Mgr Tomasz Maicki Streszczenie pracy doktorskiej Celem pracy była
Transkrypt
Mgr Tomasz Maicki Streszczenie pracy doktorskiej Celem pracy była
Mgr Tomasz Maicki Streszczenie pracy doktorskiej Celem pracy była ocena metody PNF oraz terapii manualnej w leczeniu chorych ze zmianami zwyrodnieniowymi kręgosłupa szyjnego pod względem zwiększenia zakresu ruchomości kręgosłupa szyjnego, zmniejszenia dolegliwości bólowych, poprawy funkcjonowania w życiu codziennym oraz eliminacji objawów towarzyszących. Porównano wyniki po 2 tygodniowej terapii oraz wyniki uzyskane po 3 miesiącach od zakończonego usprawniania w obu grupach w celu określenia, która z tych dwóch metod leczenia jest bardziej skuteczną formą terapii pacjentów ze zmianami zwyrodnieniowymi odcinka szyjnego. Badaniami została objęta grupa 80 pacjentów płci żeńskiej wybranych losowo, w przedziale wiekowym 45-65 lat, przyjętych na rehabilitację do Gabinetów Rehabilitacyjnych Krakowskiego Centrum Rehabilitacji i Ortopedii w latach 2011-2014. Do badań zakwalifikowano chorych: skierowanych na leczenie rehabilitacyjne z powodu dolegliwości bólowych odcinka szyjnego kręgosłupa w przebiegu zmian zwyrodnieniowych potwierdzonych badaniem RTG; z bólem przewlekłym trwającym dłużej niż 13 tygodni; z pełnym kontaktem słownym i logicznym; świadomie wyrażających zgodę na uczestnictwo w badaniach. Kryteriami wyłączającymi z grupy badanej były: wady rozwojowe odcinka szyjnego; wady nabyte odcinka szyjnego; uraz odcinka szyjnego; niestabilność w odcinku szyjnym; mielopatia szyjna; objawy korzeniowe C1-C8 takie jak: niedowład, zanik mięśni, osłabienie odruchów; przyjmowanie leków przeciwbólowych, przeciwzapalnych, miorelaksantów; osteoporoza. Pacjenci leczeni byli w systemie ambulatoryjnym. Zostali losowo podzieleni na dwie grupy 40-osobowe. Grupa pierwsza była leczona według metody PNF, natomiast grupa druga według terapii manualnej. Dodatkowo w obu grupach pacjenci byli poddani zabiegom fizykalnym tj. laseroterapii i elektroterapii prądami TENS na odcinek szyjny. Terapia trwała dwa tygodnie - 10 jednostek rehabilitacyjnych, przez 45 minut, raz dziennie. Pacjenci poddani leczeniu fizjoterapeutycznemu nie wiedzieli, jaka dokładnie metoda została wdrożona. Pomiary odcinka szyjnego zostały wykonane przed rozpoczęciem, po 2 tygodniach terapii oraz po 3 miesiącach od zakończenia terapii. U wszystkich chorych zakwalifikowanych do badań chorych zostały wykonane, zgodnie z przygotowaną ankietą własną: badania masy ciała, wzrostu, BMI. Zostały ujęte również dane personalne chorego (wiek, płeć, rodzaj wykonywanego zawodu), wyniki badań obrazowych kręgosłupa, a także informacje, dotyczące początku wystąpienia dolegliwości bólowych i ich dotychczasowy przebieg. Dane dotyczące możliwości funkcjonalnych pacjentów zostały zebrane przy pomocy pięciu niezależnych skal: Funkcjonalnej Skali Index dla odcinka szyjnego; Skali Oswestry dla odcinka szyjnego; Kwestionariusza bólu McGill; Skali VAS; Oceny subiektywnych objawów towarzyszących; Oceny ruchomości odcinka szyjnego. W terapii metodą PNF wybrano odpowiednie zasady główne, techniki i wzorce PNF, aby wpłynąć efektownie na wynik leczenia. Celem wybranych technik stosowanych w PNF było: ułatwianie ruchów funkcjonalnych za pomocą torowania, hamowania, wzmacniania oraz rozluźniania poszczególnych grup mięśniowych. Podczas każdej sesji terapeutycznej pracowano nad torowaniem mięśni zginaczy głębokich szyi, poprawą stabilności odcinka szyjnego, zwiększeniem ruchomości, zmniejszeniem dolegliwości bólowych, poprawą koordynacji, poprawą wytrzymałości. Terapia miała także na celu poprawę kontroli posturalnej. Leczenie wybranymi technikami terapii manualnej u pacjentów z bólem szyi polegało na uruchamianiu segmentu ruchowego stawów kręgosłupa odcinka szyjnego i przejścia szyjno-piersiowego. Mobilizacje stawowe mają na celu przywrócenie normalnej gry ślizgu stawowego natomiast poizometryczna relaksacja mięśniowa ma zmniejszyć napięcie mięśniowe. Uruchamiając segment ruchowy wpływamy na stawy, mięśnie, więzadła i torebkę stawową. Na podstawie przeprowadzonych badań i uzyskanych wyników można stwierdzić, że zaproponowane formy postępowania terapeutycznego przyniosły statystycznie korzystne efekty w postaci poprawy zakresu ruchomości kręgosłupa szyjnego, zmniejszenia dolegliwości bólowych, poprawy funkcjonowania w życiu codziennym. Pacjenci usprawniani wg metody PNF uzyskali statystycznie większą poprawę po 2 tygodniach leczenia w porównaniu z grupą pacjentów leczonych terapią manualną w postaci poprawy zakresu ruchomości odcinka szyjnego, zmniejszenia dolegliwości bólowych, poprawy funkcjonowania w życiu codziennym. Po 3 miesiącach od zakończenia terapii u pacjentów leczonych wg metody PNF, jak i u pacjentów usprawnianych wg terapii manualnej zaobserwowano istotną statystycznie poprawę wyników w porównaniu do okresu przed terapią, pod względem ruchomości odcinka szyjnego, zmniejszenia dolegliwości bólowych, poprawy funkcjonowania w życiu codziennym. Przeprowadzona w prezentowanej pracy szczegółowa analiza porównawcza upoważnia do wskazania metody PNF jako terapii, która powinna być uwzględniona w leczeniu pacjentów z dolegliwościami bólowymi w przebiegu zmian zwyrodnieniowych odcinka szyjnego kręgosłupa. Analiza wyników badań pokazała, że zarówno usprawnianie pacjentów według koncepcji PNF, jak i terapią manualną w istotny sposób wpłynęło na zmniejszenie dolegliwości bólowych, zwiększenie zakresu ruchu i poprawę funkcjonowania podczas wykonywania czynności życia codziennego, natomiast wyniki uzyskane w grupie terapii manualnej i grupie leczonej według koncepcji PNF różnią się od siebie i zanotowano istotnie większą poprawę w grupie PNF zarówno po 2 tygodniowej terapii oraz po 3 miesiącach od zakończenia terapii. Metoda PNF okazała się skuteczniejsza w usprawnianiu badanych pacjentek ze zmianami zwyrodnieniowymi odcinka szyjnego kręgosłupa.