Microsoft Word Viewer - Sylabusy zbiorcze

Nazwa jednostki prowadzącej
Wyższa Szkoła Medyczna w Białymstoku
kierunek:
Wydział Ogólnomedyczny
Nazwa kierunku:
Biotechnologia
Poziom kształcenia:
Studia I stopnia
Semestr II
Profil kształcenia:
oglnoakademicki
Moduły wprowadzające / wymagania
Chemia ogólna
wstępne:
Nazwa modułu (przedmiot lub grupa
CHEMIA ANALITYCZNA
przedmiotów):
dr n. farm. Justyna Ostrowska
Osoby prowadzące:
Forma studiów
/liczba godzin/liczba punktów ECTS:
zajęcia zorganizowane:
praca własna studenta:
Cele modułu:
studia
stacjonarne
w/ćw
studia
niestacjonarne
w/ćw
15/20
liczba
punktów
ECTS
4
65
Poznanie podstaw teoretycznych w klasycznej analizie
chemicznej i jej wykorzystania do oznaczeń ilościowych w
analizie biomedycznej.
Efekty kształcenia:
Wiedza:
1. Student definiuje podstawowe zagadnienia z zakresu chemii analitycznej
2. Student zna i opisuje klasyczne metody analizy ilościowej: analizę wagową, analizę
objętościową, alkacymetrię, redoksymetrię, argentometrię, kompleksometrię i analizę
gazową
Umiejętności:
1. Student dobiera metodę analityczną do rozwiązania konkretnego zadania
analitycznego oraz potrafi przeprowadzić jej walidację
2. Student wykonuje analizy jakościowe i ilościowe pierwiastków oraz związków
chemicznych metodami klasycznymi i instrumentalnymi, oraz potrafi oceniać
wiarygodność wyniku analizy w oparciu o metody statystyczne
3. Student wyciąga i formułuje wnioski z własnych pomiarów i obserwacji.
Kompetencje społeczne:
1. Student ma świadomość przydatności posiadanej wiedzy dotyczącej chemii
analitycznej i umie ją zastosować w przyszłej pracy zawodowej
2. Studenta ma świadomość dalszego kształcenia i korzystania z pomocy innych
specjalistów
Forma zajęć/metody
dydaktyczne:
Pokaz multimedialny, praca w laboratorium wyposażonym w sprzęt laboratoryjny (suszarki
eksykatory, pehametry, biurety, tygle, parowniczki, drobny sprzet laboratoryjny, odczynniki
chemiczne
Forma i warunki zaliczenia przedmiotu w odniesieniu do efektów kształcenia:
Wiedza: Egzamin na ocenę w formie pisemnej, poprawne udzielenie odpowiedzi na 60 %
zadanych pytań,
Zaliczenie na ocenę ćwiczeń w formie wejściówek na ćwiczenia i sprawozdań z
przeprowadzonych doświadczeń
Umiejętności: poprawne konstruowanie wniosków i zdolność analitycznego myślenia
Kompetencje: świadomość dalszego kształcenia i korzystania z pomocy innych specjalistów
Treści programowe:
Wykłady: studia niestacjonarne
1. Ogólne zagadnienia z analizy chemicznej – etapy procesu analitycznego. Precyzja,
dokładność i niepewność pomiarów analitycznych. Źródła i rodzaje błędów w analizie
chemicznej. Selektywność i czułość oznaczeń analitycznych - 3h
2. Analiza śladowa. Analiza procesowa. Analiza chemiczna ilościowa: a/ analiza
wagowa: osad w analizie wagowej - rozpuszczalność i iloczyn rozpuszczalności,
czynniki wpływające na rozpuszczalność osadów, otrzymywanie czystego osadu,
postać osadu, odsączanie i przemywanie osadu, suszenie i prażenie osadów – 3h
3. Analiza objętościowa – gazometria i analiza miareczkowa: zasady analizy
miareczkowej, klasyfikacja metod miareczkowych - podział wg typu reakcji
wg sposobu indykacji punktu
zachodzącej podczas miareczkowania,
równoważnikowego i wg sposobu przeprowadzenia miareczkowania – 3h
4. Podstawy teoretyczne alkacymetrii – krzywe miareczkowania, wskaźniki; podstawy
teoretyczne kompleksometrii - kompleksonometria: kompleksony i ich kompleksy,
krzywe miareczkowania, wskaźniki, typy miareczkowań; podstawy teoretyczne
miareczkowań strąceniowych - argentometria - krzywe miareczkowania, wskaźniki;
podstawy teoretyczne miareczkowań redoksymetrycznych - zmiany potencjału
utleniającego w czasie miareczkowania, wskaźniki, szybkość reakcji utlenianiaredukcji (manganometria, jodometria, chromianometria, bromianometria, cerometria)
– 3h
5. Zasady walidacja metod analitycznych – 3h
Ćwiczenia: studia niestacjonarne
Ćwiczenia obejmują klasyczną analizę ilościową związków nieorganicznych.
1.
Analiza wagowa. Wstępne zagadnienia z analizy wagowej; przyrządy i naczynia oraz
podstawowe czynności w analizie wagowej: a/ wagi analityczne i techniczne,
wagosuszarki; wielkości charakteryzujące wagę, zasady prawidłowego ważenia; b/
naczynia miarowe, eksykatory, tygle, naczynka wagowe; c/ rozpuszczalność osadów i
iloczyn rozpuszczalności; rodzaje osadów w analizie ilościowej, zasady prawidłowego
strącania osadów, sączenie i przemywanie osadów, suszenie i prażenie osadu
(przygotowanie tygla, spalanie sączka) – 4h
2.
