Bosch Autospec nr 1/2015 Pobierz

Bosch Autospec
Nr 1/55 | wiosna | 2015 | www.motobosch.pl | www.bosch-service.pl
Najlepsze osiągi
z techniką firmy Bosch
Nowe zestawy
diagnostyczne
Teraz laser
w oświetleniu
Bosch Autospec | nr 1/55 | 2015 | spis treści
Od redakcji
również jako układ komfortu oraz
wspomagania. Zmieniły się konstrukcje wycieraczek. Program Bosch
W maju rusza kolejna edycja niemiec-
Aerotwin Plus wykorzystuje 15
kiej serii wyścigów DTM. Bosch od lat
długości wycieraczek i 4 adaptery,
dostarcza części i technologię
które zastępują ponad 100 zestawów
do samochodów wyścigowych.
tych urządzeń w różnych modelach
Kalendarium w artykule „Bosch
samochodów. Ciągłej modernizacji
w sportach motorowych” podsumo-
podlegają wtryskiwacze w systemach
wuje ponad 100-letnią tradycję
Common Rail, a nowe, platynowe
w przyszłości? Nad tym zastanawia
zaangażowania Boscha w rajdy.
świece zapłonowe Double-Platinum
się Ryszard Polit, pisząc o trendach
spełniają wymagania, jakie stawiają
w systemach oświetlania pojazdów.
Rozwój motoryzacji jest możliwy
dzięki wprowadzaniu coraz now-
zapłonowi nowoczesne silniki
szych rozwiązań technicznych.
o wysokim stopniu doładowania.
Zmianom poddawane są m. in. układy
Tradycyjne żarówki samochodo-
Diodowy reflektor Audi Matrix
Zachęcamy do uczestnictwa
w fachowych szkoleniach prowadzonych przez Centrum Szkoleniowe
hamulcowe, które odgrywają coraz
we stają się coraz mniej popularne.
Bosch i życzymy przyjemnej lektury
większą rolę, nie tylko jako najważ-
Zastępują je diody LED, a teraz
Autospeca.
niejszy układ bezpieczeństwa, ale
najmodniejszy jest laser. Co będzie
Spis
treści
Aktualności
6 Jak uniknąć błędów podczas
1 Bosch w sportach motorowych
wymiany pompy cieczy chłodzącej
2 Transport miejski: telewizja
dozorowa w nowej odsłonie
2 System Bosch Wireless Charging
Szkoleniowego Bosch
wtryskiwacze Common Rail
Przemysł
10 Wtryskiwacze CR: typu CR12-18
firmy Bosch
Porady
4 Wymiana filtra paliwa w samochodach z silnikami Diesla wyposażo-
wspomagania hamulców
16 Nowe zestawy diagnostyczne
i CR12-20/-22
Produkty
15 iBooster – nowy układ
Boscha do ciśnień 2200 barów
3 Najlepsze osiągi z techniką
Układy i komponenty Boscha
8 Nowe elektromagnetyczne
dla profesjonalistów
Szkolenia
14 Zapraszamy do Centrum
KTS 940 i KTS 970
17 Uniwersalne wycieraczki
Bosch-Service w Polsce
Aerotwin Plus z nowym
12 Zaczęło się od gazu
13 Programy warsztatowe Boscha
systemem adapterów
18 Masowe przepływomierze
– wsparcie Twojego Serwisu
powietrza z gorącą wastwą
nych w pompy wysokiego ciśnienia
typu CP4
Technika
20 Teraz laser
Magazyn Bosch Autospec redaguje dział Części Samochodowych i Wyposażenia Warsztatowego firmy Robert Bosch Sp. z o.o.
ul. Jutrzenki 105, 02-231 Warszawa, tel. (022) 715 40 00, fax (022) 715 45 98, www.motobosch.pl, www.bosch-service.pl
Zespół redakcyjny: Anna Borsukiewicz, Artur Chrust, Marcin Dynarek, Robert Dzierżanowski, Łukasz Kałucki,
Marcin Kiełczewski, Sławomir Kosek, Tomasz Kraczko, Maciej Krzyczkowski , Tomasz Maciejasz, Tomasz Miluski, Tomasz Nowak,
Ewa Peresada, Zbigniew Pilewski, Jacek Pochopień, Ryszard Polit, Jacek Pudło, Iwona Rokicka, Marta Surowiec.
Nadzór redakcyjny i techniczny: KOZIER MEDIA PRESS
Opracowanie graficzne: studio CARRY
aktualności | nr 1/55 | 2015 | Bosch Autospec | 1
Bosch w sportach motorowych
Od Volkswagen Scirocco R Cup,
poprzez Porsche Carrera Cup
Deutschland aż po Mistrzostwa
Europy Formuły 3 (FIA) – we
wszystkich seriach wyścigów
rozgrywanych w ramach zawodów
DTM części samochodowe
i technologia pochodzą od Boscha.
Historia zaangażowania Boscha
w sporty motorowe sięga roku 1901,
kiedy to 35-konny Mercedes startujący
w rajdzie Nicea-Salon-Nicea został
wyposażony w iskrownik magnetyczny. To rozwiązanie Boscha nie tylko
programowanych widoków stron,
do samochodów DTM. Zespoły
zagwarantowało kierowcy zwycięstwo,
na których są wyświetlane wszystkie
wykorzystują również czujniki,
ale i przyspieszyło rozwój motoryzacji.
istotne parametry pojazdu.
wtryskiwacze i podzespoły układu
Dziś trudno sobie wyobrazić
chociażby zawody DTM bez rozwiązań
Bosch Motorsport dostarcza
ponadto wiele innych elementów
zapłonowego.
Łukasz Kałucki
technicznych Boscha. W samochodach
wyścigowych znajdują się sterowniki
silnika, wyświetlacze, rozruszniki,
alternatory i wiele innych podzespołów
Boscha. Warto zaznaczyć, że sterownik
silnika dla samochodów DTM różni się
od sterowników przeznaczonych
do produkcji seryjnej. Daje się rozpoznać po czarnej, odpornej na temperaturę obudowie. Jest wyposażony
w specjalne złącze wtykowe, zapewniające optymalne połączenie elektryczne, poddawane drganiom występującym na torze wyścigowym.
Dzięki oprogramowaniu każdy
zespół wyścigowy może w granicach
dopuszczonych regulaminem DTM
dostosować parametry silnika, których
nie można zmieniać w pojazdach
seryjnych. Są to m.in. ustawienie
z dokładnością do milisekund wtrysku
i zapłonu tak, aby zoptymalizować moc
silnika. Konieczną moc obliczeniową
zapewniają procesory i obwody
umieszczone na specjalnych płytkach
drukowanych.
Innym elementem jest wyświetlacz
w zestawie wskaźników samochodów
DTM. Kierowca może podczas wyścigu
uzyskać dostęp do maksymalnie 12
Czy wiesz, że...
1901 35-konny Mercedes, wyposażony
w iskrownik magnetyczny Bosch,
wygrał rajd Nicea-Salon-Nicea.
1937 Utworzono „Bosch Support Service”,
który w tym samym roku zmienił
nazwę na „Bosch Racing Service”.
Jednostkę wykorzystywano podczas
imprez wyścigowych.
1950 Pojazdy niemal wszystkich zwycięzców wyścigów na torze Solitude w
Stuttgarcie były wyposażone w układ
zapłonowy Bosch.
1951 Bosch Racing Service przedstawił
„mobilne pogotowie” dla samochodów wyścigowych. Pojazd dysponował 60 różnymi typami świec
zapłonowych, miał także stanowisko
do testowania świec, stanowisko
robocze, imadło oraz piaskarkę.
1952 Bosch Racing Service był dostawcą
świec zapłonowych, które pomogły
ustanowić Wilhelmowi Hertzowi
nowy motocyklowy rekord prędkości
290 km/h.
1963 Reflektory Boscha w samochodach
rywalizujących w rajdzie Monte Carlo
zostały wyposażone w żarówki halogenowe.
1965 Po raz pierwszy zastosowano zapłon
tranzystorowy bez przerywacza w
modelu Porsche 906
1968 Eksperymentalny układ ABS przechodził testy wyścigowe w modelu
Porsche Bergspyder.
1974 Pilotażowy układ Bosch ABS przechodził testy w samochodach wyścigowych Daimler-Benz oraz BMW.
1979 Po raz pierwszy zastosowano elektroniczny układ wtrysku benzyny SEFJ,
zaprojektowany przez Motorsport
Service, w samochodach sportowych
Porsche startujących w Indianapolis.
1983 Brabham BMW, wyposażony w sterownik silnika Bosch Motronic wygrał
Mistrzostwa Świata Formuły 1.
1984 Audi Quattro, wyposażony w sterownik silnika Bosch Motronic MP 1.2, został zwycięzcą Rajdowych Mistrzostw
Świata.
1984 McLaren TAG-Porsche ze sterownikiem Bosch Motronic MP 1.3, wykorzystującym po raz pierwszy wtrysk
sekwencyjny zwyciężył w Mistrzostwach Świata Formuły 1.
2000 Bosch został sponsorem reaktywowanej edycji Deutsche Tourenwagen
Masters (DTM).
2001 Samochody z układem wtrysku
bezpośredniego benzyny DI-Motronic
wygrały 24-godzinny wyścig Le Mans
w tym roku i w kolejnych latach (2002
do 2005).
2006 W wyścigu Le Mans zwyciężyła
technologia wtrysku paliwa Bosch
Common Rail dla silników Diesla
(Audi R10 TDI).
2012 Bosch Motorsport Service (MSD)
wszedł w skład spółki Bosch Engineering GmbH, odpowiedzialnej za
układy elektroniczne dla zastosowań
specjalnych i produkcji
niskoseryjnej.
2 | Bosch Autospec | nr 1/55 | 2015 | aktualności
Transport miejski:
telewizja dozorowa
w nowej odsłonie
Dzięki inteligentnej analizie obrazu telewizja
dozorowa może pełnić znacznie więcej funkcji
niż tylko zapobieganie przestępstwom.
