Fryderyk Chopin polski kompozytor i pianista

Fryderyk Chopin polski kompozytor i pianista

Gabriela Krząkała
SCENARIUSZ ZAJĘĆ
Typ szkoły: podstawowa
Etap kształcenia: I, edukacja wczesnoszkolna
Rodzaj zajęć: zintegrowane
Temat: Fryderyk Chopin – polski kompozytor i pianista
Redagowanie zdań o Fryderyku Chopinie na podstawie prezentacji multimedialnej oraz
opowiadania nauczyciela. Próba odpowiedzi na pytanie, skąd kompozytor czerpał pomysły do
własnej muzyki, na podstawie wiersza Heleny Bechlerowej Kiedy mamusia gra. Wykonanie
pomnika ku czci kompozytora według własnego projektu.
Cele kształcenia:
1. Cele ogólne:
• zapoznanie się z postacią Fryderyka Chopina,
• rozwijanie różnych form ekspresji.
2. Cele szczegółowe:
Uczeń:
• formułuje pytania dotyczące postaci kompozytora,
• wzbogaca zasób słownictwa o wyrazy związane z muzyką,
• umie wyszukać w tekście wiersza wyrażenia lub wyrazy zgodnie z poleceniem,
• umie wyrazić nastrój prezentowanych utworów i dzieli się swoimi wrażeniami po
ich wysłuchaniu,
• słucha muzyki klasycznej,
• poznaje znaczenie muzyki Chopina dla Polaków,
• zgłasza pomysły na projekt pomnika,
• podejmuje współpracę w grupie.
Metody kształcenia (za Jadwigą Krzyżewską): integracyjne, definiowania pojęć, twórczego
rozwiązywania problemów, współpracy, dyskusyjne, grupowego podejmowania decyzji,
planowania, ewaluacyjne
Formy pracy: zbiorowa jednolita, grupowa jednolita, indywidualna zróżnicowana
(założenie pierwszoplanowe: praca w grupach, podział klasy na grupy o
zróżnicowanym poziomie)
1
Środki dydaktyczne i materiały: karty pracy (ćwiczenia o różnym stopniu trudności, do
wykorzystania podczas zajęć, które nie są prowadzone w formie pracy grupowej), zbiór
kolorowych liter wyrazu FORTEPIAN, płyta z nagraniem wiersza, komputer, rzutnik
multimedialny, karty ocen, medale, karty z szablonami fortepianu, zbiory nut i pauz oraz
koperty z wyrazami; portret Fryderyka Chopina, ilustracje oraz eksponaty rzeźb, obelisk,
mapa Polski i Europy, plansza do gromadzenia nowego słownictwa, plansza z ilustracjami
instrumentów
Czas trwania zajęć: 3–4 godziny lekcyjne
2
CZYNNOŚCI NAUCZYCIELA
Ćwiczenie wprowadzające
CZYNNOŚCI UCZNIÓW
RODZAJE
EDUKACJI
UWAGI
Ze zbioru liter:
edukacja
Litery
polonistyczna rozsypane
na tablicy
Proponuje zabawę z literami: ułożenie ich
od najmniejszej do największej (praca zbiorowa
jednolita).
układają wyraz FORTEPIAN.
Ćwiczenie integrujące grupę
Prosi o przyporządkowanie podanych wyrazów
do liter wyrazu FORTEPIAN (praca grupowa).
Prosi o wyodrębnienie ze zbioru
instrumentów fortepianu (praca zbiorowa).
Wykonują ćwiczenie – KARTA PRACY 1
Wskazują fortepian.
Podczas trwania
zajęć
edukacja
nauczyciel
polonistyczna gromadzi
słownictwo
związane
z muzyką:
edukacja
fortepian,
muzyczna
polonez,
preludium,
mazurek,
geniusz itd.
Na tablicy
plansza
3
przedstawiająca instrumenty
Uczniom ukazują się nutki.
Podnosi wieko fortepianu.
Grupa I
Ocena aktywności
Informuje klasę, że każda nutka to zadanie
do wykonania przez grupę. Wykonanie każdego
zadania zostanie nagrodzone punktami (nutki
przyklejane na planszę fortepianu).
