czasu pomimo bycia aktualnym mistrzem świata (przez słabą jak
na Niemcy grę w eliminacjach do ME
oraz w meczach towarzyskich) plasują
się na drugiej lokacie, wyprzedzając wicemistrzów globu Argentynę oraz Portugalię. Spory awans – z 9. na 5. miejsce –
16LARES:
Wochenblatt.pl AllerleiRóżności 13. – 19. November 2015
Konkurs z Bundesligą XII edycja
Znasz się na niemieckim futbolu, lubisz rywalizację i pragniesz się sprawdzić
na tle najlepszych? Wystartuj w Konkursie z Bundesligą i zdobywaj bardzo atrakcyjne
nagrody ufundowane przez sponsora konkursu – portal JOB-PROFI.pl
P
konkursu jest portal JOB-PROFI.pl, ca Konkursu z Bundesligą. Co tydzień zamieszkania. Natomiast klasyfikację
sind lediglich
zum
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
który ufundował
trzy niezwykle
atrakpublikować
będziemy na łamach
naszej łączną
konkursu – także z imionami
rzed nami niezwykle emocjonujące
futbolowe miesiące, trwa bowiem
runda jesienna niemieckiej Bundesligi,
2. Bundesligi, ale i III ligi niemieckiej!
W związku z tym na łamach „Wochenblatt.pl” rozpoczynamy nasz tradycyjny
Konkurs z Bundesligą, który potrwa
od 29.08.2015 do 21.01.2016 r. Współorganizatorem i głównym sponsorem
cyjne nagrody główne. Poinformujemy
o nich uczestników konkursu w jednym
z najbliższych wydań „Wochenblatt.pl”.
Regulamin: O kolejności miejsc grających
na końcu konkursu decydować będzie
łączna liczba punktów, które uczestnicy
naszej zabawy gromadzić będą do koń-
gazety kupon z czterema pytaniami dotyczącymi Bundesligi, 2.Bundesligi lub
III ligi niemieckiej. Regularnie też, co tydzień w wydaniach „Wochenblatt.pl”
prezentowana będzie klasyfikacja bieżącej rundy z imionami i nazwiskami grających oraz miejscowością ich
i nazwiskami grających oraz miejscowością ich zamieszkania – zaprezentuje
również portal JOB-PROFI.pl.
Nagrody wręczymy zwycięzcom
na uroczystym zakończeniu konkursu
w pierwszych tygodniach lutego 2016
roku w siedzibie sponsora konkursu.
#
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt.
Vervielfältigung
ist strengstens
CzołówkaJegliche
klasyfikacji dziesiątej
rundy
Odpowiedzi nauntersagt.
dziesiąty zestaw pytań
Konkurs z Bundesligą
Kupon konkursowy 12/1232, termin nadsyłania rozwiązań – 19.11.2015 r.
1. .............................................................................................................
1. Franz Hurek
Krośnica
2. Gothard SochorChróścice
3. Sebastian Ratajczyk
Wrocław
4. Arkadiusz LinekZabrze
5. Magdalenka Honka
Opole
6. Janusz Kut
Bytom
7. Paweł PłachetkaZdzieszowice
8. Rudolf KuligPopielów
9. Andrzej Szumny
Opole
10. Tomasz Zając
Rybnik
11. Marcin SegietPrószków
12. Krystian Cieśliński
Ruda Śl.
13. Herbert Kabus
Gorzów Śl.
14. Bogdan MikołajczykTarnowskie G.
15. Magdalena Dworak
Opole
16. Tomasz Turkowski
Oleśnica
17. Waldemar Wołczyk
Oława
18. Piotr KowalskiZabrze
19. Grzegorz Tokarczyk
Katowice
20. Andrzej Kern
Kamionka
9
9
9
8
8
8
5
5
5
5
5
5
5
3
3
3
3
1
1
1
1. Borussia Dortmund – FC Schlkae 04 3-2
2. SV Darmstadt 98 – Hamburger SV 1-1
3. Karlsruher SC – VfL Bochum 3-0
4.Huub Stevens
Dwunasta seria pytań (12/1232)
Termin nadsyłania: 19.11.2015 r.
wrazjakikolwiek
