informator

INFORMATOR
PIC Polska Sp. z o.o.
ul. Wazów 8a, 01-986 Warszawa
Tel: 022/ 569 57 40 Fax: 022/ 569 57 50
www.pic.com/poland, [email protected]
PIC
CO DALEJ Z TĄ PRODUKCJĄ ...
Niepewność to chyba najbardziej charakterystyczne słowo opisujące sytuację
w sektorze trzody chlewnej na świecie.
Nawet narodowość producenta przestała mieć znaczenie, bo dotyczy zarówno
producentów europejskich, jak i tych z innych części Świata. Nie wiadomo za co i
kogo winić, bo producenci zbóż i rzepaku spoglądają optymistycznie, ponieważ
ceny zbytu zapowiadają się bardzo obiecująco, zapotrzebowanie z roku na rok
według wszelkich raportów ma rosnąć.
głowia świń w Polsce pokazuje najniższy
ich stan od lat 60-tych ubiegłego wieku. Tak, mamy obecnie w Polsce mniej
niż 1,2 mln loch, a jeżeli dalej utrzymamy
takie tempo spadkowe, to po kolejnych
dwóch latach będziemy ich mieli mniej
niż 1 mln. No i co z tego, stwierdzi ktoś
inny, jak się nie opłaca to kto będzie dokładał do tej produkcji.
Największym winowajcą tej sytuacji, jak
już stwierdziliśmy są ceny zbóż. W jednym z raportów analizujących tą sytu-
Wartość postępu genetycznego w PIC.
Ludzkość się rozrasta i pomimo kryzysu finansowego wydaje coraz więcej na
żywność. Dodatkowo wykorzystanie rolnictwa do produkcji energii odnawialnej
winduje zapotrzebowanie na etanol, oleje i biomasę.
Tylko jak w tej nowej sytuacji mają się
odnaleźć producenci drobiu, wieprzowiny, jaj. Wymagania w stosunku do producentów z roku na rok coraz większe:
utrzymuj maciory grupowo, wymień klatki
dla niosek na większe, mączek stosować
nie wolno, zbuduj płytę i zbiornik, zapłać
za świadectwo, itd., itd. itd.
Na pewno najbliższy czas nie będzie dla
tej gałęzi rolnictwa czasem łatwym, na
pewno spora grupa producentów podejmie decyzję o zmniejszeniu lub zaprzestaniu produkcji. Ta sytuacja już ma miejsce, bo przecież tegoroczne badanie po-
W NUMERZE:
Ponownie z wizytą u Państwa Modzelewskich ...
str 3
Kwartalnik
ację, autor stwierdził że o ile w przeszłości pasza stanowiła 50-55% kosztów wyprodukowania kg żywca, to ostatnio jej
udział wzrósł do 65-70%. Daje to wzrost
kosztów wytworzenia kilograma wieprzowiny o około 0,7 PLN/kg, i to na przestrzeni niespełna roku. Nie widać także
przesłanek do zmiany sytuacji na rynku
zbóż, przynajmniej w najbliższym sezonie. Dostawy pszenicy do portów kontraktowane na żniwa, osiągają ceny
800 zł/ tonę, rzepak wszyscy szacują na
2.000 zł tonę. Nie można więc liczyć na
zmianę sytuacji, co najwyżej na drobne
korekty w cenach pasz.
Co w takim razie może zaproponować
dostawca zwierząt hodowlanych dla producenta borykającego się z tak trudną sytuacja rynkową. W PIC postęp hodowlany od wielu lat był ukierunkowa-
ny na zmniejszenie kosztów produkcji,
wysokiej jakości wieprzowiny. Wartość
tego postępu jest corocznie szacowana i od lat wynosi około 5 PLN. Oznacza
to, że corocznie producenci wykorzystujący świnie PIC mogą wytworzyć swoje
tuczniki o około 5 PLN taniej. Wartość ta
systematycznie rośnie i zakładamy, że w
roku 2015 osiągnie 15 PLN na tucznika.
Lepsze wykorzystanie paszy przez zwierzęta PIC ma też swój udział w liczbach.
Coroczny postęp w poszczególnych liniach PIC wynosi od 0,01 do 0,02 kg na
rok. Co przy obecnych warunkach rynkowych wynosi od 1,5 do 2,5 PLN na tucznika. Już wkrótce będziemy w stanie zaoferować naszym klientom wskaźnik wykorzystania paszy przez każdego knura
PIC.
Reasumując, trudna sytuacja rynkowa pozostanie niezmienna przynajmniej
w najbliższym roku. Co stanie się później, też chyba nie trudno przewidzieć,
rynek opuszczą producenci, którzy nie
będą w stanie sprostać jego dzisiejszym
wyzwaniom. W związku z tym zmniejszy się produkcja wieprzowiny, a tym samym zmniejszy się jej podaż. A wydaje
się, że popyt na mięso wieprzowe spadać w skali światowej nie będzie. Ostatecznie ta sytuacja doprowadzi do wzrostu cen wieprzowiny i tak kółko znowu się
zakręci. Niestety zostaną w tym kółku tylko Ci, którzy będą w stanie sprostać dzisiejszym wyzwaniom rynkowym, czego
Państwu życzę.
Andrzej Łukijańczuk
Aktualności/ Analiza
Wprowadzanie zwierząt do fermy zakażonej rynku...
str 11
Mhp...
str 9
100% PIC w PIC...
str 5
-1-
Nr 11/2011
PIC426 Dominator
WYPEŁNIJ ANKIETĘ !
NAGRODY CZEKAJĄ !
WYŚLIJ WYPEŁNIONĄ ANKIETĘ
WRAZ Z KUPONEM KONKURSOWYM
NA ADRES BIURA PIC POLSKA Sp. z o.o. ul. Wazów 8a, 01-986 Warszawa,
A WEŹMIESZ UDZIAŁ W LOSOWANIU
NAGRÓD O ŁĄCZNEJ WARTOŚCI
3 9. 0 0 0 zł
1 NAGRODA
KNUR INSEMINACYJNY PIC337 (wartość 12.000 zł)
2 NAGRODA
KNUR INSEMINACYJNY PIC426 (wartość 8.000 zł)
3 NAGRODA
KNUR INSEMINACYJNY PIC410 (wartość 6.000 zł)
10 NAGRÓD POCIESZENIA
10 PORCJI NASIENIA GP (do wyboru) (wartość 13.000 zł)
Losowanie nagród odbędzie się podczas najbliższego Forum PIC !
