„Twój przewodnik po europejskiej procedurze drobnych roszczeń”

„Twój przewodnik po europejskiej procedurze drobnych
roszczeń”
Kurtka narciarska zamówiona w brytyjskim sklepie internetowym nie została dostarczona a
sprzedawca unika kontaktu? Aparat cyfrowy kupiony podczas wakacji w Hiszpanii nie działa
prawidłowo? Niemieckie biuro podróŜy nie wywiązało się z umowy? W takich sytuacjach
moŜna dochodzić swoich praw na drodze sądowej. Jak i do kogo wnieść pozew, gdy
przedsiębiorca lub osoba fizyczna, z którą jesteśmy w sporze, mieszka czy ma siedzibę w
innym kraju Unii Europejskiej?
W Unii Europejskiej funkcjonują przepisy, które mają być pomocne dla obywateli
uczestniczących w transgranicznych sporach sądowych. Jednym z instrumentów mającym na
celu ułatwić i przyspieszyć dochodzenie roszczeń (np. odszkodowania) o stosunkowo
niewielkiej wartości jest europejska procedura drobnych roszczeń. Te szczegółowe regulacje
zostały zawarte w rozporządzeniu WE 861/2007 Rady i Parlamentu Europejskiego z dnia 11
lipca 2007 r. Postępowanie to dotyczy transgranicznych roszczeń, których wartość nie
przekracza 2 000 EUR, z wyłączeniem odsetek. Niniejszy przewodnik ma na celu wyjaśnić
zasady funkcjonowanie tej procedury, dzięki czemu będziecie Państwo mogli zdecydować,
czy warto złoŜyć pozew, a jeŜeli tak, gdzie naleŜy pobrać odpowiednie formularze i znaleźć
bardziej szczegółowe informacje. Poradnik dotyczy tylko spraw cywilnych i handlowych, nie
omówiono w nim natomiast kwestii związanych z prawem karnym, rodzinnym, upadłością i
dziedziczeniem. Ponadto opisane tutaj zasady nie mają zastosowania do Danii.
Więcej informacji na temat praw konsumentów w przypadku sporów transgranicznych moŜna
znaleźć na stronie internetowej: http://ec.europa.eu/consumers/index_pl.htm
Plac Powstańców Warszawy 1
00-950 Warszawa
tel.: 022 5560118
fax: 022 5560359
[email protected]
www.konsument.gov.pl
Przesłanki stosowania
Procedura ta ma charakter fakultatywny. To powód decyduje czy chce dochodzić swojego
roszczenia w trybie zwykłym, czy teŜ za pomocą tego postępowania. Warto jednak pamiętać,
Ŝe wybranie europejskiego postępowania w sprawie drobnych roszczeń przynosi wiele
korzyści:
Przede wszystkim jest to postępowanie uproszczone, w którym czas
rozpoznawania przedmiotu sprawy został skrócony do niezbędnego
minimum.
Łatwiejsze jest takŜe wyegzekwowanie wydanego wyroku, gdyŜ
orzeczenia wydane w tych postępowaniach będą uznawalne i
wykonywalne na terenie całej Wspólnoty.
Aby móc skorzystać z tego rodzaju postępowania, dochodzone roszczenie winno mieć
charakter transgraniczny. Oznacza to, Ŝe co najmniej jedna ze stron postępowania powinna
mieć miejsce stałego pobytu lub miejsce zamieszkania (siedziba spółki) w państwie
członkowskim innym niŜ państwo sądu. Dotyczy to takŜe stron pochodzących z tego samego
kraju, jednakŜe mających miejsce stałego pobytu lub siedzibę w róŜnych krajach
Przykład:
Obywatel polski przebywający na stałe w Monachium będzie
mógł złoŜyć pozew za pomocą europejskiej procedury drobnych
roszczeń przeciwko firmie, która ma siedzibę w Krakowie.
Przykład:
Konsumentka z Poznania będzie mogła złoŜyć pozew za pomocą
europejskiej procedury drobnych roszczeń przeciwko sklepowi
internetowemu, który ma siedzibę w Wielkiej Brytanii.
Co więcej, sprawa dochodzona w tym trybie postępowania moŜe mieć jedynie charakter
cywilny lub gospodarczy.
