Zastosowanie bancassurance w Polsce

Zeszyty Naukowe UNIWERSYTETU PRZYRODNICZO-HUMANISTYCZNEGO w SIEDLCACH
Nr 89
Seria: Administracja i Zarz dzanie
2011
dr Artur Malinowski
Uniwersytet Przyrodniczo-Humanistyczny
w Siedlcach
Zastosowanie bancassurance w Polsce
Bancassurance in Poland
Streszczenie: Bancassurance jest form wymiany us!ug pomi"dzy bankiem a zak!adem ubezpiecze#, polegaj ca na wzajemnym oferowaniu produktów, ubezpiecze# klientom banku i produktów bankowych klientom zak!adu ubezpiecze#.
Abstract: Bancassurance is a form of exchange of services between the bank and insurance
company, involving the mutual offering of products, insurance and bank customers banking
products and insurance customers.
Zakres poj ciowy
Bancassurance okre la si! w literaturze jako dzia"alno # polegaj$c$ na
wykorzystywaniu banku, jego placówek, us"ug i klientów do sprzeda%y ubezpiecze&, g"ównie %yciowych i emerytalnych, przy inicjatywie takich dzia"a&
pochodz$cej z banków komercyjnych specjalizuj$cych si! w bankowo ci detalicznej. Tego rodzaju wspó"praca banków i ubezpieczycieli stanowi cz! #
szerzej rozumianej dzia"alno ci allfinanz, w której sk"ad wchodz$: bancassurance, assurfinance (poszerzanie oferty towarzystw ubezpieczeniowych
o inne us"ugi finansowe, nast!puj$ce z inicjatywy ubezpieczycieli) oraz dzia"alno # podmiotów nale%$cych do gospodarki realnej (np. supermarketów),
które na skutek liberalizacji prawa równie% mog$ wiadczy# okre lone us"ugi
po rednictwa finansowego. Niekiedy równie% przez poj!cie bancassurance
rozumie si! tak%e bankow$ w"asno # firmy ubezpieczeniowej b$d' ubezpieczeniow$ w"asno # banku1.
1
M. (liperski, Bancassurance – zwi zki bankowo-ubezpieczeniowe, Difin, Warszawa 2002.
138
A. Malinowski
ALLFINANZ
ASSURFINANCE
BANCASSURANCE
POWI!ZANIA POMI"DZY INSTYTUCJAMI FINANSOWYMI INNYMI
NI# FIRMY UBEZPIECZENIOWE
ASSURBANKING
POWI!ZANIA POMI"DZY FIRMAMI
UBEZPIECZENIOWYMI A INSTYTUCJAMI
FINANSOWYMI INNYMI NI# BANKI
Rys. 1. Usystematyzowanie poj!# z zakresu problematyki powi$za& instytucji finansowych
Fig. 1. Systematizing notions from the scope of issues of connections of financial institutions
)ród"o: M. Swacha-Lech, Bancassurance Sprzeda$ Produktów
Bankowo-Ubezpieczeniowych, Cedewu, Warszawa 2008.
Source: M. Swacha-Lech, Bancassurance Sprzeda$ Produktów
Bankowo-Ubezpieczeniowych, Cedewu, Warszawa 2008.
Allfinanz – to powi$zania o charakterze zarówno podmiotowym, jak
i przedmiotowym, zachodz$ce pomi!dzy wszelkimi instytucjami rynku finansowego.
Assurfinance – to powi$zania o charakterze zarówno podmiotowym, jak
i przedmiotowym, zachodz$ce pomi!dzy firmami ubezpieczeniowymi a innymi podmiotami sektora finansowego.
Assurbanking – to strategia dzia"ania podejmowana przez towarzystwa
ubezpiecze& i banki obejmuj$ca nast!puj$ce rodzaje powi$za& pomi!dzy
tymi instytucjami: powi$zania o charakterze podmiotowym, w których stron$
dominuj$c$ jest firma ubezpieczeniowa oraz powi$zania o charakterze
przedmiotowym, przy realizacji których towarzystwo anga%uje swoje kana"y
dystrybucji do sprzeda%y lub promocji produktów bankowych.
