Gdzie jest ten znaczek czyli podstawy obsługi klawiatury

Gdzie jest ten znaczek czyli podstawy obsługi klawiatury

Pakiet Office
1.
Edytor tekstu (Word) __________________________________________________________ 3
1.1.
Paski narzędziowe Worda _________________________________________________ 4
1.2.
Linijka _________________________________________________________________ 4
1.3.
Pasek stanu______________________________________________________________ 5
1.4.
Przełączniki widoku dokumentu ____________________________________________ 5
1.5.
Tworzenie dokumentu ____________________________________________________ 6
1.5.1.
Wpisywanie i kasowanie tekstu __________________________________________ 6
1.5.2.
Polecenie Cofnij ______________________________________________________ 7
1.5.3.
Dwa tryby pisania _____________________________________________________ 7
1.5.4.
Przemieszczanie kursora ________________________________________________ 8
1.5.5.
Zaznaczanie tekstu ____________________________________________________ 8
1.5.6.
Formatowanie akapitu __________________________________________________ 9
1.5.7.
Formatowanie znaków ________________________________________________ 10
1.6.
Schowek i jego użycie ____________________________________________________ 11
1.7.
Drukowanie ____________________________________________________________ 12
1.8.
Tabulatory _____________________________________________________________ 13
1.8.1.
Ustawianie i usuwanie punktów tabulacji _________________________________ 13
1.8.2.
Rodzaje tabulatorów: _________________________________________________ 14
1.8.3.
Znaki wiodące tabulatora ______________________________________________ 14
1.9.
1.10.
2.
Automatyczne wyliczanie i numerowanie ____________________________________ 15
Automatyczne wstawianie daty i godziny __________________________________ 15
Czym jest arkusz kalkulacyjny __________________________________________________ 16
2.1.
Przemieszczanie się po arkuszu. Wybór komórki._____________________________ 17
2.2.
Wprowadzanie danych do komórek.________________________________________ 18
2.2.1.
Formuły ____________________________________________________________ 20
2.2.1.1.
Adresy _________________________________________________________ 21
2.2.1.2.
Powielanie (kopiowanie) formuły. ___________________________________ 22
2.2.2.
Zaznaczanie komórek w arkuszu ________________________________________ 24
2.2.3.
Formatowanie komórek________________________________________________ 26
2.3.
Wbudowane funkcje Excela _______________________________________________ 28
2.3.1.
Wybrane funkcje. ____________________________________________________ 29
2.4.
Wykresy _______________________________________________________________ 30
2.4.1.
Przygotowanie danych do wykresu. ______________________________________ 30
2.4.2.
Dobór typu wykresu. __________________________________________________ 31
2.4.3.
Tworzenie wykresu. __________________________________________________ 32
2.5.
©
Przygotowanie wydruku w Excelu__________________________________________ 33
Ireneusz Książek
Strona 1
Pakiet Office
Pakiet Office
Pakiet Office (ang. biuro) jest zestawem programów przydatnych w pracy biurowej. W zależności od
używanej wersji składa się on z co najmniej trzech programów — Word, Excel i Outlook. Oprócz nich
występują jeszcze inne programy „wewnętrzne”, uruchamiane jedynie za pośrednictwem tych
programów jak np. edytor równań Microsoft Equation oraz inne programy „samodzielne” jak np.
w wersji Standard –program PowerPoint,
w wersji Small Business – program Publisher oraz zestaw dodatkowych narzędzi do Excela;
w wersji Professional – programy zawarte w wersji Small Business oraz program obsługi baz
danych Accesss ,
w wersji Premium – programy zawarte w wersji Professional uzupełnione o programy
przydatne przy projektowaniu stron internetowych – FrontPage oraz PhotoDraw .
W podręczniku tym omówione zostaną podstawy obsługi edytora tekstów Word oraz arkusza
kalkulacyjnego Excel .
©
Ireneusz Książek
Strona 2
Wprowadzenie do edytora tekstów Word
1. Edytor tekstu (Word)
Edytor tekstu jest to najogólniej mówiąc program zamieniający komputer w „maszynę do pisania”.
Edytorami tekstu są zarówno proste programiki służące do tworzenia niewielkich tekstów (takich jak
pliki typu ‘bat’) jak i bardzo rozbudowane programy takie jak Word czy WordPerfect umożliwiające
oprócz wypisywania tekstu także tworzenie grafiki, wykresów czy rozbudowanych tabel, w których
wykonywane są automatyczne obliczenia.
Zasadnicza przewaga wszelkich edytorów tekstu nad maszyną do pisania polega na:
1) możliwości przejrzenia tekstu przed wydrukiem,
2) możliwości poprawiania pomyłek zarówno w trakcie pisania jak i bezpośrednio przed
wydrukiem,
3) możliwości zachowania dokumentu na dysku w celu późniejszego użycia.
4) tworzeniu wielu dokumentów w oparciu o jeden dokument bazowy
Nowoczesny rozbudowany edytor (a takim jest Word) posiada ponadto:
szeroki wachlarz różnego rodzaju czcionek o różnych rozmiarach,
możliwość
umieszczania
☺ ⇒§™∇×
w
tekście
różnych
znaków
takich
jak
np.
♥♠♦♣ ,
automatyczne sprawdzanie ortografii (a w tekstach napisanych w języku angielskim także
gramatyki),
bardzo łatwe tworzenie tabel,
łatwe dołączanie rysunków, wykresów itp.,
automatyczne numerowanie rozdziałów, rysunków, stron itp.,
tworzenie dużych, złożonych dokumentów z rozkładem treści na rozdziały i podrozdziały itp.
korespondencja seryjna (czyli tworzenie serii dokumentów różniących się jedynie w
niewielkim fragmencie; przykładem takich dokumentów mogą być zaproszenia, życzenia
świąteczne, upomnienia itd. różniące się jedynie imieniem i nazwiskiem adresata)
Oprócz normalnych elementów okna takich jak przyciski zmiany rozmiarów okna czy pasek tytułu
ekran Worda wyposażony jest w pewne dodatkowe elementy. To które z nich są wyświetlane zależy
wyłącznie od użytkownika. Zmian w wyglądzie ekranu można dokonywać za pomocą menu Widok.
©
Ireneusz Książek
Strona 3
Wprowadzenie do edytora tekstów Word
Niektóre z tych elementów np. powiększenie obrazu, czy też rodzaj widoku mogą być zmieniane także
w inny sposób. Widok można zmieniać za pomocą przycisków umieszczonych w lewym dolnym rogu
okna edycyjnego
, a powiększenie za pomocą listwy rozwijalnej umieszczonej na pasku
Standardowy –
.