Kwartalnik
-2-
Nr 11/2011
NASI KLIENCI
PONOWNIE Z WIZYTĄ U
PAŃSTWA MODZELEWSKICH ...
Minął ponad rok od momentu, kiedy to
po raz ostatni opisywaliśmy osiągnięcia Państwa Modzelewskich przy wykorzystaniu materiału hodowlanego PIC.
Trzeba dodać, że rok bardzo nietypowy,
szczególnie trudny dla producentów trzody chlewnej.
Pomimo wszelkich trudności produkcja stada w miejscowości Jarnuty trwa.
Jej utrzymanie wymaga jednak od hodowców wyjątkowej dbałości o redukcję
kosztów paszowych, obsługowych i innych bezpośrednio lub pośrednio związanych z produkcją. Nie zwalnia to także hodowcy od utrzymania wyników produkcyjnych na najwyższym poziomie.
To jeden z podstawowych czynników w
koszcie produkcji. To czynnik, na który
bezpośredni wpływ ma sam hodowca.
Kolejnym sposobem utrzymania wysokiej sprzedaży jest nieustanna poprawa
jakości sprzedawanego produktu, jakim
w przypadku Państwa Modzelewskich są
prosięta.
Stado liczy nadal ok.200 loch. Podstawową lochą jest Camborough24, kilka mie-
Na zdjęciu: Państwo Joanna i Andrzej Modzelewscy
ne jest na poziomie 40%, choć twardość,
wytrzymałość i długość użytkowania posiadanych loch teoretycznie pozwoliłaby
Własna loszka remontowa
to koszt o 200 zł niższy
sięcy temu zakupiono także loszki Camborough46. Pomimo niskiej rentowności,
okresowej bezradności w planowaniu
sprzedaży, stado loch ciągle remontowa-
na ograniczenie poziomu remontu. Cieszy jednak fakt, iż Pan Andrzej doskonale rozumie konieczność wprowadzania
odpowiedniej liczby loszek celem uzy-
Zdaniem Pana Andrzeja, przy sprzedaży prosiąt bardzo istotne są ilości wysokiej jakości prosiąt w grupach, odpowiedni remont pozwala na utrzymanie tej produkcji i współpracę ze stałymi odbiorcami. Odbiorcy prosiąt chwalą wyrównanie
prosiąt w poszczególych grupach przygotowywanych do sprzedaży. Uzyskiwane jest to przede wszystkim dzięki jednorodności pochodzenia materiału hodowlanego, zarówno po stronie używanych knurów jak i loszek. Możemy śmiało potwierdzić, że sprzedawane prosięta w 100% produkowane są w oparciu o
program hodowlany PIC.
Znaczna większość remontowych loszek pochodzi nadal z własnej produkcji. To bardzo ważne z powodu kosztu wprowadzanej loszki do stada. Nawet pomimo znaczącego wzrostu głównego kosztu produkcji loszek remontowych we własnym zakresie, czyli paszy,
nadal koszt takiej loszki jest niższy o co
najmniej 200zł od loszki pochodzącej z
zakupu. Pozwala to Panu Andrzejowi na
zaoszczędzenie ok.16.000zł rocznie. Ta
metoda pozyskiwania loszek do remontu stada eliminuje także koszty związane z przeprowadzeniem izolacji i aklimatyzacji zakupionych loszek oraz przeprowadzania laboratoryjnych badań monitoringowych sprawdzających status zdrowotny wprowadzanych zwierząt. Dzię-
Na zdjęciu: Sektor odchowu prosiąt.
Kwartalnik
skania optymalnej struktury wiekowej
stada loch. Remont stada to także nieustanne wprowadzanie zwierząt z wyższym potencjałem genetycznym.
-3-
Nr 11/2011
Na zdjęciu: Sektor loch luźnych-prośnych.
ki temu udaje się zachować wysoki status zdrowotny stada, co znacznie ułatwia
sprzedaż prosiąt do tuczu. Prosięta cieszą się dużym uznaniem wśród odbiorców także z powodu niskiego zużycia paszy, bardzo małej śmiertelności i wybitnej mięsności. Pan Andrzej zdaje sobie
sprawę z bardzo wysokiej świadomości i
trzeby wyceny AutoFom. W porównaniu
z potomstwem jego poprzednika, tuczniki po knurze PIC426 będą znacznie dłuższe oraz będą rosły znacznie szybciej.
W poprzednim artykule wspominaliśmy,
że możliwość uzyskiwania bardzo dobrych wyników produkcyjnych na fermie
Średnia ilość paszy na lochę
wyniosła 1180 kg
poziomu wiedzy odbiorców prosiąt. Dziś
miernikiem jakości prosiąt nie jest już tylko mięsność sprzedawanego tucznika.
Bardzo ważne są także wskaźniki wykorzystania paszy i tempo przyrostu.
Zdaniem Państwa Modzelewskich loszki z własnej produkcji mają dużo więcej zalet. Z obserwacji właścicieli fermy
wynika, że takie loszki łatwiej wchodzą
w ruję, ruja jest bardzo wyraźna, co pozwala na zwiększenie skuteczności krycia młodych loszek. Loszki inseminowane są w wieku ok. 230 dni przy masie ciała nie niższej niż 130kg.
Do reprodukcji loszek wykorzystywane
jest nasienie knurów GP1010 i GP1020,
pochodzące ze stacji knurów PIC w Skotnikach. Inseminacja całego stada loch w
kierunku produkcji towarowej odbywa się
także nasieniem ze stacji knurów PIC
w Skotnikach. Dotychczas wykorzystuje się głównie knury PIC410 i PIC408. Z
pewnością duże zainteresowanie Pana
Andrzeja jak i klientów na prosięta wzbudza nowy knur PIC426. To wspaniały
knur, którego potomstwo z pewnością
spełni oczekiwania odbiorców prosiąt.
Potomstwo tych knurów będzie uzyskiwało wybitną mięsność oraz oczekiwaną przez odbiorców konformację tuszy.
PIC426 jest bezstresowym knurem (NN)
o wybitnej budowie stworzonej na po-
Kwartalnik
istnieje dzięki samodzielnej pracy i własnemu zaangażowaniu właścicieli. W
dalszym ciągu wszelkie czynności dotyczące przede wszystkim rozrodu wyko-
nywane są przez Pana Andrzeja. Sam
właściciel podkreśla jednak, że większość loch prosi się sama i nie wymaga
żadnej interwencji. Często używane jest
w rozmowie określenie „bezobsługowych
loch”. Jedynie do prac porządkowych na
fermie Państwo Modzelewscy zatrudniają jednego pracownika.
