LITERATURA I TREŚCI PROGRAMOWE KWALIFIKACYJNYCH

LITERATURA
I TREŚCI PROGRAMOWE
KWALIFIKACYJNYCH
PODYPLOMOWYCH
STUDIÓW
PEDAGOGICZNYCH
PRZYGOTOWUJĄCYCH DO
NAUCZNIA PRZEDMIOTU
CHEMIA/FIZYKA
1
Tytuł modułu II.
PSYCHOLOGIA
Liczba godzin: 40 godzin wykładu + 20 godzin ćwiczeń
Forma rozliczenia studentów: zaliczenie, egzamin
Głównym celem zajęć jest zapoznanie studentów z podstawową wiedzą
psychologiczną niezbędną w pracy dydaktycznej, umożliwienie
psychologicznej interpretacji otaczającego świata społecznego,
Cel przedmiotu
głębszego zrozumienia zachowań i reakcji ludzkich pomocnych
w wychowaniu i nauczaniu oraz profesjonalnej interpretacji
uwarunkowań funkcjonowania człowieka, zarówno jako jednostki, jak
i części zbiorowości ludzkiej.
 Psychologia ogólna - psychologia jako nauka: przedmiot,
założenia, cele, związki z innymi naukami; dziedziny badań,
podstawowych i stosowanych, specjalizacje zawodowe; model
człowieka w różnych kierunkach psychologii: psychoanaliza,
behawioryzm, psychologia poznawcza i humanistyczna, procesy
poznawcze.
 Psychologia rozwoju człowieka - przedmiot i zadania psychologii
rozwoju; poznanie etapów rozwojowych człowieka oraz ich
Treści programowe
charakterystyka; mechanizm dojrzewania i uczenia się; zmiany
rozwojowe; charakterystyka rozwoju dzieci i młodzieży;
możliwości rozwojowe człowieka dorosłego; zaburzenia rozwoju.
 Psychologia wychowawcza - badanie psychologicznych
zagadnień kształcenia (nauczania i uczenia się) i wychowania;
proces uczenia się, rozwijanie zdolności, nabywanie pojęć,
zainteresowań, przekonań i postaw.
 Psychologia kliniczna dziecka - działy psychologii klinicznej,
przyczyny, skutki i rodzaje zaburzeń
 Przetacznik-Gierowska M., Tyszkowa M., Psychologia rozwoju
człowieka, PWN, Warszawa 2004
 Birch A., Malim T., Psychologia rozwojowa w zarysie. Od
niemowlęctwa do dorosłości, PWN, Warszawa 2004
 Czapiga A., Psychospołeczne problemy rozwoju dziecka. Aspekty
diagnostyczne i terapeutyczne, Wyd. „Adam Marszałek”, Toruń
2003
 Hurlock E.B., Rozwój dziecka, PWE, Warszawa 1985
 Nuttin J., Struktura osobowości, PWN, Warszawa 2001
 Strelau J., Psychologia tom 1-3 Podręcznik Akademicki, Wyd.
Literatura
GWP, Gdańsk 2007
 Włodarski Z., Psychologia uczenia się, Warszawa 1998
 Sujak E., ABC psychologii komunikacji, Kraków 2006
 Zimbardo, P., Ruch F., Psychologia i życie, WNPWN,
Warszawa1996
 Tomaszewski T., Psychologia ogólna, PWN, Warszawa1992
 Bogdanowicz M., Psychologia kliniczna dziecka w wieku
przedszkolnym, Warszawa 1985
 Waligóra B., Elementy psychologii klinicznej, praca zbiorowa, T.
4, Poznań 1995
2
Metoda nauczania
 Sęk H., Psychologia kliniczna. T. 1, Warszawa 2005
Wykłady, ćwiczenia
Tytuł modułu I.
PEDAGOGIKA
Liczba godzin: 40 godzin wykładu + 20 godzin ćwiczeń
Forma rozliczenia studentów: zaliczenie, egzamin
Celem przedmiotu jest zdobycie gruntownej wiedzy pedagogicznej
i praktycznych umiejętności zawodowych oraz refleksji pedagogicznej
z naciskiem na ukazanie związków edukacji z problematyką społeczną,
Cel przedmiotu
rozwojem kulturowym i cywilizacyjnym. Studenci poznają współczesne
koncepcje pedagogiczne i zdobędą kompetencje niezbędne w pracy
nauczyciela, wychowawcy i opiekuna.
 Warsztat umiejętności pedagoga.
 Pedagogika ogólna - wprowadzenie do pedagogiki: geneza
i przemiany ogólnej wiedzy o wychowaniu; fundamentalne
pojęcia pedagogiki: wychowanie, nauczanie i uczenie się,
kształcenie, edukacja, opieka, praca socjalna; systematyka
pedagogiczna: dziedziny wychowania, struktura pedagogiki jako
nauki (subdyscypliny pedagogiki), wstępna systematyka teorii
pedagogicznych.
 Teoria wychowania – problematyka wychowania człowieka
w różnych fazach jego rozwoju, koncepcje filozoficzne i
polityczne leżące u podstaw kształtowania ideałów i celów
wychowania, uwarunkowaniami determinujące efektywność
procesów wychowawczych.
Treści programowe
 Pedagogika społeczna - problematyka i pojęcia z zakresu
pedagogiki społecznej, ukazanie dorobku teoretycznego,
metodologicznego i wdrożeniowego; metody pedagogiki
społecznej.
 Edukacja regionalna - zdobycie wiedzy, umiejętności oraz
kompetencji, niezbędnych w projektowaniu i realizacji programów
wychowania regionalnego w szkołach, w lokalnych instytucjach
upowszechniania kultury, placówkach oświatowych, opiekuńczo –
wychowawczych i resocjalizacyjnych.
 Edukacja muzealna – zainteresowanie historią miasta i regionu,
wyjście do muzeum jako forma organizacji pracy.
 Diagnoza i terapia pedagogiczna - diagnostyka pedagogiczna podstawy teoretyczne i praktyczne; etyczne aspekty diagnozy,
podstawowe elementy diagnozy i terapii.
 Kawula S., Brągiel J., Janke A. W., Pedagogika rodziny, Wyd.
„Adam Marszałek”, Toruń 2004
 Hessen S., Podstawy pedagogiki, Żak, Warszawa 1997
Literatura
 Kwieciński Z., Śliwerski B., Pedagogika, PWN, Warszawa 2004
 Pilcha T., Lepalczyk J., Pedagogika społeczna. Człowiek w
zmieniającym się świecie, Wydawnictwo UW, Warszawa 1993
3
