1.1. Paski narzędziowe Worda
Paski narzędziowe służą zapewnieniu szybkiego dostępu do pewnych często wykorzystywanych
poleceń. Zazwyczaj są one umieszczone pod paskiem menu, chociaż mogą znajdować się również na
dole lub z boku okna. Paski narzędziowe nie muszą zawsze znajdować się pod menu górnym lecz
można je przemieszczać w dowolną część okna. Należy w tym celu uchwycić pasek za dowolny
obszar pomiędzy przyciskami i przeciągnąć w pożądane miejsce. Do najczęściej używanych pasków
narzędzi należą:
Pasek Standardowy:
Pasek Formatowanie:
Pasek Tabele i krawędzie
Kliknięcie prawym przyciskiem myszy w obrębie dowolnego paska powoduje otwarcie menu
podręcznego, w którym można włączać/wyłączać wyświetlanie różnych pasków narzędziowych.
Na paskach narzędziowych występują dwa rodzaje elementów.
Zatrzymanie wskaźnika myszy nad jakimkolwiek przyciskiem i pozostawienie go w tym miejscu przez
ok. 2 s powoduje wyświetlenie informacji o funkcji danego przycisku.
1.2.Linijka
Jest to biały pasek z podziałką (w centymetrach lub calach) ułatwiający rozplanowanie tekstu poprzez
rozmieszczenie tabulatorów, określenie szerokości kolumn tabeli, określenie rozmiarów marginesów
itp. Jeśli podczas wprowadzania zmian na linijce przyciśniemy klawisz LewyAlt, Word zamiast
©
Ireneusz Książek
Strona 4
Wprowadzenie do edytora tekstów Word
normalnej podziałki wyświetli napisy określające odległości pomiędzy poszczególnymi elementami
umieszczonymi na linijce.
Na linijce oprócz podziałki znajdują się także znaczniki lewego i prawego krańca akapitu a także
znacznik wcięcia pierwszego wiersza akapitu można je przeciągać na linijce zmieniając tym samym
ustawienia bieżącego akapitu.
Na linijce znajdują się także znaczniki ustawionych punktów tabulacji a na lewo od niej
umieszczony jest przycisk wyboru typu tabulatora.
1.3.Pasek stanu
Znajduje się on na samym dole okna i wyświetla różne informacje o aktualnym trybie pracy jak np.
numer bieżącej strony, liczba stron dokumentu, położenie kursora tekstowego oraz tryb pracy. Pasek
stanu pokazuje zawsze stan aktualny edycji.
1.4.Przełączniki widoku dokumentu
Przełączniki te znajdują się na lewo od paska stanu.
Widok układu układu
dla sieci Web
Widok normalny
Widok układu strony
Widok konspektu
Znajdują się one na dole okna, nad paskiem stanu, obok paska przewijania poziomego. Przy pracy z
niewielkimi dokumentami korzysta się z Widoku normalnego lub Widoku układu strony. Użycie
Widoku konspektu ma sens gdy używamy rozbudowanej struktury z wieloma rozdziałami i
podrozdziałami. Widok Układu dla sieci Web. jest zbliżony do wyglądu typowej strony Internetowej.
©
Ireneusz Książek
Strona 5
Wprowadzenie do edytora tekstów Word
1.5. Tworzenie dokumentu
1.5.1.Wpisywanie i kasowanie tekstu
W środkowej części okna Worda, znajduje się zazwyczaj biała, płaska przestrzeń będąca kartką
papieru, na której będziemy pisać. Gdzieś na tej kartce znajduje się migająca, czarna kreska, która jest
kursorem tekstowym czyli punktem wstawiania tekstu.
Do wpisywania polskich liter służy zazwyczaj kombinacja klawiszy Prawy Alt+litera, czyli aby
wstawić literę „ó” należy nacisnąć Prawy Alt+„o” a Prawy Alt+„a” to wpisanie litery „ą” itp.
Ponieważ istnieją dwie polskie litery oparte na łacińskiej literze „z” wprowadzono przypisania:
Prawy Alt + „z” ż
Prawy Alt + „x” ź
Każda wpisana litera wstawiana jest na lewo od tego kursora a gdy chcemy skasować wpisany tekst
używamy klawiszy
Backspace (strzałka w lewo, nad klawiszem Enter) – aby usunąć literę na lewo od
kursora,
Delete (klawisz opisany tym słowem znajduje się nad klawiszami strzałek) – aby
usunąć literę na prawo od kursora
Uwaga:
Podczas wpisywania tekstu nie należy kończyć każdej linii naciskając klawisz Enter
tak jak było to konieczne na maszynie do pisania. Podział wpisanego tekstu na linie
zostanie dokonany automatycznie przez komputer. Jeżeli wpisywany wyraz nie mieści się i
musiałby „wyjść na margines” – cały wyraz zostanie automatycznie przeniesiony do
nowego wiersza. Klawisz Enter należy nacisnąć kończąc akapit, czyli wyodrębniony
fragment tekstu. Akapit może składać się z jednego (np. tytuł rozdziału) lub wielu wierszy
(np. ten obramowany fragment tekstu stanowi jeden akapit).
Naciśnięcie klawisza Enter wiąże się ze wstawieniem niewidocznego na wydruku a bardzo
pożytecznego w formatowaniu tekstu Znaku końca akapitu (paragrafu). Jeśli chcemy aby ten znak i
inne znaki typograficzne były widoczne podczas pisania tekstu należy włączyć opcję Pokaż/Ukryj za
pomocą przycisku
.
Jeśli chcemy wymusić przejście do nowego wiersza naciskamy klawisz Enter lub Shift Enter.
Naciśnięcie Shift Enter powoduje przejście do nowego wiersza bez zakończenia akapitu.
Niewłaściwe, zbyt częste użycie klawisza Enter w pisanym tekście pozbawia nas możliwości
korzystania z wielu udogodnień, jakie daje edytor komputerowy w porównaniu z klasyczną maszyną
do pisania.
©
Ireneusz Książek
Strona 6
Wprowadzenie do edytora tekstów Word
1.5.2.Polecenie Cofnij
Bardzo przydatną (zwłaszcza dla początkujących) zaletą Worda jest możliwość cofnięcia ostatnio (i
niekoniecznie ostatnio) wykonanych operacji. Można to zrobić naciskając kombinację klawiszy
.
