„Stock Connect” krokiem w kierunku integracji rynku kapitalowego

„Stock Connect” krokiem w kierunku integracji rynku kapitalowego

„Stock Connect” krokiem w
kierunku integracji rynku
kapitalowego CHRL.
2015-11-22 01:55:15
2
Szanghaj i Hongkong to dwa największe centra finansowe i giełdowe współczesnych Chin. W nieodległej
przyszłości zwiększenie zakresu wymienialności i zakładane umiędzynarodowienie chińskiego yuana będzie
miało dodatkowy, znaczący wpływ na rozwój tych ośrodków.
Szanghaj i Hongkong to dwa największe centra finansowe i giełdowe współczesnych Chin. W nieodległej
przyszłości zwiększenie zakresu wymienialności i zakładane umiędzynarodowienie chińskiego yuana będzie
miało dodatkowy, znaczący wpływ na rozwój tych ośrodków. Tradycyjnie od szeregu lat rynek kapitałowy
Hongkongu był jednym z centrów światowej aktywności kapitałowej, natomiast giełda w Szanghaju,
funkcjonująca znacznie krócej, miała wymiar bardziej krajowy, lokalny. Mając na względzie rosnące znaczenie
Szanghaju w sektorze usług, w tym handlu i finansach, jak i konieczność utrzymania kluczowej pozycji
Hongkongu na światowym rynku kapitałowym, administracja ChRL podejmuje kolejne kroki dla wykorzystania i
wzmocnienia tego potencjału. W efekcie podjęta została decyzja o stworzeniu mechanizmu łączącego realizację
transakcji między giełdami z Hongkongu i Szanghaju (tzw. mechanizm Hong Kong/Shanghai Stock Connect).
Mechanizm ten, wprowadzony w życie w dniu 17 istopada 2014 roku, ma na celu zwiększenie wzajemnych
inwestycji, jak doskonalenie i konsolidację systemu finansowego drugiej co do wielkości gospodarki na świecie.
Ma on również wprowadzać stopniowo giełdę w Szanghaju do elity rynków kapitałowych świata.
Zgodnie z planem, inwestorzy z Chin kontynentalnych będą mogli zainwestować do 250 mld yuanów (41 mld
dolarów) w akcje spółek notowanych w Hongkongu, natomiast inwestorzy z Hongkongu będą mogli
zainwestować do 300 mld yuanów w akcje 568 spółek chińskich. Szacuje się, że wartość transakcji dziennych
między Szanghajem a Hongkongiem zwiększy się do 23,5 mld yuanów. Ponadto, pierwszy raz w historii,
inwestorzy z Chin kontynentalnych będą mogli inwestować poza obszarem Chin kontynentalnych. Giełda
Hongkongu, a więc Specjalnego Regionu Administracyjnego ChRL, sprzyjać ma internacjonalizacji działań
inwestorów z ChRL .
Wprowadzenie Stock Connect posiada szereg aspektów. Na poziomie makroekonomicznym, rząd chiński
wyraźnie próbuje przesunąć finansowanie gospodarki w stronę bardziej przejrzystych i regulowanych rynków
kapitałowych. Według danych Chińskiego Banku Ludowego (chiński odpowiednik NBP) w ciągu pierwszych ośmiu
miesięcy tego roku, emisja obligacji wzrosła o 17,7% w stosunku do roku poprzedniego, osiągając poziom
zadłużenia 1,63 bilionów yuanów. Inwestycje kapitałowe wzrosły w zeszłym roku o 60,2% do poziomu 242 mld
yuanów. Z drugiej strony, pożyczki z firm powierniczych, które są motorem napędowym tzw. poza bankowej
działalności pożyczkowej (często o wątpliwej reputacji) spadła o 73,3% do poziomu 393 mld juanów.
Mimo, iż emisja akcji znacząco wzrosła w Chinach w ostatnich latach, wielkość pozyskiwanych środków
finansowych pozostaje nadal na niskim poziomie w stosunku do innych źródeł finansowania. W Chinach nie
brakuje firm, które chcą zainwestować środki w ramach tzw. oferty publicznej na rynku pierwotnym (Initial Public
Offerings - IPO); przykładowo obecnie ponad 600 firm czeka w kolejce do zapisów. Ceny akcji i obroty na rynku
nieustannie spadają od 2009. Dlatego oczekuje się, że wprowadzenie nowego kapitału obcego powinno pomóc
kondycji rynku giełdowego w Chinach.
