4. Popyt i podaż jako regulatory rynku

Gospodarka rynkowa
Notatka 4: Popyt i podaż jako regulatory rynku
Cel ogólny notatki: poznanie mechanizmu równowagi rynkowej.
1. Prawo popytu i podaży.
 Popyt to ilość towaru, którą nabywcy są skłonni kupić w określonym czasie za ustalona cenę.
Prawo popytu głosi, że wraz ze wzrostem ceny danego dobra zapotrzebowanie na to dobro się zmniejszy, a wraz ze
spadkiem ceny zapotrzebowanie to wzrośnie.

Podaż oznacza ilość towaru, którą dostawcy są skłonni dostarczyć na rynek w określonym czasie i po określonej
cenie.
Prawo podaży głosi, że przy niezmienności innych warunków rynkowych podaż danego towaru się zwiększa, jeśli
wzrasta jego cena, natomiast obniżaniu się ceny towarzyszy spadek wielkości podaży.
2. Cena równowagi rynkowej – to cena przy której wielkość popytu i podaży są równe.
Wielkość ceny na rynku zostaje ustalana samoczynnie w momencie wymiany informacji między producentami
i konsumentami.
Równowaga rynkowa to sytuacja na rynku, w której przy określonej cenie wielkość popytu na określony produkt
zrównuje się z wielkością jego podaży. Graficznym obrazem stanu równowagi rynkowej jest punkt równowagi rynkowej, czyli
punkt przecięcia się krzywej popytu z krzywą podaży.
Ryc. Krzywa popytu i podaży


Niedobór towaru na rynku – przewaga popytu nad podażą (ceny rynkowe są wyższe od ceny równowagi)
Nadprodukcja towaru – nadwyżka podaży nad popytem (cena rynkowa niższa od ceny równowagi)
3. Komplementarność i substytucja dóbr.
 Komplementarność – to zjawisko polegające na wzajemnym uzupełnianiu się dóbr materialnych i usług (np.
samochód – tankowanie paliwa, wykupienie ubezpieczenia, dokonywanie naprawy itp.).
 Substytucja w procesie konsumpcji ma miejsce wtedy, gdy ta sama potrzebę można zaspokoić za pomocą różnych
dóbr lub usług, czyli substytutów (np. margaryna zamiast masła).