Środowisko naturalne
Transkrypt
Środowisko naturalne
Środowisko naturalne Obszarowi Środowisko odpowiada w Strategii Zrów noważonego Rozwoju i Odpowiedzialnego Biznesu GK jeden cel strategiczny, którym jest prowadzenie dzia łalności biznesowej w sposób odpowiedzialny i z posza nowaniem środowiska naturalnego. W jego ramach przewidzieliśmy do realizacji 7 celów i 21 działań. Część przedsięwzięć będzie realizowana także w kolejnych latach. W tym rozdziale znajdą Państwo informacje o tym, co dotychczas udało nam się zrealizować. Środowisko naturalne Prowadzenie działaności w sposób odpowiedzialny i z poszanowaniem środowiska naturalnego 7.1 Wyzwania i szanse Nasz biznes nieuchronnie związany jest z inge rencją w zasoby naturalne oraz poszczególne elementy środowiska. Szczególnie istotne jest to zwłaszcza w segmencie Poszukiwanie i Wydoby cie, a odpowiedzialność firmy w tym przypadku polega na minimalizacji wpływu na środowisko naturalne, racjonalnym gospodarowaniu zasobami oraz odpadami oraz ewentualnym rekompenso waniu skutków naszej ingerencji. Z drugiej strony, nasz podstawowy produkt Katarzyna Chołast Specjalista Oddział w Odolanowie PGNiG – gaz, w porównaniu z innymi paliwami kopal nymi pozwala na znaczące ograniczenie wielkości Oddział w Odolanowie jest jedynym w Unii Euro emisji zanieczyszczeń do atmosfery. Tak więc pejskiej producentem helu. Produkowany tu hel upowszechnienie jego wykorzystania jest istotne wykorzystywany jest między innymi w badaniach w dobie globalnego przeciwdziałania zmianom kli naukowych prowadzonych przez czołowe euro matu, zarówno w sposób znany od lat (do kuche pejskie ośrodki takie jak Europejska Organizacja nek czy ogrzewania mieszkań), jak i poprzez Badań Jądrowych (CERN) pod Genewą. Najnow produkty, które możemy zaoferować dzięki szymi technologiami posługujemy się również dla rozwojowi nowego segmentu naszej działalności, dobra otaczającego nas środowiska naturalnego: którym jest Energetyka. Elektrownie wykorzystu odazotowanie gazu ziemnego prowadzimy z uży jące gaz zamiast tradycyjnego węgla, produkcja ciem zainstalowanych ostatnio turboekspanderów, energii w skojarzeniu, OZE i wykorzystanie bio w których energia pochodząca z ciśnienia gazu wy masy będzie bardzo korzystnie oddziaływać dobywanego z górotworu zamieniana jest na ener na atmosfery. Podobny cel środowiskowy i eko gię elektryczną. Dzięki temu zmniejszamy zużycie nomiczny ma wspieranie popularyzacji samocho energii wytwarzanej w sposób konwencjonalny. Raport Społeczny 2009 51 dów napędzanych sprężonym gazem ziemnym Mając na uwadze współczesne wyzwania ochrony Niezależnie od specyfiki działalności jednostki GK (CNG) – począwszy od samochodów osobowych, środowiska związane w szczególności ze zmianami PGNiG od lat, wszędzie tam, gdzie były obecne, skończywszy na autobusach i samochodach klimatycznymi, wyczerpywaniem się zasobów w kraju i za granicą, kładły szczególny nacisk na dostawczych. Jest to jednym z priorytetów odpo naturalnych oraz nadmiernym zanieczyszczeniem kwestie ochrony środowiska, ograniczanie nega wiedzialności PGNiG. Więcej informacji na temat różnych elementów środowiska (powietrze, woda, tywnego wpływu i proekologiczne inwestycje. akcji edukacyjnych i promujących gaz znajdą gleba), staramy się stale minimalizować swoje Znalazło to odzwierciedlenie w celach i działaniach Państwo w rozdziale „Społeczności lokalne”. oddziaływanie na środowisko we wszystkich przyjętych w Strategii Zrównoważonego Rozwoju obszarach łańcucha wartości firmy (poszukiwania, i Odpowiedzialnego Biznesu. Dbałość o środowisko wydobycie i magazynowanie, dystrybucja, obrót, naturalne jest jednym z sześciu głównych celów energetyka), promując jednocześnie innowacyjne naszej Strategii. i proekologiczne rozwiązania oraz technologie. PGNiG uznaje, że najważniejszym wyzwaniem jest takie prowadzenie działalności, by sprawnie Systemy Zarządzania Środowiskowego w jednostkach organizacyjnych GK PGNiG i efektywnie wykorzystać szeroki zakres swojego oddziaływania dla dobra środowiska, a wszelkie zagrożenia przekształcić w szanse. ZG w Gdańsku Pomorski OOG Pomorska SG ZG w Koszalinie ZG w Olsztynie ZG w Szczecinie PNiG "Nafta" w Pile ZG Białystok ZG w Bydgoszczy Geofizyka Toruń ZG Ciechanów ZG w Poznaniu Wielkopolska SG Wielkopolski OOG PN Diament Oddział w Zielonej Górze ZG wKaliszu BSiPG Gazoprojekt ZG Wałbrzych Mazowiecka SG ZG Mińsk Mazowiecki Geovita ZG Warszawa ZG Łódź Oddział