Bancassurance – to strategia dzia"ania podejmowana przez banki i towarzystwa ubezpiecze& obejmuj$ca nast!puj$ce rodzaje powi$za& pomi!dzy tymi instytucjami: powi$zania o charakterze podmiotowym, w których
stron$ dominuj$c$ jest bank oraz powi$zania o charakterze przedmiotowym,
przy realizacji których bank anga%uje swoje kana"y dystrybucji do sprzeda%y
lub promocji produktów ubezpieczeniowych.2
Marek Urbaniak okre la natomiast bancassurance jako dzia"alno # grup
bankowo-ubezpieczeniowych trwale po"$czonych instytucjonalnie w celu oferowania produktów bankowych i ubezpieczeniowych. Bancassurance to oferta skierowana do klienta indywidualnego, gdzie obok produktów takich jak
lokaty i kredyty znajduj$ si! równie% ubezpieczenia o charakterze inwesty2
M. Swacha-Lech, Bancassurance Sprzeda$ Produktów Bankowo-Ubezpieczeniowych, Cedewu, Warszawa 2008.
Seria: Administracja i Zarz dzanie (16)2011
ZN nr 89
Zastosowanie bancassurance w Polsce
139
cyjno-zabezpieczaj$cym. W sprzeda%y tych wszystkich produktów zostaje
wykorzystana sie# placówek bankowych, które s$ w bezpo rednim kontakcie
z klientem.3
Zgadzam si! z nim, %e w Polsce przyj$# realnie nale%y szersz$ definicj!, zgodnie z któr$ pod tym poj!ciem mo%na rozumie# ka%d$ wspó"prac!
banku z towarzystwem ubezpiecze&4.
Tabela. 1. Interpretacja terminu bancassurance w literaturze
Table 1. Interpretation of the date bancassurance in literature
Definicje terminu bancassurance
Coopers & Lybrand
J. Crooks Gora
M. &liperski
J. Bose
O. Kowalewski
T.C. Hoschka
G. Morgan
strategia stosowana przez banki i firmy ubezpieczeniowe, nacelowana na $wiadczenie osobom fizycznym us%ug w sposób mniej
lub bardziej zintegrowany
proces tworzenia hybrydowych produktów i us%ug bankowo-ubezpieczeniowych
wykorzystanie banku – jego placówek, us%ug i klientów – do
sprzeda'y ubezpiecze(, g%ównie 'yciowych i emerytalnych, przy
czym inicjatywa ta pochodzi z banków komercyjnych o detalicznym charakterze oferty
% czne oferowanie swoich produktów przez bank i firm) ubezpieczeniow w ramach jednej organizacji jak tworz
trwa%e po% czenie instytucji bankowej z instytucj ubezpieczeniow , w celu oferowania produktów bankowych i ubezpieczeniowych w ramach istniej cych struktur bankowych
wchodzenie banków w sektor ubezpieczeniowy poprzez oferowanie produktów ubezpieczeniowych dla klientów detalicznych
proces, w ramach którego instytucja depozytowo-kredytowa
przekszta%ca si) i nabywa cech grupy bankowo-ubezpieczeniowej
)ród"o: M. Swacha-Lech, Bancassurance Sprzeda$ Produktów Bankowo-Ubezpieczeniowych,
Cedewu, Warszawa 2008.
Source: M. Swacha-Lech, Bancassurance Sprzeda$ Produktów Bankowo-Ubezpieczeniowych,
Cedewu, Warszawa 2008.
Rozumienie to powinno dotyczy# oczywi cie wspó"pracy strcite sformalizownej i opartej o ramy instytucjonalne ka%dej z instytucji.
Komisja Nadzoru Ubezpiecze& i Funduszy Emerytalnych (KNUiFE – od
wrze nia 2006 roku obowi$zki przej!"a Komisja Nadzoru Finansowego KNF)
w swej definicji podkre la przede wszystkim aspekt docelowej grupy klientów
w bancassurance oraz struktur s"u%$cych do dystrybucji produktów bankowo-ubezpieczeniowych. Wed"ug KNF, pod poj!ciem bancassurance nale%y
rozumie# wspó"prac! banków z towarzystwami ubezpiecze&, prowadzon$
3
J. Garczarczyk (red.), Instytucje finansowe – marketing – przedsi"biorstwa, Akademia Ekonomiczna, Pozna& 1996.
4
M. Urbaniak, Bancassurance, „Bank”, nr 4/ 2001.
ZN nr 89
Seria: Administracja i Zarz dzanie (16)2011
140
A. Malinowski
w celu oferowania produktów bankowych i ubezpieczeniowych wspólnym
grupom klientów, z wykorzystaniem istniej$cych struktur bankowych (do
sprzeda%y ubezpiecze&) i ubezpieczeniowych (do wiadczenia us"ug).
