RS _2_ nr 40_w sp. op. rozp. dot. pomocy finansowej

RS _2_ nr 40_w sp. op. rozp. dot. pomocy finansowej

Uchwała
Rady Studentów
Parlamentu Studentów Rzeczypospolitej Polskiej
Nr 40/2015
z dnia 21 lutego 2015 roku
w sprawie przyjęcia opinii do projektu rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków
realizacji rządowego programu mającego na celu udzielenie pomocy finansowej studentom
przyjętym na studia w zagranicznych ośrodkach akademickich.
Na podstawie §9 ust. 2 pkt 1 Statutu Parlamentu Studentów Rzeczypospolitej Polskiej Rada
Studentów Parlamentu Studentów Rzeczypospolitej Polskiej uchwala, co następuje:
§1
Przyjmuje się opinię w sprawie projektu rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków
realizacji rządowego programu mającego na celu udzielenie pomocy finansowej studentom
przyjętym na studia w zagranicznych ośrodkach akademickich, która stanowi załącznik do niniejszej
uchwały.
§2
Uchwała wchodzi w życie z dniem podjęcia
Przewodniczący
Parlamentu Studentów
Rzeczypospolitej Polskiej
Mateusz Mrozek
Opinia
Parlamentu Studentów Rzeczypospolitej Polskiej
do projektu rozporządzenia w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu
mającego na celu udzielenie pomocy finansowej studentom przyjętym na studia w zagranicznych
ośrodkach akademickich.
Wstęp
Parlament Studentów Rzeczypospolitej Polskiej przedstawia swoją opinię do rozporządzenia
w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu mającego na celu udzielenie
pomocy finansowej studentom przyjętym na studia w zagranicznych ośrodkach akademickich.
Parlament Studentów Rzeczypospolitej Polskiej zastrzega przy tym możliwość rozbudowania
niniejszego stanowiska po otrzymaniu dodatkowych uwag od środowiska studenckiego w Polsce.
Jednocześnie Parlament Studentów Rzeczypospolitej Polskiej pragnie zwrócić uwagę na niewłaściwą
praktykę legislacyjną jaką jest coraz bardziej widoczne pomijanie Parlamentu na etapie opiniowania
projektów aktów prawnych bezpośrednio dotyczących środowiska studenckiego, którego to
Parlament jest niezależnym i samorządnym reprezentantem.
Treść Opinii
Warunki uczestnictwa w programie (§3 pkt.4)
Parlament Studentów Rzeczypospolitej Polskiej podtrzymuje swoje stanowisko przedstawione w
opinii do projektu ustawy o zmianie ustawy - Prawo o szkolnictwie wyższym oraz ustawy o podatku
dochodowym od osób fizycznych stanowiącej załącznik do uchwały Rady Studentów Parlamentu
Studentów Rzeczypospolitej Polskiej Nr 34/2015 z dnia … stycznia 2015 roku. Stanowisko
przedstawione w przytoczonej opinii było odpowiedzą na propozycje skierowania pomocy finansowej
przyznanej w ramach rządowego programu przewidzianego w projekcie ustawy, tylko do osób
zakwalifikowanych na studia magisterskie w jednej z uczelni zagranicznych określonych w programie.
W związku z powyższym Parlament Studentów Rzeczypospolitej Polskiej ponownie postuluje
o wypracowanie rozwiązań analogicznych do podjętych w ramach ustawy - o pożyczkach i kredytach
studenckich (Dz.U. 1998 nr 108 poz. 685) i wydanych na jej podstawie aktów wykonawczych. Należy
zaznaczyć, że głównym założeniem programu powinna być możliwość sfinansowania doraźnej
pomocy materialnej dla studentów chcących skorzystać z programu rządowego wsparcia, którzy nie
są w stanie pokryć kosztów procesu rekrutacji jeszcze przed ewentualną decyzją o zakwalifikowaniu
na poszczególne uczelnie. Pomoc w formie kredytów bądź pożyczek na preferencyjnych warunkach
może stanowić realne ułatwienie w pokonaniu barier uniemożliwiających podjęcie decyzji o studiach
w najbardziej prestiżowych zagranicznych ośrodkach.