Obecnie zagraniczni gracze mogą inwestować na chińskim rynku kapitałowym w RMB (yuan) jedynie poprzez
system zakwalifikowanych zagranicznych instytucji finansowych (Qualified Foreign Institutional Investor),
któremu przydzielono kwotę 365 mld yuanów (59,6 mld dolarów US) do końca sierpnia. Zakłada się, że z chwilą
uruchomienia systemu Stock Connect wysokość zagranicznych inwestycji giełdowych ma ulec podwojeniu. Rząd
spodziewa się, iż nowe wpływy od zagranicznych inwestorów potencjalnie doprowadzą do wzrostów cen akcji, a
w konsekwencji więcej pieniędzy zostanie wpompowanych do chińskiej gospodarki.
Rząd chiński stara się również skłonić krajowych inwestorów do powrotu na rynek. Na początku września
państwowa agencji prasowa Xinhua opublikowała osiem obszernych artykułów zachęcających obywateli do
inwestowania w akcje. W pierwszej kolejności przewiduje się, że napływ kapitału będzie pochodzić od inwestorów
krajowych, a następnie zagranicznych, dzięki czemu indeks szanghajskiej giełdy powinien jeszcze bardziej
wzrosnąć. Od końca czerwca zanotowano ponad 14 procentowy wzrost na Shanghai Composite Index. Lista
dozwolonych papierów wartościowych oraz wspomniane progi dla inwestorów zagranicznych również ulegną
3
rozszerzeniu. Te wszystkie działania mają na celu powrót do tendencji zwyżkowych na giełdzie w Szanghaju.
Giełdowe połączenie ma również, poza zwiększeniem przejrzystości sytemu finansowania i dokapitalizowaniem
giełdy, przyczynić się do innych reform gospodarczych. W szczególności, rząd chiński zamierza zreformować
przedsiębiorstwa państwowe, poprzez ich wejście na rynki kapitałowe i wprowadzenie prywatnych inwestorów. W
związku z tym, została przygotowana lista przedsiębiorstw państwowych, które będą w najbliższej przyszłości
notowane na rynku kapitałowym. Rząd zamierza również zrestrukturyzować na rynku kapitałowym wiele
tradycyjnych sektorów przemysłowych (np. związanych z produkcją stali czy cementu), tak aby uniezależnić ich
funkcjonowanie od inwestycji bezpośrednich, poddając w większym stopniu mechanizmom rynkowym.
Połączenie giełdowe powinno zwiększyć atrakcyjność posiadania dewiz w yuanie za granicą, wspierając tym
samym program umiędzynarodowienia chińskiej waluty. Długoterminowych celem polityki walutowej jest
bowiem uczynienie yuana walutą rezerwową w skali globalnej. Jedną z przyczyn, które powstrzymują wzrost
aktywów w yuanach jest właśnie brak możliwości inwestycyjnych. Zagraniczni posiadacze chińskiej waluty mają
ograniczone możliwości inwestowania na rynku akcji i obligacji.
Warto zaznaczyć, iż istnieje wiele wątpliwości co do celowości wspomnianego połączenia giełdowego. Inwestorzy
z Szanghaju są bardzo ostrożni w inwestowaniu w Hongkongu, na rynku, którego często nie rozumieją. Według
badań przeprowadzonych przez grupę inwestycyjną CLSA Ltd. w sierpniu br. wykazano, że aż 77 % inwestorów
chińskich nie planuje uczestniczyć w programie połączenia giełd. Powodów jest kilka. Przede wszystkim, wartość
akcji na giełdzie w Hongkongu jest średnio wyższa niż na giełdach chińskich. Wielu chińskich inwestorów
instytucjonalnych ma również bardzo negatywne doświadczenie w inwestowaniu za granicą. Po paru dniach
obowiązywania Stock Connect potwierdziły się te prognozy. Znacznie większe zainteresowanie wykazują
inwestorzy z Hongkongu niż z Szanghaju. Rynek finansowy w Chinach nie jest jeszcze tak dojrzały, transparentny
i uregulowany jak giełda w Hongkongu.