Control+Z lub Alt+Backspace lub też naciskając na pasku narzędzi przycisk
Word umożliwia cofnięcie o wiele kroków wstecz, zdarzają się jednak czynności, których nie da się
cofnąć (np. usuwanie dużych rysunków).
1.5.3.Dwa tryby pisania
Podczas pisania edytor może pracować w jednym z dwóch trybów – w trybie wstawiania lub w trybie
nadpisywania, pomiędzy którymi można przełączać się za pomocą klawisza Insert. O tym w jakim
trybie aktualnie się znajdujemy informuje napis na pasku stanu.
Tryb wstawiania
Jest to standardowy tryb pisania. W trybie tym wpisywany tekst rozsuwa tekst
wcześniej istniejący.
Wyłączona opcja zastępowania
Tryb zastępowania
Jest on raczej rzadko używany. W trybie tym tekst wpisywany zastępuje tekst wcześniej
istniejący. Jeśli użyjemy tego trybu można wpisując jednocześnie kasować poprzednią
zawartość dokumentu.
Włączona opcja zastępowania
Przełączanie pomiędzy tymi trybami następuje przez podwójne kliknięcie na pasku stanu, na napisie
ZAS a czasami także przez naciśnięcie klawisza Insert.
Wygodniej i bezpieczniej jest pracować przy trybie wstawiania, do kasowania używając klawiszy
Backspace i Delete.
©
Ireneusz Książek
Strona 7
Wprowadzenie do edytora tekstów Word
1.5.4.Przemieszczanie kursora
Podczas normalnego wpisywania tekstu kursor przesuwa się w miarę pisania od lewej do prawej i od
góry w dół. Zdarza się jednak, że chcemy poprawić fragment tekstu już wpisany (coś wykasować lub
coś dopisać).
Kursor można przesuwać za pomocą klawiszy obsługi kursora:
← (→) ...... przesuwa kursor o jeden znak w lewo (prawo),
↑ (↓) ........ przesuwa kursor o jeden wiersz w górę (w dół)’
Home ........ przesuwa kursor na początek wiersza,
End ........... przesuwa kursor na koniec wiersza,
PageUp .... przesuwa kursor o jeden ekran w górę,
PageDown przesuwa kursor o jeden ekran w dół,
Control ← (→)
przesuwa kursor o jeden wyraz w lewo (prawo),
Control ↑ (↓)
przesuwa kursor o jeden akapit w górę (w dół)’
Control Home
przesuwa kursor na początek tekstu,
Control End
przesuwa kursor na koniec tekstu.
Kursor można także przemieszczać za pomocą myszki: najeżdżamy na wybrane miejsce w tekście i
klikamy raz lewym przyciskiem myszy a kursor tekstowy pojawia się dokładnie w tym miejscu. Jeśli
kursor znajduje się na końcu dokumentu to naciśnięcie strzałki w dół lub strzałki w prawo powoduje
dźwiękowy sygnał o błędzie.
Kursora nie można jednak przesunąć dalej niż ostatni znak w wierszu i ostatni wiersz w tekście.
1.5.5.Zaznaczanie tekstu
Zaznaczyć tekst można:
przesuwając kursor przy wciśniętym klawiszu Shift,
przesuwając wskaźnik myszy przy wciśniętym lewym przycisku myszy,
ustawiając wskaźnik myszy na lewym marginesie tak że przybiera kształt:
i
kliknąć pojedynczo aby zaznaczyć jeden wiersz,
kliknąć podwójnie aby zaznaczyć cały akapit.
©
Ireneusz Książek
Strona 8
Wprowadzenie do edytora tekstów Word
1.5.6. Formatowanie akapitu
Akapit jest do wyodrębniony fragment tekstu, znajdujący się pomiędzy dwoma znakami końca
akapitu. Znaki takie wstawiane są przez naciśnięcie klawisza Enter.
Wszystkie parametry akapitu można ustawiać za pomocą menu Format|Akapit przy czym zmiany te
będą dotyczyły bieżącego akapitu
Podgląd formatowanego akapitu
Oprócz tego do zmiany formatu akapitu można użyć przycisków z paska narzędzi Formatowanie oraz
linijki.
Zmiany sposobu wyrównania tekstu najłatwiej można wykonać za pomocą służących do tego
przycisków:
.
Określają one wyrównanie tekstu kolejno:
do lewego akapitu (czyli tak jak zazwyczaj w maszynie do pisania),
na środku – centrująco (w ten sposób pisze się zazwyczaj tytuły, nagłówki i druki
reklamowe),
do prawego akapitu (np. jeśli chcemy przy prawym akapicie umieścić datę),
do lewej i prawej – wyjustowanie, czyli wyrównanie tekstu, poprzez odpowiednie
rozsunięcie wyrazów, równocześnie do lewego i prawego akapitu (w ten sposób
pisane są teksty w książkach i gazetach; nie jest to jednak najlepszy sposób
wyrównania gdy w wierszu znajduje się mało wyrazów).
©
Ireneusz Książek
Strona 9
Wprowadzenie do edytora tekstów Word
1.5.7.Formatowanie znaków
Format poszczególnych liter (znaków) czyli ich rozmiar, rodzaj czcionki, pogrubienie, pochylenie,
podkreślenie itp. można zmieniać za pomocą menu Format|Czcionka.
Można do tego wykorzystać także przyciski umieszczone na pasku narzędzi. Do włączania/wyłączania
. Można te właściwości ze
pogrubienia, pochylenia i podkreślenia znaków służą przyciski:
sobą łączyć i używać np. znaków jednocześnie pochylonych i pogrubionych.
Rozmiar czcionki podawany jest w punktach – jest to drukarska miara wielkości.
1punkt = 1/72 cala ≈ 0,35 mm. Najczęściej w długich tekstach (książki, gazety) używane są czcionki o
rozmiarze 10 punktów, w tekstach krótszych (listy, podania) używa się z reguły czcionek o rozmiarach
12 lub 14 punktów
.Rodzaj używanej czcionki i jej rozmiar można zmienić za pomocą list rozwijalnych:
oraz
. Zamiast wybierać rozmiar czcionki z listy rozwijalnej możemy
klikając wskaźnikiem myszki na liczbie określającej ten wymiar umieścić kursor w polu edycji i
skasować tę liczbę i wpisać z klawiatury nową wartość.