Warunki uczestnictwa w programie (§3 pkt.5)
Parlament Studentów Rzeczypospolitej Polskiej zwraca się o zasadniczą zmianę przepisów
w §3 projektu rozporządzenia określających warunki uczestnictwa w programie. Parlament
Studentów RP postuluje ograniczenie kręgu osób, które mogą ubiegać się o przyznanie pomocy
finansowej w ramach programu tylko do osób z obywatelstwem polskim lub posiadających status
rezydenta długoterminowego na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej. Niezrozumiałą jest propozycja
uwzględnienia w kategorii kandydatów osób posiadających obywatelstwo jednego z państw
członkowskich Unii Europejskiej, jednego z państw członkowskich Europejskiego Porozumienia
o Wolnym Handlu ( EFTA), Konfederacji Szwajcarskiej oraz stron Porozumienia o Europejskim
Obszarze Gospodarczym. Należy zauważyć, iż głównym założeniem programu rządowego jest
stworzenie szansy rozwoju dla wybitnych studentów, którzy podczas studiów właśnie w Polsce
osiągnęli ponadprzeciętne wyniki naukowe. Tym samym trudno nie zgodzić się z twierdzeniem, iż to
właśnie polscy studenci powinny korzystać z szansy jaką daje program. Ponadto z perspektywy
polskiego podatnika bezcelowym jest wspieranie studentów zagranicznych w ramach programu
będącego jednym ze sposobów zwiększenia międzynarodowego doświadczenia polskich
absolwentów szkół wyższych. Parlament Studentów RP postuluje o zastosowanie w tej kwestii
postanowień ustawy – Prawo o szkolnictwie wyższym dotyczących Funduszu Pomocy Materialnej,
który przeznaczony jest jedynie dla obywateli polskich oraz rezydentów długoterminowych.
Reasumując, w przekonaniu Parlamentu Studentów RP przepis ten powinien zostać zmodyfikowany
poprzez ograniczenie kręgu adresatów wymienionych w §3 pkt.5 do osób posiadających
obywatelstwo
polskie
lub
status
rezydenta
długoterminowego
na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej.
Warunki uczestnictwa w programie (§4 ust.2)
Parlament Studentów Rzeczypospolitej Polskiej postuluje zmianę przepisów w §4 projektu
rozporządzenia określających ostateczny termin, do którego Minister zobowiązany jest zamieścić
ogłoszenie o naborze do programu na stronie podmiotowej urzędu obsługującego ministra
w Biuletynie Informacji Publicznej oraz udostępnić w swojej siedzibie. Określenie tego terminu na
dzień 15 września rodzi ryzyko, iż potencjalni kandydaci nie będą już mogli zostać uwzględnieni w
procesie rekrutacji uczelni zagranicznych określonych w programie ze względu na jego zamknięcie
przynajmniej w części ośrodków. Parlament Studentów RP zwraca się o ustalenie wyżej wskazanego
ostatecznego terminu na wcześniejszą datę przy uwzględnieniu okresów postępowań rekrutacyjnych
w wymienionych uczelniach.
Warunki uczestnictwa w programie (§5 ust.1 pkt 3)
Parlament Studentów Rzeczypospolitej Polskiej postuluje zmianę przepisów w §5 projektu
rozporządzenia poprzez zmianę ust.1 pkt3 W przekonaniu Parlamentu Studentów RP dobrym
rozwiązaniem byłoby zastąpienie listu rekomendującego, określającego predyspozycje kandydata do
podjęcia studiów w ramach programu, podpisanego przez kierownika podstawowej jednostki
organizacyjnej obowiązkiem zdobycia poparcia trzech osób z tytułem naukowym profesora
asygnujących swoim autorytetem wartość i odpowiednie przygotowanie wnioskującego.
Zdecydowanie należy uniezależnić uzyskanie wyżej wskazanej rekomendacji od decyzji jednego
pracownika abstrahując od zajmowanego przez niego stanowiska. Niestety niezbędny obiektywizm
będący w przypadku tej procedury konieczną oczywistością nie jest zabezpieczony i chroniony
żadnymi obostrzeniami, które zobowiązywałyby kierownika podstawowej jednostki organizacyjnej do
uzasadnienia ewentualnej odmowy wydania listu rekomendacyjnego. Z punktu widzenia doniosłości
programu i jego zdecydowanie prestiżowego charakteru postulat ten wydaje się w pełni uzasadniony.
Kapituła Programu (§8 ust.1)
Parlament Studentów Rzeczypospolitej Polskiej zwraca się o zmianę przepisów w §8 projektu
rozporządzenia określającego skład Kapituły Programu. Parlament Studentów RP postuluje
uwzględnienie Przewodniczącego Parlamentu Studentów Rzeczypospolitej Polskiej jako
obligatoryjnego członka Kapituły z mocy prawa. Należy zauważyć, iż pominięcie w składzie tego
gremium reprezentanta środowiska studenckiego stoi w sprzeczności do charakteru samego
programu, jego przeznaczenia i zamierzonego celu . Ponadto autorytet jakim darzona jest funkcja
Przewodniczącego Parlamentu Studentów RP oraz jego niezbędne przygotowanie merytoryczne
i wiedza dot. środowiska studenckiego z pewnością będzie nie dającym się przecenić wsparciem
w ocenie wniosków złożonych przez kandydatów do programu. Parlament Studentów
Rzeczypospolitej Polskiej postuluje również obligatoryjne uwzględnienie w składzie kapituły
autorytetu z obszaru sztuki reprezentującego dziedziny sztuk filmowych, muzycznych, plastycznych
oraz teatralnych. Ocena wniosków kandydatów z uczelni artystycznych z pewnością wymaga wparcia
ze strony osób, które na co dzień obcują z szeroko rozumianą sztuką i najlepiej rozumieją wartość
studenckiej aktywności w ramach specyfiki tego typu ośrodków.
