CHEMIA ANALITYCZNA – ROK I
Transkrypt
CHEMIA ANALITYCZNA – ROK I
CHEMIA ANALITYCZNA – ROK I 1. Jednostka uczelniana odpowiedzialna za nauczanie przedmiotu: Zakład Chemii Nieorganicznej i Analitycznej UMB 2. Kierownik Zakładu: Prof. dr hab. Elżbieta Skrzydlewska 3. Osoba odpowiedzialna za przeprowadzenie danego przedmiotu: Prof. dr hab. Elżbieta Skrzydlewska 4. Wymiar godzinowy zajęć: • Semestr – II • Wykłady – 15 • Ćwiczenia – 45 • Ogółem – 60 ECTS – 8 5. Forma zakończenia zajęć (forma zaliczenia): Przedmiot kończy się sprawdzeniem wiadomości w formie pisemnego egzaminu końcowego obejmującego wszystkie treści programu nauczania i wpisaniem oceny z egzaminu do indeksu. 6. Cel nauczania: Celem nauczania chemii analitycznej jest przekazanie studentom wiedzy dotyczącej współczesnej analizy chemicznej oraz szczegółowe omówienie klasycznej analizy ilościowej stanowiących podstawę do dalszych studiów. Ponadto ćwiczenia z chemii analitycznej mają na celu opanowanie przez studentów podstaw analizy chemicznej i opanowanie klasycznych metod analitycznych niezbędnych dla ilościowej oceny związków nieorganicznych 7. Formy nauczania: Wykłady i ćwiczenia. 8. Program nauczania: WYKŁADY: Analiza ilościowa - analiza wagowa: osad w analizie wagowej - rozpuszczalność i iloczyn rozpuszczalności, czynniki wpływające na rozpuszczalność osadów, otrzymywanie czystego osadu, postać osadu, odsączanie i przemywanie osadu, suszenie i prażenie osadów, - analiza miareczkowa: zasady analizy miareczkowej, klasyfikacja metod miareczkowych - podział wg typu reakcji zachodzącej podczas miareczkowania, wg sposobu indykacji punktu równoważnikowego i wg sposobu przeprowadzenia miareczkowania, podstawy teoretyczne alkacymetrii – krzywe miareczkowania, wskaźniki; podstawy teoretyczne kompleksometrii kompleksonometria: kompleksony i ich kompleksy, krzywe miareczkowania, wskaźniki, typy miareczkowań; podstawy teoretyczne miareczkowań strąceniowych argentometria - krzywe miareczkowania, wskaźniki; podstawy teoretyczne miareczkowań oksydoredukcyjnych - zmiany potencjału utleniającego w czasie miareczkowania, wskaźniki, szybkość reakcji utleniania-redukcji (manganometria, jodometria, chromianometria, bromianometria, cerometria). Nowoczesna chemia analityczna – analityka składu, procesowa, rozmieszczenia i strukturalna; charakterystyka procesu analitycznego. Walidacja metod analitycznych. ĆWICZENIA: Ćwiczenia obejmują analizę ilościową związków nieorganicznych. Analiza ilościowa analiza wagowa. Wstępne zagadnienia z analizy wagowej; przyrządy i naczynia oraz podstawowe czynności w analizie wagowej: a/ wagi analityczne i techniczne; wielkości charakteryzujące wagę, zasady prawidłowego ważenia; b/ naczynia miarowe, eksykatory, tygle, naczynka wagowe; c/ rozpuszczalność osadów i iloczyn rozpuszczalności; rodzaje osadów w analizie ilościowej, zasady prawidłowego strącania osadów, sączenie i przemywanie osadów, suszenie i prażenie osadu (przygotowanie tygla, spalanie sączka). Oznaczanie wody krystalizacyjnej w hydracie chlorku wapnia (wykonanie oznaczenia, obliczenie zawartości wody krystalizacyjnej, pojęcie błędu względnego i bezwzględnego); Oznaczanie wapnia w postaci tlenku wapnia (zasady strącania grubokrystalicznego osadu szczawianu wapnia i przeprowadzenie szczawianu w tlenek wapnia podczas prażenia); Bezpośrednie oznaczanie ołowiu w postaci chromianu (VI) ołowiu (II); Oznaczanie żelaza w postaci tlenku żelaza (III) (zasada oznaczania tlenku żelaza (III) o ściśle określonym składzie chemicznym). Analiza miareczkowa. Zagadnienia podstawowe z analizy miareczkowej, pojęcia: roztwór mianowany, substancja podstawowa, punkt równoważnikowy i końcowy miareczkowania, typy miareczkowań (bezpośrednie, pośrednie, odwrotne), zapoznanie się ze szkłem miarowym; Acydymetryczne oznaczanie węglanu sodu i węglanu sodu obok wodorotlenku sodu metodą Wardera; Alkalimetryczne oznaczanie kwasu solnego i octowego oraz mieszaniny tych kwasów; Redoksymetria: manganometryczne oznaczanie żelaza, wody utlenionej oraz wapnia metodą pośrednią, chromianometryczne oznaczanie żelaza i miedzi (I), bromianometryczne oznaczanie antymonu; jodometria (rodzaje oznaczeń jodometrycznych), oznaczanie nadtlenku wodoru, dichromianów, siarczków i miedzi metodą jodometryczną; Metody strąceniowe (argentometria); oznaczanie chlorków metodą Mohra (metoda bezpośrednia) i Volharda (metoda pośrednia). Kompleksometria (zasada oznaczeń kompleksometrycznych, wskaźniki stosowane w kompleksometrii), oznaczanie cynku i wapnia metodą kompleksometryczną; oznaczanie twardości wody - acydymetryczne oznaczanie twardości węglanowej i kompleksometryczne oznaczanie twardości całkowitej wody. Obliczenia chemiczne: związane ze stechiometrią reakcji, stężenia roztworów, pH roztworów mocnych i słabych kwasów i zasad, obliczenia oparte o iloczyn rozpuszczalności. Obliczenia chemiczne z zakresu pH roztworów i analizy wagowej oraz obliczenia oparte o iloczyn rozpuszczalności. 9. Literatura: 1. Skrypt do ćwiczeń z chemii ogólnej, nieorganicznej i analitycznej, Białystok 2006, pod redakcją E. Skrzydlewskiej. 2. Hulanicki, Współczesna chemia analityczna. Wybrane zagadnienia, PWN, Warszawa 2001. 3. Cygański A.: Chemiczne metody analizy ilościowej. Wyd. 3. WNT, Warszawa 1994. 4. Minczewski J., Marczenko Z.: Chemia analityczna. T.2. Chemiczne metody analizy ilościowej. Wyd. 7. PWN, Warszawa 1997. 5. Wesołowski M., Szefer K., Zimna D.: Zbiór zadań z analizy chemicznej. WNT, Warszawa 2002.