1. Wytypuj dokładnie, z bramkami, wynik spotkaJuż nie
w tej edycji Konkursu zsposób
Bundesligą zabronione.
nia 13. kolejki Bundesligi: FC Schalke 04 – Bayern
maksymalną zdobyczą było 9 punktów – i nie
3. .............................................................................................................
LARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen bereitgestellt. Jeglicheinaczej
Vervielfältigung
ist strengstens
untersagt.
München.
było tym razem. A że lider i wicelider
4. .............................................................................................................
Imię, nazwisko: ..................................................................................................................................
Miejscowość: ......................................................................Kod pocztowy: ........................................
Projekt i realizacja konkursu: Krzysztof Świerc
2. .............................................................................................................
klasyfikacji łącznej dopisali do swojego konta
tym razem tylko po 5 oczek, zaczyna się robić
bardzo ciekawie.
2. Wytypuj dokładnie, z bramkami, wynik spotkania 13. kolejki Bundesligi: VfB Stuttgart – FC
Augsburg.
3. Wytypuj dokładnie, z bramkami, wynik spotkania 15. kolejki 2. Bundesligi: TSV 1860 München
– FC St. Pauli.
4.Ile zespołów z Turyngii występuje obecnie w 2.
Bundeslidze? Wymień je z nazwy.
www.wochenblatt.pl
LARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie doRegulamin
czytania.konkursu:
Powielanie
Klasyfikacja łączna konkursu: www.job-profi.pl/sport
Ulica i nr domu: ...................................................................... Nr telefonu: ........................................
Zakładanie i kompleksowa obsługa firm w Niemczech.
[email protected] | tel.:
LARES: Niniejszy materiał służy
wyłącznie do czytania. Powielanie w jakikolwiek sposób774032426
zabronione.
Werbung / Reklama
Pinnwand
7629
Miejsce
QQAlleine singen ist am besten: QQNicht jugendgefährdend: Nach ei- QQJugendsünden: Das Model Lena
na Twoją
Schlagerstar Heino singt am liebsten allein. ner eingehenden Prüfung hat die Kommission Gercke hat als Jugendliche Machtkämpfe mit
Strafe LARES: Niniejszy
materiał
służy
wyłącznie
do czytania.
Powielanie
w jakikolwiek
sposób zabronione.
„Ich habe
mit Hannelore
zusammen
gesun- für Jugendmedienschutz
„Germany’s
Next ihrer Mutter
ausgefochten. „Sie war relativ
reklamę
Topmodel“ erneut grünes Licht gegeben.
eine Kinder sind zwar noch
LARES:
Diese
Materialien
sind
lediglich
zum
Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
Vervielfältigung
ist
strengstens
Umfragen
unter
jungen
Frauen
mit
Essstöklein, aber es schadet nicht,
77 4untersagt.
538 486
M
sich schon mal auf ihre TeenagerJahre einzustellen. Und da sie jetzt
schon richtige Satansbraten sind,
befürchte ich: Es kann nur noch
schlimmer werden. Da muss man
als Elternteil wissen, welche Strafen
dieser Tage im Register stehen. Wer
nämlich denkt, dass er mit Hausarrest oder Fernsehenverbot bei einem
15-Jährigen weit kommt, der ist noch
