WALKA KLASYKÓW Z ROMANTYKAMI - PRZEŁOM

Pobrano z http://magda.of.pl
WALKA KLASYKÓW Z ROMANTYKAMI - PRZEŁOM
ROMANTYCZNY W POLSCE
Spór pokoleniowy
Spór klasyków z romantykami był sporem pokoleniowym. Pokolenie starsze opowiadało się za
klasycyzmem. Młodsze, w kwestiach światopoglądowych poza cechami racjonalnymi i
empirycznymi popierało takŜe uczucia i emocje. Wiązało się to z dąŜeniami wolnościowymi i
demokratycznymi. Był to spór nie tylko o sprawy estetyczne ale i światopoglądowe oraz polityczne.
Polemika ta miała charakter czysto teoretyczny. Twórcy byli podzieleni do czasu wydania „Ballad i
romansów” Adama Mickiewicza.
Kazimierz Brodziński
1818r. W „Pamiętniku warszawskim” zaczęły ukazywać się pierwsze fragmenty rozprawy
Brodzińskiego „O klasyczności i romantyczności”. DąŜył do pokojowego połączenia klasycyzmu i
romantyzmu. UwaŜał, Ŝe nowe idee romantyczne moŜna połączyć z klasycystycznymi. Według
niego rozwój literatury polskiej powinien iść własną drogą.
Trzy główne elementy, jakie według niego powinna spełniać literatura:
narodowość
prezentowanie w utworach literackich typowych, charakterystycznych cech dla danego narodu
(odwołania do przeszłości, wydarzeń historycznych)
oryginalność
nie kopiowanie obcych wzorów, utwory nie powinny być przeróbkami
ludowość
która wiązała się z narodowością. Brodziński uwaŜał, Ŝe wśród ludu, mieszkańców wsi moŜna
odnaleźć spontaniczność, szczerość, zdrową moralność, kształtowaną w wyniku kontaktu z
przyrodą.
Brodziński propagował sielankę, gatunek, który spełniał wszystkie 3 jego załoŜenia. UwaŜał, Ŝe
narodową cechą Polaków jest umiłowanie pokoju, prostoty, bezpośredniego kontaktu z przyrodą.
Jego rozprawa rozpętała dyskusję na temat klasycyzmu, jako kierunku, który do tej pory dominował
i romantyzmu, który zaczął zdobywać popularność.
Jan Śniadecki
W 1819 napisał rozprawę „O pismach klasycznych i romantycznych”. Był intelektualistą,
racjonalistą. Atakował tendencje romantyczne. Romantyzm uwaŜał za zagroŜenie dla rozwoju
literatury i oświaty. Sądził, Ŝe moŜe mieć zgubny wpływ na czystość polszczyzny, a światopogląd
romantyczny miał być zagroŜeniem dla zdrowego rozsądku (strefa duchowa jest empirycznie nie
sprawdzalna).
Maurycy Mochnacki
Brał udział w sporze. Był jednym z przywódców powstania listopadowego. Wystąpił po stronie
romantyków. Napisał „O literaturze polskiej w wieku XIX”. Przedstawił tu takie myśli:
domagał się literatury narodowej, w utworach polskich miały odbijać się charakterystyczne
elementy z Ŝycia Polaków. Literaturę klasycystyczną uwaŜał za złą, bowiem była na wzór innych
utworów, innych narodów. Osłabiała ducha narodu.
Literatura, poezja miała odwoływać się do twórczości ludowej, przeszłości historycznej
(zwycięstwa i klęski), uczuć narodowych.
konieczność odrzucenia wszelkich kanonów i reguł w sztuce, gdyŜ krępują one twórcę. Literaturę
czynią pozbawioną spontaniczności. Natchnienie i bezpośrednie przeŜycie twórcy jest najlepszą
inspiracją do tworzenia konieczność głębokiego przeŜycia i odwoływania się do własnej wyobraźni.