Jeżeli chcemy aby zmiany dotyczyły tekstu od miejsca gdzie znajduje się kursor to ustawiamy
pożądane parametry tekstu i kontynuujemy pisanie. Jeśli zaś chcemy zmienić parametry tekstu już
wprowadzonego to musimy ten tekst uprzednio zaznaczyć.
©
Ireneusz Książek
Strona 10
Wprowadzenie do edytora tekstów Word
1.6.Schowek i jego użycie
Schowek ____ jest to specjalny obszar pamięci Windows służący do wymiany i przekazywania
informacji. Każdy program ma dostęp do tego miejsca i można umieszczoną tam
zawartość wklejać do okna danego programu.
Element umieszczony w Schowku można wklejać wielokrotnie.
W Schowku może być umieszczony jednocześnie tylko jeden element. Wycięcie lub
skopiowanie do schowka np. nowego fragmentu tekstu powoduje usunięcie jego
poprzedniej zawartości.
Do obsługi Schowka służą polecenia menu Edycja polecenia: Wytnij, Kopiuj i Wklej oraz przyciski
paska narzędzi Standardowy.
Kopiuj
Wytnij
Wklej
Kopiowanie polega na umieszczeniu w Schowku kopii zaznaczonego tekstu.
Wycinanie polega na usunięciu zaznaczonego tekstu z okna i umieszczeniu go
w Schowku.
Wklejanie polega na umieszczeniu w bieżącym oknie w miejscu gdzie znajduje
się kursor kopii zawartości Schowka. Czynność tę można wykonywać wielokrotnie np.
w celu powielenia jakiegoś tekstu.
Poprzez Schowek mogą być przenoszone nie tylko teksty ale również, rysunki wykresy, tabele arkusza
kalkulacyjnego, itp.
©
Ireneusz Książek
Strona 11
Wprowadzenie do edytora tekstów Word
1.7.Drukowanie
Najbezpieczniejszym sposobem drukowania jest wybranie polecenia menu Plik|Drukuj… W
otwierającym się oknie można wybrać obiekt do drukowania (dokument, statystyka dokumentu itp.),
zakres drukowania (cały dokument, wybrane strony lub zakres stron, w ramach zakresu – wszystkie
strony bądź tylko parzyste lub nieparzyste) czy też liczbę kopii. Domyślnym ustawieniem jest
drukowanie całego (wszystkich stron) dokumentu w jednej kopii. Naciskając przycisk Drukarka…
można zmienić też ustawienia drukarki.
Drugim sposobem na wydrukowanie dokumentu jest naciśnięcie przycisku
, co powoduje
natychmiastowe rozpoczęcie drukowania przy ustawieniach domyślnych Worda i bieżących
ustawieniach drukarki.
©
Ireneusz Książek
Strona 12
Wprowadzenie do edytora tekstów Word
1.8.Tabulatory
Pisząc tekst na komputerze nie można ustawiać go za pomocą odstępu (spacji). Rozmiary spacji są
różne na ekranie i na różnych drukarkach, w związku z tym tekst, który wyrównany jest na ekranie na
wydruku może być rozmieszczony nierówno. Aby wyrównać tekst wpisany w kilku wierszach należy
użyć tabulatorów.
Tabulatory są to obiekty służące do wyrównywania tekstu w różnych zestawieniach. Pod tym
pojęciem rozumie się zarówno specjalne znaki typograficzne, niewidoczne na wydruku, których
wpisanie powoduje przesunięcie punktu wstawiania tekstu (kursora tekstowego) do najbliższego
punktu tabulacji jak też same punkty tabulacji. Ustawienia punktów tabulacji związane są z
akapitem. Jeżeli nawet użytkownik nie ustawił żadnego takiego punktu w akapicie znajdują się
automatycznie równomiernie rozmieszczone (zazwyczaj co 1 cm) standardowe punkty tabulacji.
Wstawienie tabulatora następuje po naciśnięciu na klawiaturze klawisza Tab. Wszystkie ustawienia, i
właściwości tabulatorów można określić za pomocą menu Format|Tabulatory…
1.8.1.Ustawianie i usuwanie punktów tabulacji
Aby ustawić punkt tabulacji należy, po wybraniu odpowiedniego rodzaju tabulatora, umieścić
wskaźnik myszy w miejscu na linijce gdzie ma zostać umieszczony tabulator i nacisnąć lewy przycisk
myszy. Jeśli chcemy zmienić położenie już ustawionego tabulatora należy „chwycić” go za pomocą
wskaźnika myszy i przeciągnąć do nowego położenia na linijce; jeśli zaś chcemy go usunąć należy go
„ściągnąć” z linijki czyli przesunąć (najlepiej w dół) w położenie poza linijką.
Powyższe operacje można wykonać również za pomocą menu Format|Tabulatory…
Punkt tabulacji
©
Ireneusz Książek
Strona 13
Wprowadzenie do edytora tekstów Word
1.8.2.Rodzaje tabulatorów:
Aby wybrać pożądany rodzaj tabulatora należy umieścić wskaźnik myszy w z lewej strony linijki i
klikając na zmieniającym się pod wpływem tego kliknięcia symbolu tabulatora wybrać rodzaj
tabulatora. Innym sposobem jest skorzystanie z menu Format|Tabulatory…. Word wyposażony jest w
cztery rodzaje tabulatorów:
1) tabulator wyrównujący do lewej strony ........
,
2) tabulator centrujący.........................................
,
3) tabulator wyrównujący do prawej strony........
,
4) tabulator dziesiętny .........................................
.
Tekst ustawiony za pomocą danego punktu tabualacji będzie wyrównany w sposób określony nazwą
tabulatora.
do lewej
tekst wyrównany
do lewej strony
5,55555
22,2
111,11
centrujący
tekst wyrównany
symetrycznie wzgl. p.tab.
5,55555
22,2
111,11
do prawej
tekst wyrównany
do prawej strony
5,55555
22,2
111,11
dziesiętny do wyrównania liczb do przecinka dziesiętnego
5,55555
22,2
111,11
1.8.3.Znaki wiodące tabulatora
Word, oprócz tego, iż umożliwia wyrównanie tekstu za pomocą tabulatora daje możliwość
dodatkowego wpisania znaku wiodącego, który będzie wpisany od miejsca, w którym wpisany został z
klawiatury np.
Boeuf Strogonoff ............................................. 12,60 zł
Gulasz ............................................................... 7,20 zł
Znaki wiodące można ustawiać tylko za pomocą menu Format|Tabulatory…i mogą one mieć wygląd
...................................