Bosch wprowadził na rynek innowacyjną serię kamer
szenia nakładów na dodatkowe oświetlenie montowane
starlight DINION i FLEXIDOME. Technologia starlight
wyłącznie na potrzeby telewizji dozorowej, co obniża
zapewnia kolorowy obraz w warunkach, w których inne
koszty inwestycji, obsługi i konserwacji systemu.
kamery mogłyby zarejestrować wyłącznie obraz czarno-
Wysokiej jakości obraz poprawia zdolność szybkiego
biały, oraz obraz monochromatyczny wówczas, kiedy inne
reagowania operatorów na wykrywane zdarzenia. Należy
kamery nie byłyby w stanie przekazać żadnego obrazu.
jednak pamiętać, że w przypadku instalacji stanowiących
Wysoka czułość kamer zarówno w trybie kolorowym (0,017
samodzielne systemy operator musi komunikować się także
luksa) jak i monochromatycznym (0,0057 luksa) sprawia, że
z operatorami systemów: bezpieczeństwa, sygnalizacji
mogą one pracować przy minimalnym oświetleniu na sta-
pożaru czy nagłośnieniowego i dźwiękowego systemu
cjach metra, a także stacjach położonych na powierzchni,
ostrzegawczego. W przypadku dużych sieci zaleca się
w godzinach wieczornych i nocnych.
zintegrowanie systemów bezpieczeństwa w ramach central-
Większa czułość kamer umożliwia operatorom stwier-
nego systemu zarządzania, np. Bosch Building Integration
dzenie, czy poruszający się obiekt jest człowiekiem.
System. Integracja z innymi systemami pozwala również
W przypadku np. zajezdni autobusowych lub kolejowych,
wykorzystywać nagrania np. do weryfikowania alarmów
wysoka czułość kamer może przyczynić się też do zmniej-
pożarowych oraz innego rodzaju sygnałów alarmowych.
Charging jest w pełni kompatybilny z systemem elektronarzędzi profesjonalnych 18 V.
W skład systemu Bosch Wireless Charging wchodzi
ładowarka akumulatorowa GAL 1830 W Professional
i akumulator litowo-jonowy 18 V GBA 18 V 2,0 Ah MW-B
Professional. System będzie rozbudowywany o kolejne
komponenty.
Bosch jest pierwszym na świecie producentem oferującym możliwość ładowania bezprzewodowego w swoich
elektronarzędziach akumulatorowych. Wprowadzenie
systemu Bosch Wireless Charging otwiera nowy rozdział
w technologii ładowania akumulatorów. Umożliwia też
wydajną, oszczędną i szybką pracę narzędziami
System Bosch Wireless Charging
dla profesjonalistów
akumulatorowymi.
Bosch wprowadza system Bosch Wireless Charging,
wszystkich akumulatorów litowo-jonowych – wyjątkową
który pozwala na indukcyjne ładowanie akumulatorów
usługę, tj. dwuletnią gwarancję serwisową ProService.
do elektronarzędzi.
W okresie obowiązywania gwarancji serwisowej bezpłatna
Przy zakupie komponentów systemu Wireless Charging,
Bosch oferuje użytkownikom – podobnie jak w przypadku
wymiana dotyczy także części zamiennych i zużywających
Dzięki temu systemowi narzędzia są zawsze gotowe
się. Gwarancją serwisową objęty jest cały program profe-
do użycia, co zapewnia komfort i wyższą wydajność pracy.
sjonalnych narzędzi litowo-jonowych, od 3,6 do 36 V.
Innowacyjna technologia pomaga zmniejszać koszty – drugi
Wszystkie usługi serwisowe wykonane w ciągu 2 lat są
akumulator nie jest już potrzebny. System Bosch Wireless
bezpłatne.
przemysł | nr 1/55 | 2015 | Bosch Autospec | 3
Najlepsze osiągi z techniką firmy Bosch
Bosch w nowym BMW M3
u bezpośredni wtrysk
benzyny
u moduł pompy paliwa
u przepływomierz
powietrza
u sonda lambda
u świece zapłonowe
u rozrusznik
systemu
Start/Stop
u wspomaganie
siły hamowania
u sterownik silnika
u sterownik poduszek
powietrznych i czujniki
przyspieszenia
u system Park Distance
Control PDC
u czujnik ciśnienia
u asystent parkowania
Platynowe świece zapłonowe
Double-Platinum
Nowego typu platynowe świece zapłonowe Double-Platinum (oznaczone symbolem ZMR 5 TPP 330)
zostały stworzone specjalnie do nowego 6-cylindrowego silnika M TwinPower Turbo. Dzięki zastosowaniu innowacyjnego kształtu izolatora oraz odpowiednich materiałów
uzyskano świece o dużej trwałości
i wysokich parametrach, spełniających w optymalny sposób specjalne wymagania, jakie stawiają zapłonowi nowoczesne silniki o wysokim
stopniu doładowania.
automatycznie
Technika
skierowuje do niego samochód.
Boscha w BMW M3
Kierowca musi tylko włączyć odpo-
Nowe BMW M3 weszło
wiedni bieg i kontrolować gaz oraz
na rynek wiosną 2014 roku.
hamulec. Asystent parkowania
Na jego wyposażeniu znalazły się
pomaga mu przy tym, wyświetlając
liczne rozwiązania firmy Bosch.
odpowiednie instrukcje oraz niezbędne informacje na wyświetlaczu.
Powered by Bosch
Do napędu służy nowy benzynowy,
rzędowy 6-cylindrowy silnik M
zuje kierowcy optycznie
TwinPower Turbo o mocy 317 kW
i akustycznie obecność przeszkód
(431 KM). Samochód przyspiesza
przed lub za pojazdem. Podstawą
od 0 do 100km/h w ciągu zaledwie systemu są ultradźwiękowe czujniki
4,1 s. Z firmy Bosch pochodzą m.in.
zamontowane w zderzakach oraz
układ bezpośredniego wtrysku
kamera. Dzięki temu kierowca może
benzyny, sterownik silnika oraz
dokładnie ocenić dystans do prze-
rozrusznik Start/Stop.
szkody i uniknąć kolizji.
W nowym BMW M3 zastosowano
również systemy wspomagające
Asystent parkowania
Boscha odznaczające się najwyższą
Asystent parkowania umożliwia
jakością. Ułatwiają one parkowanie
wyszukanie wolnego miejsca i parko-
i manewrowanie.
wanie za pomocą naciśnięcia przycisku. Przy prędkości do 35 km/h
Park Distance Control (PDC)
system mierzy wolne miejsce do par-
Bezpiecznie w ciasnych miejscach:
kowania wzdłuż ulicy. Gdy system
system Park Distance Control sygnali-
zlokalizuje odpowiednie miejsce, to
Sondy lambda
Przed katalizatorem zastosowano
szerokopasmową sondę lambda
typu LSU ADV, której wysoka
odporność temperaturowa
pozwala na montaż również
przed turbosprężarką. Dzięki
szybkiej gotowości do regulacji
uzyskano jeszcze niższe wartości
emisji w fazie nagrzewania silnika.
Za katalizatorem przewidziano
nowego typu, kompaktową sondę
lambda LSF Xfour, która ze względu
na swoją regulowaną grzałkę
odznacza się wysoką dokładnością
charakterystyki i tym samym obniża
emisję spalin również w fazie
rozruchu silnika. Sonda LSF Xfour
także jest odporna na wysoką
temperaturę.
4 | Bosch Autospec | nr 1/55 | 2015 | porady
Wymiana filtra paliwa
w samochodach
z silnikami Diesla
wyposażonych
w pompy wysokiego
ciśnienia typu CP4
Wymiana filtra paliwa w samochodach z silnikami Diesla
Do wyciągnięcia obudowy filtra używamy odpowiedniego narzędzia
wsuniętego w przetłoczenie pokrywy filtra. UWAGA! Postępując
nieostrożnie można zdeformować obudowę filtra paliwa.
należy do podstawowych czynności wykonywanych
podczas przeglądów okresowych.
Filtr paliwa, poza oczyszczaniem paliwa, oddziela z niego
wodę i jest jednym z ważniejszych elementów układu
zasilania silnika Diesla. Poza jakością zastosowanego filtra
(skuteczność zatrzymywania zanieczyszczeń, odporność
na biokomponenty i niewielkie dławienie przepływu),
ważne jest też odpowiednie przeprowadzenie procedury
wymiany filtra paliwa. Nieodpowiednio wykonana może
doprowadzić do uszkodzenia kosztownej aparatury
wtryskowej i narazić warsztat lub klienta na bardzo duże
wydatki.
Do tej pory większość starszych systemów była odporna na niezbyt fachową obsługę i wybaczała błędy w sztuce.
Po wyjęciu wkładu filtra sprawdzamy czy w obudowie filtra
nie ma opiłków metalu. Jeśli są, do kontroli jest pompa CR
i należy wyczyścić cały układ.
Do wyjątków należy zaliczyć np. pompę typu VP44 i Zexel
VRZ. Złe odpowietrzenie układu z pompą VP44 może
spowodować zatarcie zaworu dawki, uszkodzenie korpusu pod pompą wstępną lub spalenie sterownika.
Pompy Zexel VRZ spotykamy w samochodach Mitsubishi Pajero 3.2 DiD z lat 2000-2007. W tym przypadku złe
odpowietrzanie układu może doprowadzić do uszkodzenia korpusu pompy, aluminiowe opiłki dostają się do na-
Montujemy nowy oring dostarczony z filtrem
(nie może być zrolowany po montażu).
stawnika i/lub blokują tłok przestawiacza kąta wtrysku,
co w konsekwencji prowadzi do bardzo kosztownej
naprawy pompy.
Wraz z pojawieniem się systemu Common Rail wzrosły
wymagania dotyczące jakości filtrów i obsługi samochodu.
Przewód, którym kierowane jest paliwo do pompy CP4
należy zaślepić czystą zaślepką.
