Jakie zachowania są przemocą w rodzinie?

Jakie zachowania są przemocą w rodzinie?
Zgodnie z Ustawą o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, przemoc w rodzinie
należy rozumieć jako „jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie
naruszające prawa lub dobra osobiste osób wymienionych w pkt.1 (członków rodziny; przez
określenie członek rodziny należy rozumieć osobę najbliższą w rozumieniu art. 115 § 11
ustawy z dnia 6 czerwca 1997 r. - Kodeks karny (Dz. U. Nr 88, poz. 553, z późn. zm.), a także
inną osobę wspólnie zamieszkującą lub gospodarującą), w szczególności narażające te osoby
na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną,
wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym,
a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą”.
Rodzaje przemocy:
 Przemoc fizyczna jest to wszelkiego rodzaju bezpośrednie działanie z użyciem siły,
którego rezultatem jest nieprzypadkowe zranienie np. popychanie, obezwładnianie,
policzkowanie, szczypanie, kopanie, duszenie, bicie otwartą ręką, pięścią lub
przedmiotami, oblewanie wrzątkiem lub substancjami żrącymi, użycie broni, itp.
Objawy przemocy fizycznej:
siniaki, ślady po uderzeniach w różnych miejscach ciała, rany twarzy i głowy w różnych
stanach gojenia się, ślady po oparzeniach, powtarzająca się opuchlizna, a także
złamania, zwichnięcia, lęk przed rozebraniem się, lęk przed dotykiem drugiej osoby, strój
nieadekwatny do pory roku oraz pogody, nadmierna apatia lub agresja, noszenie
ciemnych okularów, także przy braku słońca
 Przemoc psychiczna jest to działanie prowadzące do zniszczenia pozytywnego obrazu
własnej osoby np.: wyśmiewanie, poniżanie, upokarzanie, zawstydzenie, narzucanie
własnych poglądów, ciągłe krytykowanie, kontrolowanie, ograniczanie kontaktów,
stosowanie gróźb, szantażowanie.
Objawy przemocy psychicznej:
zaburzenia mowy (wynikające z napięcia nerwowego), psychosomatyczne (bóle jelitowo –
żołądkowe, bóle i zawroty głowy), moczenie i zanieczyszczanie się (zazwyczaj u dzieci),
bóle mięśni, nadmierna potliwość, zaburzenia snu, brak poczucia pewności siebie, niska
samoocena, wycofanie, depresja, fobie, lęki, zachowanie destrukcyjne, kłopoty z kontrolą
emocji, poczucie krzywdy i winy, nieufność do innych, problemy w pracy lub szkole,
zachowania agresywne w stosunku do innych osób, tendencja do uzależniania się od
innych.
 Przemoc seksualna jest to wymuszanie różnego rodzaju niechcianych zachowań w celu
zaspokojenia potrzeb seksualnych sprawcy np. nieakceptowane pieszczoty, praktyki
seksualne, seks z osobami trzecimi, sadystyczne formy współżycia, krytykowanie
zachowań seksualnych.
Objawy przemocy seksualnej (uwzględniające przemoc seksualną w stosunku do
dzieci):
 Objawy somatyczne – najczęściej mają charakter pośredni tj.:
ciąża, choroby weneryczne, wirus HIV, infekcje dróg moczowo-płciowych, urazy pochwy,
odbytu, przerwanie błony dziewiczej, krwawienie z narządów rodnych, ból przy
oddawaniu moczu czy kału, krwawe stolce, infekcje jamy ustnej
 Objawy psychologiczne i behawioralne:
nadmierna erotyzacja dziecka: prowokacyjne i uwodzicielskie zachowania seksualne,
erotyczne rysunki lub zabawy, agresja seksualna wobec rówieśników, wczesna lub
nasilona masturbacja dziecięca, nieadekwatna do fazy rozwoju psychoseksualnego,
nieadekwatny do poziomu rozwoju dziecka język dotyczący sfery seksualnej, obniżony
nastrój, lęk, niepokój (dziecko może bać się iść do szkoły, boi się kontaktów z ludźmi, boi
się spać samo itd.), poczucie winy, niska samoocena, myśli samobójcze, koszmary, lęki
nocne, nadpobudliwość psychoruchowa, trudności w koncentracji uwagi, wtórne
moczenie nocne, zachowania regresywne (np. powrót do ssania palca czy smoczka),
alkoholu, narkotyzowanie się, prostytucja, zaburzenia łaknienia, problemy szkolne, złe
relacje z rówieśnikami, dolegliwości psychosomatyczne: bóle brzucha, głowy, nudności,
wymioty.
 Przemoc ekonomiczna jest to działanie mające na celu całkowite uzależnienie
finansowe ofiary od sprawcy np. odbieranie zarobionych pieniędzy, uniemożliwienie
podjęcia pracy, niezaspokajanie podstawowych potrzeb rodziny, okradanie, zaciąganie
kredytów i zmuszanie do zaciągania, pożyczek wbrew woli współmałżonka.
Objawy przemocy ekonomicznej:
brak możliwości zaspokojenia własnych podstawowych potrzeb
 Zaniedbanie – niezaspokajanie podstawowych potrzeb emocjonalnych i fizycznych
dziecka, odrzucenie emocjonalne, brak zainteresowania jego rozwojem, stanem zdrowia,
higieną, właściwym odżywianiem i ubieraniem. Może dotyczyć osób starszych i
niepełnosprawnych.
Objawy zaniedbania:
częsta absencja w szkole lub przedszkolu, wagarowanie, brak przyborów szkolnych, ubiór
nieadekwatny do pory roku, niedożywienie, zaniedbanie pod względem higienicznym
i zdrowotnym (brudna odzież, skóra, przewlekłe nie leczone choroby, nie zażywanie
niezbędnych leków, brak szczepień, koniecznych badań, zaburzony rozwój fizyczny),
pozostawanie na dworze bez opieki w godzinach wieczornych i nocnych (zwłaszcza
młodsze dzieci), apatia, bierność.
Polskie prawo o przemocy w rodzinie.
Do czynów popełnianych w rodzinie podlegającym ustawowo sankcjom karnym zalicza się:

