WYK9

Wykład 9
HALOTEKTONIKA
GLACITEKTONIKA
dr hab. Edyta Jurewicz
pok. nr 1055
TEKTONIKA SOLNA
Tektonika solna (salt tectonic) – deformacje powstałe
z udziałem soli
poduszka
soczewka
grzyb
słup solny
stadium poduszkowe
pillow stage
wał
grzbiet
mur solny
www.ged.rwth-aachen.de
Halokineza (halokinesis) – ruch soli pod wpływem
siły ciężkości prowadzący do deformacji (Trusheim 1957)
Właściwości soli
niska gęstość 2,2 g/cm3
niska lepkość 1015 Pa x s
stadium diapirowe
diapir stage
duża wrażliwość cieplna ~200oC
www.uni-mainz.de
głębokość krytyczna 300-500 m
Gujarat, Indie 2001
TEKTONIKA
SOLNA
depresje subrozyjne
www.uni-mainz.de
gujaratearthquake.homestead.com
www.min-pan.krakow.pl
Iran
G. Zagros, Iran
www.ged.rwth-aachen.de
maps.unomaha.edu
TEKTONIKA SOLNA
Morze Martwe
zbudinowane margle w solach
abdn.ac.uk
abdn.ac.uk
abdn.ac.uk
Oman, Salt dome Jebel Majayiz
www.ged.rwth-aachen.de
WYSADY SOLNE
Jefferson Island
Louisiana Gulf Coast
ropa
ropa
kalcyt
gips
ropa
só l
geology.wcedu.pima.edu
www.aapg.org
Czapka anhydrytowa, Oman
WYSADY
SOLNE
Czapka anhydrytowa, Oman
www.ged.rwth-aachen.de
Gips po anhydrycie
www.soton.ac.uk
www.ged.rwth-aachen.de
WYSADY SOLNE
Ellef Ringnes Island, Canada
www.ersdac.or.jp/ASTERimage
Qeshm Island, Iran
www.ersdac.or.jp/ASTERimage
STRUKTURY SOLNE
homepage.ufp.pt
Kuwejt,
Zatoka Perska
www.biblemysteries.com
MORZE MARTWE
www.disc.gsfc.nasa.gov
www.en.wikipedia.org
www.geosci.usyd.edu.au
SEBHKA, PLAYA
Utah
goldengatephoto.com
www.unc.edu
Death Valley
lh4.ggpht.com
Salt Flat, Texas
wpcontent.answers.com
playa, Dasht-e-Kavir, Iran
PLAYA, SEBHKA
ewaporaty
→ kalcyt
→ dolomit
→ siarczany
→ halit
→ sole potasowe
Amboy Natural Landmark
www.fas.org
geology.csusb.edu
gastein-im-bild.info
Trias - Jura
Kreda Dolna
Kłodawa
SOLE
PERMSKIE
Kreda Górna - Paleocen
www.ged.rwth-aachen.de
Mazur et al. 2005
KŁODAWA
halit
ptpnoz.free.ngo.pl
www.ing.uni.wroc.pl
sól niebieska
www.pgi.gov.pl
www.ing.uni.wroc.pl
WIELICZKA
szyb
Kościuszko
zdjecia.polska.pl
www.kopalnia.pl
www.fotogeo-jwieczorek.ans.pl
globtroter.pl
globtroter.pl
Jura
SOLE
JURAJSKIE
Kreda
Trzeciorzęd
Zatoka Meksykańska
Obecnie
maps.unomaha.edu
Zat. Meksykańska
users.bigpond.net.au
RAUHWACKE
(Weidmann 1971)
www-sst.unil.ch
cargneules
Iran
KRAS SOLNY
M. Martwe
-410 mppm
audy.speleo.cz
Iran
Salt Lake City
z.about.com
Iran
z.about.com
Salt Lake City
z.about.com
audy.speleo.cz
audy.speleo.cz
GLACITEKTONIKA
Właściwości lodu
niska gęstość 0,92 g/cm3
wytrzymałość na ścinanie 0,2 MPa
układ heksagonalny, pokrój tabliczkowy
Dylatancja – przyrost objętości
na skutek zmiany upakowania
strefa
akumulacji
www.uwsp.edu
• brak kohezji
• dylatancja jako źródło wzrostu
naprężeń normalnych
strefa
ablacji
Tiksotropia – właściwość płynów,
w których występuje zależność lepkości
od czasu działania sił ścinających,
które na ten płyn działały
strefa
akumulacji
www.uwsp.edu
strefa
ablacji
LODOWCE
GÓRSKIE
Himalaje
Aletsch Glacier , Swiss Alps
www.physicalgeography.net
www.greenpeace.org.uk
www.physicalgeography.net
LODOWCE I MORENY
Malaspina Glacier, Alaska
Crusoe Glacier
maps.unomaha.edu
www.swisseduc.ch/
Schlaten Glacier, Austria
Youkon
earthnet-geonet.ca
www.citypictures.org
LODOWCE I MORENY
Alaska
Elephant-foot Glacier
www.awi.de
www.calstatela.edu
Kaskawulsh Glacier, Yukon
www.hickerphoto.com
Gulkana Glacier, Alaska
www.swisseduc.ch
DEFORMACJE
W IŁACH
WARWOWYCH
(varves)
www.uwgb.edu
Ontario
photo.agiweb.org
photo.agiweb.org
Melabakkar
FAŁDY
W OSADACH
MORENOWYCH
www3.hi.is
www.hi.is
tekstury
Benn & Prave 2005
Severnaja Ziemlja
FAŁDY
W OSADACH
PODMORENOWYCH
www.hi.is
Marresale coastal cliffs
www.hi.is
www.hi.is
Limfjord, Dania
FAŁDY
W OSADACH
PODMORENOWYCH
academic.emporia.edu/
Dania
www.hi.is
www.abdn.ac.uk/
FAŁDY NA PRZEDPOLU
przedpole
Feggeklit, Dania
Benn & Prave 2005
“Bubble”, Great Breccia
Benn & Prave 2005
sfałdowane podłoże kredowe, Halbrite
earthnet-geonet.ca
Krioturbacje w piaskach,
Olein Sands, Yamal
www.hi.is
www.hi.is
Kara Diamicton
Yamal
www.hi.is
www.hi.is
USKOKI
W OSADACH
LODOWCOWYCH
www.hi.is
www.hi.is
ceeps.colostate-pueblo.edu
Martørv Bakker Section
DEFORMACJE
HYDRODYNAMICZNE
www.geus.dk
Stensnæs Section
www.geus.dk
www.geus.dk
Kelleys Island
BRUZDY
(glacial grooves)
www.funcoast.com
www.answers.com
Kelleys Island
Kelleys Island
go.owu.edu
www.rootsweb.com
www.naturalbornhikers.com
Montana
formontana.net
tvl1.geo.uc.edu
Franz Jozef glacier
New Zealand
lh3.google.com
www.summitpost.org
B
R
U
Z
D
Y
Z
A
D
Z
I
O
R
Y
WYGŁADY
W TATRACH
Pytania:
1. Co to jest halokineza?
2. Wyjaśnij zjawisko dylatancji.