Luzy robocze w elementach sekcji tłoczących pompy
i wtryskiwaczy mierzone są w mikrometrach, co czyni ten
porady | nr 1/55 | 2015 | Bosch Autospec | 5
Wkładamy nowy wkład filtra, montujemy
pokrywę i dokręcamy śruby odpowiednim
momentem. Zakładamy przewody paliwowe
na miejsce.
układ wyjątkowo czułym na wszelkie
pompy jedno- lub dwusekcyjne.
szlifowana. Po kilkuset kilometrach
zanieczyszczenia. System Common
Większość wariantów jest zasilania
jazdy następuje całkowite zniszcze-
Rail jest obecny na rynku od 1997 r.,
poprzez pompę elektryczną. Warian-
nie pompy i z reguły wszystkich
dlatego większość mechaników
ty z pompą zębatą są spotykane
wtryskiwaczy.
zdążyła zaznajomić się z tym ukła-
w samochodach produkcji
dem i nie popełnia większych błędów
francuskiej.
przy obsłudze. Jednakże należy
Charakterystyczną cechą pompy
śledzić rozwój układów dieslowskich
typu CP4 jest napęd sekcji tłoczącej
i zaznajamiać się ze specyficznymi
poprzez popychacz szklankowy
zagadnieniami związanymi z wpro-
z rolką. Popychacz nie jest ustalony
wadzonymi nowymi rozwiązaniami.
w korpusie, tylko pozycjonuje się
Taką nowością jest pompa Com-
względem wałka poprzez sprężynę
mon Rail firmy Bosch typu CP4.
i ciśnienie wytwarzane w sekcji
Pompa charakteryzuje się mniejszą
tłoczącej. Jeśli nie ma ciśnienia
masą w porównaniu do CP1H czy
w sekcji, a wykonane są próby
CP3, kompaktową budową i dużym
rozruchu silnika, może dojść do obró-
ciśnieniem roboczym (teraz spotyka-
cenia popychacza o 90 stopni. W tej
ne do 2200 barów). W zależności
sytuacji rolka popychacza zamiast
od wymaganej wydajności spotykamy
toczyć się po wałku, jest przez niego
Przed odłączeniem przewodów od filtra
należy je dokładnie oczyścić żeby nic nie
dostało się do układu wysokiego ciśnienia.
Żeby nie doprowadzić do powyższej sytuacji, przed rozruchem silnika
należy idealnie odpowietrzyć układ
po wymianie filtra paliwa. Zalewanie
filtra paliwem, ani nawet uruchamianie elektrycznej pompy zasilającej
nie zapewni odpowietrzania układu
w dostatecznym stopniu.
Jeżeli po wykonaniu procedury
odpowietrzenia nie można uruchomić silnika w ciągu 5 sekund od włączenia rozrusznika, procedurę trzeba
powtórzyć. Po pomyślnym odpowieTeraz podłączamy KTS, wybieramy układ sterowania silnika i w funkcjach specjalnych
uruchamiamy procedurę odpowietrzenia układu. Cała procedura trwa około 3 minuty
i należy ją stosować nie tylko przy wymianie filtra paliwa ale także przy innych pracach
związanych z rozszczelnieniem układu paliwowego.
trzeniu należy wykonać jazdę testową
(5-10km).
Tomasz Miluski
6 | Bosch Autospec | nr 1/55 | 2015 | porady
Jak uniknąć błędów podczas wymiany
pompy cieczy chłodzącej
Producenci współczesnych samochodów zalecają,
aby pompę cieczy chłodzącej wymieniać każdorazowo
podczas wymiany układu rozrządu.
Sama czynność wymiany pompy jest dość prosta, ale
o jakości tej usługi, a zarazem trwałości pompy decydują,
jak to zazwyczaj bywa, detale. Niestety nawet doświadczeni mechanicy montując pompy popełniają mniej lub
bardziej poważne błędy. Z powodu nieprawidłowości
podczas montażu najczęściej uszkadza się uszczelnienie
ślizgowe wirnika pompy, co powoduje wyciek płynu
chłodniczego na zewnątrz.
Uszczelnienie ślizgowe pompy wody
Uszczelnienie wirnika pompy od dziesięcioleci wygląda
podobnie, ale zmieniają się materiały używane do produkcji tych uszczelnień. Zasada działania uszczelnienia
Korozja i osad na wewnętrznej części pompy wskazuje
na zanieczyszczony układ chłodzenia.
pozostała taka sama. Na wirniku pompy osadzony jest
Funkcję smarowania współpracujących elementów
pierścień z bardzo twardego materiału ceramicznego,
przejął płyn chłodniczy, który tworzy cieniutką warstwę
a w obudowie pompy umieszczony jest pierścień węglowy.
filmu smarującego. Rozwiązanie to pozwala utrzymać
W starszych konstrukcjach, gdzie było dopuszczalne
stosowanie wody, pierścień węglowy zawierał dużą
domieszkę miękkiego grafitu, który jednocześnie smaro-
szczelność pompy przez długie okresy, od zmiany
do zmiany układu rozrządu.
Niestety to rozwiązanie nie jest pozbawione wad.
wał współpracujące powierzchnie pierścieni. Niestety
Z powodu zapewnienia ciągłego smarowania uszczelnień
rozwiązanie to nie było specjalnie trwałe. Pierścień
pompy, bardzo niewielka ilość płynu chłodzącego musi
grafitowy po kilkudziesięciu tysiącach kilometrów
penetrować szczelinę pomiędzy dwoma pierścieniami.
po prostu się wycierał.
W związku z tym nieustannie wypływa z niej bardzo mała
We współczesnych uszczelnieniach pomp pierścienie
węglowe są wykonane z bardzo twardego materiału,
nazywanego przez niektóre firmy twardym karbonem.
ilość płynu. Jest ona na tyle mała, że zazwyczaj odparowuje jeszcze w pompie i nie widać wycieku.
Obecnie prawie wszyscy producenci pojazdów w instrukcjach serwisowych zwracają uwagę na to, że nawet
widoczny wyciek niewielkiej ilości płynu chłodniczego
Przekrój pompy
z pompy nie jest wadą i nie może być podstawą do wymiany pompy na gwarancji. Za mały przyjmuje się taki wyciek,
który jest widoczny, ale nie powoduje konieczności
dolewania płynu chłodniczego przez kilka miesięcy.
łożyskowanie
Jak uniknąć uszkodzeń pierścieni ślizgowych
korpus
otwór
spustowy
uszczelniających wirnik pompy
u Należy unikać nadmiernego kręcenia wirnikiem
pompy przed zamontowaniem oraz nadmiernego kręcenia silnikiem bez płynu chłodzącego. Praca uszczelnienia
na sucho może prowadzić do tzw. wstępnego uszkodzenia
pierścienia ślizgowego. Podczas gdy pierścienie uszczelniające trą o siebie bez smarowania płynem, powstają
uszczelnienie
ślizgowe
wirnik
płyn chłodzący
mikrouszkodzenia, które w późniejszym czasie mogą
skutkować brakiem szczelności.
porady | nr 1/55 | 2015 | Bosch Autospec | 7
u Przed zamontowaniem pompy należy sprawdzić
czystość układu chłodzenia. Jeżeli na zdemontowanej
pompie widzimy osady i oznaki korozji, a układ jest
zanieczyszczony, może to świadczyć o: stosowaniu
niewłaściwego płynu, płynu zbyt rozcieńczonego wodą,
lub użyciu twardej wody do przygotowania płynu z koncentratu. W takim przypadku należy wypłukać układ
chłodzenia i dopiero wtedy zalać go świeżym płynem.
Zanieczyszczenia krążące w układzie mogą wpadać
pomiędzy pierścienie ślizgowe uszczelnienia pompy
i powodować ich szybsze zużycie.
Węglowy pierścień uszczelniający pokryty wytrąceniami wapnia
pochodzącymi z twardej wody użytej do zrobienia płynu chłodzącego
u Podczas montażu pompy nie smarujemy silikonem
ani żadnym uszczelniaczem uszczelki pomiędzy pompą
cieczy chłodzącej a blokiem silnika. Nadmierna ilość
silikonu, która przedostanie się do układu chłodzenia,
może przeniknąć do uszczelnień wirnika pompy i je
uszkodzić. W przypadku pomp z uszczelką z materiału
podobnego do tektury, firma Bosch zaleca posmarować tę
uszczelkę niewielką ilością wazeliny lub innego smaru.
u Układ chłodzenia należy zalać płynem zalecanym
przez producenta pojazdu oraz o odpowiedniej gęstości.
Węglowy pieścień uszczelniający porysowany
przez zanieczyszczenia z zabrudzonego płynu chłodzącego
Jeżeli płyn robimy z koncentratu, należy być ostrożnym.
nie wody kranowej do rozcieńczania, trzeba pamiętać, że
Choć producenci koncentratów często zalecają stosowa-
nie każda woda kranowa nadaje się do tego celu. Woda
bardzo twarda ma dużą zawartość minerałów, między
innymi wapnia i magnezu, co może prowadzić do wytrącania się osadów i zanieczyszczenia płynu, a w konsekwencji spowodować uszkodzenie pierścieni uszczelniających
pompę wody. Dlatego, jeżeli nie jesteśmy pewni co
do twardości wody lub wiemy, że nasza woda jest twarda,
należy do przygotowania płynu chłodniczego z koncentratu używać wody zdemineralizowanej. W żadnym wypadku
nie wolno do tego celu stosować wody destylowanej,
ponieważ po podgrzaniu zmienia ona swój odczyn pH
z neutralnego na kwaśny. To zaś wpływa destrukcyjnie
na wiele materiałów użytych w silniku, niszcząc uszczelki
i powodując korozję stali.
u W razie konieczności dolania płynu chłodzącego
Uszkodzone uszczelnienie wirnika pompy powstałe w wyniku
zastosowania nadmiernej ilości masy uszczelniającej
po nagrzaniu silnika, należy zawsze robić to na wyłączonym i ostudzonym silniku. Wlanie zimnego płynu podczas
pracy gorącego silnika może doprowadzić do szoku
termicznego i pęknięcia ceramicznego pierścienia
uszczelniającego wirnik, a w konsekwencji spowodować
nieszczelność tego zespołu.
u Dla trwałości pompy cieczy chłodzącej ma zasadnicze znaczenie płyn, w którym ona pracuje. Dlatego też
należy bezwzględnie przestrzegać zaleceń producenta
pojazdu dotyczących rodzaju płynu i okresów wymiany.
Jeżeli warsztat stosuje wszystkie z powyższych
zaleceń, pompy montowane przez niego powinny pracować bez najmniejszych problemów od zmiany do kolejnej
zmiany układu rozrządu.
Pierścień pęknięty na skutek szoku termicznego
Tomasz Maciejasz
8 | Bosch Autospec | nr 1/55 | 2015 | układy i komponenty Boscha
Nowe elektromagnetyczne wtryskiwacze
Common Rail Boscha do ciśnień 2200 barów
korzystne ze względu na silniejsze
Elektromagnetyczne wtryskiwacze Common Rail
uderzanie kulki o gniazdo
Boscha są stosowane w nowoczesnych systemach
przy zamknięciu.
wtryskowych Diesla od ponad siedemnastu lat.
