Pobierz

RADA SZKOLENIOWA
Temat: „ POZNAD, ZROZUMIED
I POLUBID DYSLEKTYKA „
Cel szkolenia :
Przybliżenie sylwetki dyslektyka oraz problemów z jakimi musi się on zmierzyd,
uświadomienie nauczycielom ich roli w procesie kształcenia ucznia dyslektycznego,
przekazanie wskazówek do pracy z uczniem dyslektycznym.
Etap I- POZNAD
1. KTO TO JEST DYSLEKTYK ?
To człowiek, który ma specyficzne trudności w czytaniu i pisaniu ale umysłowo rozwija się
prawidłowo, zgodnie z wiekiem.
2. SKĄD BIERZE SIĘ DYSLEKSJA ?
Istnieje wiele teorii . Jako jej przyczynę podaje się:
- nieprawidłowy przebieg ciąży, uszkodzenia okołoporodowe,
- niekorzystny wpływ środowiska: powietrza, żywności, tempa życia,
- nierównomiernośd rozwoju psycho-ruchowego,
- geny.
Nie ma dwóch takich samych dyslektyków !
Problem obejmuje NIE TYLKO naukę ale też życie codzienne człowieka. Nie można patrzed na
dyslektyka tylko przez pryzmat kłopotów szkolnych, z którymi się boryka.
3. NAUKA
- dysleksja dotyczy wszystkich przedmiotów szkolnych
- podstawą są jednak problemy związane z językiem polskim, gdyż nim posługuje się uczeo
niezależnie od przedmiotu.
Ogólnie w nauce ma on kłopoty z :
czytaniem, pisaniem, kreśleniem liter, gramatyką, orientacją w ciele i przestrzeni oraz czasie,
odwzorowywaniem położenia, kształtów, następstwem czasu, kolejnością zdarzeo, łączeniem
elementów w całośd i rozkładaniem całości na części.
1
W życiu codziennym możemy zaobserwowad problemy z:
zakładaniem i zapinaniem ubrania, nauką jazdy na rowerze, prowadzeniem auta, prawidłowym
wrzucaniem kierunkowskazów, rozkładaniem sztudców, orientacją w układzie pomieszczeo,
odnalezieniem drogi w centrach, posługiwaniem się mapą kraju, miasta, organizacją czasu,
wypełnianiem formularzy, pisaniem podao, opowiadaniem o tym co działo się w szkole, domu, pracy,
zdawaniem relacji z obejrzanego filmu, sztuki, lektury.
To tylko nieliczne przykłady, przy czym każdy dyslektyk przezwycięża różne ich warianty .
Dyslektycy chętnie więc odwlekają moment wykonania zadania, dlatego często słyszy się od nich :
jutro, później, za chwilę, potem…
Etap II – ZROZUMIED
1. Wszyscy wiedzą, co to są „bajpasy”. Znacie też określenie „ boczne drogi”.
Otóż proces myślowy dyslektyka przebiega na tej samej zasadzie.
A / analizator/ to;
R / receptor/ + drogi nerwowe + ośrodki odbioru w mózgu
Receptory dyslektyka są sprawne : oko, ucho czy komórki odpowiedzialne za czucie.
Oko , ucho czy komórki są prawidłowo zbudowane i funkcjonują bez zakłóceo.
Zaburzenie występuje natomiast na DRODZE przewodzenia nerwowego, dlatego dyslektyk
szuka nowej drogi- buduje „ bajpasy „ czyli skierowuje bodźce na „ boczne drogi”.
To właśnie usprawnianie tych nowych połączeo zajmuje mu dużo czasu.
Im więcej i częściej dwiczy- tym szybciej i sprawniej funkcjonuje.
2. Dyslektyk myśli NIEWERBALNIE - obrazami. Dla niego liczą się tylko słowa realne, które umie
zobrazowad. Te o dosłownym znaczeniu.
KOT-
= słysząc to słowo, dyslektyk „widzi” kota, dlatego pisze to słowo
Daje sobie też radę ze słowami długo i dobrze przedwiczonymi, np.
BRĄZOWY
= mama ma brązowe oczy, tata spodnie, on ma brązowe buty.
Trudności zaczynają się piętrzyd, gdy słowa są trudne do zobrazowania, tempo pracy szybkie a on
musi nadążyd za klasą.
2
Pani dyktuje:
PIES
NIE
WIDZĄC
PANA
BYD
rys.
?
[patrzy?
rys.
[ jest ?]
MOŻE
BYŁBY
?
[ jest? ]
SMUTNY.
rys.
widzi? ]
To drastyczny i przerysowany przykład przebiegu procesu myślowego dyslektyka w czasie pisania.