------------------------_________________
©
Ireneusz Książek
Strona 14
Wprowadzenie do edytora tekstów Word
1.9. Automatyczne wyliczanie i numerowanie
Jeśli tworzymy jakąś dłuższą listę wyliczaną lub numerowaną, w której każdy element listy znajduje
się w odrębnym akapicie możemy użyć opcji automatycznego wyliczania lub numerowania.
Najprostszym sposobem rozpoczęcia jest włączenie opcji wyliczania za pomocą przycisku
.
Poprzez użycie menu Format|Wypunktowanie i numerowanie… można modyfikować znak wyliczenia
przyjmując dowolny symbol z dowolnego zestawu czcionek zainstalowanych w komputerze. Wiele
interesujących symboli znajduje się w zestawach czcionek Symbol i Windings.
wyliczanka
wyliczanka
wyliczanka
wyliczanka
wyliczanka
wyliczanka
wyliczanka
wyliczanka
wyliczanka
a numerowania za pomocą przycisku
, dopóki dany przycisk pozostanie wciśnięty każdy nowy
akapit będzie poprzedzany specjalnym znaczkiem lub numerkiem. Usunięcie bądź wstawienie nowego
akapitu spowoduje natychmiastową aktualizację wszystkich numerów. Jest to niezwykle użyteczne w
sytuacji gdy pisząc tworzymy jakąś listę (np. zamawianych materiałów) a następnie musimy ją
zmodyfikować.
Parametry tej opcji ustawia się za pomocą menu Format|Wypunktowaniee i numerowanie…
1) wyliczanka
2) wyliczanka
3) wyliczanka
I. wyliczanka
II. wyliczanka
III.wyliczanka
A) wyliczanka
B) wyliczanka
C) wyliczanka
Aby zakończyć Wyliczanie (lub Numerowanie) należy powtórnie nacisnąć przycisk na pasku narzędzi
i „wyłączyć go”.
1.10.Automatyczne wstawianie daty i godziny
Aby to wykonać należy wybrać polecenie Wstaw|Data i godzina. W okienku jakie się pojawi należy
wybrać odpowiedni format daty lub godziny a następnie nacisnąć przycisk OK. Jeśli zaznaczymy
opcje Wstaw jako pole wstawiony tekst nie jest ostateczny i po zaznaczeniu go i naciśnięciu klawisza
F9 nastąpi aktualizacja pola, czyli wpisanie w to miejsce aktualnej (wg. zegara komputera) daty lub
godziny. Aktualizacja pola może następować także automatycznie przed rozpoczęciem wydruku
(ustawienie opcjonalne Worda). Jest to opcja bardzo przydatna wtedy gdy co jakiś czas musimy
wyprodukować dokument o tej samej lub zbliżonej treści (np. co miesiąc nękamy dyrektora podaniem
o podwyżkę).
©
Ireneusz Książek
Strona 15
Wprowadzenie do arkusza kalkulacyjnego Excel
2. Czym jest arkusz kalkulacyjny
Arkusz kalkulacyjny jest programem, który służy do wykonywania obliczeń. Strona arkusza
kalkulacyjnego podzielona jest na szereg komórek, z których każda posiada adres składający się z
litery oznaczającej kolumnę i liczby określającej numer wiersza np. A1, C60, B52.
Arkusz taki przypominać może, więc planszę do gry w „statki”, przy czym rozmiary tej planszy są
dość duże bowiem wynoszą 256 kolumn × 65536 wierszy. Po wyczerpaniu alfabetu kolumny są
nazywane dwuliterowo – po kolumnie ‘Z’ następuje ‘AA’, potem ‘AB’ itd. aż do ‘IV’.
Na górze ekranu, tuż pod paskami narzędzi znajduje się pasek formuły (zwany też linią edycji), na
którym pojawia się tekst wprowadzany do komórki. Ten sam tekst równocześnie jest wprowadzany
bezpośrednio w komórkę arkusza.
Na lewo od paska formuły znajduje się adres aktualnie wybranej komórki, do której wprowadzany jest
dany tekst.
Excel jest arkuszem trójwymiarowym tzn. jeden plik (zwany Zeszytem) zawiera wiele arkuszy, do
których można przechodzić klikając na odpowiedni odnośnik (fiszkę) na dole okna.
nagłówek kolumny
pasek formuły
wybrana komórka
fiszka wyboru arkusza
adres wybranej komórki
©
Ireneusz Książek
Strona 16
Wprowadzenie do arkusza kalkulacyjnego Excel
Komórki mogą zawierać:
liczby (na bazie których chcemy wykonać obliczenia),
tekst (opisujący najczęściej znaczenie wpisanych wartości liczbowych),
formuły czyli specjalnie zapisany wzory matematyczne służące do wykonania obliczeń.
Głównym zastosowaniem arkusza kalkulacyjnego jest, więc wykonywanie mniej lub bardziej
skomplikowanych rachunków.
2.1.Przemieszczanie się po arkuszu. Wybór komórki.
Wyboru aktywnej komórki można dokonać za pomocą myszki (klikając w niej) lub za pomocą
klawiszy kursora (ze strzałkami). Jeśli komórka, którą chcemy wybrać nie jest widoczna na ekranie
można „przewinąć” arkusz posługując się paskami przewijania, bądź też przytrzymując dłużej jeden z
klawiszy kursora.
W arkuszu kalkulacyjnym ma zastosowanie znajdujący się na klawiaturze przełącznik Scroll Lock,
który jak nazwa wskazuje służy (podobnie jak Caps Lock i Num Lock) do przełączania dwóch trybów
pracy klawiatury.
Jeśli Scroll Lock jest wyłączony (lampka opisana tym napisem jest zgaszona) klawisze kursora służą
do wyboru komórki w arkuszu.
Jeśłi Scroll Lock jest włączony (lampka jest zapalona) naciskanie klawiszy ze strzałkami nie będzie
powodowało zmiany wybranej komórki a jedynie „przewijanie” arkusza.
O włączeniu tego przycisku informuje także napis wyświetlany w pasku stanu arkusza
W poruszaniu się po arkuszu o większych rozmiarach pomocne mogą być następujące skróty
klawiaturowe.
Ctrl + Home przenosi zawsze do komórki A1
Ctrl + klawisz–strzałka (←↑→↓) przenosi na koniec ciągłego bloku danych tzn. do
ostatniej wypełnionej komórki lub jeśli aktualny wybór jest poza jakimkolwiek blokiem
danych do pierwszej niepustej komórki.
