wymagania edukacujne z wiedzy o społeczeństwie – klasa i.

wymagania edukacujne z wiedzy o społeczeństwie – klasa i.

WYMAGANIA EDUKACUJNE Z WIEDZY O SPOŁECZEŃSTWIE – KLASA I.
Ocena celująca:
–
uczeń charakteryzuje się bogatą, znacznie wykraczającą poza wymagania programowe, wiedzą związaną z tematyką przedmiotu,
–
korzysta z literatury popularnonaukowej i specjalistycznej związanej z omawianą problematyką na zajęciach,oraz innych źródeł informacji do
których potrafi sam dotrzeć
–
biegle operuje zdobytą wiedzą, samodzielnie rozwiązuje nietypowe problemy ,
–
dogłębnie i oryginalnie ocenia fakty i wydarzenia sceny politycznej,
–
odnosi sukcesy w konkursach przedmiotowych.
Ocena bardzo dobra:
–
uczeń posiada zasób wiedzy mieszczący się w ramach obowiązującego programu,
–
wykazuje zainteresowanie przedmiotem oraz literaturą popularnonaukową dotyczącą omawianych treści;
–
udziela odpowiedzi wyczerpujących pod względem faktograficznym,
–
swobodnie operuje faktami i dostrzega związki między nimi,
–
formułuje opinie na forum publicznym, argumentuje i broni własnego zdania,
–
samodzielnie rozwiązuje nietypowe problemy,
–
samodzielnie dociera do różnych źródeł informacji
Ocena dobra:
–
uczeń wykazuje się wiedzą pochodzącą ze źródeł podstawowych ( lekcja, podręcznik), nabyte umiejętności próbuje stosować w sytuacjach
problemowych,
–
omawia poruszaną problematykę w sposób logiczny i spójny,
–
aktywnie uczestniczy w zajęciach, w kwestiach spornych zajmuje stanowisko i broni swych poglądów na forum klasy,
–
prawidłowo i sprawnie wykonuje ćwiczenia i zadania
–
zdarzają się czasem drugorzędne błędy
Ocena dostateczna:
–
uczeń wykazuje orientacje w treściach zagadnień opracowanych na lekcji,
–
zapamiętuje podstawowe treści z danego działu tematycznego i samodzielnie je prezentuje (zapamietywanie jednak dominuje nad ich
rozumieniem),
–
umiejętności stosuje tylko w sytuacjach typowych,
–
korzysta z podstawowych źródeł informacji,
–
popełnia błędy rzeczowe i językowe a zasób słownictwa jest skromny.
Ocena dopuszczającą:
–
uczeń ma poważne luki w wiedzy i umiejętnościach przewidziane programem
–
polecenia wykonuje chętnie, ale na miarę swoich możliwości,
–
przy pomocy nauczyciela odpowiada na postawione pytania o niewielkim stopniu trudności, (poprawnie, z pomocą nauczyciela rozpoznaje,
nazywa i klasyfikuje pojęcia, procesy, zjawiska, dokumenty, postacie z życia publicznego itp.),
–
niski poziom wiedzy nie przekreśla możliwości dalszej nauki i rokuje nadzieje na uzupełnienie wiedzy programowej.
Ocena niedostateczna:
–
uczeń nie opanował materiału w stopniu koniecznym do kontynuowania nauki,
–
w sposób błędny i niedojrzały formułuje oceny i wysnuwa wnioski,
–
nie rozumie i nie potrafi wykonać prostych zadań nawet przy pomocy nauczyciela,
–
odznacza się brakiem systematyczności i chęci do nauki oraz biernością na lekcjach,
–
popełnia poważne błędy, nie potrafi umiejscawiać wydarzeń w czasie i przestrzeni,
–
nie uczestniczył w realizacji projektu edukacyjnego,
–
nie prowadzi zeszytu przedmiotowego.