Ocena wniosków (§10 ust.2)
Parlament Studentów Rzeczypospolitej Polskiej zwraca się o doprecyzowanie kryteriów, na
podstawie których Kapituła Programu przedstawia ministrowi ranking kandydatów. Zaleca się przede
wszystkim szczegółowe określenie przesłanek branych pod uwagę w czasie rozmowy kwalifikacyjnej
oraz doprecyzowanie procedury oceny złożonych dokumentów stanowiących podstawę oceny
merytorycznej wniosków składanych przez kandydatów. Zaproponowane w projekcie rozporządzenia
propozycje pozostawiają zbyt wiele niejasności co do podstaw jakimi kieruje się Kapituła przy
wydawaniu ostatecznych decyzji co też może rodzić oczywiste zastrzeżenia ze strony kandydatów
i poddawać w wątpliwość wiarygodność samego procesu rekrutacji.
Zwrot pomocy finansowej (§18 ust.2)
Parlament Studentów Rzeczypospolitej Polskiej negatywnie odnosi się do przedstawionych propozycji
odpracowywania pomocy finansowej udzielonej w ramach programu. Nie można uznać, że samo
odprowadzenie składek na ubezpieczenie społeczne i zdrowotne w przedstawionej formie jest
równoznaczne ze spełnieniem obowiązku odpracowania przekazanych świadczeń czy chociażby
podjęciem pracy lub obowiązkiem stworzenia nowych miejsc pracy co można by za takowe uznać.
Wątpliwe jest twierdzenie, iż za pomocą programu polski rynek pracy powiększy się o grono dobrze
wykształconych specjalistów, którzy przyczynią się do wzrostu konkurencyjności polskiej gospodarki
o czym wprost jest mowa w ocenie skutków wprowadzenia rozporządzenia. Istnieje duże ryzyko , że
absolwenci tak prestiżowych zagranicznych uczelni zechcą zostać w miejscu ich ukończenia a
obowiązek odpracowania udzielonej pomocy w oparciu o przedstawione rozwiązania zostanie
spełniony na poziomie niepozwalającym na zbilansowanie jej wysokości. Nie budzi też wątpliwości
stwierdzenie, iż propozycje te nie dają żadnych narzędzi do weryfikowania faktycznego
odpracowywania udzielonej pomocy właśnie w Polsce. Tym samym Parlament Studentów
Rzeczypospolitej Polskiej postuluje zmianę przepisów w §18 poprzez uwzględnienie korzyści
przewidzianych w stosunku do beneficjentów programu, którzy postanowili wrócić na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej przynajmniej na okres spłacania pomocy finansowej udzielonej w ramach
programu, o którym mowa ust.1. Tym samym Parlament Studentów RP proponuje dookreślenie ust.2
pkt.1 poprzez szczegółowe ustalenie wysokości składki na poziomie mogącym zbilansować koszty
udzielonej pomocy , do zwrotu której zobowiązani by zostali beneficjenci programu . Jednocześnie w
przypadku kontynuowania pobytu za granicą po ukończeniu studiów beneficjent powinien zostać
zobowiązany do zwrotu całej kwoty przyznanej mu w ramach programu w odpowiednio określonym
systemie płatności ratalnych. Pozwoli to zniwelować ryzyko iluzorycznego udziału beneficjentów w
odpracowaniu wyżej wskazanej pomocy i jednocześnie przyczyni się do faktycznego rozwoju
potencjału polskiego rynku pracy poprzez zwiększenie liczby dobrze wykształconych specjalistów.
Jednocześnie osoby zobowiązane do zwrotu udzielonej pomocy, które zgodnie z zamysłem programu
powróciły do Polski, powinny podlegać częściowemu umorzeniu kwoty do, opłacenia której
zobligowani są w formie przedstawionych składek . Parlament Studentów RP postuluje, aby poziom
przyznanej ulgi był niemniejszy niż 50% kwoty przyznanej w ramach programu. Postulat ten
zdecydowanie przyczyni się do zachęcenia beneficjentów programu do faktycznego rozpoczęcia
działalności naukowej na terytorium Polski.