Jak efektywnie wspierać dziecko w nauce?

Transkrypt

Jak efektywnie wspierać dziecko w nauce?
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy
Jak efektywnie wspierać dziecko w nauce?
Monika Łaciak
Akademia Ekonomiczna w Katowicach
19 października 2009 r.
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Uczenie się:
Względnie stałe zmiany w zachowani wynikające
z ćwiczenia lub doświadczania
Typy uczenia się:
•
•
•
•
•
habituacja
warunkowanie reaktywne (klasyczne)
warunkowanie instrumentalne
uczenie się różnicowania
uczenie się obserwacyjne (modelowanie)
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Modelowanie jako sposób uczenia się
Teoria społecznego uczenia się – Albert Bandura
- uczenie się następuje poprzez świadome przyglądanie się
jakiemuś zachowaniu (np. przygotowywaniu kanapek),
a następnie umieszczaniu efektu obserwacji w pamięci
długotrwałej
- obserwowane zachowanie nie było wcześniej
wykonywane
- bez względu na to, jak długo wspomnienie jest
przechowywane w pamięci oraz czy czynność została
wykonana, czy nie obserwator wie, jak wykonać dane
zadanie
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Modelowanie jako sposób uczenia się
Teoria społecznego uczenia się – Albert Bandura
Cztery etapy uczenia się przez obserwowanie:
1.Obserwator musi skierować uwagę na kluczowe
elementy tego, czego ma się nauczyć
2.Obserwator musi zapamiętać dane zachowanie
3.Obserwator musi umieć powtórzyć dane zachowanie lub
wykonać je
4.Obserwator musi mieć motywację i chcieć powtórzyć
dane zachowanie
Powyższe etapy można wzmacniać ćwiczeniami wizualizacyjno wyobrażeniowe
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Proces uczenia się
Obserwacja,
przyglądanie się,
początki naśladownictwa
zapamiętywanie
przypominanie, testowanie,
wizualizacja
praktyczne działanie, doświadczenie
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Zmysły, a postrzeganie świata
Na odbiór świata zewnętrznego oraz szybkość
przyswajania wiedzy ma wpływ stopień rozwoju
zmysłów, a także preferowana forma odbioru
przekazywanych informacji.
Na preferowany styl odbierania bodźców zewnętrznych
wpływ mają zróżnicowane rozwojowo i indywidualnie
powiązania międzyanalizatorowe
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Zmysły, a postrzeganie świata
To jakim typem odbiorcy jesteśmy (słuchowcem,
wzrokowcem, kinestetykiem) pośrednio zależy od:
- rodzaju i liczby bodźców wywołujących wrażenie
- co działo się przed, w trakcie działania bodźca oraz
w chwili obecnej po zaprzestaniu jego działania
- natężenia bodźca
- częstości powtarzania bodźców
- skojarzeń pozytywnych/negatywnych
- trwałości śladów pamięciowych
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Zmysły, a postrzeganie świata
Słuchowcy:
- preferują dialog i rozmowę, sztuki teatralne,
- męczą się długimi opisami, nie skupiają uwagi na
ilustracjach,
- wybierają czytanie po cichu, podczas którego poruszają
ustami
- rozpoznają słowa poprzez wymówienie poszczególnych
głosek
- w zakresie nauki początkowej mogą pojawić się
trudności w pisaniu, często powtarzają głośno to, co
napisali
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Zmysły, a postrzeganie świata
Słuchowcy:
- zapamiętują imiona, natomiast zapominają twarze
- podczas nauki wybierają głośne powtarzanie materiału
- nie zwracają uwagi na szczegóły.