im 20. Jahrhundert. Erstens: Jugendliche verlassen ihre Zimmer sowieso
nur ungern, schließlich passiert ihr
Leben nicht da draußen, sondern
eher da drin: also im Internet. Und
Fernsehen gucken doch wohl nur
noch über 40-Jährige. Der junge
Mensch von heute schaut seine Lieblingssendungen online. Neue Zeit
braucht neue Strafen und die beste
ist wohl Internet-Verbot. Genial finde ich zum Beispiel die „Pfeffermühle des Grauens“. Es ist ein Gerät in
ästhetisch ansprechbarer Form einer
Pfeffermühle, das alle Internetverbindungen in der Umgebung für 30
Minuten unterbricht. Noch nie war
Kinderbestrafen leichter!
Anna Durecka
rung und Expertenmeinungen hatten Anfang
2015 etwas anderes nahegelegt. Heidi Klum
darf also weiter nach dem schönsten Mädchen suchen.
Foto: Wikipedia
USŁUGI
POGRZEBOWE
QQBachelor
wurde Vater:Powielanie
Der ehemaLARES: Niniejszy materiał służy wyłącznie
do czytania.
lige „Bachelor“ Christian Tews ist Vater von
re-gat
gen, deshalb möchte ich mit einer anderen
Person nicht mehr zusammen singen“, sagte
Heino in einem Interview. „Es hat auch keine
Notwendigkeit, dass ich mit irgendeinem
anderen Künstler zusammen singe, denn ich
bin ja alleine auch erfolgreich“, fügte er hinzu. Mit seiner Frau Hannelore trat er früher
öfters auf.
Foto: Alice Baumeister
Zwillingen
geworden. „Ich bin Papa. Ein
bereitgestellt.
streng, alle meine Freunde durften viel mehr
als ich“, sagte sie dem Magazin „Gala“. „Also
bin ich ein paar Mal heimlich abgehauen.“ Schon als Kind sei sie sehr ehrgeizig und
diszipliniert gewesen. „Ich wollte immer und
überall die Beste sein, auch im Vergleich zu
meinen drei Schwestern.“ Die Ex-Freundin
des Fußballers Sami Khedira weiß nach eigenen Worten, was sie will, und arbeite
darauf hin, „aber ich gehe nicht über Leichen.“
Foto: Markus Gartner
untersagt.
– kompleksowe usługi
QQAbschied von Raab: TV-Entertainer
Stefan Raab nimmt am 16. Dezember Abschied von seiner Late-Night-Show „TV total“.
Die Sendung, die seit 1999 im Programm
ist und seit 2001 in der Regel vier Mal in
der Woche von Montag bis Donnerstag zu
sehen ist, ist aller Voraussicht nach Raabs
vorletzter Fernsehauftritt, denn am 19. Dezember will sich der Spaßmacher mit der
letzten „Schlag den Raab“-Ausgabe endgültig
vom TV-Bildschirm zurückziehen. Raab hatte
im Frühsommer dieses Jahres angekündigt,
seine „Fernsehschuhe an den Nagel“ hängen
zu wollen.
pogrzebowe i kremacyjne
– krajowy i międzynarodowy
transport zwłok
dofrüher
czytania.
Powielanie
w jakikolwiek
sposób zabronione.
bisschen
als geplant. Aber
ich kann QQ Zukunft
des Stadls: Die „Stadlshow“
STRZELCE
OPOLSKIE
Euch sagen, ich bin der glücklichste Mensch startete im September nicht gerade erfolgLARES: Diese Materialien sind lediglich zum Lesen
bereitgestellt.
Jegliche
ist strengstens
untersagt.
der Welt“,
schrieb Tews auf seiner FacebookreichVervielfältigung
in die Nach-“Musikantenstadl“-Ära:
Seite. Der ehemalige „Bachelor“ (Junggeselle) aus Hannover hatte sich bei der gleichnamigen RTL-Flirtshow im März 2014 für die
Kandidatin Katja Kühne entschieden. Das
Paar trennte sich jedoch nach einiger Zeit
wieder. In diesem Mai heiratete er dann
seine Freundin Claudia Lösch.