Ponadto, istnieją poważne różnice instytucjonalne pomiędzy Hongkongiem a Chinami, które mogą zniechęcić
zagranicznych inwestorów do inwestowania w chińskie akcje. Nie należy zapominać, że Hongkong i ChRL mają
całkowicie odmienne systemy prawne. W Hongkongu przewidziane są bardzo surowe kary dla inwestorów, którzy
dopuścili się malwersacji. Rygorystyczny nadzór i dbałość o dyscyplinę rynkową przyczyniły się w ogromnym
stopniu do sukcesu centrum finansowego w Hongkongu. Z drugiej strony, w Chinach kontynentalnych, kary za
oszustwa i przestępstwa giełdowe są zazwyczaj łagodne i niezbyt konsekwentnie stosowane, co tylko daje
szanse do dalszych nadużyć. W ramach programu Stock Connect, jeśli inwestor w Szanghaju będzie podejrzany o
nieprawidłowości, władze Hongkongu będą pozbawione możliwości działania.
W tym kontekście bardzo wątpliwy pozostaje przykładowo, przepis na podstawie którego inwestor planujący
sprzedaż akcji będzie musiał zamrozić je u maklera na jeden dzień przez planowaną sprzedażą. Istnieje poważne
ryzyko, że informacje te będą mogły wyciekać na rynek, powodując przedwczesną wyprzedaż akcji przez
krajowych inwestorów i obniżając jednocześnie ich cenę. W związku z tym, zagraniczny inwestor na rynku
chińskim będzie oczekiwał mocniejszych gwarancji prawnych, aby chronić się od strat wynikających z
malwersacji rynkowych i działalności nielegalnych firm. Na razie jednak, możliwości skutecznej ochrony są
bardzo ograniczone w kontynentalnych Chinach.
Po drugie, rząd chiński planuje wprowadzenie 10% podatku od zysków kapitałowych związanych z
inwestowaniem na Stock Connect w Szanghaju. Taki podatek nie jest stosowany wobec inwestycji na giełdzie w
Hongkongu, dzięki czemu zakup akcji w Hongkongu może w przyszłości stanowić bardziej atrakcyjny instrument
dla międzynarodowych inwestorów. Tego typu luki w regulacji musza zostać usunięte jeśli Chiny chcą
przyciągnąć zagranicznych inwestorów na swój rynek giełdowy. Uczestnicy rynków finansowych na całym
świecie skłonni są do wykorzystywania luk systemowych w celu osiągniecia wyższej stopy zysku.
Stock Connect jest postrzegany obecnie również jako daleko idąca inicjatywa polityczna, która wymaga
skuteczniejszych ram prawnych. Bez względu na to, które miasto skorzysta bardziej, oczywiste jest, że obie
strony powinny czuć się beneficjentami.
4
Dla omówienia i oceny w.w procesów, w dniu 26 listopada br. pracownicy WPHI Szanghaj odbyli spotkanie z Qian
Chian Li, Zastępcą Dyrektora - Departamentu Międzynarodowej Współpracy Giełdy Szanghajskiej. Szef WPHI
przedstawił w czasie rozmowy aktualną sytuację i pozycję w Europie warszawskiej GPW, poinformował także
gospodarzy o fakcie powołania w listopadzie 2014 roku w Warszawie Sekretariatu ds. Inwestycji formuły 16 + 1 –
współpracy Państw Europy Centralnej i ChRL.
Podczas rozmowy omówiono taże potencjalną współpracę rynków finansowych. Pani Qian podkreśliła, iż mimo
szybkiego rozwoju rynek giełdowy Szanghaju jest wciąż mało dojrzały, zatem mechanizm Stock Connect
postrzegany jest także jako jeden z instrumentów dla podniesienia jakości i doskonalenia mechanizmów
szanghajskiego rynku kapitałowego. Charakteryzując rynek finansowy naszego kraju podkreślono jego
stabilność, transparentność i dużą otwartość – podano przykład sporej liczby zagranicznych instytucji bankowych
(w tym z ChRL), które prowadzą działalność w naszym kraju. Podkreślono, iż w chwili obecnej trzy firmy z
Państwa Środka (z prowincji Fujian) są notowane Giełdzie Papierów Wartościowych w Warszawie. Przedstawiciele
Giełdy w Szanghaju są żywo zainteresowani intensyfikacją współpracy międzynarodowej. Daje im ona możliwość
wymiany informacji i doświadczeń w zarządzaniu organizmem giełdowym. Obecnie Giełda Szanghajska podpisała
41 umów o współpracy (MoU) z giełdami i centrami finansowymi na całym świecie. Dodatkowo pani Qian Chian Li
wyraziła chęć nawiązania szerszej współpracy z GPW w Warszawie i zaproszeniem jej przedstawicieli na
przyszłoroczne Spotkanie Przedstawicieli Giełd, które gromadzi parędziesiąt delegacji reprezentujących szereg
podmiotów giełdowych z różnych części świata.
5