w Odolanowie ZG Zgorzelec Investgas CLPB w Warszawie Bud-Gaz Centrala PGNiG SA Mazowiecki OOG ZG Radom Dolnośląskie SG ZG Lublinie ZG Wrocław ZG w Kielcach Dolnośląski OOG ZG w Sandomierzu ZG w Opolu ZG w Zabrzu Górnośląski OOG Górnośląska SG BUG Gazobudowa w Zabrzu ZG w Krakowie PNiG Kraków Jednostki GK PGNiG, w których wdrożono: System Zarządzania Środowiskowego ISO 14001 oraz HSE System Zarządzania Środowiskowego ISO 14001 pozostałe jednostki Centrala Spółki i Oddziały PGNiG SA, w tym Oddziały Obrotu Gazem (OOG) Spółki GK PGNiG, w tym Spółki Gazownictwa (SG) Zakłady Gazownicze (ZG) Spółek Gazownictwa 52 PGNiG Odpowiedzialna energia Geofizyka Kraków Karpacka SG ZG w Rzeszowie ZG w Jarosławiu ZRUG w Pogórskiej Woli Karpacki OOG ZG w Tarnowie ZUN Naftomet PNiG Jasło ZRG Krosno ZG w Jaśle Oddział w Sanoku BN Naftomontaż Środowisko naturalne Systemy Zarządzania Środowiskowego (certyfikaty) w jednostkach GK PGNiG Jednostka PGNiG Data wdrożenia/certyfikacji Centrala Data recertyfikacji Lipiec 2009 Oddział Odolanowie Maj 2003 Oddział w Sanoku Maj 2004 Luty 2008 Kwiecień 2002 Czerwiec 2005 Kwiecień 2008 Oddział w Zielonej Górze Grudzień 2009 Dolnośląska Spółka Gazownictwa Maj 2005 Lipiec 2008 Górnośląska Spółka Gazownictwa Październik 2004 Listopad 2007 Pomorska Spółka Gazownictwa SA Grudzień 2005 Karpacka Spółka Gazownictwa Wrzesień 2009 Mazowiecka Spółka Gazownictwa SA w trakcie wdrożenia Wielkopolska Spółka Gazownictwa SA w trakcie wdrożenia Geofizyka Kraków* Listopad 2001 Geofizyka Toruń* Styczeń 2004 Maj 2005 Maj 2008 Styczeń 2008 Poszukiwania Nafty i Gazu „Kraków”* Listopad 2009 Poszukiwania Nafty i Gazu „Jasło”* Listopad 2001 Październik 2007 Październik 2009 Poszukiwania Nafty i Gazu Nafta „Piła” Czerwiec 2000 Grudzień 2006 Grudzień 2009 Poszukiwania Naftowe „Diament” Listopad 2005 Luty 2007 Styczeń 2010 ZRG Krosno Listopad 2005 Grudzień 2008 BUG Gazobudowa Zabrze Wrzesień 2001 Grudzień 2007 BN Naftomontaż Grudzień 2004 Grudzień 2007 ZRUG w Pogórskiej Woli Maj 2006 Marzec 2009 GAZOPROJEKT Grudzień 1999 Grudzień 2008 INVESTGAS Grudzień 2005 Grudzień 2007 * jednostki posiadające system zarządzania HSE (Health, Safety and Environment) Systemy Zarządzania Środowiskowego Już przeszło 70% jednostek GK PGNiG posiada wdrożone systemy zarządzania środowiskowego oparte na normie PN-EN ISO 14001, często zinte 7.2 Ludzie i systemy growane z innymi systemami, m.in. zarządzania jakością, bezpieczeństwem i higieną pracy oraz Wypełnianie wymagań z zakresu ochrony środo bezpieczeństwem informacji. Funkcjonujące od wiska wymaga szerokiej wiedzy i doświadczenia, kilku lat systemy stawiają PGNiG w grupie silnych przede wszystkim ze względu na zmieniające się i wiarygodnych środowiskowo przedsiębiorstw, prawo ochrony środowiska oraz rosnącą wagę na rynku polskim, ale też na rynkach zagranicz tych zagadnień. GK PGNiG może poszczycić się nych – duńskim, norweskim, pakistańskim, doskonałą kadrą, posiadającą zarówno kierunkowe egipskim etc. wykształcenie, jak i długoletnią praktykę zawo dową. Dzięki funkcjonowaniu SZŚ nie tylko możemy speł niać wymagania określone poprzez obowiązujące W 2009 roku w całej GK PGNiG specjalistyczne szko regulacje prawne, ale również lepiej odpowiadać lenia z zakresu ochrony środowiska przeszło 1 511 na oczekiwania naszych klientów i społeczności, osób, a łączny koszt szkoleń i studiów z zakresu wśród których operujemy, budować ich zaufanie ochrony środowiska wyniósł prawie 220 tys. zł. do PGNiG. Raport Społeczny 2009 53 Dobrze funkcjonujące systemy zarządzania środowiskowego mogą zapewnić także zmniej szenie kosztów działalności przedsiębiorstwa poprzez racjonalne zużycie i optymalizację doboru surowców, materiałów i produktów (na przykład surowce wtórne), wzrost efektywności wykorzy stywania zasobów infrastrukturalnych, redukcję ilości emitowanych zanieczyszczeń i wytwa rzanych odpadów oraz kosztów ich utylizacji, mniejsze zapotrzebowanie na energię i wodę oraz redukcję kosztów ich użycia. SZŚ przekładają się również na wzrost bezpieczeństwa pracy i zwięk szenie świadomości roli pracowników w oddziały waniu firmy na środowisko naturalne. W 2009 roku większość spółek, w których wyma gany był proces recertyfikacji, wypełniło odpo wiednie zobowiązania warunkujące podtrzymanie nadanych wcześniej uprawnień. W 2009 roku certyfikat uzyskały Karpacka Spółka Gazownictwa, Poszukiwania Nafty i Gazu Kra- Wielkość emisji metanu z działalności jednostek