Kontrola przetworów owocowych

Informacja
z kontroli jakości i prawidłowości oznakowania dżemów, powideł, konfitur,
galaretek oraz syropów
W przedmiotowym zakresie przeprowadzono kontrole w 5 placówkach na terenie
Częstochowy.
Kontrolą objęto 30 partii przetworów owocowych łącznej wartości 3461 zł,
w tym 29 partii wyprodukowanych metodami konwencjonalnymi wartości 3345 zł,
kwestionując w 5 placówkach 18 partii wartości 1896 zł, co stanowi 60 proc.
zbadanych partii, w tym 1 partię produktu ekologicznego wartości 116 zł.
W poszczególnych grupach zbadano:
 8 partii dżemów wartości 1139 zł, kwestionując 4 partie wartości 433 zł,
 6 partii powideł wartości 589 zł, kwestionując 3 partie wartości 232 zł,
 10 partii konfitur wartości 1224 zł, kwestionując 7 partii wartości 789 zł,
co stanowi 70 proc.,
 5 partii innych przetworów, tj. 3 partie marmolady, mus jabłkowy oraz jabłka
prażone z brzoskwiniami wartości 393 zł, kwestionując 3 partie wartości 326
zł, co stanowi 60 proc.
 partię produktu rolnictwa ekologicznego wartości 116 zł, który
kwestionowano,
Nieprawidłowości stwierdzone we wszystkich placówkach dotyczyły:
 niewłaściwej jakości przetworów owocowych,
 niewłaściwego oznakowania tych produktów,
 nieuwidocznienia cen towarów oferowanych do sprzedaży.
Ocena jakości przetworów owocowych
W badaniach laboratoryjnych zbadano jakość 9 partii przetworów owocowych
konwencjonalnych wartości 2008 zł a zakwestionowano 2 partie konfitur wartości
351 zł, tj.:
 14 op. a` 330 g konfitury z malin wartości 167 zł, z uwagi na zaniżoną
zawartość ekstraktu 58,6% zamiast zadeklarowanej w oznakowaniu 65%,
 16 op. a` 340 g konfitury z owoców leśnych wartości 184 zł, z uwagi na
wyraźnie zżelowaną konsystencję.
W związku z powyższym, wszczęto postępowanie administracyjne w sprawie
ukarania przedsiębiorcy karą pieniężną z art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia
21.12.2000 roku o jakości handlowej artykułów rolno-spożywczych.
Ponadto skierowano wystąpienia do producenta i dystrybutora zakwestionowanych
produktów, Wojewódzkiego Inspektoratu Jakości Handlowej Artykułów Rolno –
Spożywczych w Krakowie oraz Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej
w Warszawie.
Stanu opakowań jednostkowych zbadanych 29 partii przetworów owocowych
konwencjonalnych nie kwestionowano.
W oznakowaniu 23 partii tych produktów wartości 3050 zł, w wykazie składników,
zadeklarowano
substancje
dodatkowe,
które
zastosowano
zgodnie
z rozporządzeniem Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) Nr 1333/2008 z dnia 16
grudnia 2008 roku w sprawie dodatków do żywności (Dz. U. L 354 z 31.12.2008 s.16).
Zawartość netto
W badaniach laboratoryjnych sprawdzono zgodność zawartości netto produktu
z deklarowaną w 27 opakowaniach jednostkowych produktów konwencjonalnych
z 9 partii, mając na uwadze przepisy ustawy z dnia 7 maja 2009 roku o towarach
paczkowanych (Dz. U. z 2009 roku, Nr 91, poz. 740 ze zm.), nie kwestionując żadnej
z nich.
W ww. partii konfitury z malin a` 330 g wartości 167 zł, stwierdzono w 2 op.
zaniżenie masy netto, przekraczające dopuszczalną ujemną wartość błędu T1, jednak
nie przekraczające dwukrotnej wartości błędu T1.
O powyższym powiadomiono Okręgowy Urząd Miar w Krakowie.
Prawidłowość oznakowania przetworów owocowych.
Pod względem prawidłowości oznakowania przetworów owocowych, kontrolą
objęto 29 partii produktów konwencjonalnych wartości 3345 zł a zakwestionowano
16 partii wartości 1596 zł., co stanowi 55 proc., w tym w grupie:
 dżemy – zbadano 8 partii wartości 1139 zł a zakwestionowano 4 partie wartości
433 zł,
 powidła - zbadano 6 partii wartości 589 zł a zakwestionowano 3 partie wartości
232 zł,
 konfitury - zbadano 10 partii wartości 1224 zł a zakwestionowano 6 partii wartości
605 zł, tj. 60 proc.,
 inne produkty - zbadano 5 partii wartości 393 zł a zakwestionowano 3 partie
wartości 326 zł, tj. 60 proc.