W ubiegłym roku odsadzono średnio
12,5 prosiąt/miot, co daje 29,38 prosiąt
odsadzonych/lochę/rok. Średnia masa
urodzeniowa prosiąt wyniosła 1,54kg;
masa prosiąt odsadzonych w 27 dniu
to 8,5kg . Ze względu na wysokie koszty żywienia bardzo istotnym jest wskaźnik zużycia paszy przez lochy. Średnia
ilość paszy wyniosła 1180kg/lochę/rok,
co w przeliczeniu daje ok. 40kg paszy
dla macior (z uwzględnieniem paszy dla
loch luźnych i karmiących) na odsadzone prosię.
Z pełną świadomością możemy pogratulować Państwu Modzelewskim uzyskiwanych wyników. Stanowią one podstawę i motywację do dalszej intensywnej
pracy nad poprawianiem rezultatów. Dla
PIC to także wielka satysfakcja z posiadania w gronie klientów osób umiejących
sprawnie wykorzystywać bardzo wysoki
potencjał hodowlany dostarczanego materiału genetycznego, co z pewnością
daje wymierne korzyści ekonomiczne
hodowcy. Na przykładzie gospodarstwa
Państwa Modzelewskich widać jednak,
że przy własnym zaangażowaniu bardzo
dobre wyniki produkcyjne i ekonomiczne
są możliwe do uzyskania i stanowią podstawę do zapewnienia stabilnego funkcjonowania gospodarstwa.
Krzysztof Fil
Specjalista d/s programów hodowlanych
PIC Polska
Na zdjęciu: Sektor porodowy.
-4-
Nr 11/2011
TECHNOLOGIE
100% PIC W PIC
Od wielu lat hodowcy zadają sobie pytanie, czy lepsza jest mięsność, czy tempo przyrostu? Czy jakość mięsa ma jakieś znaczenie? Jednocześnie zakłady
mięsne pragną zdobyć mięsną i dobrze
skonformowaną tuszę o jak najwyższej
wydajności …, ale czy ważniejsza jest jakość mięsa, czy jego ilość? Czy można
mieć i to i to? Może jednak tak naprawdę
nalenie ważnych ekonomicznie i produkcyjnie cech tuczników.”
Jeszcze tak niedawno spotykaliśmy się
ze świniami typu smalcowego, czy słoninowego (kto o nich jeszcze pamięta?), a
dziś mówimy o unifikacji produktu, jakości mięsa (pH, kolor, wyciek itd.). Mięsność, dotychczasowy numer jeden, co-
Tucznik ma 50% genów matki
i 50% genów ojca
liczy się plenność na fermie i wykorzystanie paszy? Końcowe pytanie nasuwa się
samo – czy jest na rynku dostępna idealna świnia spełniająca zarówno oczekiwania hodowców, zakładów mięsnych
jak i klientów sklepów?
Przodkami świni domowej są trzy odmiany dzika, od czasu ich udomowienia (ok.
7 tysięcy lat temu) przeszliśmy długą drogę doskonaląc cechy użytkowe, których
rzesze ówczesnych hodowców uważało
za te najbardziej pożądane. Tak naprawdę spojrzenie hodowlane pozostaje niezmienne od lat, już w XVIII wieku Robert
Bakewell brytyjski hodowca rasy Small
White widział to tak:
“… cala sztuka … polega na doborze
najlepszych samców do krycia najlepszych samic…”
Robert Bakewell (1725 – 1795), w “Listy
wybrane”.
My natomiast rozszerzyliśmy jego wizję
o aspekt ekonomiczny, łącząc w jednym
oczekiwania zakładów mięsnych oraz
wydajność w gospodarstwie hodowcy.
Planując nasze nowe linie i krzyżówki
pragniemy …
„Obniżać koszt produkcji wysokiej jakości, chudego mięsa poprzez dosko-
Kwartalnik
raz bardziej odchodzi na dalszy plan bo
przez ostatnie 40 lat przeszliśmy długą
drogę. Trudno uwierzyć, że w tym czasie hodowcy uzyskali poprawę wydajności równą 5250 zł/lochę/rok, przy równoczesnym ograniczeniu kosztów paszy na
poziomie 3000 zł/lochę rok.
Długo można dywagować na temat za i
przeciw analizowanych cech, jednak nas
wszystkich interesuje przede wszystkim
efekt, czyli rezultaty osiągane przez nasze zwierzęta w środowisku, które posiadamy (ferma, status zdrowotny, itp.). Co
na nie wpływa?
Jakość Tucznika = (50% genów po
knurze + 50% genów po losze) + efekt
środowiska
Niestety klienci nie ułatwiają nam życia,
bo prawie każdy ma inne oczekiwania i
cele. Jednak w tym już nasza głowa by
efekt końcowy zadowolił każdego: tego
produkującego lekkiego tucznika i tego
celującego w wysokie wagi … tego skupiającego się na ilości ale także tych ceniących sobie jakość …
PIC od wielu lat utrzymuje wiele linii hodowlanych zarówno żeńskich jak i męskich. Wszystkie posiadają swoją specyfikę:
-5-
- cechy żeńskie: plenność, liczba prosiąt
odsadzonych i ich masa urodzeniowa.
- cechy męskie: mięsność, tempo przyrostu.
Jednak nie zapominajmy, że wiele cech
musimy rozwijać po obu stronach równocześnie bo tucznik, podobnie jak my,
ma 50% genów pochodzących od mamy
i 50% od ojca. Odpowiednio dobrana locha i knur dopełniają się jak dwie połowy
jabłka – składając się na wartość, którą
można określić i której można oczekiwać
od naszych produktów …
Głównym kosztem ogólnoprodukcyjnym
jest pasza i tempo przyrostu, więc ich poprawa jest głównym zyskiem każdego
dobrego programu hodowlanego, zarówno męskiego i żeńskiego! Policzyłem kiedyś jaki procentowy udział w zysku wypracowanym przez lochę na rok ma pasza i przyrost. Dla jednych wartość ta jest
oczywista, ale dla innych bywa ona zaskoczeniem bo stanowi prawie 60%.