keine 2,5 Millionen Zuschauer schalteten
ein. Dennoch steht die Zukunft noch in den
Sternen. „Dass intern schon eine Entscheidung
gefallen sei, entspricht nicht den Tatsachen“,
sagte Markus Huber vom Bayerischen Rundfunk. Ob also nach der Silversterausgabe
Schluss ist, hängt von deren Erfolg ab. adur
PLAC TARGOWY 17
telefony całodobowe
77 463 86 52
+ 48 509 938
737
untersagt.
WOCHENBLATT.pl
Impressum / Stopka redakcyjna
Die Herausgabe der Zeitung ist dank finanzieller Förderung
des Ministeriums für Verwaltung und Digitalisierung sowie
des Auswärtigen Amts mittels des Instituts für Auslandsbeziehungen möglich.
Redaktionsanschrift: ul. M. Konopnickiej 6, 45-004 Opole, E-Mail: sw@
wochenblatt.pl. Chefredakteur: Dr. Rudolf Urban, Redaktion: Anna Durecka: „Schlesien“, „Allerlei“; Krzysztof Świerc: „Sport“, „Wirtschaft“; Marie
Baumgarten (ifa-Redakteurin): „Aus den Regionen“; Klaudia Kandzia: „Kirche
und Gesellschaft”. Übersetzung: Andrzej Szypulski. Korrektur: Manfred
Prediger, Krzysztof Szymczyk. Verlagssekretariat: Gabriela Mokrzycka, sw@
wochenblatt.pl. Vertrieb, Marketing: Sylwia Kołakowska, s.kolakowska@
wochenblatt.pl. Onlineredaktion: Marie Baumgarten, Łukasz Biły.
Adres redakcji: ul. M. Konopnickiej 6, 45-004 Opole, e-mail: sw@wochenblatt.
pl. Redaktor naczelny: dr Rudolf Urban. Redakcja: Anna Durecka – „Śląsk”,
„Różności”; Krzysztof Świerc – „Sport”, „Gospodarka”; Marie Baumgarten
(dziennikarka z ramienia IfA) – „Z regionów”; Klaudia Kandzia – „Kościół
i społeczeństwo”. Tłumaczenia: Andrzej Szypulski. Korekta: Manfred Prediger,
Krzysztof Szymczyk. Sekretariat wydawnictwa: Gabriela Mokrzycka, sw@
wochenblatt.pl. Sprzedaż, marketing: Sylwia Kołakowska, s.kolakowska@
wochenblatt.pl. Redakcja strony www: Marie Baumgarten, Łukasz Biły.
Homepage: www.wochenblatt.pl
Strona internetowa: www.wochenblatt.pl
Wydawca/Herausgeber: Zespół Producencki „Pro Futura“ Sp. z o.o.,
ul. M. Konopnickiej 6, 45-004 Opole. Nr indeksu 368202.
Konto bankowe: Bank Zachodni WBK SA II O/Opole, 30 1090 2242 0000
0005 7800 0577
Skład komputerowy/Satz: LARES – Mateus Joschko
Bankverbindung: Bank Zachodni WBK SA II O/Opole, IBAN: PL30 1090
2242 0000 0005 7800 0577 SWIFT Code WBKPPLPP.
Druk/Druck: Polskapresse Sp. z o.o., Oddział Prasa Wrocławska
Nakład/Auflage: 5850
Unverlangt eingesandte Manuskripte werden nicht zurückgesandt. Die
Redaktion behält sich vor, Zuschriften und Leserbriefe sinngemäß zu kürzen.
Die Redaktion haftet nicht für den Inhalt der Anzeigen. / Zastrzegamy sobie
prawo skracania nadesłanych tekstów; materiałów nie zamówionych nie
zwracamy. Redakcja nie odpowiada za treść ogłoszeń.
Zrealizowano dzięki dotacji Ministra Administracji i Cyfryzacji
i (za pośrednictwem Instytutu Stosunków Kulturalnych z Zagranicą)
Ministerstwa Spraw Zagranicznych Republiki Federalnej Niemiec.
8209
Kontakt: Biuro redakcji/Redaktionsbüro: tel./faks +48 77 45 46 556
Prenumerata/Abonnement: redakcja/Redaktion, Poczta Polska SA,
Ruch SA, www.prenumerata.ruch.com.pl; tel. 22 693 70 00

Show publication content!

Transkrypt

Podobne dokumenty

1293_WPL_BS - Ryszard Galla

re-gat USŁUGI POGRZEBOWE

Nasz synek

CSI Nysa