GK PGNiG w latach 2007-2009 (w Mg) ków oraz Centrala Spółki PGNiG SA. 2009 Respektujemy przepisy ochrony środowiska, nie ponosząc kar środowiskowych 2008 Wszystkie jednostki organizacyjne wchodzące 2007 w skład Grupy Kapitałowej PGNiG posiadają stosowne pozwolenia i decyzje na korzystanie ze środowiska. Pozwolenia są zawsze aktualizowane lub zastępowane nowymi, gdy tylko pojawiają się istotne zmiany w działalności jednostek bądź 7.3 Emisje gazów cieplarnianych wymagają tego znowelizowane przepisy. kich inspektorów ochrony środowiska i okręgo Przeciwdziałamy zmianom klimatycznym poprzez kontrolę emisji gazów cieplarnianych wych urzędów górniczych, na jednostki GK PGNiG Jednostki GK PGNiG dbają o obniżenie emisji nie nałożono żadnych kar środowiskowych. gazów cieplarnianych i innych zanieczyszczeń W 2009 roku pomimo licznych kontroli wojewódz gazowo-pyłowych wprowadzanych do powietrza poprzez wykorzystanie gazu jako paliwa o niskiej emisji zanieczyszczeń, poprzez monitoring zużycia paliw, obniżanie energochłonności procesów technologicznych, a także poprzez modernizację lub wymianę źródeł ciepła, wykorzystywanych na własne potrzeby. Spółki wchodzące w skład GK PGNiG podczas pro wadzenia działalności wprowadzają do powietrza zanieczyszczenia pyłowe i gazowe powstające podczas spalania paliw w silnikach spalinowych (pojazdów i maszyn), w źródłach (ciepła lub technologicznych), procesach technologicznych w kopalniach ropy naftowej i gazu ziemnego oraz podczas prowadzenia prac pomocniczych (malowanie, spawanie, obróbka drewna etc.). Zanieczyszczenia przedostają się do powietrza w sposób zorganizowany (poprzez emitery punktowe, stacjonarne) i niezorganizowany, m.in. z procesu malowania. 54 PGNiG Odpowiedzialna energia 40915,510 37306,333 40386,566 Środowisko naturalne Zestawienie emisji dwutlenku węgla w roku 2009 w instalacjach GK PGNiG objętych SHUE (w Mg) Nazwa instalacji Numer KPRU Przydział emisji Emisja w 2009 Pozostało KPMG Mogilno PL- 898-08 26 642,00 PGNiG SA Oddział w Odolanowie PL-562-05 11 181,00 11 872,97-691,97 8 521,40 18 120,60 PGNiG SA Oddział w Odolanowie PL-950-08 30 495,00 27 392,06 PL-563-05 31 664,00 28 573,00 3 091,00 99 982,00 76 360,00 23 622,00 3 103,00 PGNiG SA, Oddział w Zielonej Górze, Kopalnia Ropy Naftowej i Gazu Ziemnego Dębno Emisja do powietrza wg rodzaju związku (tys. ton) 2009 2008 2007 tlenek węgla dwutlenek azotu dwutlenek siarki dwutlenek węgla 10 10 000 Obowiązujące uregulowania prawne dotyczące W roku 2009 emisje podstawowych zanieczysz kontroli i redukcji emisji gazów cieplarnianych czeń gazowych: dwutlenku węgla, metanu, spowodowały konieczność wprowadzenia procesu dwutlenku siarki, tlenków azotu (w przeliczeniu monitorowania i raportowania emisji CO2 w jed na NO2) i tlenku węgla, pochodzących przede nostkach PGNiG podlegających wspólnotowemu wszystkim ze spalania paliw w źródłach ciepła systemowi handlu uprawnieniami do emisji (SHUE). i technologicznych, utrzymywały się na podobnym 10 000 000 do lat ubiegłych poziomie. W roku 2009 mogliśmy W ramach prac nad ograniczeniem emisji gazów zaobserwować niewielki wzrost emisji metanu cieplarnianych jednostki GK PGNiG wprowadziły w stosunku do roku 2008, jakkolwiek poziom tej wewnętrzne i zewnętrzne systemy kontroli jakości emisji mieści się w granicach z lat ubiegłych. gazu, wykorzystanie własnych akredytowanych laboratoriów na zgodność z normą ISO 17025 do prowadzenia pomiarów i analiz porównawczych, kontrolę i walidację poprawności funkcjonowa nia chromatografów procesowych, wewnętrzne arkusze obliczeniowe wielkości emisji CO2, unowo cześnienie układów pomiarowych ilości wykorzy stywanego gazu. W odniesieniu do emisji metanu z sektora górnictwa naftowego opracowano jednolite wskaźniki emisji, natomiast w sektorze gazowniczym trwają aktualnie prace nad wspólną metodologią rozliczania emisji gazu spójną dla wszystkich spółek gazowniczych. Raport Społeczny 2009 55 7.4 Zużycie wody, ścieki i odpady Zmiany roczne wielkości zużywanej wody w dużej mierze uzależnione są od liczby realizowanych Optymalizujemy zużycie wody i wytwarzanie ścieków prac poszukiwawczych i inwestycyjnych. W 2009 roku zmniejszyło się zużycie wody wodo ciągowej z 511,8 tys. m3 do 467,70 tys. m3 oraz nieznacznie wzrósł pobór wody z własnych ujęć. Niedostatek i pogarszająca się jakość wody w zasobach krajowych jest dla GK PGNiG proble mem istotnym z punktu widzenia aspektów jako Ścieki wytwarzane przez