Jak widać 60% zysku lub straty wynika
„tylko” z faktu, że świnie szybciej rosną
i mniej jedzą na kilogram przyrostu. Dla
PIC wykorzystanie paszy i tempo przyrostu, a co za tym idzie apetyt, jest sposobem na uzyskanie wyznaczonego celu
uwzględnianego zarówno w przypadku
linii żeńskich jak i męskich. Pragnę podkreślić, że my nie tylko mówimy o wykorzystaniu paszy, ale także mierzymy ją
oraz aspekty jej pobierania we wszystkich Centrach Genetycznych! Apetyt to
nie tylko ilość pobranej paszy w jednostce czasu ale również częstotliwość i objętość jej pobrania. Podczas testu interesuje nas jak często zwierzę podchodzi
do automatu, ile je i jak długo przy nim
pozostaje …
Nasze decyzje hodowlane podjęte wiele lat temu wynikają z wnikliwej obserwacji ekonomiki produkcji trzody chlewnej i
przewidywań długoterminowych kosztów
i uzyskiwanych profitów. Niestety nie możemy się spodziewać wzrostu zysków ze
sprzedaży gotowego produktu, a koszty
paszy jakie są, każdy widzi – ich udział w
strukturze kosztów rośnie z roku na rok.
Więc gdzie szukać zarobku?
My niezmiennie twierdzimy, że obniża-
Nr 11/2011
niu kosztów produkcji powinna towarzyszyć poprawa wykorzystania paszy oraz
zwiększanie tempa przyrostu, który daje
możliwość systematycznego podnosze-
się to dla nas wszystkich oczywiste, choć
większość firm konkurencyjnych kończy
test w wadze 100 kg. nie uzyskując pełnej wiedzy i obrazu produktu w wyższych
PIC testuje knury w
wagach 130-140 kg Wagi Żywej.
nia wagi ubojowej przy stałym okresie tuczowym (czyli stałych kosztach stałych/
tucznika).
Poprawa wykorzystania paszy tylko o
0,1kg w tuczu (25-115kg) to ponad 10zł
oszczędności na każdego sprzedanego tucznika, czyli ok. 250zł na każdą lochę w stadzie… czy warto? Ja myślę, że
tak… zwłaszcza, że w Polsce mamy w
tej kwestii sporo do nadrobienia. Średnie wykorzystanie paszy u polskich hodowców to ok. 3,3 kg, a z doświadczenia
wiem, że osiągalne jest zejście do poziomu 3 kg – czyli mówimy tu o ok. 0,3kg/
kg przyrostu = ok. 30zł/tucznika! Pamiętajmy jednak, że osiągnięcie wartości na
poziomie 2,6-2,8 kg też jest możliwe!
Wykorzystanie paszy to bardzo dobry
i często używany indykator, jednak nie
mówi nam nic o tym co na końcu przynosi zysk – czyli o tuczniku. Dlatego ja
wolę wykorzystywać inną wartość łączącą ilość zużytej paszy i śmiertelność z
wydajnością tucznika w rzeźni. Mówię
tu o kg mięsa wyprodukowanych z jednej tony paszy… Wartość ta jest znacznie bliższa rzeczywistej ekonomice produkcji, niż suchy współczynnik wykorzystania paszy i pokazuje pełną wydajność
o którą chodzi w programie PIC.
Potrzeby jutra musimy spełniać już
dziś.
Określając przyszłe cele hodowlane, a
co za tym idzie jakość przyszłego produktu musimy je przewidywać na co najmniej klika, kilkanaście lat wcześniej…
jak widać już teraz musimy poznać Państwa oczekiwania jak również oczekiwania Waszych odbiorców, by w latach
2015-2020 dostarczyć pożądany produkt. Zróżnicowanie rynku europejskiego, różne specyfikacje jakościowe, systemy oceny, a do tego różne wagi ubojowe nie ułatwiają prac hodowlanych. Dlatego oprócz szerokiej gamy linii hodowlanych musimy dostosować formę ich rozwoju i testowania do realiów rynków. Już
dzisiaj nie jest wielką sztuką wyprodukowanie dobrej jakości tuszy o wadze 75 kg
WBC, natomiast tusze 85-100 kg WBC
są nadal dla hodowców wyzwaniem.
Równocześnie wiemy, że coraz więcej
zakładów mięsnych obniżając jednostkowe koszty ubojowe wolałoby widzieć na
hakach większe tusze.
wagach.
PIC będąc liderem rynku amerykańskiego wytrwale pracuje by dostarczyć produkt spełniający oczekiwania określone
przez „Pork Bard” w USA i będący ekonomiczną ikoną dla przemysłu - nazywaną roboczo SYMBOL III. Już od wielu lat wychodzimy naprzeciw jego oczekiwaniom, czego owocem jest syntetyczny
knur PIC337 szybko rosnący i osiągający
wspaniałe wyniki ilościowe i jakościowe,
nawet na wysokich wagach (90-100 kg.
WBC). Już dzisiaj wiele jego parametrów
spełnia rygorystyczne założenia Symbolu III, jak np. pH polędwicy i szynki. Co
świadczy o najwyższej jakości produkowanego mięsa.
Ogrom wyzwań jakie niesie rynek wymaga od nas szerokiej gamy produktów,
z których czerpiemy. Jako jedyna firma
na świecie posiadamy 14 różnych czystych linii hodowlanych, które wraz z dokładną wiedzą o nich i specyficznymi indexami pozwalają tworzyć unikalne produkty odpowiadające oczekiwaniom różnych rynków i różnych klientów. Dobrym
tego przykładem jest wprowadzenie na
polski rynek nowego knura PIC426, który mamy nadzieję zaspokoi z nawiązką
oczekiwania producentów w tych trudnych warunkach rynkowych, a jego potomstwo będzie cieszyło zarówno oko jak
i kieszeń. Jeżeli chcesz dowiedzieć się
więcej odwiedź - www.pic426.pl
Najwyższa jakość dostępna na wyciągnięcie ręki.
Baza klientów PIC na świecie (35 krajów) liczy ponad 5.000.000 loch produkujących rokrocznie ponad 120.000.000
najwyższej jakości tuczników z czego
w Polsce ponad 1.300.000 . Bogate
doświadczania zdobyte na różnych rynkach owocują bogatą bazą danych testowych i monitoringowych. PIC Polska
bazuje nie tylko na danych z zewnątrz,
chcąc poznać specyfikę rynku lokalnego
przeprowadziliśmy w ostatnich latach 9
dokładnych testów rozbiorowych w wiodących zakładach mięsnych i byliśmy
także wielokrotnie oceniani przez polskie
instytuty i uniwersytety. Monitorując różne produkty PIC, jak również konkurencji, zebraliśmy ponad 170.000 danych na
temat wartości ubojowych tusz włączając
ich wagę, mięsność, grubość tłuszczu
grzbietowego, jak również wielkości oka
polędwicy.