- hałasy i dźwięki szybko ich rozpraszają
- "głośno myślą„
- w sytuacjach nowych/trudnych rozważają po cichu lub
na głos wszystkie za i przeciw
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Zmysły, a postrzeganie świata
Słuchowcy:
- lubią się wypowiadać oraz dyskutować
- podczas napięcia emocjonalnego wyrażają stan poprzez
ton i tembr głosu
- lubią słuchać, ale nigdy nie mogą doczekać się, żeby
wtrącić swoje zdanie
- używają długich powtarzających się opisów
- lubią słuchać wykładów nie lubią notować
- wśród często używanych wyrazów znajdują się: słuchaj,
brzmi, mówię, dyskutuję, głośność
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Zmysły, a postrzeganie świata
Wzrokowcy:
- bez problemów rozpoznają słowa i ich sens, do języka
podchodzą w sposób twórczy
- pismo jest czyste i czytelne, zwracają uwagę na
prawidłowe odstępy i kształt liter
- pamiętają twarze, zapominają imiona
- lubią zapisywać i robić notatki
- posiadają bujną wyobraźnię
- działania są przemyślane i z góry zaplanowane
- preferują przygotowanie notatek
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Zmysły, a postrzeganie świata
Wzrokowcy:
-w nowych sytuacjach dokładnie się przyglądają i badają
sytuację
- pod względem emocjonalnym charakteryzuje ich
introwertyzm, emocje przekazują mimiką twarzy
- z reguły są cisi, nie lubią dużo mówić, dłuższe okresy
słuchania wywołują u nich irytację i dekoncentrację
- ich opisy pozbawione są dodatkowych upiększeń
- używają słów takich jak: patrz, zobacz, widzisz, itp.
- wybierają sztukę wizualną, jak malarstwo, grafika czy
rzeźba
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Zmysły, a postrzeganie świata
Kinestetycy:
- często mają trudności z ortografią
- na początku uczą się pisać bardzo szybko, trudności
pojawiają się gdy litery i odległości między nimi ulegają
zmniejszeniu
- w zainteresowaniach szkolnych dominują utwory
literackie, w których akcja toczy się od początku
- czytanie sprawia im małą frajdę, podczas tej czynności
wiercą się i poruszają
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Zmysły, a postrzeganie świata
Kinestetycy:
- znacznie lepiej pamiętają to co wykonali, niż to co
usłyszeli lub zobaczyli
- wyobrażanie i fantazje są mało istotne
- wyobrażenia prawie zawsze idą w parze z ruchem
- w zachowaniu mogą być impulsywni
- rozwiązań problemów szukają w trakcie aktywności
fizycznej
- często zmieniają pozycję pozycję ciała
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Zmysły, a postrzeganie świata
Kinestetycy:
- podczas zadowolenia podskakują, wzmaga się ich
ruchliwość
- lubią się przytulać, dotykać być w ruchu
- potrafią tupać, szturchać, kiedy odczuwają napięcie
emocjonalne
-podczas mówienia i słuchania wykazują dużą
dynamikę - gestykulują
- nie są dobrymi słuchaczami
- podczas długich wykładów szybko tracą
zainteresowanie
- używają takich słów, jak np. brać, trzymać, przesuwać
itp.
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Nauka – świadome
planowanie
- zaplanuj miejsce
-
zaplanuj czas
wycisz dziecko
dawkuj swoją osobę i pomoc
wypracuj nawyk
wypracuj poczucie odpowiedzialności
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Uczenie się przez doświadczenie
- nauka przez zabawę (głównie wiek przedszkolny)
- nauka poprzez naśladownictwo
JAK UŁATWIC NAUKĘ POPRZEZ ZABAWĘ?