znęcanie się fizyczne lub psychiczne nad osobą najbliższą (art. 207 § k.k.),

spowodowanie ciężkiego uszczerbku na zdrowiu (art. 156 k.k.)

naruszenie czynności narządu ciała lub rozstrój zdrowia (art. 157 k.k.)

pozostawianie osoby, względem której jest się obowiązanym do opieki, w sytuacjach
zagrażających bezpośrednio jej życiu lub zdrowiu (art. 160 § 2 k.k.),

groźby popełnienia przestępstwa na szkodę najbliższych (art. 190 k.k.),

stosowanie przemocy lub groźby bezprawnej w celu zmuszenia innej osoby do
określonego działania, zaniechania lub znoszenia (art. 191 k.k.),

gwałt (art. 197 k.k.),

nakłanianie i zmuszanie do czynów nierządnych przy wykorzystaniu stosunku
zależności (art. 199 k.k.),

obcowanie płciowe z małoletnim poniżej 15 lat (art. 200 k.k.),

rozpijanie małoletniego (art. 208 k.k.),

uchylanie się od obowiązku alimentacyjnego (art. 209 § 1 k.k.),

porzucanie małoletniego lub osoby nieporadnej (art. 210 k.k.),

uprowadzanie lub zatrzymanie małoletniego wbrew woli osoby powołanej do opieki
(art. 211 k.k.),

naruszanie nietykalności cielesnej (art. 217 k.k.),

kradzież na rzecz osoby najbliższej (art. 278 i 279 k.k.),

niszczenie mienia (art. 288 k.k.).