Wyjaśnia formy i zasady pracy na zajęciach.
itd.
edukacja
polonistyczna
Wybrana osoba odwraca pierwszą nutę i odczytuje
4
polecenie-zagadkę:
Nutka 1
Ułóżcie notatkę o Fryderyku Chopinie.
Wiesza na tablicy pytanie:
Kim był Fryderyk Chopin?
Wyjaśnia temat zajęć:
„Poznacie największego polskiego kompozytora
i pianistę, który tworzył utwory niemal
wyłącznie na fortepian” (praca zbiorowa).
Prezentuje fotografię kompozytora oraz jego
imię i nazwisko.
Odczytują imię i nazwisko:
FRYDERYK CHOPIN
Nauczyciel
wyjaśnia
różnicę między
pisownią
i wymową
nazwiska
kompozytora.
Pyta:
„Kto wie, kim był Fryderyka Chopin?”.
Odpowiadają na pytanie. Mówią, kiedy i od kogo
dowiedzieli się o kompozytorze.
5
Opowiada o życiu i twórczości Fryderyka
Chopina.
Przedstawia sylwetkę kompozytora
z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej.
(Informacje pokazane na slajdach mogą zostać
wzbogacone przez nauczyciela,
w zależności od poziomu klasy).
Redagowanie tekstu (praca grupowa)
Oglądają prezentację.
Słuchają opowiadania nauczyciela.
Słuchają utworu kompozytora: Poloneza g-moll. Mówią
o muzyce Chopina i jej znaczeniu.
Uczniowie wykonują polecenie pierwszej nutki.
Układają zdania z rozsypanki i przyklejają je obok
wizerunku kompozytora.
Rozdaje KARTĘ PRACY 2.
Sami sprawdzają poprawność wykonania zadania.
Rozdaje grupom prawidłowo ułożony tekst.
Fryderyk Chopin to największy polski
kompozytor i pianista.
Tworzył utwory niemal wyłącznie na fortepian. Urodził
się w 1810 roku, w Żelazowej Woli. Komponował
polonezy, mazurki, walce i wiele innych utworów. Zmarł edukacja
po ciężkiej chorobie w 1849 roku w Paryżu, we Francji. plastyczna
Grób kompozytora znajduje się w Paryżu. Jego serce
zostało złożone w kościele św. Krzyża w Warszawie.
Wybrany uczeń odczytuje drugie polecenie:
Nutka 2
Prezentacja
została
opracowana
bez animacji,
by nie
ograniczać
czasu
na opowiadanie
nauczyciela
(PowerPoint).
Układanie
notatki
o Fryderyku
Chopinie
na podstawie
informacji
uzyskanych
podczas
oglądania
prezentacji
multimedialnej
i opowiadania
nauczyciela.
Wszystkie
prace zostają
zawieszone
na specjalnie
przygotowanej
6
tablicy, pod
pytaniem: Kim
był….
Nagroda 1
Zachęca uczniów do wykonania następnego
zadania.
Odszukajcie elementy fortepianu i złóżcie je
w całość.
edukacja
muzyczna
Ćwiczenie jako
forma przerwy
śródlekcyjnej
Wyszukują elementy, tworzą „wesoły” obraz fortepianu.
Poleca uczniom odszukanie elementów
rozmieszczonych w sali lekcyjnej:
grupa I – elementy z kwadratami żółtymi,
grupa II – elementy z kwadratami czerwonymi,
grupa III – elementy z kwadratami zielonymi itd.
Sugeruje pokolorowanie instrumentu. Proponuje,
by kolory wyrażały nastrój muzyki.
Zachęca do wspólnego podjęcia decyzji.
Podczas pracy uczniów odtwarza utwór: Walc
Des-dur op. 64 nr 1 (praca grupowa)
Kolorują fortepiany formatu A2 według własnego
pomysłu.
Obserwują prace pozostałych grup, wyrażają swoje
opinie.
Kieruje rozmowę na temat różnorodności
utworów muzycznych i tego, co dzieci czują,
wyobrażają sobie, słuchając muzyki.