Dostosowanie wtryskiwacza
z zaworkiem kulkowym do wyższych
ciśnień, związane z wprowadzeniem
zmian w obrębie mechanizmu
załączania wtryskiwacza, wiązałoby
się ze zmniejszeniem dynamiki
i precyzji działania. Tym samym
Aby sprostać rosnącym wymaganiom
kontakt kulki z gniazdem, gdyż
wpływałoby na dokładność realizacji
w zakresie ekologii oraz ekonomii
ogranicza ona wielkość powierzchni,
wielofazowego wtrysku paliwa, który
użytkowania silników wysokopręż-
na którą oddziałuje ciśnienie.
w coraz nowszych systemach musi
nych, systemy Common Rail, a tym
Mocniejsza sprężyna i silniejszy
być coraz bardziej precyzyjny. Bosch
samym wtryskiwacze podlegają
docisk kulki do gniazda, to większe
w 2003 roku wprowadził na rynek
ciągłej modernizacji i optymalizacji.
prawdopodobieństwo przedwczesne-
stosowane do dzisiaj wtryskiwacze
go zużycia gniazda oraz kulki,
piezoelektryczne z nowym, zmienio-
Wtryskiwacz elektromagnetyczny
wykonanej w nowszych wtryskiwa-
nym zaworkiem sterującym. Mimo to
z zaworkiem kulkowym – ogranicze-
czach z materiałów ceramicznych.
nie zarzucono prac nad dalszym
nie stosowania przy ciśnieniach
Poza tym mocniejszy docisk wymaga
wykorzystaniem wtryskiwaczy
powyżej 1800 barów
silniejszego elektromagnesu sterują-
elektromagnetycznych. (Rys. 1)
Cechą charakterystyczną wtryskiwa-
cego wraz z mechanizmem docisko-
czy elektromagnetycznych, stosowa-
wym, pozwalającego podczas wtry-
Wtryskiwacz elektromagnetyczny
nych od początku wprowadzenia
sku odpowiednio szybko otworzyć
nowej generacji, zoptymalizowany
systemu CR, jest umieszczony
i zamknąć zawór sterujący. Na szyb-
do ciśnień 1800-2200 barów
w górnej części zawór sterujący
kość działania wtryskiwacza wpływa
W firmie Bosch opracowano nowe
zamykany za pomocą kulki dociska-
też szybkość pełnego otwarcia
wtryskiwacze. Zastosowano w nich
nej do stożkowej przylgni zaworka.
wypływu paliwa przez szczelinę
trzy innowacyjne rozwiązania
Obecnie zaworek z kulką dociskową
powstającą pomiędzy kulką a gniaz-
umożliwiające zastosowanie wtryski-
osiągnął granicę możliwości zastoso-
dem, zależną od skoku kulki. Aby
waczy elektromagnetycznych
wania. Wynika to z ciągle rosnącego
zapewnić większą szczelinę, należa-
w najnowszych systemach, w których
ciśnienia występującego w nowszych
łoby zwiększać skok kulki, co nie jest
ciśnienia wtrysku dochodzą do 2200
systemach, przekraczającego już
nawet 2200 barów.
Zaworek tego typu jest szczelny,
pracuje stabilnie i nie zużywa się
przedwcześnie przy ciśnieniach
dochodzących do 1600 barów. Aby
zapewnić szczelność i stabilność
pracy zaworka powyżej tej wartości,
należałoby zwiększyć siłę docisku
kulki przez sprężynę dociskową,
ponieważ ciśnienie oddziałujące
od dołu wytwarza pionową siłę
odpychającą kulkę od gniazda.
Wielkość tej siły zależy również
od średnicy, na której następuje
Rys. 1. Zaworek kulkowy stosowany w systemach Common Rail od 1997 roku
układy i komponenty Boscha | nr 1/55 | 2015 | Bosch Autospec | 9
barów. Nowe wtryskiwacze mają
cząstki były spod niej usuwane
wracają do przestrzeni wysokiego
podobną budowę i zasadę działania
samoczynnie. Rozwiązanie to jest
ciśnienia. Pozostaje jedynie przeciek
do poprzedników oraz umożliwiają
stosowane we wtryskiwaczach
w elektromagnesie. Rozwiązanie to
producentom stosowanie ich z tym
CRI2-18 (CRI2.5) oraz CRI2-20/22.
jest stosowane we wtryskiwaczach
samym silnikiem bazowym.
(Rys. 2)
CRI2-20/22 przystosowanych do ci-
Nowe wtryskiwacze są oznaczane
Rozwiązanie 2 – „Mini rail” to
śnień 2000 i 2200 barów.
jako typ CRI2-18 (CRI2.5) oraz
dodatkowy akumulator ciśnienia
CRI-20/22, gdzie cyfra po myślniku
wykonany w wewnętrznej przestrze-
definiuje wartość maksymalnego
ni korpusu wtryskiwacza, w której
jeden zespół, w którym iglica rozpy-
ciśnienia, przy którym dany wtryski-
pracuje trzpień zaworka dociskający
lacza jest połączona z trzpieniem
wacz może pracować. Oznaczenia
iglicę wtryskiwacza. Aby powstał
zaworka sterującego w procesie
te znajdziemy w programie
mini rail, zrezygnowano w tym
spawania i stanowi jeden element.
ESI[tronic] 2.0. Przykładowo, wtry-
rozwiązaniu ze znanego pierścienia
Taka konstrukcja wymaga dużo
skiwacz CRI2-18 jest przystosowany
HD, uszczelniającego dolną część
większych tolerancji wykonania
do ciśnienia 1800 barów.
zaworka w korpusie.
zespołu rozpylacz/zaworek jak
Rozwiązanie 1 – Nowy bezkulko-
Zastosowanie mini raila jest
Rozwiązanie 3 – Zaworek sterujący oraz końcówka wtrysku stanowią
i korpusu wtryskiwacza. Zaletą jest
wy zaworek sterujący, nazywany
związane z użyciem nowego zaworka
większa stabilność i szybkość ruchu
zaworkiem zróżnicowanym ciśnie-
krawędziowego, którego zaletą jest
iglicy rozpylacza, a tym samym
niowo, jest umieszczony w górnej
wspomniany brak odciążającej siły
bardziej precyzyjne i powtarzalne
części wtryskiwacza. Zaworek ten ma
osiowej. W tym rozwiązaniu pojawiło
wtryski. Rozwiązanie to spotykane
trzpień prowadzący, umieszczony
się jednak dodatkowe trzecie miejsce
jest we wtryskiwaczach CRI2-20/22.
w centralnej części elektromagnesu,
mikroprzecieków, występujące
po którym porusza się rdzeń wykona-
na powierzchni prowadzącej pomię-
zaczęto stosować w samochodach
ny jako jeden element, stanowiący
dzy trzpieniem a tulejką krawędzio-
produkowanych od 2009 roku.
talerzyk z tulejką. Tulejka w dolnej
wą elektromagnesu.
Obecnie coraz więcej firm motoryza-
części ma krawędź uszczelniającą.
W standardowych wtryskiwaczach
Wtryskiwacze nowej konstrukcji
cyjnych wykorzystuje je w nowych
Uszczelnienie zaworka następuje
z zaworkiem kulkowym występują
aplikacjach silników. Przykładowo, są
poprzez kontakt krawędzi tulejki
tylko dwa miejsca przecieków,
stosowane w sztandarowym silniku
z płaską powierzchnią oporową
znajdujące się na iglicy rozpylacza
VW 2.0 Common Rail, w którym
zaworka. Dzięki takiemu rozwiązaniu
oraz na trzpieniu dociskowym
początkowo używano wtryskiwaczy
praktycznie nie istnieje żadna siła
zaworka. Wraz ze wzrostem ciśnienia
piezoelektrycznych. Można je
osiowa oddziałująca na ruchomą
powyżej 2000 barów przecieki we
spotkać również w samochodach
część zaworka – tulejkę. Coraz wyższe
wszystkich trzech miejscach rosną
takich producentów jak: CRI2-18
ciśnienia nie wpływają zatem na utra-
bardzo mocno. Rozwiązanie z mini
(BMW, Mercedes-Benz, Nissan,
tę szczelności zaworka. Kształt
railem powoduje, że przecieki na igli-
Renault, Volkswagen) oraz CRI2-
krawędzi kontaktowej został tak
cy rozpylacza i na trzpieniu zaworka
20/22 (BMW, Fiat, Hyundai, Opel,
dobrany, aby ewentualne drobne
praktycznie nie występują, ponieważ
Volkswagen).
Wtryskiwacze te obecnie nie są
Rys. 2. Zaworek krawędziowy stosowany w systemach Common Rail od 2009 roku
naprawiane w serwisach Diesla.
Znajdują się jednak w ofercie firmy
Bosch, ciągle poszerzanej w tym
zakresie, zarówno jako części nowe
jak i regenerowane fabrycznie BX.
Można w przybliżeniu powiedzieć, że
większość nowych wtryskiwaczy CRI
ma charakterystyczne numery
zamówieniowe 0.445.110.3xx
oraz 4xx, mimo że takie końcówki
numerów są również stosowane we
wtryskiwaczach CRI2-16 wyposażonych nadal w zaworek kulkowy.