Przykład:
Obywatel polski nie będzie mógł złoŜyć pozwu w ramach
europejskiej procedury drobnych roszczeń, gdy będzie
dochodzić swoich praw wynikających ze stosunku pracy od
pracodawcy z Niemiec
Plac Powstańców Warszawy 1
00-950 Warszawa
tel.: 022 5560118
fax: 022 5560359
[email protected]
www.konsument.gov.pl
Krok 1 „Formularze”
Postępowanie w tym trybie odbywa się za pomocą specjalnych formularzy. Są one dostępne
na stronie Komisji Europejskiej w Europejskim Atlasie Sądowniczym w Sprawach
Cywilnych:
http://ec.europa.eu/justice_home/judicialatlascivil/html/index_en.htm
Z tej strony naleŜy wybrać "drobne roszczenia", a następnie kliknąć na zakładkę
"Formularze" (od 1 do 4)
Następnie naleŜy wybrać swój kraj z menu rozwijanego (Polska) i kliknąć przycisk
"Znajdź" (symbolizuje to znaczek lupy).
Postępowanie przewiduje stosowanie następujących dokumentów:
FORMULARZ A - Formularz pozwu
FORMULARZ B - Wezwanie sądu lub Trybunału do uzupełnienia lub
skorygowania formularza pozwu
FORMULARZ C - Formularz odpowiedzi
FORMULARZ D - Zaświadczenie dotyczące orzeczenia wydanego w europejskim
postępowaniu w sprawach drobnych roszczeń
Plac Powstańców Warszawy 1
00-950 Warszawa
tel.: 022 5560118
fax: 022 5560359
[email protected]
www.konsument.gov.pl
Krok 2 „Właściwy sąd”
W celu złoŜenia pozwu, naleŜy wypełnić Formularz A.
Punkt 1 „Sąd lub Trybunał” : Aby skutecznie złoŜyć pozew naleŜy wnieść go
właściwego sądu oraz we właściwej formie dla składania pozwu w danym kraju
W przypadku Polski złoŜymy pozew do właściwego miejscowo sądu rejonowego
bądź okręgowego.
Wszelkie działania podejmowane w ramach opisywanej procedury muszą być
dokonywane w jednym z języków właściwych dla sądu, który rozpatruje sprawę.
Składając pozew do polskiego sądu naleŜy posługiwać się językiem polskim.
Sąd moŜe Ŝądać tłumaczenia dokumentacji załączonej do pozwu, ale jedynie w
przypadku, gdy takie tłumaczenie będzie niezbędne do wydania orzeczenia.
NaleŜy jednak mieć na uwadze, Ŝe strona moŜe odmówić przyjęcia dokumentu
dlatego, Ŝe nie jest on sporządzony ani w języku zrozumiałym dla adresata, ani w
języku urzędowym państwa do którego został przesłany. W takim przypadku sąd
zawiadamia drugą stronę o tym fakcie, a strona ta moŜe dostarczyć tłumaczenie
dokumentu.
Plac Powstańców Warszawy 1
00-950 Warszawa
tel.: 022 5560118
fax: 022 5560359
[email protected]
www.konsument.gov.pl
Krok 3 „Wypełnienie formularzy”
W kolejnych punktach musimy zawrzeć aktualne informacje o stronach postępowania.
Punkt 2 „Powód” – czyli osoba składająca wniosek
NaleŜy wskazać, Ŝe procedura ta nie przewiduje konieczności posiadania
profesjonalnego pełnomocnika, zatem punkt 2.6 „Przedstawiciel powoda” moŜe
pozostać pusty.
Punkt 3 „Pozwany” – czyli osoba (przedsiębiorca) przeciwko któremu kierujemy
swoje roszczenie
NaleŜy zwrócić uwagę na podanie jak najbardziej precyzyjnych danych dotyczących
przedsiębiorcy, gdyŜ braki mogą spowodować zwrócenie pozwu przez Sąd.
Przykład:
Konsumentka w pkt. 3 pozwu zawarła tylko nazwę oraz stronę
internetową przedsiębiorcy, wobec którego kierowała swoje
roszczenie. Sąd zwrócił konsumentce pozew złoŜony w ramach
europejskiej procedury drobnych roszczeń z powodu braków
formalnych w postaci adresu pozwanego.
Na stronie Europejskiego Centrum Konsumenckiego zamieszczona jest tabela, w której
znajdą Państwo linki do rejestrów gospodarczych wszystkich państw UE (odpowiedniki
polskiego KRS). Wpisując nazwę sklepu moŜesz sprawdzić, czy jest on rzeczywiście
zarejestrowany w danym kraju i działa legalnie:
http://www.konsument.gov.pl/pl/news/408/101/Jak-sprawdzic-wiarygodnosczagranicznego-sprzedawcy-Pomocna-tabela.html
Plac Powstańców Warszawy 1
00-950 Warszawa
tel.: 022 5560118
fax: 022 5560359
[email protected]
www.konsument.gov.pl
Punk 4 „Jurysdykcja”: naleŜy zaznaczyć odpowiednie pole, na podstawie którego
określamy właściwość sądu.