PIC od lat współpracuje z licznymi zakładami mięsnymi, przetwórczymi i sieciami
supermarketów na całym świecie. Także w Polsce nasza wiedza wykorzystywana jest do tworzenia systemów zintegrowanych, hodowca-przetwórca. Ma to
na celu tworzenia zaplecza produkcyjnego pozwalającego zabezpieczyć najwyższej jakości produkt tak w zakładach jak
również na półkach supermarketów. W
ubiegłym roku nasze zwierzęta uzyskały
aprobatę jakościową systemu PQS (Pork
Quality System) i wszyscy nasi klienci
wykorzystujący w 100% naszą genetykę
mogą ubiegać się o wprowadzenie tego
programu na swoich fermach.
Przez ostatnie 17 lat wypracowaliśmy sobie w Polsce status profesjonalnego dostawcy i partnera, a nasz produkt finalny
często jest postrzegany jako wyznacznik
jakości. Wiemy, że wiele rozmów handlowych rozpoczyna się od pytania o dostawcę genetyki. Potwierdzenie współpracy z PIC otwiera szeroko drzwi wielu
zakładów mięsnych. Dlatego postanowiliśmy certyfikować naszych klientów tak
by sprzedając tucznika, czy warchlaki do
tuczu mogli potwierdzić, że w 100% wykorzystują program PIC! Mamy nadzieję, że takie potwierdzenie pochodzenia
ułatwi Państwu zawieranie korzystnych
umów i rozwieje wątpliwości potencjalnych kontrahentów …
Arkadiusz Wasiczek
Kontroler Jakości Produktu
PIC Polska
Dlatego chcąc dogłębnie poznać charakterystyki przyrostów, wykorzystania paszy i jakości tuszy, PIC w swych centrach
hodowlanych testuje swoje knury do wysokich wagach 130-140 kg. WŻ. Wydaje
Kwartalnik
-6-
Nr 11/2011
Kwartalnik
- 7 --
Nr 11/2011
6. Jakiej genetyki używam na swoim gospodarstwie?
Lochy: ...............
Knury: ...............
5. Moje stado:
Lochy ............... szt.
Odsadzam ............... szt. prosiąt/lochę/rok
Produkuję ........... szt. tuczników w średniej wadze
……… kg (waga żywa)
Osiągam średnią mięsność ............... %
Średni wiek tucznika ............... dni
4. Czy jesteś gotowy na wprowadzenie obowiązkowego utrzymania loch w kolcach grupowych?
TAK
NIE
3. W najbliższym czasie planuję:
Przetrwać
Powiększenie gospodarstwa w perspektywie:
Pół roku, Roku,
2-3 lat
Likwidację stada loch,
Tylko produkcja tucznika,
Inne ...............
2. Produkuję:
Mam cykl zamknięty
Produkuję prosięta
Kupuję prosięta
Nie jestem hodowcą
1. Czy jesteś klientem PIC?
TAK
NIE
Zamierzam być
Nie, nie zamierzam
GOSPODARSTWO I PLANY
12. Jakie ceny płacisz za:
Knura inseminacyjnego? ............... zł. Uważam,
że dobry knur powinien kosztować ...............…zł
Knura do krycia naturalnego? ............... zł.
Uważam, że taki knur powinien kosztować ........zł
Loszkę hodowlaną? ............... zł. Uważam, że
loszka powinna kosztować ……….. zł
11. Kupując materiał hodowlany zwracam uwagę
na (zaznacz dwie cechy):
Cenę
Jakość
Status zdrowotny
Serwis techniczny i kontakt z dostawcą
10. Pozyskiwanie Nasienia:
Planuję pozostać przy dotychczasowym modelu
Planuję rozpocząć pozyskiwanie na fermie
Planuję produkcję opartą o nasienie z zakupu
9. Jeżeli kupujesz to Twoimi dostawcami są:
SHiUZ/SUL ............... (jaki?)
Stacja PIC Skotniki
Autoryzowana Stacja PIC WetRol
Insefarm Sp. z o.o.
CPN Maxygen
CPN Penarlan
Inny ............... (jaki?)
8. Nasienie pozyskuję od:
Własnych knurów
Kupuję
7. Kupuję prosięta od:
Sprawdzonych dostawców krajowych
Import z Danii, Holandii, ...............
Tucz kontraktowy
Inny ...............
WYPEŁNIJ ANKIETĘ , WYGRAJ NAGORDĘ
15. Jakie są podstawowe czynniki brakowania
loch na Twoim gospodarstwie?
Wiek
Waga
Nogi
Słabe wyniki
Inne……………….(jakie?)
14. Czy masz problem ze śmiertelnością loch?
TAK
NIE
Jak myślicie ile średnio kosztuje Was padła locha?
………… zł
13. Jakie parametry produkcyjne są przez ciebie
mierzone?
Liczba prosiąt żywo urodzonych
Liczby prosiąt odsadzonych
Liczby prosiąt odsadzonych/lochę/rok
Liczby tuczników sprzedanych lochę/rok
Kosztów wyprodukowania 1 kg tucznika
(1kg WBC?)
Wiek tucznika
Wykorzystanie paszy
Wartość współczynnika wyproszeń
Śmiertelność loch
PRODUKCJA I EKONOMIKA PRODUKCJI
Porcję nasienia? ……….. zł Uważam, że porcja
powinna kosztować …………zł
imię ..........................................................
nazwisko .................................................
adres ...................................................................................
telefon ................................ email ......................................
Wyrażam zgodę na przetwarzanie moich danych osobowych zgodnie z
Ustawą o ochronie danych osobowych z dn. 29.08.1007 r. Dz. U. 133 poz. 883 podpis ................