jednostki PGNiG są ściowych, ekonomicznych, ale również ochrony odprowadzane do sieci kanalizacyjnej (zgodnie środowiska. z podpisanymi umowami z zakładami wodno Spółki GK PGNiG zaopatrują się w wodę z własnych -kanalizacyjnych) bądź do wód powierzchnio ujęć lub z sieci wodociągowej głównie na potrzeby wych lub ziemi (zgodnie z warunkami zawartymi socjalne, a w mniejszym stopniu do procesów w pozwoleniach wodno-prawnych), po wcze technologicznych. śniejszym ich podczyszczeniu lub oczyszczeniu w przyzakładowych oczyszczalniach ścieków. W 2009 roku uległa zmniejszeniu ilość ścieków wywiezionych do oczyszczalni z szamb własnych na rzecz zwiększonej ilości zrzutów do sieci kana lizacyjnych. Pobór wód powierzchniowych i podziemnych w latach 2006-2009 wg źródeł zaopatrzenia (tys. m³) 300,00 511,79 2008 442,17 2007 woda z sieci wodociągowej woda z własnych ujęć (podziemna i powierzchniowa) 312,89 467,86 2009 288,63 Ilość wytworzonych wód złożowych w latach 2007-2009 (tys. m³) powstałe wody złożowe patłoczone do górotworu 185,92 166,51 134,29 2009 56 PGNiG Odpowiedzialna energia 172,17 145,40 125,70 2008 2007 Środowisko naturalne 499,53 438,56 410,43 Ilości wytworzonych ścieków w latach 2007-2009 wg. miejsca odprowadzenia Ścieki do kanalizacji Ścieki wywiezione do oczyszczalni z szamb własnych Ścieki wprowadzone do wód powierzchniowych i do ziemi również z własnych oczyszczalni 33,35 12,76 12,24 2007 30,02 25,93 0,34 2009 2008 Ilość wytworzonych odpadów wiertniczych w latach 2007-2009 (w tys. Mg) Osobną kategorię w gospodarce wodno-ścieko wej w skali GK PGNiG stanowią wody złożowe powstające przy eksploatacji złóż. W znacznej mierze wody złożowe są zatłaczane w celu 2009 6,04 55,68 7,05 intensyfikacji wydobycia, do tych samych struktur geologicznych, z których zostały wydobyte wraz z węglowodorami. Te wody złożowe, których 21,69 10,53 50,11 2008 zatłoczenie nie było możliwe, są kwalifikowane do odpadów innych niż niebezpieczne i obojętne o kodzie 010102, a następnie składowane w góro 2007 16,60 26,29 18,73 tworze na podstawie posiadanych przez spółkę koncesji na składowanie odpadów w górotworze składowanie unieszkodliwianie odzyskiwanie lub unieszkodliwiane przez zewnętrzne podmioty posiadające stosowne zezwolenia oraz doświad czenie w tym zakresie. Odpady Racjonalnie gospodarujemy odpadami. 57,193 58,883 W skali całej GK PGNiG w 2009 roku wytworzono 84,5 tys. Mg odpadów (o 19% mniej niż w roku 2008) z wyłączeniem odpadów komunalnych, które zostały przekazane do odzysku, unieszkodli wienia, złożone na składowiskach bądź zgroma 32,965 dzone do późniejszego zagospodarowania. 24,552 22,732 22,903 22,436 16,347 9,222 2007 2008 Sumaryczna ilość wytworzonych odpadów z wyłączeniem niesegregowanych odpadów komunalnych (w tys. Mg) składowanie unieszkodliwianie odzyskiwanie 2009 Raport Społeczny 2009 57 Robert Plesiewicz Specjalista ds. marketingu INVESTGAS INVESTGAS S.A. to firma ukierunkowana na rozwój i modernizację branży gazowniczej i energetycz nej, ze szczególnym uwzględnieniem podziemnych magazynów gazu. Jakość, bezpieczeństwo i ochro 7.5 Inne działania i przedsięwzięcia prośrodowiskowe na środowiska to priorytety, którymi kierujemy się w naszej działalności. To przekłada się na cele wy Jedenaście zakładów z PGNiG z racji ilości znaczone w Zintegrowanym Programie Doskonale gromadzonych substancji niebezpiecznych (gaz nia Zarządzania na lata 2010-2012 oraz konkretne ziemny, ropa naftowa, LPG, mieszanka propan rozwiązania stosowane podczas realizacji kontrak -butan) na terenie zakładu, podlega rygorom tów. Uwarunkowania środowiskowe uwzględniane przepisów o poważnej awarii przemysłowej, przy są już na etapie projektowania inwestycji, również czym dziewięć kwalifikuje się jako Zakłady Dużego od naszych wykonawców wymagamy racjonalnej Ryzyka (ZDR; Oddział w Odolanowie, Oddział gospodarki, minimalizującej ilości odpadów. w Zielonej Górze – KRNiGZ Dębno i PMG Wierzcho wice, Odazotownia Grodzisk, Oddział w Sanoku – PMG Strachocina, PMG Swarzów, PMG Husów, Około 80% to odpady wiertnicze. Składa się na PMG Brzeźnica oraz KPMG Mogilno – Investgas nie urobek skalny, powstający podczas wiercenia SA), a dwa zalicza się do Zakładów Zwiększonego odwiertów ropnych lub gazowych oraz płuczki Ryzyka (ZZR; Mazowiecka Spółka Gazownictwa wiertnicze (mieszaniny minerałów ilastych, che Oddział Zakład Gazowniczy Białystok, Rejon mikaliów i wody, które pozwalają wyprowadzać Dystrybucji