Prace zostają
zawieszone
na tablicy.
Nagroda 2
7
Słuchają Mazurka C-dur op. 24.
Zaprasza do wysłuchania Mazurka C-dur op. 24
nr 2
Mówi:
„Zamknijcie oczy, przenieście się na chwilę
w świat wyobraźni. Waszym oczom ukazuje
się…”.
Prosi, by dzieci wymyśliły tytuł utworu (forma
indywidualna).
Zachęca do rozmowy o muzyce oraz
do dzielenia się własnymi przeżyciami
inspirowanymi wysłuchaną muzyką.
Nutka 3
Po wysłuchaniu utworu zapisują na paskach papieru
wymyślony przez siebie tytuł utworu.
Wypowiadają się swobodnie o swoich odczuciach.
Wybrany uczeń odczytuje trzecią zagadkę.
Wysłuchajcie uważnie wiersza Heleny Bechlerowej
„Kiedy mamusia gra”. Ułóżcie zwrotki wiersza
we właściwej kolejności.
Po wysłuchaniu wiersza grupa decyduje o kolejności
zwrotek – KARTA PRACY 3.
Praca z tekstem (praca grupowa)
Odtwarza wiersz z taśmy, podczas czwartej
zwrotki włącza muzykę – Preludium Des-dur
op. 28 nr 15
Rozdaje KARTĘ PRACY 4.
Poleca:
„Przyporządkujcie zwrotki wiersza
do poszczególnych części ilustracji znajdujących
się w oknie, uzupełnijcie obrazy zgodnie
Wyszukują w treści wiersza słowa klucze i decydują,
które elementy należy przyporządkować (doklejają
brakujące):
Dzieci (Ja, Ola, Stefek i Lena) – „Kiedy mamusia
wieczorem”
różdżka – „Muzyka to, czy też czary?”
krowa – „Pastuszek za krówką kroczy”
wiatr – „Za oknem wiatr”.
edukacja
polonistyczna
edukacja
muzyczna
Wskazany uczeń odczytuje czwarte polecenie:
8
z treścią wiersza.
W razie potrzeby powtórnie odtwarza tekst
wiersza oraz muzykę.
Nutka 4
Zachęca uczniów do odszukania drogi:
Grupa I – po śladach ćwierćnut,
Grupa II – po śladach półnut,
Grupa III – po śladach ósemek itd.,
Grupa IV – po śladach pauzy ćwierćnutowej itd.
(praca grupowa)
Proponowane wyrazy ukryte w kopertach:
- kompozytor
- fortepian itd.
Dla każdej grupy mam kopertę, a w niej ukryty wyraz.
Z liter tego wyrazu utwórzcie pięć nowych wyrazów.
Kopertę można zdobyć, pokonując zawiłą drogę wartości
nut.
edukacja
polonistyczna
Zwrócenie
uwagi
na prawidłowe
akcentowanie
wyrazu muzyka.
Nagroda 3
itd.
Uczeń odczytuje piątą zagadkę:
Zdecydujcie, które z podanych zdań są prawdziwe,
a które fałszywe.
Wykonują ćwiczenie – KARTA PRACY 5.
Wykonują zadania – KARTA PRACY 6.
edukacja
matematyczna
9
Nagroda 4
Nutka 5
Zabawy matematyczne:
- ćwiczenia logiczne (praca grupowa)
- ćwiczenia rachunkowe (praca indywidualna)
Próbują wyrazić swoją opinię, aktywnie uczestniczą
w rozmowie.
Nutka 6
Oglądają prezentację z podkładem muzycznym –
Walcem a–moll op. 34 nr 3.
Prowadzi rozmowę na temat uznania, jakim
na całym świecie darzy się polskiego
kompozytora Fryderyka Chopina. Pyta:
Swobodnie wypowiadają się podczas prezentacji
„W jaki sposób można wyrazić szacunek dla pomników.
wielkich, znanych ludzi?”.
Wybrany uczeń odczytuje ostatnie polecenie.
Prezentuje pomniki ku czci kompozytora, które
można spotkać w różnych miastach Polski oraz
poza jej granicami.
