Polimorfizm regionów regulatorowych genów kandydujących

„Polimorfizm regionów regulatorowych genów kandydujących
dla cech otłuszczenia świni – związek z poziomem transkrypcji
i zmiennością wybranych cech rzeźnych"
Maria Grześ
Stypendystka projektu pt. „Wsparcie stypendialne dla doktorantów na kierunkach uznanych za
strategiczne z punktu widzenia rozwoju Wielkopolski”, Poddziałanie 8.2.2 Programu
Operacyjnego Kapitał Ludzki
Problemem na skalę światową, przyjmującym rozmiary epidemii staje się nadwaga
i otyłość. Na przypadłość tą cierpi coraz większa liczba ludzi, w niektórych krajach
przekraczając 75% ludności. Istotne znaczenie w poznawaniu genetycznego podłoża
otyłości ma wiedza pochodząca z badań prowadzone z wykorzystaniem zwierząt
modelowych, takich jak szczur, mysz, pies czy świnia. Szczególne znaczenie ma świnia,
z uwagi na szereg podobieństw anatomicznych, fizjologicznych oraz metabolicznych.
Podobnie jak człowiek, świnia jest wszystkożercą, przez co zależnie od diety może
wykazywać podatność na te same choroby. Ponadto za szereg zaburzeń metabolicznych,
występujących u obu gatunków odpowiedzialne są mutacje w tych samych genach.
W ramach realizowanej pracy doktorskiej prowadzone są analizy molekularne genów,
które zostały uznane za kandydujące dla rozwoju otyłości człowieka, w rasach świń
charakteryzujących się zróżnicowanym poziomem otłuszczenia. Geny te to m.in.: FASN,
INSIG2, FTO czy też ME – kodujące białka zaangażowane w szeroko pojęte procesy
przemiany
lipidów.
Badania
obejmują
poszukiwanie
polimorfizmu
w regionach
regulatorowych w/w genów, następnie określenie różnic w częstościach występowania
polimorfizmów pomiędzy rasami oraz związek wybranych polimorfizmów ze zmiennością
otłuszczenia świń. Dla dwóch tkanek (mięśnia najdłuższego oraz podskórnej tkanki
tłuszczowej) oceniona zostanie zmienność poziomu transkryptów genów FASN i INSIG2
w czterech rasach świń (technika Real – time PCR). Ponadto, dla szczególnie interesujących
polimorfizmów – a więc zlokalizowanych w potencjalnych miejscach wiązania czynników
transkrypcyjnych (dla regionów 5`-flankujących) bądź w obrębie sekwencji rozpoznawanych
przez miRNA (w 3`UTR) przeprowadzona zostanie analiza wykorzystująca gen reporterowy
kodujący lucyferazę.
Praca doktorska współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach
Europejskiego Funduszu Społecznego
Znaczenie
realizowanej
pracy
doktorskiej
dla
województwa
wielkopolskiego
rozpatrywać można dwojako: pod względem zdrowotnym oraz produkcyjnym. W zakresie
tego pierwszego istotne jest, iż wg danych GUS problem nadwagi i otyłości dotyczy ponad
1/4 kobiet oraz więcej niż 1/3 mężczyzn zamieszkujących Wielkopolskę. Należy pamiętać,
że otyłość to nie tylko pogorszenie jakości życia, ale przede wszystkim niezwykle groźne dla
zdrowia i życia schorzenie, któremu towarzyszą liczne powikłania sercowo – naczyniowe.
Stąd identyfikacja genetycznego podłoża rozwoju nadwagi i otyłości jest bardzo ważna,
by można było w porę zastosować środki zapobiegające jej rozwinięciu.
Z kolei w aspekcie produkcyjnym - Wielkopolska jest krajowym liderem w zakresie
wysoko produktywnego rolnictwa, w tym hodowli zwierząt. Region ten zajmuje pierwsze
miejsce pod względem pogłowia trzody chlewnej, przewyższając prawie 3-krotnie kolejne
województwo (kujawsko – pomorskie). Produkcja żywca wieprzowego stanowi ponad 30%
całkowitej produkcji rolniczej Wielkopolski, a wieprzowina stanowi najczęściej spożywane
mięso
w
Polsce,
stąd
ważne
jest
identyfikowanie
mechanizmów
warunkujących
powstawanie mięsa o wysokiej jakości (m.in. o niewielkiej zawartości tłuszczu w tuszy, przy
jednoczesnym zapewnieniu odpowiedniej marmurkowatości mięsa – a więc zawartości
tłuszczu śródmięśniowego). W wyniku badań prowadzonych w ramach pracy doktorskiej
możliwe, że zostaną odkryte polimorfizmy wykazujące asocjację z cechami otłuszczenia
świń, co mogło by być wykorzystane przy tworzeniu programów hodowlanych, których
docelowym efektem jest poprawienie jakości mięsa wieprzowego.
Praca doktorska współfinansowana ze środków Unii Europejskiej w ramach
Europejskiego Funduszu Społecznego