wprzyjaźni z ogniem - Aktywny w szkole – aktywny w życiu
Transkrypt
wprzyjaźni z ogniem - Aktywny w szkole – aktywny w życiu
W PRZYJAŹNI Z OGNIEM Ognisko domowe, kaganek nauki, żar uczud, płomienne spojrzenie, ciepłe uczucia…Zapewne znasz jeszcze wiele potocznie używanych zwrotów, których pierwotne pochodzenie zakorzenione jest w czasach, gdy człowiek starał się ujarzmid ogieo. Gdzieś ponad 1,5 mln lat temu , istota nazywana współcześnie homo erectus zanurza gałąź w płonącym strumieniu lawy lub wykorzystuje żar spalonych w pożarze drzew starając się zdobyd ogieo. Jak twierdzą współcześni naukowcy, byd może ogieo uważano kiedyś za istotę żywą. Istnieją hipotezy mówiące, że praludzie nauczyli się podtrzymywad ogieo, podsuwając mu kawałki drewna w celu nakarmienia i przebłagania tej groźnej istoty. Jednak oswojenie ognia zajęło nam dużo czasu, a gdy naszym przodkom udało się rozni ecid pierwsze ogniska, rozpoczęła się era człowieka. Wiemy, że oswojenie ognia dokonało się wszędzie niemal w jednym czasie, jak na prehistorię. Pierwsze ogniska rozniecono w Europie między 450 000 a 380 000 lat temu, a po 3000 000 p.n.e. ogniska płonęły w Afryce i Chinach. Władza nad ogniem wiedzie także do wielu zasadniczych zmian w życiu człowieka. Nie musi on już od tego czasu każdej nocy nieustannie czuwad, zagrażające mu zwierzęta boją się ognia, płomienie ochronią go więc i ogrzeją. Może się także pr zemieszczad się na dalsze odległości, eksplorowad odległe tereny w poszukiwaniu optymalnych dla siebie warunków życia – potrafi bowiem przenosid ogieo i zna sposoby jego rozniecania. Wreszcie, co bardzo ważne, ogieo pozwala mu na spożywanie pieczonego mięsa oraz jego konserwację poprzez wędzenie go nad dymem ogniska. Dzięki panowaniu nad ogniem człowiek zaczyna patrzed na życie z innej perspektywy, planuje kolejne dni, przygotowuje się do nadchodzących zmian. Świadomośd zbliżającej się zimy, chłodnej i ubogiej w zwierzynę skłania go do przygotowywania zapasów. Działanie człowieka nie ogranicza się już do teraźniejszości, zaczyna pojmowad znaczenie upływającego czasu, stara się mied wpływ na swoją przyszłośd. Ogieo stanowi najwyższe dobrodziejstwo dla człowieka. Z tego powodu zrozumiały jest kult ognia, który istniał we wszystkich społecznościach ludzkich. Niemal w każdej cywilizacji pojawiały się mity i legendy o zdobyciu ognia lub o wysłanniku bogów, który obdarował nim ludzi. Według mitologii tytan Prometeusz najpierw ulepił człowieka z gliny, a następnie chcąc ułatwid mu życie obdarował go ogniem. Czynem tym naraził się jednak władcy bogów Zeusowi, który okrutnie go ukarał. Mityczny czyn Prometeusza mówi o tym, jak wielkim trudem była dla człowieka sztuka ujarzmienia ognia i jak bardzo ta umiejętnośd zmieniła jego życie. Rzeźba Prometeusz autorstwa Paula Manshipa strzeże wejścia do Rock efeller Center Źródło: http://artdeco.pinger.pl/m/736004/paul-manship-fontanna-prometeusza-, rockefeller-center-new-yo rk-,-1934r. 1 Wśród bogów Mezopotamii istniał Adad- ciskający piorunami bóg burzy. Wikingowie czcili Thora- boga piorunów, który był jednocześnie opiekunem ludzi. W starożytnym Rzymie waży stał się kult Westy- bogini ogniska domowego oraz jej kapłanek- westalek. Westa rzymski odpowiednik bogini Hestii z mitologii greck iej. W jej świąt yni płonął wieczny, reprezentujący samą Westę ogień, k tórym opiek owały się k apłank i westalk i. Jego zgaśnięcie uznawano za zły zwiastun dla państwa. Źródło: http://www.google.pl/imgres ?imgurl=http:// www.hranajanto.com/goddessgallery/pgfx/hestia 400.jpg&imgrefurl= Na ziemiach polskich prastarym zwyczajem była sobótka, czyli rozpalanie ognisk w noc świętojaoską. Święto Zielonych Świątek wiąże się z kultem ognia, które sięga zamierzchłej przeszłości. Jeszcze starożytni Słowianie palili ognie w świętych gajach na cześd boga światła i słooca, którym był Swaróg. Słowianie oddawali cześć Swarogowi. Żródło: http://pl.wikipedia.org/wiki/Swa r%C3%B3g Ognie palone na wysokich górkach miały pomagad bogom światła pokonywad duchy ciemności i inne siły nieczyste. Dla ówczesnych ludzi cały ten okres, zanim słooce wstąpi w znak Raka, był czasem cudów i tajemnic w przyrodzie. Wtedy znikały lub ukazywały się bezcenne skarby, złe duchy najbardziej dokuczały, a przyroda znajdowała się na samym szczycie swego rozwoju. Cały czas w okresie od Zielonych Świątek aż do nocy świętojaoskiej, palono ognie po górach i polach. Ogieo ten, zwany był 2 sobótkowym, miał oczyścid ludzką duszę od grzechów, a ziemię od chorób i zapewnid urodzaj . Uroczystości palenia sobótek na terenach polskich, odbywały się przeważnie w noc świętojaoską, gorzały w tym czasie tysiące ognisk. Musiał to byd niesamowity widok! Noc Świętojańsk a, obraz autorstwa Henryk a Siemiradzk iego Żródło:http://www.google.pl/search?tbnh=83&tbn w=149&hl=pl&gbv=2&biw=1003&b ih=415&tbm=isch&sa =1 &q=henryk+siemiradzki+obrazy&oq=Henryk+Siemiradzki&aq=3&aqi=g5&aql=&gs_sm=c&gs_upl=18517l21075l 0l1l1l0l0l0l0l187l187l0.1 Do dziś wielu z nas nieświadomie podtrzymuje dawne tradycje, gdy mówimy o spokoju ogniska domowego, ważne okazje świętujemy przy blasku świec- pamiętajmy, że w tym momencie sięgamy do najstarszego kultu naszej cywilizacji! Tekst powstał na podstawie: Encyklopedia Edukacyjna, tom 17, EM, Warszawa 2008 NAJWIĘKSZE WYDARZENIA W HISTORII ŚWIATA , Oficyna Wydawnicza MAK, Presow 2000 Rysunek płonącego serca pochodzi ze strony internetowej: http://kraina.pinger.pl/a/2010/1/23/ Opis obrzędów sobótkowych: http://dawny-krakow.blogspot.com/2010_05_01_arch ive.html 3