W sporach pomiędzy konsumentem a przedsiębiorcą, konsumentowi przysługuje
alternatywa w postaci wyboru pomiędzy wytoczeniem powództwa w kraju siedziby
przedsiębiorcy lub kraju zamieszkania konsumenta. Jeśli zdecydujemy się na
wytoczenie powództwa przed polskim sądem (co z punktu widzenia konsumenta jest o
wiele prostsze oraz szybsze) to naleŜy zaznaczyć odpowiedni punkt 4.2. „Miejsce
zamieszkania/siedziby konsumenta”.
Punkt 5 „Transgraniczny charakter sprawy”: naleŜy wyraźnie wskazać, Ŝe sprawa
ma charakter transgraniczny i naleŜy w nim wpisać kraj zamieszkania konsumenta,
siedziby przedsiębiorcy oraz kraj sądu.
Punkt 6 „Dane bankowe”: słuŜy poinformowaniu sądu w jaki sposób zamierzamy
wpłacić opłatę sądową na rzecz sądu.
Od pozwu w sprawie rozpoznawanej w europejskim postępowaniu w sprawie
drobnych roszczeń pobiera się opłatę stałą w kwocie 100 zł.
W praktyce najczęściej dokonywana jest zapłata przelewem, wtedy naleŜy zaznaczyć
punkt 6.1.1. Drugą najpopularniejszą metodę stanowi zapłata w kasie sądu. Przy
wybraniu takiej opcji naleŜy w punkcie 6.1.4. „Inny” napisać, Ŝe opłaty dokonujemy w
kasie sądu.
Plac Powstańców Warszawy 1
00-950 Warszawa
tel.: 022 5560118
fax: 022 5560359
[email protected]
www.konsument.gov.pl
Krok 4 „Określ swoje roszczenie”
Pozew powinien zawierać konieczne szczegóły dotyczące sprawy oraz określenie Ŝądanej
sumy pienięŜnej. Tego dotyczą punkty 7 oraz 8 formularza.
Punkt 7 „Roszczenie” : naleŜy określić, czy przedmiotem pozwu jest roszczenie
pienięŜne czy innego rodzaju (roszczenie niepienięŜne) np. w postaci naprawy czy
wymiany towaru.
Wartość roszczenia bez odsetek, wydatków i nakładów nie moŜe przekroczyć
równowartości 2000,00 euro. To, czy roszczenie nie przekracza tej kwoty, zostanie
sprawdzone przez sąd. Równowartość zostanie obliczona według średniego kursu
walut NBP na dzień wniesienia pozwu do sądu.
Punkt 8 „Szczegóły dotyczące roszczenia” : naleŜy opisać krótko istotę roszczenia
W punkcie 8.1 trzeba uzasadnić swoje roszczenie – kiedy doszło do transakcji, co
poszło nie tak, jak przedstawiały się poszczególne wydarzenia. Jeśli nie zmieszczą się
Państwo z opisem wydarzeń w polu do tego przeznaczonym, moŜna dodatkowo
załączyć kartkę papieru, którą naleŜy jako załącznik dołączyć do pozwu. Powinna być
ona odpowiednio zatytułowana, np. jako część dalsza do punktu 8.1.
Powód moŜe złoŜyć wniosek o przeprowadzenie rozprawy zaznaczając odpowiedni
podpunkt w punkcie 8.3. Zasadą jednak jest, Ŝe w europejskim postępowaniu w
sprawie drobnych roszczeń sąd proceduje pisemnie, a rozprawę przeprowadza tylko
wtedy, gdy uzna to za konieczne lub jeśli wnosi o to jedna ze stron. Zatem odwrotnie
niŜ w normalnym postępowaniu cywilnym, przeprowadzenie rozprawy jest wyjątkiem
i nawet gdy strona złoŜy stosowny wniosek, to sąd moŜe go oddalić.
Co więcej, postępowanie wprowadza innowacyjne elementy rozpoznawania sprawy.
JeŜeli bowiem sąd zdecyduje się na przeprowadzenie rozprawy, moŜe się ona odbyć
za pomocą środków łączności, np. w formie wideokonferencji.