Zakres wymagań
Jednostka lekcyjna
Wymagania podstawowe
(ocena dopuszczająca i dostateczna)
Uczeń:
Wymagania ponadpodstawowe
(ocena dobra, bardzo dobra i celująca)
Uczeń:
I. Człowiek i społeczeństwo
 sporządza spis swoich uzdolnień i umiejętności,
 potrafi określić najważniejsze elementy
osobowości człowieka
2. Człowiek wśród innych
 wie, dlaczego człowiek jest istotą społeczną,
 wie, czym są role społeczne,
 wymienia kilka ról społecznych, które sam pełni
 wyjaśnia pojęcia: społeczeństwo, socjalizacja,
3. Być w grupie społecznej
 wie, czym są i jaką rolę pełnią grupy społeczne,
 potrafi dokonać podziału grup społecznych na
formalne i nieformalne oraz pierwotne i wtórne,
duże i małe
 wymienia grupy do których należy
4. Razem, mości panowie! Czyli nie ma jak  wie, jakie role można pełnić w grupie,
w grupie
 zna różne sposoby podejmowania decyzji w grupie
oraz wskazuje ich dodatnie i ujemne strony
1. Oto jest człowiek – człowiek i jego
najważniejsze umiejętności
 potrafi opisać człowieka ze względu na jego specyficzne cechy i potrzeby
 potrafi wskazać przykłady potwierdzające, że człowiek jest istotą społeczną
 charakteryzuje oczekiwania związane z pełnionymi przez siebie rolami
społecznymi
 wyjaśnia pojęcia: interakcje, więzi społeczne i podaje odpowiednie przykłady
 potrafi scharakteryzować różne grupy społeczne, wskazując ich specyficzne
cechy
 wyjaśnia pojęcie subkultury młodzieżowej i podaje przykłady
 potrafi opisać różne typy przywództwa i podać przykłady
 potrafi wskazywać dobre i złe strony różnych typów przywództwa
 wyjaśnia na przykładach znaczenie podstawowych norm współżycia między
ludźmi, w tym wzajemności, odpowiedzialności i zaufania
5. Wszystko zaczyna się w rodzinie
 zna podstawowe funkcje pełnione przez rodzinę,  potrafi scharakteryzować na wybranych przykładach społeczeństwo otwarte i
społeczeństwo zamknięte
 potrafi opisać rodzinę jako małą grupę społeczną,
 podaje przykłady i charakteryzuje rodzaje społeczności
 wyjaśnia, na czym polegają różnice między
zbiorowością, społecznością i społeczeństwem
 wyjaśnia pojęcia: ruchliwość społeczna, warstwa społeczna, kasta i podaje
stosowne przykłady
6. Podziały, zróżnicowanie i problemy
społeczeństwa
 wie, na czym polega zróżnicowanie społeczeństwa  potrafi zidentyfikować problemy społeczne w swojej najbliższej okolicy
 przedstawia własną hierarchię wartości
 charakteryzuje – odwołując się do przykładów – wybrane warstwy społeczne,
grupy zawodowe i style życia,
 przedstawia wybrany problem społeczny ważny dla młodych mieszkańców
swojej miejscowości i rozważa jego możliwe rozwiązania,
 wyjaśnia, jak tworzą się podziały w grupie i społeczeństwie (np. na „swoich” i
„obcych”) i podaje możliwe sposoby przeciwstawiania się przejawom
nietolerancji
 wyjaśnia pojęcia: hierarchia wartości, emigracja, korupcja i podaje przykłady
7. Walczyć, odejść, negocjować...
 wymienia najważniejsze rodzaje konfliktów,
 wymienia sposoby rozwiązywania konfliktów
 zna najważniejsze zasady prowadzenia negocjacji
 wyjaśnia pojęcia: konflikt interpersonalny,
społeczny, międzynarodowy, negocjacje
 II. Być uczniem, być obywatelem
 wie, jakie funkcje pełni w szkole: dyrektor, rada
rodziców, rada pedagogiczna,
 wie, jaką rolę w życiu społeczności szkolnej
odgrywa kodeks ucznia
 wymienia prawa i obowiązki ucznia
9. Ile zależy od nas samych, czyli słów kilka  wskazuje najważniejsze funkcje, jakie pełni
o samorządzie szkolnym
samorząd szkolny,
 zna najważniejsze zasady wyboru samorządu
szkolnego
10. Umiejętności i cnoty obywatelskie
 potrafi określić znaczenie cnót i umiejętności
obywatelskich
 wymienia cechy dobrego obywatela
8. Jestem uczniem, czyli lekcja o szkole
11. Społeczeństwo obywatelskie
 wie, czym jest społeczeństwo,
 wie, jak można aktywnie uczestniczyć w życiu
publicznym
 wskazuje przyczyny powstawania konfliktów,
 wymienia i charakteryzuje sposoby osiągnięcia kompromisu
 potrafi podjąć próbę rozwiązania na drodze negocjacji prostego konfliktu
interpersonalnego
 wyjaśnia pojęcia: kompromis, zgniły kompromis, arbitraż, koncyliacja, mediacja,
Okrągły Stół
 potrafi wskazać co najmniej kilka ważnych funkcji, jakie pełni szkoła
 wymienia organy nadzorujące i prowadzące szkoły
 omawia system oświaty w Polsce
 wyjaśnia i stosuje terminy: MEN, kuratorium oświaty, Rzecznik Praw Ucznia
 wymienia akty prawne regulujące funkcjonowanie szkoły
 wyjaśnia zasadę samorządności i podaje przykłady samorządów
 podaje przykłady działań mających na celu usprawnienie pracy samorządu
szkolnego
 potrafi zorganizować wybory i przeprowadzić kampanię wyborczą
 wskazuje cechy dobrego obywatela, odwołując się do przykładów
współczesnych i historycznych
 podaje przykłady aktywności społecznej
 na przykładach omawia czym jest wolontariat
 potrafi wskazać, jakie działania podejmuje społeczeństwo obywatelskie
 podaje propozycje działań jakie może podjąć dla dobra innych
 uzasadnia znaczenie społeczeństwa obywatelskiego
 III. W świecie mediów i informacji
12. Środki masowego przekazu we
 zna różne rodzaje mediów,
współczesnym świecie
 potrafi opisać różne sposoby interaktywnej
komunikacji
 wyjaśnia pojęcia: internet, kultura masowa, media
audiowizualne, media interaktywne
13. Jak korzystać ze środków masowego
 wie, jak odróżniać informację od komentarza,
przekazu?