3. Ponieważ język polski w mowie i piśmie jest podstawą nauki wszystkich przedmiotów, znając
już trochę dyslektyka, nie dziwicie się zapewne, iż ma on problemy z nauką.
Z czym możecie się spotkad w pracy z uczniem dyslektycznym i jak możecie mu pomóc ?
Zasady ogólne zostaną omówione w dalszej części naszego spotkania.
4. Nasze metody nauczania pisma nie są przyjazne dla żadnego ucznia, szczególnie zaś dla
dyslektyka.
Wpajana uczniom koniecznośd nie odrywania ręki w trakcie łączenia liter powoduje brak
zakodowania obrazu integralnej litery. Dotyczy to takich liter jak;
t, ł, ą, ę, ó, o, ś, d, ź, dź, dż, i, j, a więc tych, które w prawidłowym obrazie graficznym
istnieją tylko wraz ze znakami dodatkowymi : kropkami, ogonkami, kreskami.
Dostawianie ich PO zakooczeniu pisania wyrazu to dla ucznia jak wiązanie kokardy w butach
– można ją zmajstrowad ale komu przeszkadza supeł lub luźno zwisające sznurowadła ?
W rezultacie litery te NIE SĄ traktowane przez ucznia jako CAŁOŚĆ.
5. Dwiczenie z udziałem Rady Pedagogicznej.
6. JAK IM POMÓC ?
I/ w domu i w szkole
A/ Zwracad uwagę na prawidłową postawę w trakcie pisania:
-krzesło dosunięte, łokcie na stole/ biurku, nogi lekko rozstawione, plecy proste lekko pochylone.
B/ Zwracad uwagę na sposób zapisu : położenie zeszytu względem sylwetki:
- pisząc, należy przesuwad kartkę /zeszyt do góry.
C/ Nie stosowad wobec dyslektyka słów: pośpiesz się, szybciej.
D/ Namawiad ucznia i rodziców do stosowania długopisu z gumową nasadką i czarnym wkładem ,
ołówków o trójkątnym przekroju oraz podstawki do książek.
E/ Zezwalad na trzymanie na blacie TYLKO tych przedmiotów, które są niezbędnie potrzebne.
3
II/ w szkole
A/ Zwiększyd ilośd wypowiedzi słownych, przenieśd ciężar prac pisemnych na prace domowe,
na lekcjach zachęcad uczniów do opisów, opowiadania, dyskutowania, wypowiadania własnych
opinii i uzasadniania ich.
B/ Wdrażad uczniów do: podkreślania , wybijania, eksponowania, kolorowania informacji ważnych.
C/ Wdrażad uczniów do stosowania odstępów oddzielających istotne treści, np. temat, notatka, praca
domowa, tabelka.
D/ Zwrócid uwagę na umiejętnośd robienia notatek ! Zarówno na ich treśd jak i sposób zapisu.
E/ Stosowad kolory! Pomagają one w zapamiętywaniu treści.
F/ Niezwykle ważne jest nauczenie uczniów rozdzielania poleceo i „odhaczania” ich wykonania.
Przykład:
Przeczytaj tekst. Podkreśl czasowniki. Z każdym czasownikiem ułóż jedno
zdanie.
Przykład rozdzielania:
Przeczytaj tekst.I Podkreśl czasowniki.I Z każdym czasownikiem ułóż
jedno zdanie.I
Tekst można ROZDZIELIĆ np. pionową kreską- ołówkiem. Po wykonaniu każdego polecenia zaznaczyd
jego ukooczenie nad poleceniem : znakiem + , „ptaszkiem” v, kropeczką . , jednak nie należy pozwalad
na skreślanie wyrazów / w przypadku wadliwie wykonanego polecenia trudno byłoby uczniowi
ponownie je odczytad /
+
+
+
Przeczytaj tekst.I Podkreśl czasowniki.I Z każdym czasownikiem ułóż
jedno zdanie.I
4
.
Uczeo dyslektyczny gubi się, gdy otrzymuje polecenia wieloczłonowe.
G/ Układając prace klasowe, dwiczenia, zadania dla uczniów ZOSTAW więcej miejsca na
uzupełnianie.
Przykład:
Wybierz odpowiedni przymiotnik i uzupełnij poniższy tekst.
Duży, smaczny, gorący
Ala ma …………………………………… dom.
H/ Do tematów dołączaj KONKRETY, dzięki którym uczeo szybciej zapamięta treśd.
Przykład:
Lista władców polskich:
1.
2.
Mieszko I
Bolesław I Chrobry
960 – 992 r.
992 - 1025 r.
I/ UROZMAICAJ lekcje: ciekawostkami, ilustracjami, rysunkami, które uczeo może dołączyd jako
pracę domową do aktualnego tematu.