Metoda nauczania
Patyka L., Elementarne pojęcia pedagogiki społecznej i pracy
socjalnej, WsiP Warszawa 1999
Świętochowska U., Systemy edukacyjne cywilizacji przełomu XX
i XXI wieku, Wyd. „Adam Marszałek”, Toruń 2000
Krüger Heinz-H. Metody badań w pedagogice, wyd. GWP,
Gdańsk 2007
Tchorzewski A. (red.), Wychowanie w kontekście teoretycznym,
Bydgoszcz 1993
Śliwerski B., Współczesne teorie i nurty wychowania, Impuls,
Kraków 1998
Konarzewski K., Podstawy teorii oddziaływań wychowawczych,
PWN, Warszawa 1987,
Gurycka A., Błąd w wychowaniu, WsiP, Warszawa 1990
Kaja H., Trudności wychowawcze wieku szkolnego, Bydgoszcz
1992
Dudzikowa M., Nauczyciel – uczeń, między przemocą a
dialogiem. Obrazy napięć i interakcji, Kraków 1996
Kunowski S., Problematyka współczesnych systemów
wychowania, Impuls, Kraków 2000
Adamski F., Edukacja – rodzina - kultura. Studia z pedagogiki
społecznej, Kraków 1999
Kawula S. (red.), Pedagogika społeczna. Dokonania – aktywność
– perspektywy, Toruń 2002
Lalak D., Pilch T. (red.), Elementarne pojęcia pedagogiki
społecznej i pracy socjalnej, Warszawa 1999
Pilch T., Lepalczyk I., Pedagogika społeczna, Warszawa 1995
Przecławska A., Theiss W. (red.), Pedagogika społeczna. Pytania
o XXI wiek, Warszawa 1999
Dz. Jankowski (red.), Edukacja kulturalna. Szkoła i rodzina,
Kalisz 1993
Wykłady, ćwiczenia
4
Tytuł modułu III.
PRAWO OŚWIATOWE
Liczba godzin: 30 godzin wykładu
Forma rozliczenia studentów: zaliczenie na ocenę
Celem zajęć jest analiza obowiązującego prawodawstwa.
System oświatowy po reformie, struktura szkolnictwa. Pojęcie
kształcenia ustawicznego. Regulacje prawne w obrębie Unii
Europejskiej. Karta Nauczyciela. Regulacje prawne działania szkoły.
Wewnętrzne regulacje dotyczące działania szkoły.
Cel przedmiotu
Prawa i obowiązki ucznia i nauczyciela.
Poznanie drogi awansu zawodowego nauczyciela, założenie
i prowadzenie teczki awansu zawodowego, przygotowanie planu
rozwoju, odpowiedniego do stopnia awansu zawodowego.