Ctrl + →
©
Ireneusz Książek
Strona 17
Wprowadzenie do arkusza kalkulacyjnego Excel
2.2.Wprowadzanie danych do komórek.
Aby wpisać cokolwiek w komórkę wystarczy wybrać daną komórkę i rozpocząć pisanie. Wpisywany
tekst będzie wyświetlany jednocześnie w danej komórce i w pasku formuł.
Jeśli wybrana komórka nie była pusta jej poprzednia zawartość zostanie automatycznie usunięta
i zastąpiona nowo wpisywanym tekstem.
Podczas wpisywania liczb można wprowadzić dane dotyczące formatu liczby a nastąpi wtedy
ustawienie odpowiedniego formatu komórki. Tak więc wpisanie:
% – ustawia format procentowy (wartość wpisana dzielona jest przez 100),
zł – ustawia format walutowy,
nazwy miesiąca np. 1-kwi-00 ustawia format daty,
dwóch liczb oddzielonych dwukropkiem (np. 8:30) ustawia format godziny,
dwóch liczb oddzielonych literą „E” (lub „e”) ustawia format tzw. naukowy – część liczby
wpisana po literze „e” określa wykładnik liczby 10 tak więc zapis 5,00E+06 oznacza liczbę
5×106 czyli 5 000 000.
Jeśli nie chcemy całkowicie zastępować zawartości komórki a jedynie ją nieznacznie zmienić
(np. poprawić) należy, po wybraniu tej komórki, wejść w tryb edycji. Można to zrobić
klikając wskaźnikiem myszy na pasku formuł,
lub
naciskając klawisz F2.
©
Ireneusz Książek
Strona 18
Wprowadzenie do arkusza kalkulacyjnego Excel
Jeśli użytkownik nie zmieni formatu wyrównania zawartości komórki zawsze tekst wyrównywany
jest do lewej strony a liczby do strony prawej.
Nieprawidłowo wpisana liczba będzie potraktowana jako tekst i w obliczeniach może powodować
pojawienie się komunikatu o błędzie lub, co gorsza, potraktowanie zawartości komórki jako zero.
Dlatego też warto podczas wpisywania danych krytycznie przyjrzeć się ich wyrównywaniu.
Problematyczna może być czasem wymiana danych z krajami anglosaskimi – w naszej części świata
przyjęto bowiem używać do oddzielenia części ułamkowej liczby znaku przecinka a niekiedy do
oddzielenia wielokrotności 1000 używa się kropki; w krajach anglosaskich znaki te są zamienione
znaczeniami.
Zapis „polski” liczby
Zapis „angielski” liczby
45.123.569,89
45,123,569.89
Jeśli wprowadzona liczba nie mieści się w komórce o danej szerokości zamiast niej będzie
wyświetlany ciąg znaków #######. Aby usunąć ten problem należy poszerzyć kolumnę lub
zmniejszyć rozmiar czcionki.
©
Ireneusz Książek
Strona 19
Wprowadzenie do arkusza kalkulacyjnego Excel
2.2.1.Formuły
Formuły są specyficznie zapisanymi wyrażeniami matematycznymi, służącymi do wykonywania
obliczeń. W Excel’u formułę rozpoczyna znak „ = ”. Po wpisaniu formuły w komórce arkusza
wyświetlana jest wartość obliczona na podstawie tej formuły natomiast w pasku formuł wypisywana
jest treść tej formuły.
W formułach mogą być używane następujące operatory:
dodawania – „ + ”,
odejmowania – „ – ”,
mnożenia – „ * ”,
dzielenia – „ / ”,
potęgowania – „ ^ ”.
Kolejność wykonywania działań w formułach Excela określona jest regułami nadrzędności
(identycznymi jak w matematyce), tak więc w pierwszej kolejności wykonywane są działania w
nawiasach, potem potęgowanie, następnie mnożenie i dzielenie a na końcu dodawanie i
odejmowanie.
©
Ireneusz Książek
Strona 20
Wprowadzenie do arkusza kalkulacyjnego Excel
Przedstawione powyżej przykłady formuł nie są zbyt praktyczne gdyż wymagają podania konkretnych
wartości liczbowych w treści samej formuły. Praktyczniej jest, gdy liczby te wpisane są w innych
komórkach a w treści formuły pojawiają się jedynie adresy komórek.
2.2.1.1.Adresy
Adresy komórek (podobnie jak potoczne sposoby określania miejsca) mogą być określane w sposób
względny lub bezwzględny.
Adres względny określa drogę, jaką należy przejść od danego miejsca do komórki docelowej
(np. o jedną komórkę w lewo, dwie komórki w prawo i cztery do góry itp.). W życiu
codziennym posługujemy się także adresami względnymi mówiąc np. „trzecie drzwi na
prawo”, „na drugim skrzyżowaniu w prawo i pierwsza w lewo”. Podanie adresu względnego
polega na wpisaniu po prostu adresu komórki (np. =A4*B4).
Adres bezwzględny odnosi się do konkretnej komórki w arkuszu określonej przez numer
wiersza i literę kolumny. W życiu codziennym rolę takiego adresu spełnia np. „pokój nr 7”,
„drzwi z napisem »Sekretariat«”. Podanie adresu bezwzględnego polega na wpisaniu adresu
komórki
poprzedzając
symbol
kolumny
i
numer
wiersza
znakiem
dolara
„$”
(np. =$A$1*$B$4).
Adres mieszany jest adresem, w którym jedna jego część (czyli symbol kolumny lub numer
wiersza) jest określona w sposób względny a druga w sposób bezwzględny. Podanie takiego
©
Ireneusz Książek
Strona 21
Wprowadzenie do arkusza kalkulacyjnego Excel
adresu polega na wpisaniu symbolu „$” przed tą częścią adresu, która ma być traktowana w
sposób bezwzględny (np. =A$1 – kolumna określona jest w sposób względny, wiersz w
sposób bezwzględny).
Zmiany typu adresu można dokonać wpisując (bądź usuwając) symbole „$” lub też, naciskając
klawisz F4 gdy kursor znajduje się w danym adresie.
2.2.1.2.Powielanie (kopiowanie) formuły.
Zawsze należy starać się tak zapisać formułę, aby można było ją następnie zastosować w jak
największej liczbie komórek. Należy w tym celu odpowiednio dobierać adresy względne i
bezwzględne.