Porównanie sposobu uzyskania stabilnego koloidalnego osadu w wyniku
prażenia w płomieniu palnika oraz w piecu muflowym, na przykładzie oznaczania
żelaza w postaci tlenku żelaza (III). (zasada oznaczania tlenku żelaza (III) o ściśle
określonym składzie chemicznym, wykonanie oznaczenia, obliczenie zawartości żelaza,
pojęcie błędu względnego i bezwzględnego); Porównanie różnych technik uzyskiwania
stabilnego osadu [suszenia i prażenia] na przykładzie oznaczania zawartości wapnia w
postaci tlenku wapnia i ołowiu w postaci chromianu (VI) ołowiu (II) (oznaczanie
wapnia: zasady strącania grubokrystalicznego
osadu szczawianu wapnia i
przeprowadzenie szczawianu w tlenek wapnia podczas prażenia w płomieniu palnika;
oznaczanie ołowiu w postaci chromianu (VI) ołowiu (II) i doprowadzenie osadu do stałej
masy poprzez suszenie w suszarce laboratoryjnej). Oznaczanie wody higroskopijnej i
krystalizacyjnej w hydracie siarczanu miedzi (wykonanie oznaczenia, obliczenie
zawartości wody, obliczenie błędu względnego i bezwzględnego). Wagowe oznaczanie
związków nieorganicznych w preparatach farmaceutycznych. Analiza miareczkowa – 4h
3.
Zagadnienia podstawowe z analizy miareczkowej, pojęcia: roztwór mianowany,
substancja podstawowa, punkt równoważnikowy i końcowy miareczkowania, typy
miareczkowań (bezpośrednie, pośrednie, odwrotne), zapoznanie się ze szkłem
miarowym; Alkalimetryczne oznaczanie kwasu solnego oraz mieszaniny kwasów różnej
mocy. Zasada doboru wskaźnika na przykładzie alkalimetrycznego oznaczania
zawartości środka konserwującego E260 (kwasu octowego). Acydymetryczne
oznaczanie węglanu (IV) sodu. Redoksometria. Porównanie dokładności metod
manganometrycznego i chromianometrycznego oznaczania żelaza. Bromianometryczne
oznaczanie 8-hydroksychinoliny – substancji z grupy antyseptyków; Jodometria
(rodzaje oznaczeń jodometrycznych), oznaczanie miedzi (II) i siarczanów (IV) metodą
bezpośredniej i pośredniej jodometrii; Porównanie metod reduktometrycznego i
oksydometrycznego oznaczania nadtlenku wodoru – 4h
4. Metody strąceniowe (argentometria); Porównanie dokładności argentometrycznego
oznaczania chlorków metodą miareczkowania bezpośredniego i odwrotnego.
Kompleksometria (zasada oznaczeń kompleksometrycznych, wskaźniki stosowane w
kompleksometrii). Zastosowanie miareczkowania kompleksometrycznego do analizy
specjacyjnej żelaza. Jakościowa i ilościowa ocena zawartości jonów w wodach mineralnych
- oznaczanie wapnia, magnezu i siarczanów metodą kompleksometryczną; acydymetryczne
oznaczanie wodorowęglanów, argentometryczne oznaczanie chlorków, jodometryczne
oznaczanie siarczków. Oznaczanie twardości wody użytkowej - acydymetryczne
oznaczanie twardości węglanowej i kompleksometryczne oznaczanie twardości całkowitej
wody. Miareczkowe oznaczanie związków nieorganicznych w preparatach
farmaceutycznych – 4h
5.
Walidacja metody oznaczania kwasu askorbowego za pomocą miareczkowania
redoksymetrycznego. Obliczenia chemiczne z zakresu analizy wagowej; Obliczenia
chemiczne: związane ze stechiometrią reakcji, stężenia roztworów, pH roztworów mocnych
i słabych kwasów i zasad, obliczenia oparte o iloczyn rozpuszczalności – 4h
Literatura podstawowa:
1. Minczewski J., Marczenko Z.: Chemia analityczna. T.2. Chemiczne metody analizy
ilościowej. Wyd. 10. PWN, Warszawa 2009
2. D. Kealey, P.J. Haines (z ang. tł. M. Galus): Chemia analityczna. PWN, Warszawa,
cop. 2005
3. Douglas A. Skoog [et al.] (przekł. pod red. A. Hulanickiego): Podstawy chemii
analitycznej. PWN, Warszawa, 2006
4. Hulanicki A.: Współczesna chemia analityczna. Wybrane zagadnienia, PWN,
Warszawa 2001
5. Pawlaczyk J. Zając M.: Walidacja metod analizy chemicznej. Przykłady walidacji
metod. Wyd. III. Wydawnictwo Naukowe Akademii Medycznej im. K.
Marcinkowskiego w Poznaniu, Poznań 2005
Literatura uzupełniająca:
1. Skrypt do ćwiczeń z chemii ogólnej, nieorganicznej i analitycznej, Białystok 2010, pod
redakcją E. Skrzydlewskiej
2. Kocjan R.: Chemia analityczna. Analiza jakościowa. Analiza klasyczna. Wyd.1
PZWL, Warszawa, 2000
3. Szmal Z., Lipiec T.: Chemia analityczna z elementami analizy instrumentalnej. Wyd.
VII poprawione i unowocześnione PZWL, Warszawa, 1997
4. Cygański A.: Chemiczne metody analizy ilościowej. Wyd. 6. WNT, Warszawa 2005
5. Galus Z. (red.): Ćwiczenia rachunkowe z chemii analitycznej. Wyd. 9. WNT,
Warszawa, 2007