Anoreksja u dzieci

Anoreksja u dzieci
Zaburzenia odżywiania u dzieci i młodzieży wiążą się z poważnymi zmianami w
nawykach żywieniowych, które mogą prowadzić do poważnych, niekiedy zagrażających
życiu problemów zdrowotnych. Coraz bardziej powszechnym zaburzeniem u dzieci jest
anoreksja. Polega ona na odmowie spożywania odpowiedniej ilości kalorii z powodu silnego i
irracjonalnego strachu przed przybraniem na wadze. Zaburzenia odżywiania mają swój
początek zwykle w okresie dojrzewania, ale mogą zacząć się już w dzieciństwie. Dotykają
one głównie kobiet.
Skąd bierze się anoreksja u dzieci?
Lekarze nie są do końca pewni, co powoduje zaburzenia odżywiania. Wiele wskazuje na
połączenie czynników biologicznych, behawioralnych i społecznych. Młodzi ludzie są pod
wpływem presji otoczenia – jeśli w mediach promowana jest bardzo szczupła sylwetka, wielu
z nich przechodzi na drastyczne diety w celu dopasowania się do istniejących wzorców.
Na wystąpienie anoreksji i innych zaburzeń odżywiania wpływ mają również problemy
emocjonalne i niskie poczucie własnej wartości. Dzieci, które czują się nieszczęśliwe
i bezradne, są bardziej narażone na anoreksję lub bulimię niż ich zadowoleni z życia
rówieśnicy. Duże znaczenie ma również strach przed nadwagą. Obawa przed przytyciem jest
zwykle zupełnie bezpodstawna. Dzieci i nastolatki dotknięte anoreksją panicznie boją się
nadwagi nawet wtedy, gdy są przeraźliwie chudzi. Specjaliści są zgodni, że za stosunek
dziecka do własnego ciała i jego nawyki żywieniowe odpowiadają w dużej mierze także
rodzice. Jeśli ojciec lub matka poświęcają dużo czasu i uwagi swojej wadze oraz wyglądowi,
dziecko jest bardziej narażone na anoreksję. Jakkolwiek anoreksji nie dziedziczy się, dzieci
anorektyczek są w większym stopniu skłonne do depresji, marudzenia i problemów z
jedzeniem jeszcze przed ukończeniem 5. roku życia.
Jak rozpoznać anoreksję u dzieci?
Typowe objawy anoreksji u dzieci to: napięcie, depresja, perfekcjonizm i samokrytycyzm.
Jednak na tym nie kończą się symptomy tego zaburzenia odżywiania. Mały anorektyk stale
się odchudza, nawet jeśli jest bardzo chudy i osłabiony. Charakterystyczne jest intensywne
uprawianie sportu. Silna potrzeba ćwiczeń bierze się z chęci zgubienia „zbędnych”
kilogramów i nie ma nic wspólnego ze zdrowym trybem życia. Mimo wspomnianego już
strachu przed przybraniem na wadze, osoba dotknięta anoreksją nierzadko wykazuje duże
zainteresowanie jedzeniem. Chętnie czyta książki kucharskie i lubi uczestniczyć
w przygotowaniu posiłków, nie jedząc ich wcale lub próbując tylko śladowe ilości jedzenia.
Anorektycy odżywiają się w dziwny dla zdrowego człowieka sposób – unikają posiłków,
jedzą w odosobnieniu, kontrolując przy tym każdy kęs, i pozwalają sobie na zaledwie kilka
produktów w niewielkich ilościach. Rezultatem odmawiania sobie jedzenia jest gwałtowny
spadek wagi, który anorektyk maskuje luźnymi ubraniami. Dziewczęta, które wpadają
w pułapkę anoreksji mają nieregularne miesiączki lub zupełnie przestają miesiączkować.
Na skutek anoreksji może dojść do poważnych problemów zdrowotnych. Są to: uszkodzenia
mózgu, serca oraz nerek, nieregularne bicie serca, obniżone ciśnienie krwi, spowolnione
tętno, spadek temperatury ciała oraz wolniejsze tempo oddychania. Niska waga przyczynia się
również do większej wrażliwości na zimno. Ponadto skutkiem ubocznym anoreksji jest
zmniejszenie gęstości kości. Najbardziej poważnym następstwem tego zaburzenia jest śmierć
chorego. Dlatego tak ważne jest podjęcie leczenia. Pierwszym celem jest doprowadzenie
anorektyka do prawidłowej wagi i właściwych nawyków żywieniowych. Niekiedy konieczny
jest pobyt w szpitalu, stosowana jest również terapia psychologiczna.
Jak rodzice mogą pomóc dziecku dotkniętemu anoreksją?
Przede wszystkim należy dokonać diagnozy choroby. Kolejnym krokiem jest stworzenie
dziecku dobrych warunków do wyzdrowienia – w domu powinny pojawić się wartościowe
pod względem odżywczym produkty i dania. Warto zmienić nawyki żywieniowe i posiłki
spożywać w gronie rodziny. Wówczas dzieci mają pozytywne wzorce dotyczące jedzenia.
Dużym błędem jest omijanie niektórych posiłków, zwłaszcza śniadania. Specjaliści
podkreślają również wagę aktywnego trybu życia – rolą rodzica jest mobilizowanie dziecka
do aktywności, przy czym dorośli także powinni ćwiczyć, by dać dzieciom dobry przykład.
Warto spędzać czas wspólnie – spacer lub czytanie książki to zajęcia, które lubi większość
dzieci.
Duże znaczenie ma również stosunek rodziców do wagi. Jeśli twoja pociecha ma problemy
z prawidłowym odżywianiem, zastanów się, czy twoje zachowanie nie przyczyniło się do
strachu dziecka przed nadwagą. Uważaj także na to, co mówisz do dziecka. Jeżeli zdarza ci
się krytykować jego wagę, kształty lub rozmiar, ryzyko anoreksji u dziecka rośnie. Podobnie
jest w przypadku złośliwych komentarzy pod adresem innych osób – dzieci biorą je do siebie
i tracą pozytywny stosunek do ciała. Pamiętaj, że uczucia dziecka łatwo zranić. Wskazane jest
natomiast zachęcanie dzieci, by dzieliły się swoimi odczuciami. Szanuj emocje i uczucia
swojej pociechy. Jeżeli w trakcie posiłku dziecko odmawia zjedzenia całej porcji, nie zmuszaj
go do spożycia wszystkiego, co ma na talerzu. Jedzenie nie może kojarzyć się dziecku z
przymusem.
Jeśli masz wrażenie, że twoje dziecko cierpi na anoreksję, skonsultuj się ze specjalistą, nawet
gdy twoja pociecha ma tylko kilka lat. Profesjonalna pomoc i zmiany w nawykach
żywieniowych wprowadzone w domu w wielu przypadkach wystarczą, by dziecko zaczęło
normalnie się odżywiać.