Zbigniew Pilewski
Wtryskiwacze CR: typu CRI2 -18 i CRI2 -2
Przyłącze elektryczne
Przyłącze przelewu
Obudowa z tworzywa
O-Ring
Podkładka oporowa
Talerzowa podkładka sprężysta
Sprężyna dociskowa zaworu
Podkładka siły nacisku sprężyny
Rdzeń elektromagnesu
O-Ring
Mechanizm
sterujący
Uzwojenie cewki
Podkładka ustawcza skoku trzpienia
Tuleja elektromagnesu
Trzpień mechanizmu sterującego
Nakrętka elektromagnesu
Podkładka regulująca
szczelinę powietrzną
Nakrętka mocująca zaworek
Uszczelka zaworka
Talerzyk mechanizmu sterującego
Podkładka oporowa
Filtr szczelinowy
Korpus wtryskiwacza
Króciec wysokiego ciśnienia
Podkładka uszczelniająca
Tulejka zaworka sterującego
Trzpień zaworka sterującego
Zawór
sterujący
Zestaw
zaworka
sterującego
Gniazdo
zaworu
uszczelnione krawędzią
Sprężyna dociskająca iglicę
Tulejka prowadząca
Kołek ustalający rozpylacz
Nakrętka rozpylacza
Korpus rozpylacza
Iglica rozpylacza
Wtryskiwacz elektromagnetyczny
CRI2-18
Rozpylacz
Maksymalne ciśnienie: 1800 bar
Zaworek sterujący – uszczelniony krawędzią (bez kulki)
20/-22
Przyłącze przelewu
Przyłącze elektryczne
Podkładka oporowa
Obudowa z tworzywa
O-Ring
Sprężyna dociskowa zaworu
Mechanizm
sterujący
Talerzowa podkładka sprężysta
Podkładka siły nacisku sprężyny
Tuleja elektromagnesu
O-Ring
Nakrętka elektromagnesu
Podkładka ustawcza skoku trzpienia
Rdzeń elektromagnesu
Trzpień mechanizmu sterującego
Uzwojenie cewki
Nakrętka mocująca zaworek
Podkładka regulująca
szczelinę powietrzną
Korpus wtryskiwacza
Talerzyk mechanizmu sterującego
Filtr szczelinowy
Króciec wysokiego ciśnienia
Podkładka uszczelniająca
Zawór
sterujący
Minirail
Tulejka zaworka
Gniazdo
zaworu
Trzpień zaworka
Element środkowy trzpienia
Sprężyna dociskająca iglicę
Kołek ustalający rozpylacz
Zaworek sterujący
Nakrętka rozpylacza
Korpus rozpylacza
Podkładka uszczelniająca
Wtryskiwacz elektromagnetyczny
CRI2-20/-22
uszczelnione krawędzią
Zespół
rozpylacza
z zaworkiem
Iglica rozpylacza
Maksymalne ciśnienie: 2200 barów
Zaworek sterujący – uszczelniony krawędzią
© 2011 Robert Bosch GmbH (AA/COM)
12 | Bosch Autospec | nr 1/55 | 2015 | Bosch-Service w Polsce
Zaczęło się od gazu
polskie) ma Pan duży serwis...
Kompleksowa naprawa samochodów osobowych
a w 2001 r. kupiłem działkę przy obwodnicy Koła i zacząłem
i dostawczych z silnikami benzynowymi i Diesla.
budować warsztat. Gdy były gotowe biuro i 2 stanowiska
Oprócz tego diagnostyka w stacji kontroli pojazdów,
naprawcze, nawiązałem kontakty z firmą Bosch i przystąpi-
serwis ogumienia, klimatyzacji. I jeszcze montaż
łem do sieci jego autoryzowanych serwisów.
– W Straszkowie, na przedmieściach Koła (woj. wielko– Najpierw pracowaliśmy w wynajętych lokalach,
oraz naprawa samochodowych instalacji zasilania
gazem.
– Co spowodowało tę decyzję?
– Bosch to znana na świecie i renomowana marka,
producent licznych podzespołów samochodowych, a sieć
– To od niej pochodzi nazwa firmy PRIMAGAZ? – pytamy jej właściciela Bogumiła Nowickiego.
– Tak, bo działalność na rynku motoryzacyjnym za-
Bosch Car Service gwarantuje jakość usług i pomoc dla
warsztatów je świadczących. Współczesne samochody
są coraz bardziej skomplikowane, wyposażone w liczne
częliśmy od gazu. Właściwie trochę przez przypadek.
układy elektroniczne, których obsługa i naprawa wymaga
W latach 80. ubiegłego wieku kupiłem w Danii samochód
specjalistycznej wiedzy, oprzyrządowania i oprogramo-
z instalacją gazową i bardzo mi się spodobało jeżdżenie
wania. Wiem to, bo jestem z wykształcenia elektronikiem.
„na gazie”. Zwłaszcza to, że płaciłem 1/3 wartości paliwa,
Dlatego tak cenię szkolenia organizowane przez Boscha.
nawet, jeśli musiałem pojechać na tankowanie 30 km,
Uczestniczę w nich ja oraz moi dwaj synowie, Piotr i Paweł,
do Konina. Wówczas postanowiłem założyć taką rozlewnię
którzy też pracują w naszej firmie.
w Kole, gdzie mieszkam. Ponieważ zainteresowanie pojazdami zasilanymi gazem stawało się u nas coraz większe,
zacząłem zakładać w autach instalacje. Sprowadzałem je
– O liczbie odbytych kursów świadczą dyplomy wiszące na ścianach biura obsługi klienta...
– Cały czas trzeba się dokształcać. Synowie, absolwenci
z Włoch i na początku montowałem w przydomowym gara-
Politechniki Poznańskiej, wciąż zdobywają dodatkowe
żu. Potem zająłem się naprawą instalacji gazowych i innych
umiejętności. Są diagnostami w stacji kontroli pojazdów
usterek w samochodach. Rozwijałem się, ale naszą wizy-
(ja zresztą też), Paweł jest rzeczoznawcą samochodowym.
tówką do tej pory jest gaz.
Wystawiamy opinie do wydziałów komunikacji, ubezpieczycieli i ekspertyzy dla konserwatora zabytków. Ukończyliśmy kursy pedagogiczne i szkolimy uczniów.
– Jak duży jest teraz serwis?
– Mamy 4 stanowiska naprawcze mieszczące po 2 samochody i 1 stanowisko w stacji kontroli pojazdów, z boschowską linią diagnostyczną. W biurze pracują 3 osoby, w warsztacie 3 mechaników, w stacji kontroli 2 diagnostów plus ja,
czyli „złota rączka” od wszystkiego. Obsługujemy rocznie
około 3,5 tysiąca klientów, głównie z Koła i okolic.
Firma jest rodzinna, zakładałem ją z żoną Małgorzatą,
która do tej pory w niej działa (pracuje w biurze obsługi,
gdzie zatrudniona jest też jej siostra). Zresztą załoga to też
niemal rodzina. Nie zmienia się od 15 lat.
Bosch-Service w Polsce | nr 1/55 | 2015 | Bosch Autospec | 13
Podobnie jest z klientami, głównie z Koła i jego okolic.
– Od Jawy zaczęły się moje związki z motoryzacją. Moto-
Dbamy o kontakty, udzielamy rabatów na usługi, przypomi-
rower dostałem od rodziców, gdy miałem 12 lat. Potem były
namy SMS-ami o terminach przeglądów, umawiamy się te-
motocykle i różne samochody, ale gdy po latach natrafiłem
lefonicznie lub poprzez e-maile. Obsługujemy auta różnych
na taką samą Babettę, kupiłem ją i odrestaurowałem. Tak
marek, wykonujemy wszystkie naprawy poza blacharskimi.
zaczęła się moja kolekcja, w której perełkami są m.in. VW
W 2010 r. otworzyliśmy stację demontażu i recyklingu po-
Kübelwagen z lat 60., VW Garbus – jubileuszowe wydanie,
jazdów. Zostaliśmy docenieni na rynku lokalnym przez wła-
oraz wojskowe motocykle: radziecki MW i niemiecki BMW.
dze miasta i powiatu. Otrzymaliśmy tytuł Firmy Roku 2005
Odnawiam kolejne pojazdy. Powoli, bo wymaga to czasu,
w kategorii małe i średnie przedsiębiorstwa.
a tego przy tak rozbudowanej działalności naszego serwisu
– W serwisie widziałam zabytkowy skuter, polską Osę,
najbardziej mi brak.
starego Fiata 126p Bis i motorower Jawa Babetta...
rozmawiała Anna Borsukiewicz
Programy warsztatowe Boscha – szyte na miarę wsparcie Twojego Serwisu
Firma Bosch prowadzi trzy programy warsztatowe skierowane do serwisów o różnych profilach.
Bosch Systemy Wtryskowe – oferta dla
warsztatów naprawiających samochody
z silnikami benzynowymi i wysokoprężnymi.
Uczestnictwo w programie zapewni Ci:
u dostęp do specjalistycznej wiedzy w zakresie
układów wtryskowych w silnikach benzynowych i Diesla,
u możliwość poznania technologii napraw
nowoczesnych układów wtryskowych,
u wykorzystanie możliwości niezwykle
dynamicznie rozwijającego się rynku.
Systemy
Wtryskowe
Bosch Układy Hamulcowe – pokaż klientom, że
Twój serwis układów hamulcowych jest w pełni
profesjonalny. Przystępując do programu
zyskasz:
u dostęp do eksperckiego doświadczenia
Boscha w układach hamulcowych,
u możliwość poszerzenia zakresu napraw dzięki
kompleksowej ofercie części zamiennych
z dużym pokryciem rynku,
u zadowolenie klientów dzięki użyciu niezawodnych, wysokiej jakości produktów.
Układy
Hamulcowe
Bosch Pojazdy Użytkowe – profesjonalne
wsparcie warsztatów ciężarowych. Korzystając
ze wsparcia programu otrzymasz wiele
wymiernych korzyści:
u kompetencje techniczne w obsłudze pojazdów
wielu rodzajów i marek,
u możliwość diagnozy pojazdów, która spełni
wymagania wszystkich klientów,
u dostęp do szkoleń z zakresu głównych
układów w lekkich i ciężkich pojazdach
użytkowych.
Pojazdy
Użytkowe
Zadbaj o przyszłość swojego warsztatu, wykorzystując kompetencje firmy Bosch. Otrzymasz wsparcie i dostęp do wiedzy.
Więcej szczegółów na stronie www.modulybosch.pl.
14 | Bosch Autospec | nr 1/55 | 2015 | szkolenia
Zapraszamy do Centrum
Szkoleniowego Bosch
u diagnostyka nowoczesnych
układów zasilania silników
Diesla w pojazdach ciężarowych,
u diagnostyka i naprawa systemów
oczyszczania spalin w pojazdach
Od ponad dwudziestu lat funkcjonuje Centrum Szkoleniowe Bosch
otwarte dla serwisów autoryzowanych Bosch-Service i Auto Crew
ciężarowych – Denoxtronic
i Departronic,
u diagnostyka systemów hamulco-
oraz dla warsztatów niezależnych.
wych EBS i TEBS firm Knorr,
Centrum oferuje szkolenia z następujących zakresów:
u diagnostyka silników benzynowych i Diesla,
u diagnostyka układów
hamulcowych,
Dużym powodzeniem cieszą się
szkolenia jednodniowe, podczas
których skupiamy się wyłącznie
Wabco, Haldex w pojazdach
ciężarowych i przyczepach.