Bardzo istotne jest aby do pozwu załączyć dowody umoŜliwiające poparcie
roszczenia, tj. rachunki, faktury czy korespondencja z przedsiębiorcą (np. w postaci
wydruków z poczty elektronicznej).
Plac Powstańców Warszawy 1
00-950 Warszawa
tel.: 022 5560118
fax: 022 5560359
[email protected]
www.konsument.gov.pl
Krok 5 „Dodatkowe wnioski”
Punkt 9 „Zaświadczenie”: dotyczy kwestii, czy chcą Państwo uzyskać zaświadczenie
dotyczące orzeczenia, dzięki któremu wyrok będzie uznany i wykonany w innym
państwie członkowskim.
Zaleca się od razu zaznaczenie tego punktu aby usprawnić procedurę.
Punkt 10 „Data i podpis”: naleŜy złoŜyć własnoręczny podpis potwierdzający
prawdziwość złoŜonych oświadczeń.
NaleŜy pamiętać, Ŝe brak podpisu jest brakiem formalnym i moŜe skutkować
nierozpoznaniem sprawy, gdy nie uzupełni się go w wyznaczonym przez sąd terminie.
Krok 6 „ZłoŜenie pozwu do sądu”
Jeśli wszystkie formularze zostały wypełnione, naleŜy je wraz z załącznikami wysłać na adres
właściwego sądu. Wniosek powinien być złoŜony w odpowiednim trybie (właściwym dla
kraju, w którym sprawa jest prowadzona). W Polsce pozew moŜna złoŜyć na dwa sposoby:
bezpośrednio w sądzie w biurze podawczym albo przesłać pocztą. Wybór metody zaleŜy od
powoda.
1. W sądzie
Pozew moŜna złoŜyć w sądzie. W tym celu naleŜy udać się do sądu właściwego.
Następnie odnaleźć biuro podawcze. Biuro podawcze najczęściej znajduje się w
widocznym miejscu w sądzie. Przyniesiony pozew przekazujemy pracownikowi sądu,
który aktualnie jest w okienku. Następnie wręczamy mu własny egzemplarz pozwu na
którym stawia on prezentatę, czyli pieczątkę z nazwą sądu, datą i godziną złoŜenia.
Opatrzony pieczęcią egzemplarz zabieramy ze sobą stanowi on bowiem dowód
złoŜenia pozwu.
2. Na poczcie
Zgodnie z przepisami k.p.c. za równoznaczne ze złoŜeniem pozwu w sądzie uwaŜa się
nadanie przesyłki w jednostce polskiego operatora pocztowego.
Plac Powstańców Warszawy 1
00-950 Warszawa
tel.: 022 5560118
fax: 022 5560359
[email protected]
www.konsument.gov.pl
Krok 7 „Sąd otrzymuje Twój pozew”
Kiedy sąd otrzyma pozew, mogą wydarzyć się 3 scenariusze:
1) Państwa pozew nie będzie mógł być rozpatrzony w ramach europejskiej procedury
drobnych roszczeń, gdyŜ nie spełnia wymagań określonych w rozporządzeniu.
Jeśli okaŜe się, Ŝe przedmiot sporu wykracza poza zakres rozporządzenia,
wnioskodawca będzie miał moŜliwości wycofania sprawy albo zostanie ona
poprowadzona stosownie do procedury obowiązującej dla tego rodzaju spraw w
danym państwie.
2) Formularz moŜe być wypełniony nieprawidłowo, sąd wyśle go na adres powoda z
wezwaniem do uzupełnienia braków formalnych.
3) Jeśli formularz odpowiada wymaganiom oraz sprawa podlega rozpoznaniu w trybie
europejskiej procedury drobnych roszczeń, to sąd wyśle kopie formularza A wraz z
formularzem C na podany adres przedsiębiorcy.
Plac Powstańców Warszawy 1
00-950 Warszawa
tel.: 022 5560118
fax: 022 5560359
[email protected]
www.konsument.gov.pl
Krok 8 „Przedsiębiorca otrzymuje Twój pozew”
Gdy przedsiębiorca otrzyma kopię pozwu będzie on mógł zareagować w następujący sposób:
1. Uznać roszczenie poprzez zapłatę dochodzonej kwoty lub wykonanie zobowiązania
(np. dostarczyć towar).