Gazu Ełk, Oddział w Zielonej Górze zwierciny na powierzchnię ziemi). Jednostki GK – KRNiGZ Zielin). PGNiG od wielu lat sukcesywnie ograniczają ilości W 2009 roku w żadnej z wymienionych jednostek i szkodliwość powstających odpadów. Znaczna GK PGNiG nie wystąpiły poważne awarie przemy część powstających odpadów jest zagospodaro słowe, nie zaistniały również zdarzenia środowi wywana. Odpady urobku skalnego są oddzielane skowe, które miałyby jakikolwiek wpływ na stan od płuczki wiertniczej na sitach wibracyjnych środowiska czy zdrowie ludzi. i innych urządzeniach. Pozostałe podmioty GK PGNiG nie gromadzą nato W związku z wyzwaniami związanymi miast takich ilości magazynowanych substancji z gospodarką odpadami GK PGNiG określiła cele niebezpiecznych, które zakwalifikowałyby je do i zobowiązania prowadzące do ograniczenia grup podwyższonego ryzyka. lub ponownego wykorzystania wytwarzanych zacyjnej PGNiG program gospodarki odpadami Prowadzimy badania i monitoring stanu środowiska preferuje przekazywanie odpadów do odzysku. Wykonywanie badań środowiskowych przez Odpady, które ze względów technologicznych jednostki GK PGNiG wynika z jednej strony muszą być poddane unieszkodliwieniu, są przeka z obowiązującego w tym zakresie prawodawstwa, zywane specjalistycznym firmom legitymującym z drugiej strony, jest cennym źródłem wiedzy się stosownymi zezwoleniami. – dzięki badaniom oddziały i spółki pozyskują dane odpadów. Wdrożony w każdej jednostce organi- i informacje do dokumentacji, operatów, raportów oraz planowania działań środowiskowych. Badania i monitoring stanu środowiska pozwalają również na ustalenie stanu środowiska przed, w trakcie i po realizacji przedsięwzięcia. Obej mują one między innymi emisję zanieczyszczeń do powietrza, stan wód powierzchniowych i podziemnych, jakość ścieków, gleb i gruntów, natężenie hałasu, oddziaływanie pól elektroma gnetycznych. Monitorujemy także szczelność podziemnych magazynów gazu oraz zawartość składników niebezpiecznych przede wszystkim w odpadach i ewentualnie w wodach złożowych. Dzięki badaniom na bieżąco kontrolujemy stan środowiska, ale również możemy identyfikować ewentualne zagrożenia powstałe w przeszłości. 58 PGNiG Odpowiedzialna energia środowiskowych w jednostkach GK PGNiG, które Inwestycje uwzględniające aspekty środowiskowe od kilku lat likwidują efekty przeszłej działalności, GK PGNiG prowadzi szereg inwestycji z myślą w tym poprzedników prawnych spółki PGNiG, o ochronie środowiska. To między innymi jeden m.in. gazowni miejskich. z kierunków rozwoju naszego biznesu – budowa W 2009 roku w ramach tych prac przeprowa i uruchomianie nowych stacji tankowania CNG, dzono rekultywacje: zanieczyszczonych gleb ale też wiele mniej spektakularnych, lecz ważnych na kopalniach, ekspedytach ropy, terenów po dla środowiska przedsięwzięć. Z jednej strony, przeprowadzonych wierceniach, gruntów po likwi są one związane z codziennym funkcjonowaniem dacjach i rekonstrukcjach odwiertów, terenów po spółek GK i dotyczą np. zakupu samochodów na gazowniach klasycznych. W 2009 roku rozpoczęto gaz ziemny, instalowania kolektorów słonecznych Jest to związane z realizacją przyjętych celów czy termomodernizacji obiektów. Wrocław, Jugowice, Świdnica, Lądek Zdrój, Ziębice. Sukcesywnie likwidujemy negatywne skutki przeszłej działalności górnictwa węglowodorów Oddziały eksploatacyjne przeprowadziły w 2009 PGNiG w ramach ograniczania negatywnych skut inwestycji stanowią przedsięwzięcia związane roku rekultywacje na terenie działalności Oddziału ków przeszłych działań likwiduje obiekty, które są z segmentem Poszukiwanie i Wydobycie – zakup na w Zielonej Górze – biologiczne oczyszczanie spuścizną po eksploatacji ropy naftowej sprzed wiertnie agregatów prądotwórczych, przebudowa gruntów zanieczyszczonych ropopochodnymi sub wielu dziesiątków lat, to jest – odwierty, kopanki instalacji na kopalniach służących do odsiarczania stancjami na terenie ekspedytów ropy naftowej i doły urobkowe. Prace likwidacyjne są bardzo gazu i ropy naftowej oraz zatłaczania odpadów, „Mozów” i ”Jarszewo”, „Wałowice”, KRN Kije oraz kosztowne i wymagają specjalistycznego sprzętu modernizacja instalacji wód złożowych, odwiertów przeprowadziły badania stanu środowiska grun oraz efektywnych technologii. Pozyskiwanie oleju i przezbrajanie ich na zatłaczanie wód złożowych towo-wodnego pod kątem przeprowadzenia prac skalnego z naturalnych wycieków w Karpatach do struktur