Do szkoleń ciężarówkowych
na części praktycznej. W cyklu
wykorzystujemy zarówno model
jednodniowym jest 6 tematów
silnika MAN, jak również pojazd
szkoleniowych.
truck z naczepą.
u diagnostyka układów komfortu,
Szkolenia z zakresu napraw
u naprawa zespołów dieslowskich,
wtryskiwaczy i pomp Common Rail
Jutrzenki 105 w Warszawie prowadzi
u diagnostyka pojazdów
są prowadzone na stole probierczym
też zajęcia indywidualne o tematyce
EPS-708 i dotyczą produktów firm
dostosowanej do konkretnych
ciężarowych.
Nasza oferta skierowana jest
Centrum mieszczące się przy ulicy
najbardziej popularnych na rynku
potrzeb serwisów. Aby je zorganizo-
do uczestników o różnych poziomach
polskim – Boscha, Siemensa, Denso
wać, należy napisać na adres:
wiedzy – od Diesla dla początkują-
oraz Delphi. Nowym tematem die-
[email protected]
cych po seminaria dla zaawansowa-
slowskim jest „Naprawa i badanie
lub zadzwonić – tel. 22 715 45 19.
nych dotyczące nowości w układach
pompowtryskiwaczy na stanowisku
dieslowskich i komfortu.
EPS-205”.
Najważniejszym etapem każdego
Uczestnicy szkoleń dotyczących
Szczegółowy program szkoleń
można znaleźć pod adresem
www.szkoleniabosch.pl. Znajdą tam
szkolenia jest część praktyczna,
napraw wtryskiwaczy Common Rail
Państwo harmonogram szkoleń wraz
podczas której uczestnicy mają
przy pomocy III etapu otrzymują
z opisem każdego z nich oraz formu-
wykryć uszkodzenie w jednym
nieodpłatnie hasło do strony interne-
larz zgłoszeniowy. Dla chętnych
z siedmiu silników szkoleniowych lub
towej www.filmotekaBosch.pl, gdzie
rezerwujemy niedrogi hotel położony
w jednym z pięciu samochodów
można obejrzeć filmy techniczne
w pobliżu naszego Centrum. W ra-
szkoleniowych. Samochodami
opracowane dla warsztatów.
mach szkolenia uczestnik otrzymuje
szkoleniowymi są m. in. BMW 320
Tegoroczną nowością jest cykl
materiały szkoleniowe, obiad i dy-
rocznik 2009, z bezpośrednim
szkoleń dotyczących diagnostyki
plom ukończenia szkolenia. Już
wtryskiem benzyny i Citroën C5 2.0
pojazdów ciężarowych:
za 360 zł netto mają Państwo możli-
Hdi rocznik 2011, z układem zasila-
u diagnostyka pojazdów ciężaro-
nia Delphi z filtrem cząstek stałych
wych z wykorzystaniem KTS
z dodatkami (FAP).
Truck,
wość uczestniczenia w szkoleniu.
Zapraszamy!
Artur Kornaś
produkty | nr 1/55 | 2015 | Bosch Autospec | 15
iBooster – nowy układ
wspomagania hamulców
maganiem. Przy opóźnieniu
do ok. 0,3 g, 100% energii kinetycznej
pojazdu jest zamieniane na elektryczną i magazynowane w akumulatorach.
Energia ta jest wykorzystywana
Dotychczas wzmocnienie siły,
Bosch skonstruował układ
do zasilania silników elektrycznych
wspomagania całkowicie
z jaką kierowca naciska na pedał
niezależny od podciśnienia.
hamulca, uzyskiwano dzięki różnicy
wspomagających silnik spalinowy.
Szybkość narastania ciśnienia
ciśnień, np. z kolektora dolotowego
w układzie także jest na korzyść
W ostatnich latach wymagania
bądź oddzielnej pompy próżniowej.
iBoostera. Po 120 ms, a więc w czasie
stawiane układom hamulcowym stają
Teraz wzmacnianie tej siły odbywa się
trzykrotnie krótszym niż w układzie
się coraz bardziej rygorystyczne.
za pomocą serwomotoru. W tradycyj-
tradycyjnym, osiągane jest maksymal-
Układy hamulcowe uległy wielu
nym rozwiązaniu zwielokrotnienie
ne ciśnienie robocze w układzie
zmianom i obecnie odgrywają coraz
siły było ograniczone różnicą ciśnień
hamulcowym iBooster.
większą rolę w pojazdach. Stanowią
oraz wielkością membrany „serwa”.
nie tylko najważniejszy układ bezpie-
Obecnie można uzyskać wzmocnienie
wać w kilku trybach. Przy zmianie
czeństwa (systemy ABS, ESP czy
znacznie większe.
trybu pracy napędu, np. z komforto-
ostatnio MSC), ale coraz częściej mają
Takie wspomaganie może praco-
Kolejną ogromną zaletą jest
wego lub ekologicznego na sportowy,
znaczenie jako układ komfortu (ACC
możliwość rekuperacji energii
także hamulce będą miały możliwość
czy HHC) oraz układ wspomagania
w pojazdach hybrydowych oraz
zmiany charakterystyki, staną się
kierowcy (Line Assist czy Night
elektrycznych. Badania przeprowa-
znacznie wydajniejsze. Dzięki iBo-
Vision).
dzone przez firmę Bosch dowodzą, że
osterowi łatwiej można samodzielnie
poprzez wykorzystanie rekuperacji
zatrzymać pojazd np. podczas jazdy
zasada wspomagania podciśnieniowe-
można wydłużyć dystans jazdy
z włączonym systemem ACC stop&go,
go układu hamulcowego właściwie nie
w pojazdach elektrycznych nawet
lub zatrzymać go automatycznie
zmieniła się od 1927 r., kiedy to Bosch
o kilkanaście procent.
przed przechodniem, korzystając
Jeśli mowa o wspomaganiu, to
po raz pierwszy przedstawił taki
iBooster w porównaniu z poprzed-
z funkcji ochrony pieszych. Ciśnienie
układ. Po ponad 85 latach jego
nikiem jest mniejszy i łatwiejszy
bowiem jest budowane w sposób
stosowania, 19 czerwca 2013 r.
do zastosowania w większej liczbie
tradycyjny, za pomocą pompy hamul-
w Boxbergu został zaprezentowany
modeli samochodów. Ze względu
cowej, a nie poprzez hydroagregat
iBooster – układ wspomagania
na możliwości adaptacyjne, kierowca
ESP. Poniżej przedstawiona jest
całkowicie niezależny
ma identyczne odczucia jak przy ha-
budowa takiego komponentu.
od podciśnienia.
mowaniu z konwencjonalnym wspo-
Marcin Kiełczewski
iBooster – przekrój zespołu
1
5
6
1
silnik elektryczny
2
pompa hamulcowa TCM
3
sprężyna cofająca
4
czujnik przesuwu pedału hamulca
5
sterownik ECU
6
konwertor momentu na siłę
7
obudowa wzmacniacza
8
popychacz
2
7
3
8
4
16 | Bosch Autospec | nr 1/55 | 2015 | produkty
KTS 970: najlepsze wyposażenie
do diagnostyki
Diagnoza sterowników z najlepszym
wyposażeniem:
u zintegrowany 2-kanałowy multimetr i 2-kanałowy oscyloskop,
u pomiar rezystancji z rozszerzonymi
zakresami,
u pomiar napięcia z rozszerzonymi
funkcjami pomiarowymi,
u uchwyt do modułu: łatwe mocowanie oraz zdejmowanie,
u optyczne i akustyczne rozpoznawanie stanu oraz kontrolowanie
połączenia bezprzewodowego,
u regulowany indywidualnie tryb symulacji poprzez DDC (Diagnostics
Device Configuration), możliwość
odczytywania bez pojazdu,
u kontroler ciągłości obwodów
do szukania usterek,
u pomiar diod do badania
komponentów,
u możliwość adaptacji cęgów
prądowych FSA.
Nowe zestawy diagnostyczne
KTS 940 i KTS 970
Bosch wprowadził do oferty urządzeń diagnostycznych 2 kolejne zestawy
testerów usterek składające się z tabletu DCU 220 oraz modułu KTS 540
lub modułu KTS 570.
Coraz więcej systemów zamontowa-
wego diagnozowania, napraw i serwi-
nych w pojazdach osobowych
sowania Bosch oferuje modułowe
i użytkowych jest łączonych w sieć.
zestawy, składające się z tabletu
Tym zmianom muszą dotrzymywać
DCU 220 oraz modułu KTS 540 lub
kroku zarówno sprzęt warsztatowy
KTS 570. Dzięki takiemu rozwiązaniu
jak i oprogramowanie.
w każdym warsztacie można stwo-
Przy pojazdach przyjmowanych
do warsztatu liczy się szybka i niezawodna lokalizacja usterek. Do fachoKomputer DCU 220 typu tablet
Komputer DCU 220 (Diagnostic
Control Unit), stworzony specjalnie na potrzeby warsztatów, jest
jednostką sterującą do modułów
serii KTS. Jako Convertible PC, stanowi połączenie notebooka i tableta
w jedno, umożliwiając komfortową
i mobilną pracę w warunkach warsztatowych. Ma solidną obudowę
z ekranem dotykowym 11,6", uchwyt
z funkcją regulacji oraz wbudowaną
kamerę.
KTS 940: niezawodna kombinacja
z zaletami
Komfortowo i mobilnie dzięki bezprzewodowej transmisji Bluetooth:
u Bluetooth standard klasy 1
o zasięgu do 100 m,
u sterowanie i aktywacja instalacji
poprzez zintegrowany software DDC,
u automatyczne wyszukiwanie
modułu KTS,
u test łączności bezprzewodowej
za pomocą wbudowanego nadajnika sygnałów,
u program testujący połączenie
bezprzewodowe.
rzyć zestaw odpowiedni do jego
rzystaniu oprogramowania
potrzeb.
ESI[tronic] 2.0.