- wybierz czas i miejsce
- zapewnij stosowne materiały- aktywna manipulacja
- pozwól dziecku rządzić (granice)
- czytanie sztuki na role
- dostosuj poziom trudności wykonywanych zadań
- zróżnicuj zadania
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Uczenie się przez doświadczenie
Korzyści:
-
nauka opatrzona pozytywnymi emocjami (naturalność)
swoboda wyboru
brak znużenia
spontaniczne eksplorowanie i kontrolowanie świata
brak osiągnięcia celu nie narzuca kary
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Uczenie się przez doświadczenie
Korzyści:
- uczenie się przez doświadczenie oparte na
zdobywaniu kompetencji
- wspiera niezależne myślenie
- ułatwia kształtowanie opinii
- zdobywanie wiedzy wielopłaszczyznowo
i z wielu perspektyw
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Rozwój umiejętności czytania
Umiejętności przydatne w czytania można przekazywać
dziecku już przed ukończeniem 3 roku życia
metoda obrazkowa
metoda foniczna
Dobry wstęp:
- częste czytanie dziecku
- przeglądanie ilustrowanych czasopism
- częste powtarzanie nazw
- wykorzystywanie przymiotników w opisie
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Rozwój umiejętności czytania
- aktywne uczestnictwo rodzica
- rozmowa o czytanej treści w trakcie czytania
- rozmowa o obrazkach zamieszczonych przy treści
- konfrontacja tekstu z realiami
- przerwij w połowie czytania i poproś aby dziecko
przewidziało zakończenie (tylko w przypadku dzieci
młodszych)
- po zakończeniu zapytaj o treść np. dlaczego kot
w butach nazywany jest kotem w butach
- podkreślaj wspólne cechy np. kolor włosów, imię,
wzrost
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Uczymy się matematyki
Zdolności matematyczne obejmują nie tylko dodawanie
i odejmowanie, ale rozpoznawanie kształtów, sortowanie,
mierzenie, odliczanie, obliczanie, porównywanie wnioskowanie
i przewidywanie.
Ćwiczenia (dzieci młodsze):
odznaczanie dni w kalendarzu
sortowanie guzików
sortowanie ziaren fasoli
przeliczanie ziaren i układanie ich
w pary
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Uczymy się matematyki
Ćwiczenia (dzieci starsze):
szacowanie (poproś czwartoklasistę, aby
oszacował cenę warzyw w koszyku)
rozmawiaj o liczbach które pojawiają się
w prasie, telewizji
poproś dziecko aby przeliczyło, czy
bardziej ekonomiczne jest kupienie
dużego soku czy sześciopaku puszek
danego napoju
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Nowoczesne techniki efektywnego
uczenia się
1. Techniki zapamiętywania:
mnemotechnika
technika haków
łańcuchowa technika skojarzeń
technika słów zastępczych
2. Notowanie nielinearne
3. Aktywne powtórki
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Przykłady zadań mnemotechnicznych
Rodzaje przypadków: Mama Dała Córce Bułkę
Nasmarowaną Masłem Wiejskim
Pisownia "rz„: Prosiła Babka Tadka, Daj
Kawałek
Gnatka Wołała Jeszcze Chrzan;
Brudny,
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Nowoczesne techniki efektywnego
uczenia się
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Nagradzanie i karanie
Formy karania:
- użycie siły, groźby
- cofanie miłości - ośmieszania, nieokazywanie uczuć,
odrzucenie itp.
- indukcja - poszukiwanie z dzieckiem przyczyn danego
działania, zachowania, analiza skutków
Stosowanie kar przynosi efekty tylko wówczas, gdy są
adekwatne, konsekwentne i zrozumiałe dla dziecka
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Nagradzanie i karanie
Krytyka:
czy jest potrzebna?
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Nagradzanie i karanie
Krytyka:
- może wpływać na wzrost zaufania
- wzrost wiary we własne możliwości – krytykując
przekazujemy dziecku komunikat że posiada możliwości
wykazania się w danej dziedzinie
- krytykę łączymy z pochwałą
- paradoks współczucia
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Wsparcie emocjonalne
- podczas przekazywania pozytywnych wzmocnień unikaj
ogólnikowych sformułowań np. „dobra robota”
- wzbudzaj w dziecku odpowiedzialność, za sukces dzięki temu będzie dążyło do poszerzania i wzmacniania
kompetencji
- komunikuj dziecku, że w nie wierzysz
- werbalizuj swoje odczucia i oczekiwania
- nie bój się przyznać, że zdobywanie wiedzy jest ciężkie
- pozytywne przykłady
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL
Dziękuję za uwagę
EKONOMICZNY UNIWERSYTET DZIECIĘCY
WWW.UNIWERSYTET-DZIECIECY.PL

Podobne dokumenty