Nieprawidłowości w oznakowaniu polegały na:
w grupie dżemy:
 oznaczeniu cyfrowej daty ważności i numeru partii produkcyjnej w
sposób mało czytelny, tj. czarną punktową czcionką na kolorowej grafice
wieczka,
 niepodaniu warunków przechowywania w sąsiedztwie daty minimalnej
trwałości, tj. na dwóch etykietach, po przeciwnych stronach słoika, na
jednej podano datę ważności, a na drugiej warunki przechowywania,
2

użyciu dwóch nazw „Dżem wiśniowy” oraz „Dżem wiśniowy
niskosłodzony” co może wprowadzać konsumenta w błąd,
w zakresie charakterystyki produktu,
 braku informacji o:
 warunkach przechowywania,
 zawartości cukru w produkcie gotowym do spożycia przy użyciu
wyrażenia „Łączna zawartość cukru .…g na 100 g,
w grupie powidła:
 oznaczeniu cyfrowej daty ważności i numeru partii produkcyjnej
w sposób mało czytelny, tj. czarnym nadrukiem na granatowym wieczku
oraz czarną czcionką na czarno-brązowym tle,
 niepodaniu w tym samym polu widzenia nazwy środka spożywczego,
zawartości netto oraz cyfrowej daty ważności, tj. na wieczku podano
nazwę i masę netto, natomiast na słoiku datę,
 braku informacji o warunkach przechowywania,
 niepodaniu zawartości owoców i zawartości cukru w tym samym polu
widzenia, co nazwa środka spożywczego, tj.:
 zawartość owoców i cukru, oraz nazwę podano po przeciwnych
stronach słoika,
 nazwę środka spożywczego i zawartość owoców podano na wieczku
a zawartość cukru na bocznej stronie wieczka – ww. partia powideł
śliwkowych z rumem „Kowalewski”,
w grupie konfitury:
 poprzedzeniu cyfrowej daty minimalnej trwałości określeniem „najlepiej
spożyć przed końcem” zamiast „najlepiej spożyć przed”,
 nieprawidłowej kolejności cyfrowej daty minimalnej trwałości tj. „rok,
miesiąc” zamiast „miesiąc, rok,
 niewłaściwym określeniu funkcji technologicznej dodatku E 202, tj.
„środek konserwujący” zamiast „substancja konserwująca”,
 podaniu dwóch nazw „konfitura brzoskwiniowa” oraz „konfitura
brzoskwiniowa niskosłodzona, co może wprowadzać konsumenta w błąd,
w zakresie charakterystyki produktu,
 braku wskazania zawartości cukru i owoców w produkcie przy użyciu
wyrażeń „łączna zawartość cukru .…g na 100 g produktu” oraz
„sporządzono z .…g owoców na 100 g produktu”,
 nieokreśleniu zasadniczej funkcji technologicznej 2 substancji
dodatkowych tj. pektyny jabłkowo-cytrusowej i kwasu cytrynowego
wymienionych w składzie surowcowym,
 braku oznaczeń w języku polskim partii konfitury z malin,
 niepodaniu określenia poprzedzającego cyfrową datę ważności, oraz
warunków przechowywania,
 poprzedzeniu masy netto określeniem „waga” zamiast „zawartość netto”,
 nieokreśleniu rodzaju środka spożywczego,
3
 braku informacji o zawartości owoców i cukru przy użyciu wyrażeń
„sporządzono z ....g owoców na 100 g produktu” oraz „łączna zawartość
cukru …. g na 100 g produktu”,
 nierzetelnym tłumaczeniu na język polski składu produktu - z uwagi na
niepodanie w polskiej wersji językowej substancji dodatkowych i ich
funkcji technologicznych, które podano w niemieckiej wersji językowej,
w grupie inne produkty owocowe:
 podaniu nazw „Marmolada o smaku różanym” oraz „Marmolada
wieloowocowa miękka o smaku różanym” co może wprowadzać
konsumenta w błąd w zakresie charakterystyki produktu,
 uwidocznieniu informacji o produkcie w sposób słabo czytelny, tj.
czerwona litografia na kolorowej, z przewagą czerwieni, szacie
graficznej przedstawiającej użyte do produkcji owoce,
 podaniu informacji „otrzymano z ....g owoców na 100 g produktu”
zamiast „sporządzono z ....g owoców na 100 g produktu”
W toku kontroli nie stwierdzono :
 na przetworach wyprodukowanych metodami konwencjonalnymi określeń
„bio”, „eko” lub podobnych,
 bezprawnego stosowania zarejestrowanych chronionych nazw środków
spożywczych.
Prezentacja środków spożywczych w miejscu sprzedaży nie naruszała postanowień
art. 16 rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28
stycznia 2002 roku ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego,
powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego
procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 s.1 ze zm.).
Aktualność dat minimalnej trwałości oraz warunki i sposób przechowywania
Na stanie placówek nie stwierdzono przetworów owocowych przeterminowanych.
Sposób i warunki ich przechowywania były zgodne z deklaracjami producentów
oraz wymaganiami higieny, określonymi w rozporządzeniu Parlamentu
Europejskiego i Rady (WE) nr 852/2004 z dnia 29 kwietnia 2004 roku w sprawie higieny
środków spożywczych (Dz.U. L 139 z 30.04.2004 s.1, ze zm.).