Geneza wspó!pracy banków z ubezpieczycielami
)ród"em zmian jest coraz cz! ciej odczuwana w spo"ecze&stwach rozwini!tych potrzeba oszcz!dzania na przysz"o #. Niewydolne pa&stwowe
systemy rent i emerytur u wiadomi"y potrzeb! zabezpieczenia na przysz"o #
przynajmniej na dwa sposoby: poprzez ustawowe ubezpieczenia oraz zabezpieczenie prywatne – z regu"y w formie ubezpieczenia na %ycie. W efekcie d$%enia do prywatnego zabezpieczenia, sektor bankowy utraci" du%$
cz! # lokowanych nadwy%ek finansowych na rzecz sektora ubezpieczeniowego. Odej cie od tradycyjnych lokat bankowych w wi!kszo ci krajów negatywnie wp"ywa na rentowno # banków komercyjnych. W celu odwrócenia tej
tendencji banki zacz!"y podejmowa# decyzje o rozszerzeniu dzia"alno ci
mi!dzy innymi poprzez oferowanie us"ug ubezpieczeniowych.
Przes"ankami do rozwoju bancassurance s$:
1. spadek rentowno ci banków i zak"adów ubezpiecze& – poszukiwanie
korzystnych kana"ów dystrybucji zapewniaj$cych atrakcyjne przychody
prowizyjne (bank), przychody z przypisu sk"adki (zak"ad ubezpiecze&),
2. potrzeba wzrostu konkurencyjno ci poprzez rozszerzanie ofert produktów,
3. procesy globalizacyjne i konsolidacyjne, których konsekwencj$ jest tworzenie uniwersalnych grup kapita"owych,
4. potencja" wzrostowy sektora ubezpieczeniowego,
5. potrzeba dywersyfikacji 'róde" przychodów,
6. wzrost zamo%no ci spo"ecze&stwa poszukuj$cego atrakcyjnych form
lokowania nadwy%ek finansowych,
7. ch!# efektywnego wykorzystania baz klientów do sprzeda%y krzy%owej
(cross-sell) i dosprzeda%y produktów (up-sell),
8. konkurencja cenowa wyra%aj$ca si! w ch!ci oferowania produktów
atrakcyjnych cenowo dla klienta,
9. rosn$ce potrzeby klientów zwi$zane z wygod$ przeprowadzania transakcji finansowych w jednym miejscu, w trybie ci$g"ym, przy maksymalnie uproszczonych wymaganiach formalnych,
10. d$%enie do efektu synergii.
Zauwa%alny od kilku lat wzrost popytu na ubezpieczenia emerytalne
stanowi dla banków dogodn$ mo%liwo # zdobycia wolnych rodków pieni!%nych o charakterze d"ugoterminowym oraz odwrócenie niekorzystnej tendencji utraty udzia"u w rynku us"ug finansowych5.
5
M. (liperski, Zlecenia w strategii bancassurance, „Wiadomo ci ubezpieczeniowe”, 7/8 1998.
Seria: Administracja i Zarz dzanie (16)2011
ZN nr 89
Zastosowanie bancassurance w Polsce
141
Rys. 2. Wielko # rynku bancassurance w Polsce i Europie
Fig. 2. Size of the market bancassurance in Poland and Europe
)ród"o: opracowanie w"asne na podstawie konferencji Bancassurance 2008,
Warszawa 27-29.02.2008, prezentacja Santander Consumer Bank.
Source: own study on the basis of the conference Bancassurance 2008,
Warszawa 27-29.02.2008, prezentacja Santander Consumer Bank.
Modelowe rozwi"zania
Pierwsze grupy bankowo-ubezpieczeniowe powsta"y pod koniec lat
sze #dziesi$tych na terenie Wielkiej Brytanii oraz Francji. Do pionierów
w formowaniu instytucji bancassurance nale%a"y w Wielkiej Brytanii Trustee
Savingd Bank, Lloyds Bank a Barclays Bank, a we Francji Credit Agricole.
Wszystkie te podmioty cechuje fakt, %e w pierwszym okresie dzia"alno ci
koncentrowa"y si! wy"$cznie na rynku ubezpiecze& na %ycie. Odniesione
sukcesy na tym rynku by"y za bod'cem do oferowania wi!kszej ilo ci zró%nicowanych produktów ubezpieczeniowych. Obecnie wy%ej wymienione
banki oferuj$ ubezpieczenia na %ycie, maj$tkowe i samochodowe.