J/ Na lekcji matematyki , po głośnym przeczytaniu zadania , WSPÓLNIE z klasą przedwicz rozumienie
poszczególnych członów tekstu i wyodrębnianie danych.
K/ Błędy, które popełnia uczeo, powinny byd OMÓWIONE i POPRAWIONE.
L/ WYŁĄCZ uczniów dyslektycznych z pisania dyktand! Są to zalecenia naszych władz oświatowych.
Dyktanda utrwalają popełniane przez nich błędy. Gdy reszta uczniów pisze dyktando- dyslektykom
możesz dad inny tekst z poleceniem np. wypisania trudnych wyrazów, ułożenia zdao i
skomponowania np. krótkiego opisu, opowiadania, notatki.
M/ Ważne informacje, polecenia podawaj w krótkich komunikatach.
N/ Uczniów dyslektycznych sadzaj blisko siebie, w pierwszych ławkach.
5
O/ Sprawdzaj w zeszytach notatki z lekcji i prace domowe. Nie musisz tracid na to dużo czasu- przejdź
po klasie i postaw w każdym zeszycie „ ptaszka” V np. zielonym kolorem lub parafkę. Celem jest
wyłowienie uczniów nie odrabiających lekcji i przyzwyczajenie ich do kontroli. Treśd merytoryczną
możesz sprawdzid „ wyrywkowo” tylko np. u 1-2 uczniów.
P/ Nie oceniaj błędów ortograficznych i grafii.
R/ Zwiększ ilośd odpowiedzi ustnych i daj więcej czasu „ pod tablicą” na zastanowienie się.
S/ Nie wymagaj głośnego czytania przy całej klasie.
T/ Przygotowując dwiczenia, zadania, sprawdziany- użyj większej trzonki.
U/ Oceniaj i doceniaj wysiłek i wkład pracy oraz zaangażowanie ucznia.
Liczba dzieci dyslektycznych rośnie! Jeśli przygotujesz sobie lekcje / dyktanda, klasówki, sprawdziany,
dwiczenia, zadania..itp./ uwzględniając w nich problemy tych uczniów- wykorzystasz je z
powodzeniem w kolejnym roku szkolnym.
Nauczycieli obowiązuje & 6.1 Rozporządzenie MEN i S z dnia 7 września 2004 r. w sprawie warunków
i sposobu oceniania , klasyfikowania i promowania uczniów, w którym mówi się o dostosowaniu
wymagao edukacyjnych do potrzeb i możliwości ucznia.
Etap III – POLUBID
Dysleksja NIE JEST chorobą. Czasem towarzyszy jej coś jeszcze, co powoduje kojarzenie dysleksji
z ADHD, autyzmem czy chorobami psychicznymi związanymi z obniżeniem ilorazu inteligencji.
Dyslektyk jest człowiekiem bardzo twórczym. Wykazuje szczególne zdolności w takich dziedzinach
jak: mechanika, elektronika, konstrukcje, sztuki związane z wizualizacją. Źle np. odwzoruje figurę
płaską ale bez problemu wyobrazi sobie zaprojektowane, nowe wnętrze samolotu. Nic dziwnego
więc, że właśnie z dyslektyków wywodzi się liczna grupa wynalazców, projektantów, naukowców,
twórców.
Dyslektyk, to rzadko człowiek o niskiej lub przeciętnej inteligencji- na ogół przewyższa na tym polu
swoich rówieśników. Potrafi błyskawicznie myśled i reagowad. Szuka dróg, by robid to, co potrafi
robid dobrze a unikad tego, czego nie umie.
Dyslektycy posiadają wrodzoną zdolnośd do przetwarzania i kreowania doznao percepcyjnych, są
wrażliwsi od swoich rówieśników, bardziej ciekawi i przenikliwi. Cechuje ich intuicja, dlatego często
wykonują różne zadania w nietypowy sposób. Stosują myślenie i postrzeganie polisensoryczne /
angażują wszystkie zmysły/, mają twórczą wyobraźnię i dużą inwencję.
Mam nadzieję, iż zapoznaliście się z sylwetką dyslektyka, lepiej go zrozumieliście i polubiliście.
Byd może kiedyś będzie dumni z tego, że go uczyliście. Tak, jak nauczyciele wielu sławnych
dyslektyków wśród których byli:
6
Hans Christian Andersen, Aleksander Bell, Walt Disney, Albert Einstein, Whoopi Goldberg, Nelson
Rockefeller, Quentin Tarantino czy Leonardo da Vinci.
Materiał opracowała mgr Joanna Piwowar
Pomoc i współpraca: Anna Parol i Justyna Sekular
7