Aby powielić formułę wzorcową należy po wpisaniu jej ponownie wybrać komórkę, w której jest
umieszczona a następnie wykonać następujące czynności:
Sposób 1
1)
2)
3)
4)
wybrać tę komórkę;
skopiować formułę do schowka ;
zaznaczyć obszar, na który chcemy skopiować tę formułę;
wybrać polecenie Wklej (np. przez naciśnięcie Ctrl V).
Sposób 2
1) wybrać tę komórkę;
2) najechać wskaźnikiem myszy na czarny kwadrat znajdujący się w prawym dolnym rogu
komórki (wskaźnik myszy zmieni się w czarny krzyżyk);
3) przytrzymać wciśnięty lewy przycisk myszy i przeciągnąć ją na obszar, na który chcemy
skopiować formułę.
Sposób 3
1) zaznaczyć odpowiednią liczbę komórek w poziomie lub pionie, zaczynając od komórki
zawierającej kopiowaną formułę;
2) wybrać polecenie Edycja Wypełnij.
Jeśli chcemy powielić jedynie formułę za pomocą Sposobu 1, nie przenosząc elementów formatu
komórki zamiast polecenia Wklej należy wybrać polecenie Edycja Wklej specjalnie… a następnie
wybrać jako obiekt do wklejania tylko formuły.
©
Ireneusz Książek
mnożnik wspólny dla wszystkich
(odwołanie przez adr. bezwzględny)
Strona 22
Wprowadzenie do arkusza kalkulacyjnego Excel
formuła wzrocowa (do kopiowania)
wyniki kopiowania
Powyższy przykład podczas normalnej edycji arkusza będzie wyglądał tak:
©
Ireneusz Książek
Strona 23
Wprowadzenie do arkusza kalkulacyjnego Excel
2.2.2.Zaznaczanie komórek w arkuszu
Zaznaczanie komórek jest potrzebne, gdy np.:
chcemy skopiować na pewien obszar formułę,
chcemy ustawić identyczny format dla grupy komórek,
chcemy obramować (bądź podkreślć) grupę komórek,
chcemy wyczyścić (wykasować) fragment arkusza.
Zaznaczony blok komórek obramowany jest ciemną linią i ma, za wyjątkiem komórki, od której
zaczęliśmy zaznaczanie (która pomimo to też jest zaznaczona), ciemniejsze (np. fioletowe) tło.
Aby zaznaczyć pojedynczy obszar należy:
wtedy, gdy wskaźnik myszy ma kształt białego krzyżyka, kliknąć na komórkę, która będzie
znajdować się w narożniku zaznaczanego obszaru (np. w lewym, górnym rogu), przytrzymać
wciśnięty lewy przycisk myszy i przeciągnąć wskaźnik myszy po przekątnej do
przeciwległego narożnika;
wybrać komórkę, która będzie znajdować się w narożniku zaznaczanego obszaru (np. w
lewym, górnym rogu),przytrzymać wciśnięty klawisz Shift i następnie wybrać (np. za pomocą
klawiszy kursora) komórkę znajdującą się w przeciwległym narożniku zaznaczenia;
wybrać, komórkę znajdującą się w narożniku zaznaczanego obszaru, wcisnąć klawisz F8
(komputer przechodzi w tryb zaznaczania) a następnie wybrać komórkę znajdującą się w
przeciwległym narożniku zaznaczenia i ponownie wcisnąć klawisz F8 (aby wyłączyć tryb
zaznaczania).
Aby zlikwidować zaznaczenie należy po prostu wybrać komórkę w arkuszu np. klikając na nią myszką
lub używając klawiszy kursora.
©
Ireneusz Książek
Strona 24
Wprowadzenie do arkusza kalkulacyjnego Excel
Aby zaznaczyć:
cały wiersz – należy kliknąć na numer wiersza,
całą kolumnę – należy kliknąć na literę kolumny,
cały arkusz – należy kliknąć na przycisk zaznaczenia znajdujący się w lewym, górnym rogu
arkusza.
kliknij tu aby zaznaczyć
całą kolumnę
kliknij tu aby zaznaczyć
cały arkusz
kliknij tu aby zaznaczyć
cały wiersz
Aby zaznaczyć kilka obszarów nie przylegających do siebie należy, przed rozpoczęciem zaznaczania
kolejnego obszaru, wcisnąć i przytrzymać klawisz Control.
©
Ireneusz Książek
Strona 25
Wprowadzenie do arkusza kalkulacyjnego Excel
2.2.3.Formatowanie komórek
Do formatowania zawartości komórek służy menu Format Komórki…, które powoduje otwarcie
okna składającego się z 6 kart.
Liczby – służy do określenia sposobu wyświetlania liczby. Ta sama liczby w zależności od
formatu może być wyświetlona na wiele sposobów, pozostając dla komputera tą samą
wartością.
©
Ireneusz Książek
Strona 26
Wprowadzenie do arkusza kalkulacyjnego Excel
Wyrównanie – określa sposób wyrównania zawartości komórki zarówno w poziomie jak i w
pionie. Możliwe jest także ustawienie napisu pionowo lub pod pewnym kątem.
Czcionka – określa krój czcionki, jej rozmiar i format (kursywa, pogrubiona itp.)
Obramowanie – służy do zdefiniowania obramowań obszaru komórek. Wybrane tu
ustawienia dotyczyć będą całego zaznaczenia a nie każdej komórki w zaznaczeniu. Jeśli np.
zaznaczymy komórki od B2 do D5 i wybierzemy w obramowaniach linię lewą i dolną to
pojawi się linia z lewej strony komórek do B2 do B5 i na dole komórek od B5 do D5.
Desenie – służy do zmiany tła komórek. Zmiana ta będzie dotyczyła wszystkich komórek
znajdujących się w zaznaczeniu
©
Ireneusz Książek
Strona 27
Wprowadzenie do arkusza kalkulacyjnego Excel
2.3.Wbudowane funkcje Excela
Pisząc formuły w Excelu można posługiwać się szeregiem wbudowanych funkcji. Można je wpisywać
bezpośrednio z klawiatury (pisząc np. =Średnia(A1:C5)*3) bądź też za pomocą specjalnego kreatora
funkcji, którego można uruchomić
wybierając polecenie Wstaw Funkcja,
lub
naciskając na pasku narzędzi przycisk
W pojawiającym się oknie można wybrać kategorię funkcji a następnie samą funkcję. Na dole okienka
wyświetlany jest krótki opis działania wybranej funkcji.