 potrafi w sposób krytyczny odbierać przekaz
reklamowy,
 potrafi odczytać i dokonać interpretacji sondażu
opinii publicznej
14. Jak zdobywać, przetwarzać i
 wie, jak odróżniać opinie od faktów,
prezentować informacje?
 rozumie i stosuje zasady współpracy w ramach
grupy
 IV. Samorząd terytorialny
15. Nic o nas bez nas… Kilka słów o
 wie, czym jest samorząd terytorialny,
samorządzie terytorialnym
 omawia zasadę trójstopniowego podziału
terytorialnego i wymienia jednostki samorządu
oraz władze
 potrafi wskazać nazwę gminy, powiatu i
województwa, w którym mieszka
 potrafi wyjaśnić, dlaczego media nazywane są czwartą władzą
 omawia na przykładach funkcje jakie media pełnią w życiu społecznym
 wyjaśnia pojęcia: trójpodział władzy, afera Watergate, public relations, spin
doktorzy
 wie, jakie jest znaczenie badań opinii publicznej
 wyjaśnia i stosuje terminy: Kodeks etyki dziennikarskiej, manipulacja, reklama
społeczna, celebryci
 prezentuje projekt własnej reklamy społecznej
 potrafi przygotować samodzielnie prezentację i publicznie ją przedstawić
 wymienia zagrożenia i szanse, które niesie ze sobą rozwój nowoczesnych
technologii komunikacyjnych
 potrafi opisać strukturę i wymienić zadania samorządu terytorialnego,
 zna sposób powoływania władz samorządu terytorialnego
 wyjaśnia i stosuje terminy: centralizacja, decentralizacja, powiat ziemski, powiat
grodzki, wojewoda
16. Społeczność lokalna i sposoby jej
organizowania się
17. Jak funkcjonują urzędy samorządu
terytorialnego?
18. To, co najbliżej – mała ojczyzna
 wie, w jaki sposób obywatele mogą wpływać na
 potrafi sformułować kilka najważniejszych problemów, którymi powinien zająć
decyzje władz samorządowych,
się samorząd terytorialny na obszarze zamieszkania ucznia
 potrafi napisać petycję lub list otwarty skierowany  charakteryzuje sposoby wywierania nacisku na władze samorządowe