geologicznych. Inną grupę stanowią: rekultywacyjnych. Wielkopolska Spółka Gazow prowadzone było od niepamiętnych czasów. modernizacja kotłowni gazowych i układów nictwa zlikwidowała zbiorniki ze smołą pogazową Zapotrzebowanie na ropę naftową doprowadziło kogeneracyjnych w celu ograniczenia emisji ze na terenie nieruchomości w Kaliszu, natomiast w XIX wieku do rozwoju techniki kopania szybów źródeł energetycznych, wymiana gazociągów Pomorska Spółka Gazownictwa przeprowadziła (kopanek). Kopanki negatywne lub wyeksplo żeliwnych na PE. W ramach prac remontowych proces remediacji wód gruntowych na terenie atowane były „porzucane” lub niewłaściwie wykonywane są głównie zabezpieczenia zbior nieruchomości w Sopocie i Kowalewie Pomorskim. likwidowane. Obecnie w wielu rejonach Karpat ników, ich obwałowania i uszczelnianie podłoża, Spółki poszukiwawcze przeprowadziły prace rekul odnajdywane są takie kopanki, które stwarzają remonty kotłów gazowych, układów pomiarowych tywacyjne wokół odwiertów poszukiwawczych zagrożenie nie tylko dla środowiska, ale także dla i nawadniania. Znaczne zmniejszenie nakładów na i rekonstruowanych (łącznie 30 odwiertów). ludzi i zwierząt. Na obszarach górniczych PGNiG ochronę środowiska wynika ze stopnia realizacji Spółki zaangażowane w budowę gazociągów są one sukcesywnie likwidowane, pomimo że zaplanowanych celów, tj. wykonania w latach w 2009 roku rekonstruowały tereny budowy Spółka nie przyczyniła się do ich powstania ani poprzednich najbardziej kosztownych inwestycji gazociągów. nie była ich właścicielem. (np. wymiany gazociągów żeliwnych na PE). rekultywacje na terenie nieruchomości stanowią cych majątek nieprodukcyjny, administrowanych przez Centralę Spółki PGNiG SA, tj. Wałbrzych, Z drugiej strony, dbałość o środowisko przejawia się w prowadzeniu naszej działalności biznesowej w określony sposób. Ważną grupę tego rodzaju Nakłady na działania inwestycyjne i modernizacyjne w zakresie działań środowiskowych w latach 2007-2009 (zł) 16 811 226 inwestycje proekologiczne modernizacje inne przedsięwzięcia proekologiczne 11 055 770 961 481 2009 23 645 425 18 520 275 1 688 191 2008 27 687 685 28 265 067 1 713 469 2007 Raport Społeczny 2009 59 Środowisko naturalne Przywracamy do użytkowania zdegradowane tereny Uwzględniamy rozwiązania techniczne i technologiczne chroniące środowisko w procesie inwestycyjnym Aspekt środowiskowy zaczyna mieć istotne zna czenie przy wyborze lokalizacji, technologii oraz przyszłych kosztów eksploatacyjnych, a ujednoli cenie sposobu postępowania w zakresie spełnienia wymagań ochrony środowiska dla projektowa Koszty prac remontowych w zakresie działań prośrodowiskowych w latach 2007-2009 3 500 000 3 000 000 2 500 000 2 000 000 nych i realizowanych przedsięwzięć uznajemy za jedno z ważniejszych osiągnięć PGNiG. Kwestie 1 500 000 wyboru technologii prośrodowiskowych zostały wpisane do strategii spółki. 1 000 000 500 000 0 2009 Obszary Natura 2000 Inwestycje liniowe realizowane przez Spółki Gazownictwa Inwestycje liniowe realizowane przez Oddziały PGNiG SA Inwestycje punktowe realizowane przez Spółki Gazownictwa Inwestycje punktowe realizowane przez Oddziały PGNiG SA 60 PGNiG Odpowiedzialna energia 2008 2007 ograniczanie szkodliwych emisji do powietrza analizie podlega występowanie obszarów chronio poprzez promocję coraz powszechniejszego nych, obszarów Natura 2000 lub innych cennych stosowania tego najbardziej przyjaznego dla przyrodniczo terenów, które – z jednej strony środowiska konwencjonalnego paliwa. Zakła – wymagają specjalnych procedur postępowania damy również dalszą rozbudowę sieci stacji w trakcie realizacji inwestycji lub przeprowadze tankowania CNG oraz produkcję energii z pali nia kompensacji przyrodniczej, z drugiej strony, wa gazowego w skojarzeniu z wytwarzaniem ograniczają realizację planowanych zadań. Podej ciepła (kogeneracja). Na potrzeby GK powstała mując przedsięwzięcia inwestycyjne, wymagające „Strategia działania GK PGNiG w zakresie przeprowadzenia postępowania w sprawie oceny rozwoju rynku gazu ziemnego oddziaływania na środowisko, jednostki GK PGNiG • dotrzymują wszystkich procedur i przygotowują raporty środowiskowe. do napędu pojazdów (CNG)”; dalsze działania na rzecz zwiększania świa domości ekologicznej naszych pracowników poprzez systematyczne szkolenia, akcje Dzięki nowoczesnym rozwiązaniom technolo informacyjne, promowanie proekologicznych gicznym możemy ograniczyć ujemny wpływ na postaw i rozwiązań w miejscu pracy. szatę rośliną i świat zwierzęcy poprzez zmniej szenie obszarów wycinki drzew, zabezpieczanie 7.6 Co planujemy systemów korzeniowych w trakcie prac ziem nych, ograniczenie wibracji, emisji hałasu oraz Przede wszystkim planujemy dalszą systema- zanieczyszczeń, zwłaszcza w porach godowych tyczną realizację Strategii Zrównoważonego i lęgowych zwierząt. Rozwoju i Odpowiedzialnego Biznesu GK: W 2009 roku jednostki GK PGNiG realizowały 45 przedsięwzięć w 71 obszarach Natura 2000. Było to możliwe dzięki doświadczonej kadrze • wdrażanie systemów zarządzania środowisko wego w pozostałych jednostkach GK PGNiG; • równolegle pewne elementy wdrażanych i/lub udoskonalanych SZŚ planujemy wyko i wysokim standardom zarządzania w obszarze rzystywać i włączać do systemów HSE (Health, ochrony środowiska. Safety and Environment) – międzynarodowych standardów zarządzania, które są obecnie PGNiG uczestniczy także w inicjatywach na rzecz praktycznie niezbędne w przypadku spółek propagowania idei zrównoważonego rozwoju operujących na rynkach zagranicznych i coraz w branżach energetycznej i paliwowej. PGNiG częściej pożądane przy współpracy z partnera jest m.in. aktywnym członkiem i partnerem mi zagranicznymi na rynku polskim. strategicznym Forum Odpowiedzialnego Biznesu. Misją Forum jest upowszechnianie idei odpowie • w zatwierdzonych zasadach, dotyczących przygotowania, planowania i realizacji inwe dzialnego biznesu jako standardu obowiązującego stycji oraz remontów w jednostkach PGNiG SA w Polsce w celu zwiększenia konkurencyjności zostały uwzględnione aspekty ochrony środo przedsiębiorstw, zadowolenia społecznego wiska. W wielu spośród pozostałych jednostek i poprawy stanu środowiska. Przedstawiciele GK PGNiG SA są już stosowane rozwiązania PGNiG zasiadają także w Społecznej Radzie Naro spełniające co najmniej wymagania dobrych dowego Programu Redukcji Emisji. praktyk prośrodowiskowych, a tam gdzie to niezbędne, najlepszych dostępnych technologii (BAT); • doskonalenie i ujednolicanie stosowanych przez nas metod oceny wpływu naszych obiektów i instalacji na środowisko – na każ dym z etapów ich funkcjonowania (projekto wanie i budowa, eksploatacja, likwidacja). • ustaliliśmy jednolite dla wszystkich jednostek GK metody raportowania informacji o elemen tach środowiska, a także o wpływie działalno ści GK na jego stan. Dzięki tak gromadzonym, obiektywnym i porównywalnym danym możemy sporządzać raporty i sprawozdania według wspólnych dla wszystkich jednostek GK wewnętrznych standardów; • promocję gazu ziemnego jako paliwa przyja znego dla środowiska. Jako główny krajowy producent i dostawca na polski rynek gazu ziemnego czujemy się odpowiedzialni za Raport Społeczny 2009 61 Środowisko naturalne W odniesieniu do warunków lokalizacyjnych 7.7 Dobre praktyki i komory śrutowniczej zdecydowanie poprawi warunki technologiczne, wydajności wytwórczej, PGNiG, Elektrociepłownia gazowa PGNiG i Tauron Polska Energia SA bezpieczeństwa i higieny pracy, ekonomiczne, ochrony środowiska, lokalowe. W Stalowej Woli w drugiej połowie 2014 roku INVESTGAS – uwzględnienie aspektu ochrony środowiska w procesie inwestycyjnym Wola i Nisko, parę technologiczną będą natomiast Poszukiwania Nafty i Gazu Nafta „Piła” – trzy odwierty na półwyspie Synaj na przełomie lat 2009/2010 użytkować pobliskie zakłady przemysłowe. Blok Rejon wierceń znajdował się nad Morzem Czerwo na etapie projektowania – celem jest ograni- uzupełni moce po wycofaniu części istniejących nym w odległości 100 m od morza, w sąsiedztwie czenie do niezbędnego minimum powierzchni instalacji energetycznych wykorzystujących węgiel znanego kurortu turystycznego Sharm El Sheikh. terenu oraz zmniejszenie ryzyka emisji jako paliwo, przez nastąpi blisko trzykrotne obni Bliskość morza ze szczególnie cenionym rezerwa zanieczyszczeń do atmosfery. Spółka w 2009 żenie emisji dwutlenku węgla. tem koralowców nie dopuszczała zanieczyszczenia roku zastosowała w szczególności następujące wody morskiej środkami ropopochodnymi. Teren rozwiązania: rozpocznie pracę największa w Polsce elektrocie płownia gazowa. Gorąca woda będzie wykorzy stywana na potrzeby komunalne miast Stalowa Uwarunkowania środowiskowe uwzględniane są • zastosowanie w PMG Kosakowo odwiertów Oddział w Odolanowie, PGNiG – uruchomienie i optymalizacja turboekspanderów wytwarzających energię elektryczną w wyniku rozprężania gazu wiertni został specjalnie