Ethnologia Polona vol

Ethnologia Polona vol. 25: 2004:
“The Role of the Bambers in the Economic and Cultural Life of Poznań in the 18th
Through the 20th Centuries”
by Agnieszka Szczepaniak-Kroll
The Franconians who settled in several villages near Poznań (Luboń, Dębiec, Bonin,
Rataje, Wilda, Jeżyce and Górczyn) most probably influenced their appearance, economy and
social relations. Among other matters, they accelerated the introduction of the agricultural
rent and introduced changes in the architectural style of buildings. Some elements of annual
and family customs are also indicative of a Franconian origin. The Bambers contributed to the
development of Poznań, and the process intensified after those villages were annexed by the
city during the period of 1900-1925. The Bambers were known for thier hard work and piety
which helped the to achieve a higher material and social status. They were never indifferent to
the needs of the sick and the poor. They always valued education highly and were people of
broad mental horizons. They also respected traditions and cultivated the memory of their
ancestors. Because of that they have retained the knowledge of their roots despite the fact that
they arrived in Poland several generations ago. It can be assumed that the Bambers
contributed new elements to the history of the Great Poland (Wielkopolska) and helped to
strenghten the positive traits of the population.
***
Frankończycy osiedleni w VXIII w. w podpoznańskich wsiach Poznań (Luboń,
Dębiec, Bonin, Rataje, Wilda, Jeżyce and Górczyn) wpłynęli zapewne na ich wygląd, sposoby
gospodarowania i architekturę, a także na stosunki społeczne; przyczynili się m.in. do
przyspieszenia oczynszowania. Również pewne elementy zwyczajów dorocznych i
rodzinnych mogą wskazywać na ich frankońskie pochodzenie. Żywo angażowali się oni w
życie społeczne, pełniąc funkcje asesorów i sołtysów. Przyczynili się do rozwoju miasta,
szczególnie po włączeniu wsi do Poznania w latach 1900-1925. Zasłynęli z pracowitości i
pobożności, które pomogły im w zdobyciu majątku i wysokiej pozycji społecznej. Nie
pozostawali obojętni na potrzeby chorych i biednych. Zawsze senili wykształcenie, byli
ludźmi o szerokich horyzontach. Jednocześnie szanowali tradycję, pamięć o przodkach, dzięki
temu, mimo że wymarło już kilkanaście pokoleń od momentu przybycia do Polski pierwszych
osadników, zachowali wiedzę o swoich korzeniach. Jak sądzić można, nie tylko wnieśli oni
nowe elementy do kultury Wielkopolski, ale przyczynili się również do utrwalenia
pozytywnych cech, obecnych pośród miejscowej ludności.
Author’s Address
Agnieszka Szczepaniak-Kroll, M.A.
Ethnology Section
Institute of Archaeology and Ethnology
Polish Academy of Sciences
ul. Rubież 46
61-612 Poznań, POLAND