Pocz$tek bancassurance w Polsce przypada" na lata 90 XX wieku, kiedy to AIG podj!"o wspó"prac! z Bankiem Pekao (niepowodzenie ze wzgl!du
na niski poziom popytu na produkty ubezpieczeniowe). W roku 1993 w bardzo ograniczonym zakresie dzia"ania rozpocz$" BZ WBK wraz z Commercial
Union. Kolejne próby realizacji koncepcji bancassurance pojawi"y si! w Polsce w 1999 roku, kiedy wspóln$ ofert! przedstawi"y Pekao i Allianz, Bank
BPH i Ergo Hestia oraz BG* i AIG. Jednak prze"omowym momentem dla
Polski by"y lata 2001-2003, kiedy to Kredyt Bank i TUiR WARTA stworzy"y
grup! kapita"ow$ KBC. W tym okresie równie% najwi!ksze polskie towarzy-
ZN nr 89
Seria: Administracja i Zarz dzanie (16)2011
142
A. Malinowski
stwo ubezpieczeniowe PZU nawi$za" wspó"prac! z bankiem Millenium
i bankiem PKO BP.
Towarzystwa
ubezpieczeniowe
Banki komercyjne
Po rednictwo
finansowe
Ubezpieczenie na !ycie
z funduszem
inwestycyjnym
D"ugoterminowa
lokata bankowa
Ubezpieczenie kredytu
eksportowego
Akredytywa bankowa
Gwarancja bankowa
Gwarancja
ubezpieczeniowa
Fundusze inwestycyjne
Doradztwo
finansowe
PTE
Rys. 3. Podstawowe obszary podobie&stw w aktywno ci banków komercyjnych
i towarzystw ubezpiecze&
Fig. 3. Basic areas of resemblances in the activity of commercial banks
and insurance companies
)ród"o: M. Swacha-Lech, Bancassurance Sprzeda$ Produktów Bankowo-Ubezpieczeniowych,
Cedewu, Warszawa 2008.
Source: M. Swacha-Lech, Bancassurance Sprzeda$ Produktów Bankowo-Ubezpieczeniowych,
Cedewu, Warszawa 2008.
Seria: Administracja i Zarz dzanie (16)2011
ZN nr 89
Zastosowanie bancassurance w Polsce
143
Do 1999 roku funkcjonowa"y dwa przeciwstawne modele uregulowa&
prawnych odnosz$cych si! do wspó"pracy bankowo-ubezpieczeniowej: model europejski i model ameryka&ski. Model ameryka&ski opiera" si! na ustawie Banking Act z 1933 r., która poprzez rozdzia" bankowo ci na komercyjn$
i inwestycyjn$, zakazywa"a integracji dzia"alno ci bankowej i ubezpieczeniowej. Model europejski natomiast respektuj$c rozdzia" sektora ubezpieczeniowego i bankowego, dopuszcza jednak wyst!powanie okre lonych form
powi$za& bankowo-ubezpieczeniowych na poszczególnych rynkach finansowych.
Obecnie jednak brak jest wspólnej szczegó"owej regulacji prawnej dotycz$cej bancassurance dla wszystkich pa&stw cz"onkowskich Unii Europejskiej. W Polsce wyst!puj$ dwa modele wspó"pracy pomi!dzy bankami
i zak"adami ubezpiecze&. W pierwszym modelu bank wyst!puje jako ubezpieczaj$cy, podstaw$ prawn$ jest umowa ubezpieczenia (zazwyczaj grupowa) zawierana pomi!dzy bankiem a ubezpieczycielem. W drugim modelu
bank jest po rednikiem ubezpieczeniowym, w tym przypadku podstaw$
prawn$ jest umowa agencyjna zawierana pomi!dzy bankiem a ubezpieczycielem.
Dzia"alno # bancassurance mo%na rozpatrywa# z dwóch ró%nych punktów widzenia w zale%no ci od tego, czy ubezpieczyciel i bank powi$zani s$
ze sob$ kapita"owo czy te% nie. Dlatego te% mówimy o dwóch zasadniczych
podej ciach banku do rozwoju tej dzia"alno ci: podej ciu kapita"owym (zaanga%owanie kapita"owe w przedsi!wzi!cie ubezpieczeniowe), podej ciu
bezkapita"owym (bez zaanga%owania jw.)
Na podstawie tak okre lonych podej # mo%emy zatem wyró%ni# nast!puj$ce formy budowy dzia"alno ci bancassurance przez bank:
1. bezkapita"owe – zachowuj$ce niezale%no # podmiotów wzgl!dem siebie
(porozumienia o wspó"pracy np. dost!p do bazy klientów, porozumienie
dystrybucyjne – bank jako po rednik firmy ubezpieczeniowej), w Polsce
zdecydowana wi!kszo #, wspó"praca w ramach jednej grupy finansowej,
jednak wi!kszo # stanowi$ powi$zania poza wspóln$ grup$ finansow$,
2. kapita"owe – przej!cie przez instytucj! bankow$ mniejszo ciowych udzia"ów zak"adu ubezpiecze& – jako lokata kapita"owa banku, inwestycja kapita"u przez bank.
W kapita"owej formie wspó"pracy wyró%ni# mo%emy:
1. zwi$zek bankowo-ubezpieczeniowy w drodze powo"ania nowej instytucji
ubezpieczeniowej
a) joint venture – równy wk"ad kapita"owy obu instytucji finansowych, który daje korzy ci polegaj$ce na wspólnym wsparciu kapita"owym
i ograniczeniu ryzyka strat,
b) de novo – za"o%enie nowej instytucji ubezpieczeniowej przez bank
w ramach w"asnych struktur i zasobów,
2. fuzje i przej!cia:
a) przej!cie przez bank wi!kszo ciowych udzia"ów zak"adu ubezpiecze&
– w tym przypadku produkty bankowo-ubezpieczeniowe dostarczane
ZN nr 89
Seria: Administracja i Zarz dzanie (16)2011
144
A. Malinowski
s$ bezpo rednio w placówkach bankowych lub dodatkowo przez wykorzystanie ubezpieczeniowych kana"ów dystrybucji,
b) zwi$zek bankowo-ubezpieczeniowy o wzajemnych udzia"ach kapita"owych, który polega na stworzeniu grupy bankowo-ubezpieczeniowej
o wzajemnych udzia"ach kapita"owych, z przep"ywem kadry menad%erskiej, prowadz$cej wspólne interesy i maj$cej wspólny cel.
Szacowanie ryzyka
Na potrzeby ubezpiecze& przyjmuje si!, %e ryzykiem okre lamy ubezpieczon$ osob! b$d' przedmiot, jak równie% niepewno # co do nast!pstw
okre lonego zdarzenia, gdy istniej$ wi!cej ni% dwie mo%liwo ci. W przypadku banków ryzyko ma do # specyficzny charakter. Wynika to z tego, %e raczej trudno jest rozgraniczy# poszczególne rodzaje zagro%e& na jakie nara%one s$ banki, najprostsza klasyfikacja ryzyka bankowego to: ryzyko
kredytowe, ryzyko utraty p"ynno ci, ryzyko operacyjne, ryzyko zmiany stopy
procentowej, ryzyko kursu walut.6
Grup! ró%nic mi!dzy dzia"alno ci$ bankow$ a dzia"alno ci$ ubezpieczeniow$ w dziale ubezpiecze& %yciowych dzieli si! na trzy mniejsze podgrupy: ró%nice koncepcyjne, ró%nice osobowe i ró%nice przedmiotowe.
W bankach ryzyko jest niejako „produktem ubocznym”, natomiast w firmach
ubezpieczeniowych jest ono „przedmiotem” dzia"alno ci tych firm.