Nowe zestawy diagnostyczne to
Program zawiera także informacje
idealna propozycja dla właścicieli
techniczne, takie jak schematy
warsztatów, którzy cenią sobie
elektryczne, instrukcje serwisowania
komfort pracy i wysoką jakość
i naprawy oraz informacje o syste-
świadczonych usług. Moduł KTS 540
mach. Dodatkowo obejmuje katalogi
lub KTS 570 daje użytkownikowi
części zamiennych Boscha oraz
możliwość bezprzewodowej komuni-
katalogi firm współpracujących
kacji z tabletem DCU 220 za pomocą
z firmą Bosch, uzupełnione o infor-
Bluetooth w klasie 1 o łącznym
macje serwisowe i wskazówki
zasięgu do 100 m. Urządzenie może
montażowe. Powiązany z łatwą
być stosowane do odczytywania oraz
obsługą zapewnia szybką i korzystną
kasowania usterek w samochodach
ekonomicznie pracę przy pojazdach.
osobowych i użytkowych przy wyko-
Tomasz Nowak
produkty | nr 1/55 | 2015 | Bosch Autospec | 17
Uniwersalne wycieraczki Aerotwin Plus
z nowym systemem adapterów
Nowe wycieraczki Aerotwin Plus wyróżniają się nowym systemem adapterów i technologią
Power Protection Plus. Dzięki 4 adapterom wycieraczki pasują aż do 10 typów ramion.
Wycieraczka Aerotwin Plus jest zapakowana
wycieraczki jest prostszy. Zamiast dużej liczby
z czterema adapterami, pasującymi do 10 typów
kompletów wystarcza stojak z wycieraczkami
ramion toplock i sidelock. Wystarczy wybrać
we wszystkich długościach – to korzyść dla
odpowiedni adapter, założyć go na pióro
warsztatów.
i zamontować wycieraczkę na ramię.
Nowy system adapterów to podstawowa
cecha programu wycieraczek Aerotwin Plus.
Program wykorzystuje 15 długości wycieraczek
Zastosowana w wycieraczkach Aerotwin
Plus technologia Power Protection Plus z opatentowaną powłoką daje 3 korzyści:
u perfekcyjne oczyszczanie szyby:
i 4 adaptery, które zastępują ponad 100 zesta-
nie pozostają na niej żadne smugi
wów wycieraczek z wyposażenia oryginalnego
ani zanieczyszczenia;
(OE). Dzięki mniejszej liczbie referencji każda
część zamienna staje się bardziej dochodowa –
koszty magazynowania są obniżone, a dobór
u zwiększona żywotność: nawet największy
upał i najsroższe mrozy mają niewielki
wpływ na materiał pióra;
u bezszelestna praca: współczynnik tarcia
pióra jest zmniejszony do minimum.
Program wycieraczek Aerotwin Plus
Oznacza to bezszelestną pracę, brak
Długość
Nr skrócony
Nr Bosch
340 mm
AP 340 U
3 397 006 941
380 mm
AP 380 U
3 397 006 942
400 mm
AP 400 U
3 397 006 943
425 mm
AP 425 U
3 397 006 944
450 mm
AP 450 U
3 397 006 945
475 mm
AP 475 U
3 397 006 946
500 mm
AP 500 U
3 397 006 947
znacznie zwiększyło pokrycie rynku – nowe
530 mm
AP 530 U
3 397 006 948
zastosowania to m. in. samochody Audi A4 B8,
550 mm
AP 550 U
3 397 006 949
BMW 5 F10, Mercedes klasy C W204, Renault
575 mm
AP 575 U
3 397 006 950
Laguna III, VW Golf VII.
600 mm
AP 600 U
3 397 006 951
650 mm
AP 650 U
3 397 006 952
samochodów z klasycznym mocowaniem
700 mm
AP 700 U
3 397 006 953
wycieraczek na hak są odpowiednie, znane już
750 mm
AP 750 U
3 397 006 954
na rynku, wycieraczki Aerotwin Retrofit.
800 mm
AP 800 U
3 397 006 955
piszczenia i przeskakiwania – niezależenie
od tego czy szyba jest mokra, czy sucha.
Wycieraczki Aerotwin Plus są następcami
wycieraczek Aerotwin Multiclip, w których
stosowany był wstępnie zamontowany adapter.
Wprowadzenie 4 adapterów w Aerotwin Plus
Warto pamiętać, że do starszych modeli
Jacek Pudło
18 | Bosch Autospec | nr 1/55 | 2015 | produkty
Masowe przepływomierze
powietrza z gorącą warstwą
Optymalna wydajność i niski poziom
wanie paliwem oraz uzyskanie
szkodliwych emisji.
niskich wartości emisji spalin.
W przypadku silników Diesla prze-
Masowe przepływomierze powietrza
pływomierze HFM6/7 sterują także
HFM6 i HFM7 służą do pomiaru masy
recyrkulacją spalin.
powietrza zasysanego przez silnik,
Aby zapewnić najwyższą dokład-
niezależnie od gęstości i temperatury
ność pomiarową, charakterystyka
powietrza. Masowy przepływomierz
czujnika HFM6/7 jest kontrolowana
powietrza oraz dawki paliwa obliczo-
i korygowana indywidualnie dla
ne na podstawie jego pomiarów
każdego produktu, przed jego
umożliwiają optymalne gospodaro-
dostarczeniem klientowi.
Unikalne cechy produktu
u Moduł elektroniczny przepływomierza HFM6 bazuje na technologii
hybrydowej, natomiast moduł
HFM7 bazuje na technologii PCB
(obwodów drukowanych).
u Jako lider technologii HFM Bosch
wyprodukował już ponad 100
milionów masowych przepływomierzy powietrza z gorącą warstwą.
Korzyści
u Najnowsza technologia hybrydowa/mikroelektronika gwarantuje
najwyższą dokładność pomiarową.
u Wysoka niezawodność i długa
żywotność.
u Wiodąca pozycja na rynku OE
(wyposażenie fabryczne).
Argumenty posprzedażowe
u Niższa emisja spalin.
u Gwarancja dopasowania parametrów pracy do danego silnika.
u Niższe zużycie paliwa.
u Gwarancja trwałości komponentów układu wydechowego, np.
katalizatora.
u Zastosowania dopasowane do potrzeb danego modelu zapewniają
optymalną charakterystykę
wydajności.
Producenci, którzy zaufali
produktom Boscha
A
B
C
D
F
G
H
M
P
S
T
V
Aston Martin
BMW
Citroën
Daimler
Fiat, Ford
GM
Hyundai
Mitsubishi
Peugeot
Suzuki
Toyota
Volkswagen, Volvo
produkty | nr 1/55 | 2015 | Bosch Autospec | 19
Najlepiej sprzedające się produkty
Nr zam.
Marka
AUDI
SEAT
VW (VOLKSWAGEN)
AUDI
Model
A4; A6
Cordoba; Ibiza
Caddy II; LT; Passat; Polo; Transporter T4
A3; A4
FORD
Galaxy
SEAT
SKODA
VW (VOLKSWAGEN)
OPEL
AUDI
Alhambra; Ibiza; Leon; Toledo
Fabia; Octavia
Bora; Golf IV; Jetta; New Beetle; Polo; Sharan
Astra; Combo; Corsa; Omega; Vectra; Zafira
A3; A4
FORD
Galaxy
SEAT
SKODA
VW (VOLKSWAGEN)
OPEL
BMW
NISSAN
AUDI
SEAT
SKODA
ALFA ROMEO
FIAT
SAAB
MERCEDES-BENZ
VW (VOLKSWAGEN)
SKODA
VW (VOLKSWAGEN)
Alhambra; Ibiza; Leon; Toledo
Fabia; Octavia
Bora; Golf IV; Jetta; New Beetle; Polo; Sharan
Astra; Corsa
1-Serie; 3-Serie; 5-Serie; 7-Serie; X 3; X 5; X 6
Almera; Almera Tino; Primera
A3; A4
Alhambra; Altea; Cordoba; Ibiza; Leon; Toledo
Fabia; Octavia; Roomster; Superb
Bora; Caddy III; Fox; Golf IV; Golf Plus; Golf V;
Jetta; New Beetle; Passat; Polo; Sharan;
Touran; Transporter T5
A3; A4
Alhambra; Altea; Cordoba; Ibiza; Leon; Toledo
Fabia; Octavia; Roomster; Superb
Bora; Caddy III; Fox; Golf IV; Golf Plus; Golf V;
Jetta; New Beetle; Passat; Polo; Sharan;
Touran; Transporter T5
A3; A4; A6
Galaxy
Alhambra; Altea; Ibiza; Leon; Toledo
Fabia; Octavia; Superb
Bora; Caddy III; Eos; Golf IV; Golf Plus; Golf V; Jetta;
LT; Passat; Phaeton; Polo; Sharan; Touareg; Touran;
Transporter T4; Transporter T5
166; Brera; Spider
Ducato
9-3; 9-3X
Sprinter; Viano; Vito
Crafter
Superb
LT; Passat; Transporter T4
0 928 400 527
BMW
3-Serie; 5-Serie; 7-Serie; X 5
0 280 217 124
0 986 284 005
BMW
AUDI
AUDI
SEAT
SKODA
VW (VOLKSWAGEN)
ALFA ROMEO
CHEVROLET
FIAT
LANCIA
SAAB
3-Serie; 7-Serie; Z 3
A4; A6; A8
A3; A4
Leon; Toledo
Octavia
Bora; Golf III; Golf IV; Jetta; Lupo; New Beetle
156
Captiva; Lacetti; Nubira
Croma; Grande Punto; Idea
Musa
Antara; Ascona; Astra; Combo; Corsa; Monza;
Omega; Signum; Vectra; Zafira
9-3; 9-5
SUZUKI
SX4
ALFA ROMEO
FIAT
147; GT
Multipla; Stilo
0 281 002 216
0 281 002 757
0 281 002 180
0 280 217 121
0 280 217 123
0 928 400 529
0 986 280 232
0 986 284 009
VW (VOLKSWAGEN)
0 986 284 007
AUDI
SEAT
SKODA
VW (VOLKSWAGEN)
0 281 002 461
AUDI
FORD
SEAT
SKODA
VW (VOLKSWAGEN)
0 281 002 764
0 281 002 896
0 986 284 008
0 280 218 002
0 281 002 683
0 280 218 120
OPEL
Nr oryginału
028906461
028906461
028906461
038906461C; 06A906461
1051396; 1384275; 1428448;
95VW12B529BB; 95VW12B529BC
038906461C; 06A906461
038906461C; 06A906461
038906461C; 06A906461
836592; 90530767; 90543463; 93171356
038906461C; 06A906461
1051396; 1384275; 1428448;
95VW12B529BB; 95VW12B529BC
038906461C; 06A906461
038906461C; 06A906461
038906461C; 06A906461
90529673; 90543282
13627788744
2268036550; 226807J600
038906461B; 038906461BX
038906461B; 038906461BX
038906461B; 038906461BX
Cena zł*
333,94
316,36
338,33
326,24
419,00
729,00
299,00
379,00
038906461B; 038906461BX
074906461B; 074906461BX
074906461B; 074906461BX
074906461B; 074906461BX
339,00
074906461B; 074906461BX
000VT5077; 074906461B
1209109; 3M2112B529AA
000VT5077; 074906461B
000VT5077; 074906461B
479,00
000VT5077; 074906461B
55190587; 551905878
55190587; 551905878
55190587
0000943248; A0000943248
2E0906461C
038906461; 038906461X
038906461; 038906461X
13622247074; 13627787076;
13712247002
13621433565
059906461E; 059906461EX
06A906461A
06A906461A
06A906461A
06A906461A
11140004; 55183651; 55350048
55350048; 93178243
11140004; 55183651; 55350048
55350048; 93178243
11140004; 55183651; 55350048
459,00
499,00
329,00
529,00
609,00
349,00
379,00
629,00
11140004; 55183651; 55350048
1380079J50; 1380079J50000;
13800T7950001
46811122
469,00
46811122
*Sugerowana cena detaliczna netto na dzień 06.04.2015
20 | Bosch Autospec | nr 1/55 | 2015 | technika
mijania, doświetlających zakręty,
Teraz laser
świateł dziennych i kierunkowskazów
stosuje się diody LED.