przygotowany i zabezpie W instalacji odazotowania gazu ziemnego po wstępnym odfiltrowaniu i osuszeniu prze bisk w czasie ługowania wyeliminuje ryzyko pierwsze dwa turboekspandery zainstalowano wożone do miejsca utylizacji. Dotyczyło to także zanieczyszczenia środowiska substancjami w 2005 roku, kolejne dwa w roku 2009. W turbo wody i odpadów. Często przeprowadzano próbne ropopochodnymi. ekspanderach energia pochodząca z rozprężenia alarmy w celu likwidacji skutków wycieków gazu ziemnego dostarczanego pod naturalnym płynów i olejów. Wszystkie miejsca potencjalnych W Zintegrowanym Programie Doskonalenia ciśnieniem ze złóż krajowych zamieniana jest na wycieków były ściśle monitorowane. Każdy wolny Zarządzania na lata 2010-2012 przewidziano m.in.: energię elektryczną, która oddawana jest do sieci czas wykorzystywany był do szkolenia teoretycz zakładowej i służy wspomaganiu zapotrzebowania nego oraz praktycznego naszej egipskiej załogi. na ciepło technologiczne w instalacji odazotowa PNiG Nafta Piła jako pierwsza wykonała prace nia gazu. wiertnicze w tym rejonie, w tak zaostrzonych czony przed wyciekami płynów i olejów wyko rzystywanych w procesie wiercenia. Wiercenie odbywało się w technologii „dry location” (sucha lokalizacja), urobek i płyny wiertnicze były maga zynowane w szczelnych kontenerach, następnie warunkach. To dla nas źródło bogatego doświad Karpacka Spółka Gazownictwa – produkcja energii w skojarzeniu kierunkowych z jednego placu znacznie zmniejszyło powierzchnię terenu zajętego pod inwestycje; • zastosowanie w PMG Kosakowo azotu zamiast oleju mineralnego do izolowania stropu wyro • ograniczenie zużycia energii w siedzibie Investgas o min. 10% (automatyzacja systemu ogrzewania i klimatyzacji); • egzekwowanie od wykonawców racjonalnej gospodarki środkami w celu zmniejszenia do czenia, co zapewne zaowocuje w przyszłości. minimum ilości odpadów powstałych w trakcie Te same metody są powszechnie stosowane przy realizacji inwestycji. wierceniach w Polsce. Na terenie działania Karpackiej Spółki Gazownic Budowa komory śrutowniczej i kabino-suszarki lakierniczej 7.8 Nagrody i wyróżnienia oraz turbin gazowych (m.in. Cmolas, Grabownica k/Sanoka, Mełgiew k/Lublina, Przeworsk, Stężyca Spółka na terenie swojego zaplecza technicznego W 2009 roku w rankingu „Gazety Prawnej“ k/Lublina, Tuchów k/Tarnowa, Zakopane, Zgłobień zrealizowała inwestycję obejmującą budowę hali, Firm odpowiedzialnych społecznie, PGNiG SA k/Rzeszowa, Rzeszów, Lublin, Nowa Sarzyna, w której zamontowano nowoczesną i proeko uzyskało maksymalną liczbę 100 punktów w Rzeszów, Starachowice i Tarnów), dzięki czemu logiczną komorę śrutowniczą i kabino-suszarkę kryterium odpowiedzialności ekologicznej. W 2010 uzyskuje się lepsze wykorzystanie paliw pier lakierniczą firmy SciTeeX. roku w tym samym rankingu "Dziennika Gazety twa pracuje wiele agregatów kogeneracyjnych wotnych i ograniczenie straty w przesyle energii nawet o 6%. 62 Prawnej" w obszarze środowisko ze względu na Dotychczas czyszczenie detali wielkogabary zmianę przyjętych kryteriów oceny otrzymaliśmy towych w pilskiej Nafcie zlecane było podwy 84 punkty, co skłania nas do ciągłego weryfikowa Wielkopolska Spółka Gazownictwa – zastosowanie nowoczesnych technologii podczas budowy gazociągu Trzemeszno-Witkowo konawcom lub wykonywane było na zewnątrz nia naszych postępów na tym polu. pomieszczeń i powodowało emisję pyłów do powietrza w sposób niezorganizowany i powsta Informacje na temat nagród i wyróżnień wanie dużej ilości odpadów. W celu usyste za ekologiczną działaność jednostek GK PGNiG matyzowania zadania, polepszenia warunków znajdą Państwo w rozdziałach "Rynek" oraz W dwóch lokalizacjach wykorzystano do budowy pracy i unowocześnienia procesu – mając na „Społeczności lokalne". gazociągu metodę przewiertu kierunkowego uwadze „zorganizowanie emisji gazów i pyłów do – pod dnem jeziora Bystrzyce (dł. 289 m) oraz pod powietrza” oraz „minimalizację powstających przy lasem państwowym (dł. 446 m) – uniknięto wycinki tym odpadów” – pilska Nafta podjęła wyzwanie drzew i zarazem zmiany trasy przebiegu gazo inwestycyjne polegające na wybudowaniu hali ciągu. Metody te są z powodzeniem stosowane od przeznaczonej na zamontowanie nowoczesnej lat w działalności spółek gazowniczych i pozwalają komory śrutowniczej i kabino-suszarki lakierniczej. na ograniczenie wpływu na środowisko. Zastosowanie kabino-suszarki lakierniczej PGNiG Odpowiedzialna energia