Identyfikowalność towarów oraz identyfikacja przedsiębiorców i legalność
prowadzonej działalności gospodarczej
Na wszystkie zbadane przetwory owocowe przedsiębiorcy okazali dowody dostaw.
W dokumentach tych podano informacje w zakresie nazwy i adresu dostawcy,
rodzaju i ilości dostarczanego towaru oraz daty transakcji.
Działalność kontrolowanych przedsiębiorców prowadzona była zgodnie z wpisami
do Centralnej Ewidencji i Informacji o Działalności Gospodarczej lub Rejestru
Przedsiębiorców Krajowego Rejestru Sądowego.
4
Inne zagadnienia
W toku przeprowadzonych kontroli w 2 placówkach stwierdzono brak wywieszek
cenowych oraz oznaczenia cenami, bezpośrednio na towarze.
Brakujące oznaczenia cenowe zostały uzupełnione a osoby odpowiedzialne ukarano
mandatami karnymi z art. 137 § 1 KW.
Działania podjęte przez WIIH
W związku z ustaleniami kontroli skierowano:
 10 wystąpień do Wojewódzkich Inspektoratów Jakości Handlowej Artykułów
Rolno - Spożywczych,
 wystąpienie do Wojewódzkiego Inspektoratu Inspekcji Handlowej,
 wystąpienie do organu nadzoru sanitarnego,
 13 wystąpień do producentów i dystrybutorów,
 4 wystąpienia do jednostek nadrzędnych,
 1 wystąpienie do urzędu miar.
Ponadto 3 osoby ukarano mandatami karnymi z art. 137 par. 1 KW oraz art. 136 par.
2 KW na łączną kwotę 400 zł, oraz wszczęto 1 postępowanie administracyjne celem
ukarania przedsiębiorcy karą pieniężną z art. 40 a ust. 1 pkt 3 ustawy z dnia
21.12.2000 roku o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych.
Produkty rolnictwa ekologicznego
Ocena jakości
Do badań laboratoryjnych pobrano próbę ekologicznego syropu owocowego
„Malina” a` 500 ml z partii wartości 116 zł.
Badania przeprowadzone w zakresie następujących parametrów:
 ocena organoleptyczna,
 objętość,
 zawartość kwasu benzoesowego, sorbowego, słodzików,
 obecność syntetycznych barwników
nie wykazały nieprawidłowości
Ilość nominalna w 2 op. wartości 58 zł była zgodna z deklarowaną.
Stanu opakowań jednostkowych powyższego syropu nie kwestionowano.
Prawidłowość oznakowania
W oznakowaniu ww. syropu stwierdzono poprzedzenie cyfrowej daty minimalnej
trwałości, wyrażonej datą dzienną, określeniem „najlepiej spożyć przed końcem”
zamiast „najlepiej spożyć przed”.
W związku z powyższym skierowano informacje Wojewódzkiego Inspektoratu
Jakości Handlowej Artykułów Rolno-Spożywczych w Szczecinie oraz producenta,
który poinformował że podjął działania mające na celu wyeliminowanie zaistniałej
niezgodności.
5
Prezentacja syropu w miejscu sprzedaży nie naruszała postanowień art. 16
rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 178/2002 z dnia 28
stycznia 2002 roku ustanawiającego ogólne zasady i wymagania prawa żywnościowego,
powołującego Europejski Urząd ds. Bezpieczeństwa Żywności oraz ustanawiającego
procedury w zakresie bezpieczeństwa żywności (Dz. U. L 31 z 01.02.2002 s.1 ze zm.).
Aktualność dat minimalnej trwałości oraz warunki i sposób przechowywania
Zbadany syrop nie był przeterminowany. Przechowywano go zgodnie z warunkami
określonymi przez producenta na opakowaniu.
Identyfikowalność towaru
Na przedmiotową partię syropu, kontrolowany przedsiębiorca okazał dowód
zakupu identyfikujący dostawcę, w którym określono także rodzaj i ilość
dostarczanego towaru oraz datę sprzedaży.
Podsumowanie
Ogólny wskaźnik wadliwości zbadanych produktów wyniósł 60 proc.
Nieprawidłowości dotyczyły głównie oznakowania wyrobów. Badania laboratoryjne
wykazały niewłaściwą jakość 22 proc. skontrolowanych produktów, natomiast 57
proc. produktów posiadało nieprawidłowości w oznakowaniu. W badaniach
laboratoryjnych stwierdzono niewłaściwą konsystencję konfitur, z uwagi na ich
zżelowanie, co jest charakterystyczne dla dżemu oraz zaniżoną zawartość ekstraktu.
Nieprawidłowości w oznakowaniu, mające istotne znaczenie dla konsumenta
dotyczyły braku informacji o produkcie w polskiej wersji językowej, podaniu daty
ważności produktu w sposób słabo czytelny oraz stosowaniu podwójnych nazw
produktów.
6