Diody LED
Znacznie tańsze od lasera są diody
LED. Od inwencji producenta pojazdu
zależy, czy diody LED będą wykorzystywane w światłach drogowych,
mijania, doświetlających zakręty,
dziennych czy kierunkowskazach
oraz w oświetleniu tylnym. Zachętą
jest oficjalny certyfikat ekologiczny
nadany diodom LED w 2013 r. przez
Jeszcze 20 lat temu zachwycaliśmy się ksenonowymi lampami
Komisję Europejską. Wyliczono, że
wyładowczymi, 10 lat temu pojawiły się diody LED, teraz
reflektory diodowe pobierają 80 W najmodniejszy jest laser. Żarówki halogenowe osiągnęły kres
energii, gdy konwencjonalne, haloge-
swoich możliwości rozwojowych.
nowe – aż 135 W, co przekłada się
na niższą emisję CO2.
Diody LED są stosowane coraz
Laserowe światła drogowe pokazało
Podobnie zbudowany jest laserowy
częściej. Klientom tłumaczy się, że
BMW trzy lata temu, a w 2014 r.
reflektor Audi Matrix Laser, w którym
diody te są wieczne, a ich trwałość
debiutował pierwszy seryjnie produ-
zastosowano 4 diody laserowe
dorównuje długości życia samochodu.
kowany samochód z takim typem
emitujące niebieskie światło (długość
Diody te emitują światło praktycznie
oświetlenia – BMW i8. Jak podaje
fali 450 nanometrów), zmieniane
o dowolnej barwie. W przypadku
producent, reflektory laserowe świecą
na białe (5500 K) w konwerterze
światła białego temperatura barwowa
na odległość 600 m, a więc dwukrotnie
fluoryzującym. Reflektory takie
wynosi 5500 K, a więc jest przyjazna
dalej niż reflektory z diodami LED.
montuje się w pojeździe Audi R8 LMX.
dla ludzkiego oka.
Lampa BMW Laserlights składa się
Reflektory laserowe są bardzo
z 3 diod laserowych, które emitują
małe. Powierzchnia diody laserowej
żonym w pełne reflektory LED był
monochromatyczną wiązkę niebie-
emitującej światło wynosi tylko 1 mm2,
Audi R8 (2008 r.), jednak 4 lata
skiego światła padającą na fluorescen-
a powierzchnia odbłyśnika ma
wcześniej diody LED zastosowano
cyjną substancję fluoryzującą. Światło
średnicę 30 mm. Dla porównania,
w światłach do jazdy dziennej.
odbite od tej substancji ma już
średnica odbłyśnika lampy ksenono-
Współczesne reflektory składają się
temperaturę barwową ok. 5500 K,
wej wynosi 70 mm, a lampy halogeno-
z różnej liczby diod, w zależności
a więc zbliżoną do światła dziennego.
wej – 120 mm.
od spełnianych funkcji. Dla przykładu,
Następnie wiązka laserowa jest
Warto podkreślić, że reflektory
Pierwszym samochodem wyposa-
w reflektorze Audi A3 jest 19 diod,
rozpraszana i emitowana na zewnątrz
wykorzystuje się wyłącznie do świateł
a w nowym Audi A8 (2013 r.) z reflek-
reflektora.
drogowych (długich). Do świateł
torem Audi Matrix jest ich 25, połączonych w zespoły po 5 diod. Poszczególne diody mogą być wyłączane lub
Budowa laserowego reflektora BMW
włączane, można także zmieniać
intensywność ich świecenia. W ten
sposób realizowane są funkcje świateł
1 diody świetlne
drogowych lub mijania bez potrzeby
2 zespół soczewek
3 odbłyśnik z
fluorescencyjną
substancją
fosforową
2
1
stosowania mechanizmu regulującego
położenie reflektorów, który jest
3
wymagany podczas stosowania
ksenonowych lamp wyładowczych.
To ogromna zaleta diod LED.
Reflektory diodowe i laserowe są
sprzężone z systemem kamer i czujni-
technika | nr 1/55 | 2015 | Bosch Autospec | 21
Budowa reflektora przedniego Audi wykorzystującego diody LED
do wszystkich rodzajów oświetlenia
szykuje się rewolucja. Diody OLED
o grubości zaledwie 1,4 mm łączone
w moduły mogą zmieniać intensywność świecenia i kształt, co daje wręcz
światło mijania
nieograniczone możliwości stylizacji
tylnych świateł.
Słabsze ksenony
Bez specjalnego rozgłosu wprowadza
światło drogowe
się lampy ksenonowe nowej generacji
(D6S, D8S), niewymagające stosowania
światło do
jazdy dziennej,
pozycyjne
i kierunkowskaz
układu samopoziomującego i spryskiwaczy reflektorów. Zakłada się, że
lampy te w pojazdach segmentu A i B
światło
zakrętowe
zastąpią żarówki halogenowe. Dotychczasowe ksenony D1-D4 to lampy 35 W, nowe mają moc 25 W. Zaletą
nowych ksenonów jest dłuższa
trwałość oraz wyższa temperatura
ków, dzięki którym można zmieniać
nie znajduje się w prototypowym
zasięg i moc świateł w taki sposób, by
pojeździe BMW M4 Concept Iconic
nie oślepiać innych kierowców. Jeśli
Lights (reflektory laserowe) pokaza-
system wykryje nadjeżdżający
nym na tegorocznych, amerykańskich
z przeciwka pojazd, wyłączane są lub
targach Consumer Electronics Show.
przyciemniane kolejne diody, ale
Podobna funkcja jest już seryjnie
zmniejszająca się przestrzeń między
stosowana w diodowych reflektorach
autami jest oświetlana z jednakowym
Audi Matrix, z tą różnicą, że po natężeniem.
wykryciu przeszkody diody krótko,
Nowością jest połączenie reflekto-
Lampa ksenonowa D8S o mocy
25 W nie wymaga stosowania
układu samopoziomowania
i spryskiwaczy reflektorów,
a w przyszłości ma zastąpić
żarówkę halogenową.
trzykrotnie zabłysną, by oświetlić
rów diodowych z mapami i systemem
pieszego. O nieograniczonych możli-
nawigacji GPS, dzięki czemu można
wościach wykorzystania diod LED
doświetlać zakręty, zanim kierowca
świadczy np. blokowe, w cyklu co barwowa niż żarówek halogenowych,
skręci kierownicą. Co więcej, jeśli
150 milisekund, zapalanie się diod
które mają ograniczoną przepisami
czujniki podczerwieni wykryją
w kierunkowskazach, co w efekcie
temperaturę barwową do 4200 K.
człowieka lub zwierzę znajdujące się
powoduje emisję sygnału świetlnego
na drodze w odległości 100 m od po-
w kierunku skrętu (Audi).
jazdu, system oświetlenia może je
punktowo doświetlić. Takie rozwiąza-
Za sprawą organicznych diod
OLED w oświetleniu tylnym też
Lampy ksenonowe są stosowane
również w reflektorach adaptacyjnych, sprzężonych z kamerą. Ciekawostką może być fakt, że w reflektorach adaptacyjnych (np. MercedesBenz, Opel, Volvo) granica światła
Reflektory diodowe,
laserowe lub ksenonowe są sprzężone
z systemem kamer
i czujników, dzięki
którym można
zmieniać zasięg i moc
świateł w taki sposób,
by nie oślepiać innych
kierowców.
i cienia jest pionowa.
Wydaje się, że w przyszłości będą
stosowane reflektory z kombinacją
różnych źródeł światła – lamp ksenonowych, diod LED lub diod laserowych. Żarówki pomocnicze, do przednich i tylnych świateł pozycyjnych czy
kierunkowskazów zostaną zastąpione
diodami LED lub OLED.
Ryszard Polit, Auto Moto Serwis
Zdjęcia: BMW, Audi, Opel, Osram
Gotowe na sezon letni!
Klimatyzacja serwisowana
urządzeniami
serii ACS
Pełna gama urządzeń firmy Bosch do serwisowania klimatyzacji
– zarówno na czynnik R-134a jak i na nowy czynnik R-1234yf:
u ACS 752 i ACS 652: w pełni automatyczne urządzenia, bez zaworów
ręcznych, kompatybilne z pojazdami hybrydowymi i elektrycznymi
u ACS 611 i ACS 511: w pełni automatyczne urządzenia
u ACS 810: automatyczne urządzenie do serwisowania klimatyzacji w pojaz-
dach ciężarowych i autobusach, z dużym wewnętrznym zbiornikiem 35 kg
u NOWOŚĆ. ACS 661: w pełni automatyczne urządzenie do serwisowania
klimatyzacji na nowy czynnik R-1234yf
www.bosch.pl