W przypadku powi$za& mi!dzy bankami a firmami ubezpieczeniowymi
mo%emy zatem mówi# o takich ryzykach, jak:
1. ryzyko niew"a ciwych procedur kredytowych w sytuacji wzajemnego
finansowania si! banku i firmy ubezpieczeniowej,
2. ryzyko deformacji zewn!trznych rodków kredytowych przez bank lub
firm! ubezpieczeniow$,
3. ryzyko przedstawienia wyników finansowych konglomeratu nie odpowiadaj$cych rzeczywisto ci,
4. ryzyko konfliktów strategicznych interesów mi!dzy zarz$dami banku i firmy ubezpieczeniowej w zale%no ci od stopnia centralizacji konglomeratu,
5. ryzyko dwukrotnego wykorzystania tych samych kapita"ów przez bank
i firm! ubezpieczeniow$,
6. ryzyko przeniesienia nieprawid"owo ci w funkcjonowaniu z banku do
firmy ubezpieczeniowej lub odwrotnie,
7. ryzyko naruszenia tajemnicy bankowej lub ubezpieczeniowej na skutek
niekontrolowanego przep"ywu informacji mi!dzy bankiem a firm$ ubezpieczeniow$.7
Realizacja wy%ej wymienionych rodzajów ryzyk mog"aby si! wi$za#
z okre lonymi problemami finansowymi nie tylko samych banków i firm ubezpieczeniowych, ale równie% ich klientów, (czyli deponentów, kredytobiorców,
6
Portal finansowy: www.ipo.pl
M. (liperski, Ubezpieczenia jako bankowo%&, „Przegl$d Ubezpiecze& Spo"ecznych i Gospodarczych” nr 3 2000.
7
Seria: Administracja i Zarz dzanie (16)2011
ZN nr 89
Zastosowanie bancassurance w Polsce
145
ubezpieczonych) oraz innych podmiotów, które by"y z nimi w jakikolwiek
sposób powi$zane.
W przypadku realizacji strategii bancassurance poprzez powi$zania kapita"owe banku i ubezpieczyciela gro'nie okaza# si! mo%e ryzyko p"ynno ci
oraz ryzyko wyniku, z tego wzgl!du warto scharakteryzowa# je w tym miejscu.
Ryzyko p"ynno ci oznacza zagro%enie utraty p"ynno ci przez instytucj!
finansow$. Zwi$zane jest ono z dost!pem do p"ynnych rodków pieni!%nych
w celu zaspokojenia %$da& deponentów dotycz$cych wycofania wk"adów
pieni!%nych, wyp"at na rzecz innych wierzycieli oraz pokrycie uzasadnionego
zapotrzebowania na rodki p"ynne ze strony po%yczkobiorców. Niezdolno #
do zaspokojenia roszcze& finansowych powoduje kryzys p"ynno ci w instytucji finansowej.
Grupa bankowo-ubezpieczeniowa musi z tego wzgl!du ustali# poziom
rodków p"ynnych, który b!dzie utrzymywany przez instytucje. Zbyt wysoki
poziom rodków pieni!%nych przyczyni si! do zmniejszenia rentowno ci
grupy bankowo-ubezpieczeniowej, natomiast zbyt niski mo%e spowodowa#
problemy z p"ynno ci$. W ustaleniu poziomu rodków p"ynnych grupa powinna uwzgl!dni# zarówno specyfikacje bran%y bankowej jak i ubezpieczeniowej. Warto w tym miejscu zwróci# uwag!, %e problem z p"ynno ci$ jest
przyczyn$ bankructwa wi!kszo ci du%ych banków. Dla 10% upad"ych banków ryzyko p"ynno ci by"o jedn$ z g"ównych przyczyn upadku w 57% przypadków.8 Poniewa% grupy bankowo-ubezpieczeniowe s$ du%ymi podmiotami
finansowymi, ryzyko p"ynno ci stanowi dla nich jedno z g"ównych zagro%e&.
Pod poj!ciem ryzyka wyniku definiuje si! niebezpiecze&stwo nie osi$gni!cia przez grup! bankowo-ubezpieczeniow$ za"o%onych celów finansowych. Nie
osi$gni!cie wymaganego poziomu rentowno ci mo%e by# spowodowane wieloma czynnikami. W ród czynników wewn!trznych nale%y wymieni# wzrost
kosztów dzia"alno ci oraz ryzyko defraudacji, natomiast w ród zewn!trznych
- ryzyko kredytowe, ryzyko stopy procentowej, ryzyko dewizowe.
Ka%da grupa bankowo-ubezpieczeniowa, w zale%no ci od prowadzonej
polityki zarz$dzania aktywami i pasywami, jest nara%ona, w mniejszym lub
w wi!kszym stopniu, na ró%ne ryzyka finansowe, dlatego te% musi ustali#
odpowiednie procedury i wska'niki w celu ich ograniczenia.
W tym miejscu nale%y podkre li#, %e ryzyko bancassurance mo%e zosta# ograniczone przez dobór kadr zarówno sektora bankowego jak i ubezpieczeniowego. Praca tych dwóch grup zawodowych w jednym zespole
umo%liwia lepsze oszacowanie ryzyka i przyczynia si! do wzrostu rentownoci instytucji. Mówi$c o ryzyku dzia"alno ci bancassurance nale%y tak%e
wspomnie# o zasadniczych ró%nicach w istocie bankowo ci i ubezpiecze&.