Parametrami niektórych funkcji oprócz pojedynczych liczb mogą być całe zakresy komórek. Zakres
określony jest przez podanie, oddzielonych dwukropkiem, współrzędnych komórek znajdujących się
w lewym górnym i prawym dolnym rogu zakresu.
Podczas wpisywania funkcji można używać zarówno małych jak i dużych liter. Jeśli nazwa funkcji
została wpisana prawidłowo Excel, przed wykonaniem obliczeń, zamieni wszystkie litery na duże, tak
więc wpisywanie funkcji małymi literami może być sprawdzianem jej poprawności.
©
Ireneusz Książek
Strona 28
Wprowadzenie do arkusza kalkulacyjnego Excel
2.3.1. Wybrane funkcje.
SUMA(zakres) Sumuje wszystkie liczby z podanego zakresu (np. =SUMA(A1:A11) ).
MAX(zakres) Wyszukuje maksymalną wartość w podanym zakresie (np. =MAX(A1:A11) ).
MIN(zakres) Wyszukuje wartość minimalną w podanym zakresie (np. =MIN(A1:A11) ).
ŚREDNIA
(zakres) – Oblicza średnią
=ŚREDNIA(A1:A9)).
TERAZ()
arytmetyczną
liczb
z
danego
zakresu
(np.
Wstawia w komórkę bieżącą datę i godzinę. Od formatu komórki zależy, które
informacje (data, godzina czy jedno i drugie) i w jaki sposób będą wyświetlane
(np. 01-sty-00 czy 1 styczeń 2000).
JEŻELI(warunek; wartość jeśli spełniony, wartość jeśli nie spełniony) – Wynik formuły zależy od
określonego przez użytkownika kryterium.
Np. =JEŻELI(A1>100000;A1*15%;A1*10%) jest formułą, której wynik, gdy wartość
w komórce A1 jest większa od 100 000 wynosi 15% wartości z komórki A1 w
przeciwnym razie jedynie 10%.
PMT (stopa;liczba_rat;wa;wp;typ) – Oblicza wartość raty przy spłacaniu pożyczki przy założeniu
stałych rat i stałego oprocentowania. Stopa określa oprocentowanie pożyczki. Jeśli
oprocentowanie jest roczne (a tak jest zazwyczaj) a raty są miesięczne należy wartość
oprocentowania podzielić przez 12. Wa jest wartością aktualną, czyli określa ile
wynosi kwota pożyczki. Wp jest wartością przyszłą (końcową) jeśli nie jest wpisana
równoznaczne jest to z wpisaniem zera (czyli najbardziej pożądanej wartości
końcowej spłaty pożyczki). Typ to wartość logiczna, która określa, kiedy przypada
płatność – 0 lub pominięta – na początku okresu; 1 – na końcu okresu (czyli każdego
miesiąca). Wartość obliczana przez tę funkcję jest liczba ujemną.
©
Ireneusz Książek
Strona 29
Wprowadzenie do arkusza kalkulacyjnego Excel
2.4.Wykresy
2.4.1.Przygotowanie danych do wykresu.
Praktycznie dowolne, dowolnie rozmieszczone dane mogą służyć do stworzenia wykresu. Aby jednak
tworzenie wykresu przebiegało szybko i bezproblemowo dobrze jest przed rozpoczęciem tworzenia
wykresu tak pogrupować dane, aby te, które mają być na wykresie znalazły się obok siebie. Dobrze też
jest w pierwszym wierszu i kolumnie wpisać nagłówki (etykiety) danych.
©
Ireneusz Książek
Strona 30
Wprowadzenie do arkusza kalkulacyjnego Excel
2.4.2. Dobór typu wykresu.
Sprzedaż 2000
400 000
Obiorca 1
Odbiorca 2
350 000
Odbiorca 3
Odbiorca 4
300 000
Wartość sprzedaży
W zależności od tego
jakiego typu są nasze dane i
co chcemy pokazać na
wykresie
należy
odpowiednio dobrać typ
wykresu.
Jeśli mamy szereg danych,
umieszczonych
w
kolejnych kolumnach lub
wierszach,
które
przedstawiają
wielkości
tego samego typu można
wybrać wykres kolumnowy,
słupkowy,
liniowy,
stożkowy,
warstwowy,
walcowy itp.
250 000
200 000
150 000
100 000
50 000
0
Jeśli chcemy przedstawić dane, które są
elementami
składowymi
większej
całości (np. zestawienie kosztów bądź
zysków różnego rodzaju, podział
mandatów w Sejmie itp.) wtedy lepiej
jest wybrać wykres kołowy bądź
pierścieniowy.
sty-00
lut-00
mar-00
kwi-00
Okres sprzedaży
Odbiorca 4
21%
Obiorca 1
28%
Odbiorca 2
14%
Odbiorca 3
37%
Sprzedaż styczeń 2000
©
Ireneusz Książek
Strona 31
Wprowadzenie do arkusza kalkulacyjnego Excel
2.4.3. Tworzenie wykresu.
Aby rozpocząć tworzenie wykresu należy zaznaczyć dane, które mają być umieszczone na wykresie
(jeśli wszystkie te dane znajdują się obok siebie wystarczy wybrać jedną komórkę do nich należącą) a
następnie uruchomić Kreator wykresów.
Kreator wykresów można uruchomić przez
menu Wstaw Wykres…
lub
naciśnięcie przycisku
Pojawia się wtedy pierwsze okno Kreatora wykresów, w którym należy wybrać typ i podtyp wykresu.
Ciąg dalszy przygotowania wykresu zależy częściowo od wybranego typu wykresu. Końcowym
etapem jest jednak zawsze pytanie czy wykres ma być wklejony do bieżącego arkusza czy też
wstawiony jako osobny arkusz.
©
Ireneusz Książek
Strona 32
Wprowadzenie do arkusza kalkulacyjnego Excel
2.5.Przygotowanie wydruku w Excelu
Korzystając z menu Plik Ustawienia strony można nie tylko określić rozmiar i ustawienie kartki oraz
wielkość marginesów, ale także można określić wpasowanie wielu komórek arkusza w określoną
liczbę stron.
Na karcie Arkusz można natomiast określić szereg ustawień takich jak drukowanie linii siatki
oddzielających komórki na ekranie, tytuł wydruku itp.
Aby wydrukować arkusz należy wybrać polecenie Plik
©
Ireneusz Książek
Drukuj.
Strona 33