WYPEŁNIJ ANKIETĘ, WYGRAJ NAGRODĘ
KUPON KONKURSOWY
Kwartalnik
-8-
Nr 11/2011
20. Idealna Loszka hodowlana (podaj rzeczywiste
wartości lub przedział)
Liczba prosiąt żywo urodzonych
Liczba prosiąt odsadzonych
Liczba tuczników wyprodukowanych lochę/rok
Liczba sutków
Mięsność
Tempo przyrostu
Śmiertelność loch
Remont stada
19. Remontując swoje stado wolisz:
Loszki z zakupu za gotówkę
Własna produkcja loszek w oparciu o loszki
prarodzicielskie GP (Program CHM)
Własna produkcja loszek w oparciu o zakup
nasienia knurów GP (Abonament)
Remontuję stado z tucznika
18. Kiedy kupujesz loszkę lub knura, jakie czynniki decydują o zakupie materiału hodowlanego?
Pora roku
Sytuacja rynkowa
Cena materiału hodowlanego
Cena Żywca
17. Co jest wyznacznkiem Twojej produkcji?
Opłacalność
Sąsiedzi
Środowiskowe wymagania
Jakość tucznika
Inne ......……....
16. Sprzedaż tucznika (niepotrzebne skreślić)
Sprzedaję: na WBC, na wagę żywą, na oko
Kontraktuję sprzedaż tucznika
TAK
NIE
Sprzedaję: do dużego zakładu mięsnego,
lokalnej ubojni,
na skupie, bardzo różnie
23. Idealny Warchlak
Wygląd
Waga
Kolor
Genetyka
Inne .................……………
22. Idealny Tucznik (podaj rzeczywiste wartości
lub przedział)
Waga
Mięsność
Wiek podczas sprzedaży
Wykorzystanie paszy
Budowa
Jakość mięsa
Genetyka
Śmiertelność
Inne ...............……………..
21. Idealny Knur hodowlany (podaj rzeczywiste
wartości lub przedział)
Budowa
Długość
Wysokość
Mięsność
Wykorzystanie paszy
Oko polędwicy
Tłuszcz grzbietowy
Przyrost
Genetyka
Kolor
Inne cechy .......……………
Apetyt
Łatwość obsługi
Jakość nóg
Inne cechy .........................
WYPEŁNIJ ANKIETĘ, WYGRAJ NAGRODĘ
KUPON KONKURSOWY
28. Na jakie tematy chciałbyś mieć możliwość porozmawiać z fachowcami i jakie tematy musimy
poruszyć na najbliższym spotkaniu?
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
…………………………………………….
29. Czy wystawy - pokazy żywych zwierząt hodowlanych ułatwiają decyzję o ich zakupie?
TAK
NIE
27. Czy chciałbyś abyśmy nadal organizowali
spotkania rolników - FORUM PIC? TAK NIE
25. Jakie tematy najbardziej Cię interesują i
chciałbyś, aby pojawiały się w gazetce PIC?
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………………………
……………………………………………..
26. Czy chciałbyś otrzymywać INFORMATOR PIC
oraz informacje o produktach i promocjach w formie elektronicznej?
Twój email: ..............................@................................
24. Czy znajdujesz coś interesującego dla Ciebie
w INFORMATORZE PIC?
TAK
NIE
REKLAMA i SPOTKANIA organizowane przez PIC
WYPEŁNIJ ANKIETĘ , WYGRAJ NAGORDĘ
ZDROWIE
DLACZEGO KORZYSTNIEJ JEST
WPROWADZAĆ DO FERMY ZAKAŻONEJ Mhp
ZWIERZĘTA HODOWLANE ZE
STADA DODATNIEGO
DLA INNEGO PATOGENU...
Mycoplasma hyopneumoniae (Mhp) jest
czynnikiem etiologicznym enzootycznego zapalenia płuc (Mykoplazmowego zapalenia płuc), obserwowanego szczególnie u prosiąt w końcowej fazie odchowu, z charakterystycznym suchym kaszlem, ciężkim oddechem oraz z typowymi
zmianami patologicznymi w płucach.
Rozprzestrzenianie się zakażenia Mhp
w fermie odbywa się najczęściej na drodze locha – prosię, które następnie staje się źródłem zakażenia dla innych świń
w grupie, zwłaszcza w momencie odsadzania. Na poziom infekcji oraz dynamikę choroby w stadzie ma wpływ szereg
różnych czynników, w tym: system chowu, technologia produkcji, sposób zarządzania fermą, warunki środowiskowe,
zagęszczenie.
Wraz z coraz powszechniejszym stosowaniem w praktyce systemu odsadzania wg zasady „wszystko pełne – wszystko puste” uzyskano wyraźną poprawę w
tym zakresie, niekiedy włącznie z całkowitą eliminacją klinicznej formy choroby z
wielu populacji świń. Dodatkowo zapewniając zwierzętom dobre warunki środowiskowe oraz bytowe jest możliwość stabilizacji fermy w zakresie występowania
objawów klinicznych mykoplazmowego
zapalenia płuc. Efektem tego jest brak
kaszlu oraz nie obserwuje się pogorszenia wskaźników produkcyjnych fermy, w
tym obniżenia przyrostów i zwiększenia
zużycia paszy. Coraz powszechniejsze
stosowanie w praktyce weterynaryjnej
szczepionek przeciwko mykoplazmowemu zapaleniu płuc dowodzi ich skuteczności w kontrolowaniu tej choroby, co w
konsekwencji przekłada się na wyższą
rentowność fermy.
Zakażenia przetrwałe Mycoplasma hyopneumoniae
Jednym z głównych problemów w zwalczaniu zakażenia Mhp jest ograniczona możliwość obniżenia poziomu infekcji w sektorze/fermie loch. Jedną z ważniejszych przyczyn tego stanu rzeczy jest
wprowadzanie do remontu stada loszek
całkowicie ujemnych, pochodzących ze
stad wolnych od Mhp, które przed włączeniem do nowej fermy nie zostały właściwie zaaklimatyzowane. Jest to najczęściej wynikiem braku oddzielnych pomieszczeń do przeprowadzenia adaptacji nowo zakupionych świń do miejscowej flory bakteryjnej i/lub wirusowej, co
w konsekwencji doprowadza do obniże-
Kwartalnik
nia poziomu immunologicznego danej
populacji świń, w tym w aspekcie Mhp.