2. Rozpocząć spór. Pozwany powinien przesłać swoją odpowiedź na wypełnionym
Formularzu C w terminie 30 dni od daty jego otrzymania. Kopia odpowiedzi zostanie
przekazana przez sąd powodowi w ciągu 14 dni od jej otrzymania wraz z
dokumentacją w celu dalszego ewentualnego ustosunkowania się powoda, czy zgadza
się na twierdzenia przytoczone przez przedsiębiorcę czy teŜ nie.
Na tym etapie, w zaleŜności od okoliczności, sąd moŜe wezwać Państwa do
złoŜenia dodatkowych wyjaśnień (np. poprzez rozmowę telefoniczną).
Ewentualnie przedsiębiorca moŜe zgłosić w tym samym trybie i na tych
samych zasadach powództwo wzajemne (wypełniając formularz A, gdzie
pozwanym będzie konsument).
3. MoŜe teŜ nic nie zrobić. W takim wypadku sąd wydaje wyrok w sprawie i dostarcza
go stronom w ciągu 30 dni, gdyŜ sąd wydaje swoje orzeczenie nawet, jeśli strony nie
odpowiedzą na czas.
Na wydanie wyroku sąd ma 30 dni od otrzymania odpowiedzi od pozwanego (albo od
powoda, jeśli pozwany zgłosił roszczenie wzajemne). Strona przeciwna ma 30 dni na złoŜenie
odpowiedzi lub pozwu wzajemnego. Przed wydaniem orzeczenia sąd moŜe wystąpić o
dodatkowe informacje albo zadecydować o przeprowadzeniu dowodów w sprawie lub teŜ o
wezwaniu stron na przesłuchanie. W takich wypadkach orzeczenie jest wydawane w terminie
30 dni od dnia zamknięcia rozprawy albo od otrzymania wszystkich niezbędnych informacji
Plac Powstańców Warszawy 1
00-950 Warszawa
tel.: 022 5560118
fax: 022 5560359
[email protected]
www.konsument.gov.pl
Krok 9 „Wykonanie wyroku”
Orzeczenie wydane w jednym państwie członkowskim w ramach europejskiego postępowania
w sprawie drobnych roszczeń jest uznawane i wykonywane w innym państwie
członkowskim bez potrzeby stwierdzania wykonalności oraz bez moŜliwości sprzeciwienia
się co do jego uznania (z wyjątkiem Danii). Na wniosek jednej ze stron sąd lub trybunał - bez
dodatkowych opłat - wydaje zaświadczenie, dotyczące orzeczenia w europejskim
postępowaniu w sprawie drobnych roszczeń - Formularz D w Załączniku IV.
W celu wykonania wyroku konieczne jest wysłanie kopii orzeczenia wraz z zaświadczeniem
o wykonalności do odpowiednich organów wykonawczych w państwie siedziby
przedsiębiorcy. NaleŜy wysłać kopię dokumentów a oryginały jako dowód nadania
przechowywać. Jest moŜliwe wymaganie tłumaczenia dostarczonych dokumentów. PoniewaŜ
przepisy dotyczące egzekucji róŜnią się w zaleŜności od państw członkowskich warto
odwiedzić stronę internetową Europejskiej Sieci Sądowniczej, gdzie zawarte są informacje
o postępowaniach egzekucyjnych w innych Państwach członkowskich :
http://ec.europa.eu/civiljustice/index_pl.htm
Europejskie Centrum Konsumenckie (ECK) naleŜy do sieci centrów ECK (ang. ECC-Net), słuŜących pomocą
konsumentom w całej UE. Europejskie Centra Konsumenckie bezpłatnie informują konsumentów o ich prawach w
Unii Europejskiej oraz pomagają w polubownym rozwiązywaniu sporów ponadgranicznych z przedsiębiorcami
mającymi siedziby w UE, Norwegii oraz Islandii. Konsumenci mogą zgłaszać do ECK swoje skargi na nieuczciwe
praktyki zagranicznych biur podróŜy, linii lotniczych, sklepów internetowych czy komisów samochodowych za
pomocą formularza skargi dostępnego na stronie internetowej www.konsument.gov.pl, drogą telefoniczną (22 55
60 118), e-mailem ([email protected]) lub osobiście odwiedzając siedzibę Centrum w Warszawie przy Placu
Powstańców Warszawy 1.
Zapraszamy
do
odwiedzenia
nowej
http://ec.europa.eu/consumers/ecc/index_pl.htm
Plac Powstańców Warszawy 1
00-950 Warszawa
witryny
internetowej
tel.: 022 5560118
fax: 022 5560359
sieci
ECK
w
Europie:
[email protected]
www.konsument.gov.pl