Ró%nice osobowe odnosz$ si! do charakterystyki pracowników banku
i agenta ubezpieczeniowe. Pracownik banku jest zwykle retro aktywny (to
znaczy „oczekuje na klienta”), za w podejmowaniu decyzji finansowych najcz! ciej patrzy krótkookresowo i stara si! zawsze unika# b$d' minimalizowa# ryzyko. Poza tym bank jest w bezpo rednim kontakcie z klientem o wie8
D. Fraser, L. Fraser, Ocena wyników dzia!alno%ci banku komercyjnego, Zwi$zek Banków Polskich, Warszawa 1996.
ZN nr 89
Seria: Administracja i Zarz dzanie (16)2011
146
A. Malinowski
le cz! ciej ni% agent ubezpieczeniowy. Ten ostatni z kolei jest osob$ pro aktywn$ (to znaczy „wychodzi do klienta”), szacuje i wycenia ryzyko, a w swoich dzia"aniach buduje wizje d"ugookresowe.
Ró%nice przedmiotowe w zakresie ryzyka odwo"uj$ si! do odmienno ci
w charakterze us"ug bankowych i ubezpieczeniowych. Inne s$ cele, w których
klienci nabywaj$ poszczególne us"ugi. Us"uga bankowa ma bowiem klientowi
zapewni#, przyk"adowo, dochód z lokaty, natomiast us"uga ubezpieczeniowa,
za cen! sk"adki, ryzyko klienta (dotycz$ce danego zdarzenia ubezpieczeniowego) przenoszone jest z niego na ca"e grono ubezpieczonych.
Ró%nice osobowe odnosz$ si! do charakterystyki pracowników banku
i agenta ubezpieczeniowe. Pracownik banku jest zwykle retro aktywny (to
znaczy „oczekuje na klienta”), za w podejmowaniu decyzji finansowych najcz! ciej patrzy krótkookresowo i stara si! zawsze unika# b$d' minimalizowa# ryzyko. Poza tym bank jest w bezpo rednim kontakcie z klientem o wiele cz! ciej ni% agent ubezpieczeniowy. Ten ostatni z kolei jest osob$ pro
aktywn$ (to znaczy „wychodzi do klienta”), szacuje i wycenia ryzyko,
a w swoich dzia"aniach buduje wizje d"ugookresowe.
Podsumowanie
Decyzja o wspó"pracy banków z ubezpieczycielami, polegaj$ca na oferowaniu wspólnych produktów jest wyj ciem naprzeciw oczekiwaniom rynku.
Z drugiej za strony wspó"prac! nale%y postrzega# jak dodatkowe 'ród"o dochodu dla obu instytucji, w sytuacji odp"ywu kapita"u indywidualnego na rynek kapita"owy. Nie mniej jednak w sytuacji braku wyra'nych rozwi$za&
prawnych dostrzega# nale%y podwy%szony poziom ryzyka dla produktów
bancassurance.
Bibliografia
Biuletyn Miesi!czny Komisji Nadzoru Ubezpiecze& i Funduszy Emerytalnych, nr 6 (38) wrzesie& 2002.
Fraser D., Fraser L., Ocena wyników dzia!alno%ci banku komercyjnego,
Zwi$zek Banków Polskich, Warszawa 1996.
Garczarczyk J. (red.), Instytucje finansowe – marketing – przedsi"biorstwa,
Akademia Ekonomiczna, Pozna& 1996.
Portal finansowy: www.ipo.pl.
Swacha-Lech M., Bancassurance Sprzeda$ Produktów Bankowo-Ubezpieczeniowych, Cedewu, Warszawa 2008.
(liperski M., Bancassurance – zwi zki bankowo-ubezpieczeniowe, Difin,
Warszawa 2002.
(liperski M., Ubezpieczenia jako bankowo%&, „Przegl$d Ubezpiecze& Spo"ecznych i Gospodarczych”, 3/2000.
(liperski M., Zlecenia w strategii bancassurance, „Wiadomo ci Ubezpieczeniowe” 7/8 1998.
Urbaniak M., Bancassurance, „Bank”, 4/2001.
Seria: Administracja i Zarz dzanie (16)2011
ZN nr 89