Pokazując różnorakie pomniki, zwraca uwagę
na:
różnorodność kształtów i wymiarów,
różnorodność tworzywa (kamień, glina,
gips, drewno),
klasyfikację (obelisk, płaskorzeźby,
rzeźby pełne, kamień z tablicą itd.).
Nagroda 5
edukacja
muzyczna
Program:
Photo Studio 3
Wykonaj pomnik według własnego projektu.
Wykonują polecenie.
edukacja
techniczna
Proponuje zrobienie pomnika z masy solnej.
10
Wyjaśnia sposób wykonania pracy,
poszczególne etapy (praca indywidualna).
jej Oglądają prace, dotykają ich, oceniają, dzielą się swoimi
spostrzeżeniami.
Nagroda 6
Nauczyciel
pomaga
dzieciom,
dostrzega
aktywność,
chwali
efekty pracy.
Organizuje miejsce, w którym zostaną
Udzielają odpowiedzi, w razie wątpliwości dyskutują,
wystawione
prace
uczniów.
Proponuje
zadają pytania.
zakończenie pracy po całkowitym wyschnięciu
pomników.
Ewaluacja
Ocena znajomości zgromadzonego
słownictwa
Prosi o wyjaśnienie znaczenia poszczególnych
wyrazów zgromadzonych w czasie zajęć (praca
zbiorowa)
Pyta:
- Jakie utwory komponował Chopin?
- Kim był Chopin?
- Kto wśród instrumentów muzycznych
przedstawionych na ilustracjach rozpozna róg?
I tak dalej.
Rozdaje grupom arkusz dużego formatu
z umieszczonym na środku napisem:
FRYDERYK CHOPIN, i poleca, aby dzieci
napisały lub narysowały to, co zapamiętały
z zajęć.
Wykonują pracę wg własnego pomysłu – uzupełniają
planszę, pisząc wokół nazwiska artysty skojarzenia,
ilustrując je itp.
Podczas pracy uczniom towarzyszy cicha muzyka
Chopina:
Walc Des-dur op. 64 nr 1
Preludium Des-dur op.28 nr 15
Mazurek C-dur op. 24 nr 2
Polonez g-moll
edukacja
polonistyczna
Zebranie
informacji
o efektywności
zajęć.
Oglądają prace innych grup, dzielą się spostrzeżeniami,
refleksjami.
Grupa, która
11
zdobyła sześć
nagród,
otrzymuje złoty
medal:
Ocena aktywności grup
Ocenia pracę grup. Zachęca uczniów
do wypowiedzi o trudnościach oraz
pozytywnych
doświadczeniach związanych z pracą w grupie
(praca zbiorowa).
Prezentują karty ocen.
Liczą zdobyte nagrody (nutki). Wystawiają ocenę
aktywności swojej grupy.
Rozwiązują test Sprawdź, co zapamiętałeś!
(W razie potrzeby mogą skorzystać ze słownictwa
zgromadzonego na planszy).
Następne grupy,
odpowiednio:
medal srebrny
i brązowy.
Program
PowerPoint
Dokonują samooceny.
Ocena aktywności indywidualnej
Proponuje uczniom rozwiązanie testu wyboru
z wykorzystaniem prezentacji multimedialnej
(praca indywidualna).
Test wyboru jest przygotowany do pracy
indywidualnej lub do pracy z małą grupą.
W przypadku zajęć z całą klasą (jeśli
wyposażenie na to pozwoli) uczniowie mogą
na bieżąco konfrontować swoje odpowiedzi
z odpowiedzią
poprawną,
podaną
przez
nauczyciela.
Można również zastosować test w formie karty
pracy, dla każdego ucznia indywidualnie.
12
Bibliografia:
Bechlerowa H., Kiedy mamusia gra.
Jeżewska Z., Fryderyk Chopin.
Mayzner T., Chopin.
Zdjęcia Warszawy (wykorzystane w prezentacji) autorstwa Tomasza Urzykowskiego
(Internet – nie zostały objęte zakazem publikacji).
Zdjęcia pomników (wykorzystane w programie Photo Studio 3; Internet – nie zostały objęte
zakazem publikacji).
13