do władz samorządu lokalnego
 wyjaśnia na czym polega i czego dotyczy nadzór władzy centralnej nad
samorządowymi
 wie, jakie sprawy można załatwić w urzędach
 zna sposoby postępowania przy załatwianiu różnych spraw w urzędach
samorządu terytorialnego,
 wyjaśnia i stosuje pojęcia: etyka, PESEL, koncesja, inwestycja, obiektywizm,
 potrafi sporządzić pismo urzędowe
profesjonalizm
 wie, czym są mała ojczyzna i region,
 potrafi wskazać cechy charakterystyczne regionu,
w którym mieszka,
 wie, czym jest patriotyzm obywatelski
V. Państwo i władza demokratyczna
 zna najważniejsze teorie powstania państwa
 potrafi wymienić funkcje państwa
 wyjaśnia pojęcia: państwo, naród, świadomość
narodowa
19. Na początku było państwo
20. Polak czy polski obywatel?
21. Trudna sztuka patriotyzmu
 potrafi wyjaśnić, czym różni się obywatelstwo od
narodowości,
 wie, w jaki sposób można nabyć obywatelstwo na
zasadach ziemi i krwi
 wie, jak powstały polskie symbole narodowe,
 odwołując się do różnych przykładów, wyjaśnia,
czym jest patriotyzm,
 potrafi wskazać różnice pomiędzy patriotyzmem a
nacjonalizmem, szowinizmem, kosmopolityzmem
 potrafi wymienić czynniki kształtujące odrębność regionalną,
 wymienia pozytywne strony patriotyzmu obywatelskiego
 odpowiada na pytanie czym jest dla niego mała ojczyzna
 uzasadnia stwierdzenie: „Aby kochać swoją ojczyznę, najpierw trzeba poznać i
pokochać swoją małą ojczyznę“.
 zna genezę współczesnych narodów i wie, jak kształtuje się poczucie tożsamości
narodowej
 charakteryzuje i podaje przykłady funkcji państwa
 wyjaśnia i stosuje pojęcia: suwerenność, anarchizm, anarchia, tożsamość
narodowa, nacjonalizm
 potrafi wymienić prawa i obowiązki obywatelskie wynikające z konstytucji,
 wie, czym jest i jak funkcjonuje stereotyp
 potrafi określić znaczenie patriotyzmu w dziejach narodów i społeczeństw,
 odwołując się do wydarzeń historycznych i współczesnych, wskazuje rolę
patriotyzmu, nacjonalizmu i szowinizmu
 podaje przykłady patriotyzmu czasu wojny i czasu pokoju
 wyjaśnia i stosuje pojęcia: ptriotyzm, nacjonalizm, szowinizm, rasizm, nazizm,
kosmopolityzm, Holokaust, heroizm
 potrafi odróżnić mniejszości narodowe od
mniejszości etnicznych,
 wymienia mniejszości narodowe i etniczne żyjące
obecnie w Polsce ,
 wyjaśnia, co to jest Polonia, i wskazuje
najważniejsze skupiska Polonii na świecie
 wyjaśnia pojęcia: mniejszości narodowe i etniczne,
Polonia, emigracja
23. O najważniejszych zasadach demokracji  potrafi określić najważniejsze zasady nowożytnej
demokracji,
 wskazuje mocne i słabe strony demokracji
 wyjaśnia pojęcia: demokracja, demokracja
bezpośrednia i pośrednia, suwerenność narodu
24. Systemy autorytarne i totalitarne
 wie, czym są systemy totalitarne i autorytarne,
 potrafi wskazać najważniejsze różnice pomiędzy
totalitaryzmem a autorytaryzmem
22. Inni u nas, my u innych – o
mniejszościach narodowych, etnicznych i
Polonii
25. Polskie tradycje demokratyczne
 potrafi określić rolę, jaką pełnią mniejszości narodowe i etniczne w
społeczeństwie polskim,
 wyjaśnia, w jaki sposób Polacy żyjący za granicą podtrzymują swoją więź z
ojczyzną
 przedstawia prawa mniejszości narodowych i etnicznych żyjących w Polsce
 wyjaśnia i stosuje pojęcia: autonomia, dyskryminacja, czystki etniczne, migracja,
imigracja
 zna najważniejsze etapy w dziejach demokracji,
 określa znaczenie demokracji we współczesnym świecie
 wyjaśnia i stosuje pojęcia: polis, senat, Deklaracja praw człowieka i obywatela,
pluralizm, referendum, plebiscyt, inicjatywa ludowa, populizm
 odwołując się do odpowiednich przykładów, potrafi określić, na czym polega
negatywna rola systemów totalitarnych i autorytarnych
 omawia sytuację jednostki i władzy w totalitaryzmie i autorytaryzmie,
 wyjaśnia i stosuje pojęcia: totalitaryzm, autorytaryzm, faszyzm, komunizm,
elitaryzm, opozycja, utopia
 wymienia najważniejsze wydarzenia świadczące o  potrafi wskazać najważniejsze tradycje demokracji,
polskich tradycjach demokratycznych
 zna proces powstawania III Rzeczypospolitej
 zna rolę „Solidarności“ w budowaniu demokracji w  potrafi wymienić najważniejsze sukcesy III Rzeczypospolitej
Polsce
 wyjaśnia i stosuje pojęcia: sanacja, propaganda, represje, blok państw
 zna międzynarodowe organizacje do których
komunistycznych, NATO, Unia Europejska, społeczeństwo stanowe, demokracja
należy Polska
szlachecka, swobody obywatelskie, liberum veto, konfederacja, konstytucja.