W takich okolicznościach wrażliwe loszki zakażają się po raz pierwszy zarazkiem Mycoplasma hyopneumoniae dopiero po ich wprowadzeniu do stada zakupującego materiał hodowlany. Jakie
zatem mogą być konsekwencje takiego
stanu rzeczy? Wykazano, że nowo zakażone loszki mogą być nosicielami zarazków Mhp w drogach oddechowych nawet
przez okres 3 - 4 miesięcy, stając się tym
samym rezerwuarem i wektorem zakażenia dla innych wrażliwych, w danym momencie, świń w obiekcie. Ten wyjątkowo
długi okres nosicielstwa i siewstwa (nietypowy dla innych infekcji bakteryjnych)
może być wyjaśnieniem, dlaczego populacja loch pozostaje miejscem stałego
krążenia Mhp.
Konieczność aklimatyzacji loszek wrażliwych przed ich wprowadzeniem do stada
zakażonego Mhp
W celu uzyskania maksymalnego potencjału genetycznego zakupionych loszek
hodowlanych, pochodzących ze stada
wolnego od Mhp należy je odpowiednio zaaklimatyzować do warunków fermy, w której enzootycznie (stale) stwierdza się występowanie mykoplazmowego zapalenia płuc. W tym celu zwierzęta po odbyciu kwarantanny powinny być
zaszczepione przeciwko Mhp. Warto w
tym miejscu podkreślić, że proces aklimatyzacji powinien być przeprowadzony w oddzielnym, dobrze izolowanym
żyć, że proces przygotowania loszek do
wstawienia do stada musi trwać min. 5
tygodni, zakładając, że I szczepienie będzie wykonane tuż po dostarczeniu świń
do klienta. Zwierzęta nie w pełni zaadoptowane do warunków zdrowotnych nowej fermy łatwiej ulegną zakażeniu, czego wynikiem bez wątpienia będzie gorsza kondycja, opóźnienie wystąpienia rui
lub jej całkowity brak. W skrajnych okolicznościach może dojść do przełamania
odporności, wystąpienia ciężkich objawów klinicznych mykoplazmowego zapalenia płuc, a w konsekwencji nawet zejścia śmiertelnego zwierzęcia.
Korzyści wprowadzania loszek dodatnich do stada zakażonego Mhp
Zwierzęta urodzone i odchowane w fermie zakażonej Mhp poddane są już od
samego początku odpowiedniemu procesowi profilaktyki, w tym immunoprofilaktyki mającej na celu ich zabezpieczenie przed negatywnym oddziaływaniem
zarazka na ogólną zdrowotność zwierząt, a w konsekwencji na dalszy odchów
oraz przyrosty masy ciała i zużycie paszy.
Niewątpliwie jedną z najbardziej efektywnych metod profilaktyki zakażeń Mhp
jest stosowanie szczepionek. Należy
podkreślić, że szczepionki przeciw Mhp
nie chronią przed zakażeniem, zmniejszają jedynie nasilenie objawów klinicznych oraz występowanie zmian patologicznych w płucach, co bardzo korzystnie uwidacznia się we wskaźnikach pro-
Wprowadzanie loszek dodatnich
dla Mhp do stada
z Mhp jest bezpieczne
pomieszczeniu, aby nie doszło do zakażenia nowo zakupionych świń jeszcze
przed wytworzeniem się odpowiedniego
poziomu odporności. Aby uzyskać wysoką odporność immunizacja powinna być
przeprowadzona dwukrotnie w odstępie
2-3 tygodni. Po drugim szczepieniu zwierzęta powinny być jeszcze izolowane
przez okres 2-3 tygodni, aby odporność
poszczepienna była jak najwyższa. Biorąc powyższe pod uwagę należy zauwa-9-
dukcyjnych stada (przyrosty, zużycie paszy). Szczepieniu w większości ferm
poddawane są prosięta w wieku od 2
do 5 tygodni życia. Powstaje, potwierdzana metodami laboratoryjnymi, odpowiedź immunologiczna (przeciwciała),
jednak tylko w niewielkim stopniu ograniczająca kolonizację zarazka na błonach śluzowych układu oddechowego.
W badaniach nad różnymi szczepionkami przeciw Mhp wykazano, że zakres od-
Nr 11/2011
powiedzi poszczepiennej wynosił od 30
do 100% immunizowanych świń. Stwierdzono także, że indukcja odpowiedzi poszczepiennej przebiega wolno, a przeciwciała wykrywane są dopiero około 3-5
tygodni po drugiej immunizacji. Wysoki
poziom odporności u świń utrzymuje się
nawet do 20-22 tygodni po zaszczepieniu. Dodatkowo kontakt świń immunizowanych z zarazkiem Mhp w środowisku
fermy enzootycznie zakażonej wywołuje
reakcję anamnestyczną, doprowadzając
w efekcie do wyższego wzrostu poziomu odporności w porównaniu do zwierząt, poddanych wyłącznie szczepieniu.
Loszki hodowlane, pochodzące z takiego
stada mogą być bezpiecznie, bez dodatkowej procedury aklimatyzacji, po odbyciu kwarantanny, włączone do stada zakażonego Mycoplasma hyopneumoniae.
W uzasadnionych przypadkach, gdy stado przyjmujące jest wyraźnie niestabilne wskazana jest dodatkowo jednokrotna immunizacja loszek przeciwko Mhp w
momencie wstawienia w celu uzyskania
maksymalnej odporności przeciwzakaźnej u nowo zakupionych świń.
Reasumując, należy podkreślić, że wprowadzanie loszek dodatnich dla Mhp do
fermy/gospodarstwa z mykoplazmowym
zapaleniem płuc jest bezpieczne. Wyraźną korzyścią takiego stanu rzeczy jest z
jednej strony skrócenie okresu adaptacji, z drugiej zaś większa gwarancja na
ich wyższą zdrowotność, a w ślad za tym
produkcyjność w warunkach stada z występującym enzootycznie mykoplazmowym zapaleniem płuc.
Lek. wet. Marek Paluch
Świebodzin
Zdrowa genetyka przynosi korzyści.
NIE
WCHODZIĆ
NO
ENTRY
Ferma Objęta
Programem
Ochrony Zdrowia
Health Control
Program
W ciągu ostatnich 12 miesięcy PIC Polska
w ramach kontroli zdrowia stad namnażających,
dla zwiększenia bezpieczeństwa swoich klientów,
sfinansowała badania laboratoryjne 15943 surowic, w kierunku
wielu ważnych chorób świń.
Jak Ty chronisz swoje stado?
A jak Ciebie chroni Twój dostawca?
Zdrowy zysk !
Kwartalnik
- 10 -
Nr 11/2011
AKTUALNOŚCI
* Knury PIC 426 dorastają w Kwakowie. Miło Nam poinformować,
że już pierwsze sztuki zostały dostarczone do klientów na teren nie
Polski. Nasienie knurów PIC426 można już zamawiać w stacjach
Knurów Skotniki i Wetrol.
* Zwierzęta PIC były prezentowane na wystawach w Sielinku, Starym Polu, Opolu, gdzie ich konformacja i fenotyp wzbudził ogromne zainteresowanie zwiedzających. Milo Nam, że mogliśmy zaprezentować je producentom w tak wielu regionach Polski.
ANALIZA RYNKU
Rozwój cen tusz wieprzowych w UE
* Ceny wieprzowiny pozostają na wyższym poziomie w
roku 2011 niż średnia wieloletnia i są aż o 12% wyższe w porównaniu do roku 2010.
* W pierwszym kwartale br. eksport nieprzetworzonego mięsa wieprzowego z Polski wyniósł 71 tys. t i był o 79 % wyższy, niż w tym
samym okresie przed rokiem. Największym odbiorcą tego towaru
jest Białoruś, a do pierwszej trójki awansowały również Węgry i
Włochy.
* W tym samym czasie import wieprzowiny obniżył się o 18 proc.
do 106 tys. ton.
* Pogłowie trzody chlewnej w marcu wyniosło zaledwie 13,1 mln szt. i było najniższe od 47 lat. Dane wskazują na
duże prawdopodobieństwo dalszej redukcji pogłowia w kolejnych miesiącach.
* W czerwcowym raporcie Strategie Grains nieznacznie obniżono prognozy całkowitych zbiorów zbóż w Polsce w sezonie 2011/2012 do 27,1 mln ton.
* W czerwcowym raporcie Strategie Grains prognozy zbiorów zbóż w sezonie 2011/2012 we EU zostały obniżone
wobec ostatniego raportu o 9 mln t do 275,7~mln~t (274,2~mln~t w sezonie 2010/2011).
Aby dokonać właściwego doboru produktów,
skontaktuj się z Przedstawicielem PIC:
Polska północno-zachodnia:
Piotr Paszkiel tel.: 0 606 838 020
E-mail: [email protected]
Polska zachodnia:
Bronisław Breninek tel. 0 606 838 023
E-mail: [email protected]
Nasienie można zamówić w Stacjach:
PP
BB
KF
AB
PSZ
Polska południowo-zachodnia:
Piotr Szeja tel.: 0 606 838 014
E-mail: [email protected]
Kwartalnik
PIC Skotniki tel.: 094 361 78 56
E-mail: [email protected]
WetRol tel.: 012 386 27 94; E-mail: [email protected]
Polska północno-wschodnia:
Krzysztof Fil tel. 0 606 838 015
E-mail: [email protected]
JB
Polska północna i centralna:
Adam Bieliński tel.: 0 606 838 018
E-mail: [email protected]
- 11 -
Polska południowo-wschodnia:
Jakub Baltaziak tel. 0 606 838 022
E-mail: [email protected]
Nr 11/2011
PEŁNY
PROGRAM
Producenci prosiąt
Mirosław Lusa
Niwna 9
96-200 Rawa Mazowiecka
woj.łódzkie
669 877 542
Paweł Nieśmiałek
Karlin, ul. Brzozowa 38
97-310 Moszczenica
woj.łódzkie
603 780 796
Rafał Teodorczyk
Boryszów 84
97-306 Grabica
woj.łódzkie
600 031 697
Andrzej Tarnowski
Cieślin 10
97-340 Rozprza
woj.łódzkie
603 677 793, 603 375 982
Grzegorz Góralski
Główina 26
09-414 Brudzeń Duży
woj mazowieckie
501 025 083
Marcin Miachałek
Bombalice 6
09-213 Gozdowo
woj mazowieckie
695 642 475
Tadeusz Dietrich
Owidz, ul. Parkowa 7
83-211 Jabłowo
woj pomorskie
515 324 971
Zachariasz Mirosław
Wenecja 1
14-300 Morąg
woj.warmińsko-mazurskie
603 990 560
[email protected]
Idziak Miłosława
Cebulki
13-124 Kozłowo
woj.warmińsko-mazurskie
089 626 70 18,
660 491 696
Modzelewski Andrzej
Jarnuty 18
18-402 Łomża
woj.podlaskie
696 462 827,
698 659 232
Biedrzycki Marek
Karwowo 7
18-520 Stawiski
woj.podlaskie
501 421 006
Matyjasek Zbigniew
Pieczonki 9
11-500 Giżycko
woj.warmińsko-mazurskie
504 172 201
GR Hubert Humięcki
ul Kościelna 8
06-316 Krzynowłoga Mała
woj.mazowieckie
608 357 348
Zglec Marek
Stare Kozłowo 5
07-206 Somianka
woj.mazowieckie
029 596 11 96
502 176 740
Andrzej Brzozowski
GR w Parcewie
17-100 Bielsk Podlaski
woj.podlaskie
085 730 07 57
[email protected]
Florkiewicz Eugeniusz
Brzozie 88
87-313 Brzozie
woj.kujawsko-pomorskie
056 493 53 87
AgroEko BP - Paterkowski Rafał
Machnów Stary 44
22-680 Lubycza
woj. lubelskie
691 492 256
Mirosław Zaborowski
Rynek 5, Grabowiec
27-353 Rzeczniów
woj. mazowieckie
515 568 582
Nowosad Mirosław i Agnieszka
Miętkie 19
22-530 Mircze
woj. lubelskie
084 651 02 63, 0 600 715 464
Grupa Producencka
„WIELOPOLANKA”
Wielopole 62
33-210 Olesno
Woj. małopolskie
664 089 580
[email protected]
INTER AGRI Janusz Wojtczak
ul. 1 Maja 6A
63-200 Jarocin
Woj. wielkopolskie
669 998 712
[email protected]
GR Jan Gul
Pisary 68,
27-530 Ożarów
woj. świętokrzyskie
601 325 957
GR Wiesław Rosiński
Godziszewo 33,
64-231 Belęcin
woj. wielkopolskie
068 384 44 71
Jan Puchała
Miłowice 30,
48-210 Biała
woj. opolskie
077 437 68 68
Wojciech Stanisław
ul. Młyńska 9,
43-518 Ligota
woj. śląskie
032 215 70 55
PEWNY
ZYSK
Kwartalnik
- 12 -
Nr 11/2011