Treści programowe






Literatura


Metoda nauczania
Wykorzystanie przeglądarki internetowej do pozyskiwania
wiedzy dotyczącej wybranego zagadnienia prawa oświatowego
Zapoznanie ze stroną internetową MENiS i portalami
edukacyjnymi.
Analiza wybranych aktów prawnych
Karta Nauczyciela - zmiany, Reforma Ustroju Szkolnego,
System Oświaty - zmiana, Rozporządzenia, Zarządzenia i inne.
Omówienie wymagań niezbędnych dla osiągnięcia kolejnych
stopni awansu zawodowego; nauczyciel stażysta, kontraktowy,
mianowany, dyplomowany.
Przygotowanie teczki na każdym stopniu awansu zawodowego,
samodzielny projekt planu rozwoju zawodowego.
Pilich M., Ustawa o systemie oświaty. Komentarz, OFICYNA a
Wolters Kluwer business Warszawa 2009
Ustawa Prawo o szkolnictwie wyższym z dnia 27 lipca 2005 roku
(Dz.U. Nr 164, poz. 1365)
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia
7 września 2004 roku
w sprawie standardów kształcenia
nauczycieli (Dz.U. Nr 207, poz. 2110 )
Rozporządzenie Ministra Nauki i Szkolnictwa Wyższego z dnia
12 lipca 2007 roku w sprawie standardów kształcenia dla
poszczególnych kierunków oraz poziomów kształcenia
Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z dnia 12 marca
2009 roku w sprawie szczegółowych kwalifikacji wymaganych od
nauczycieli (Dz.U. Nr 50, poz. 400)
Łoś J., Rodzińska E., Składanowski H., Plan rozwoju szkoły oraz
ewaluacja wewnątrzszkolnego systemu oceniania : zagadnienia
teoretyczne i praktyczne wraz z przykładowym planem rozwoju
szkoły oraz ankietami ewaluacyjnymi wewnątrzszkolnego systemu
nauczania, Toruń 2001
Wykłady
5
Tytuł modułu IV.
EMISJA GŁOSU
Liczba godzin: 30 godzin ćwiczeń
Forma rozliczenia studentów: zaliczenie na ocenę
Celem zajęć jest wykształcenie prawidłowej emisji głosu i precyzyjnej
komunikacji werbalnej.
Po ukończeniu warsztatu studenci uzyskają świadomość własnych
Cel przedmiotu
błędów wymawianiowych i artykulacyjnych, nauczą się panowania nad
głosem, poprawią emisję głosu, nauczą się czystej i wyrazistej realizacji
dźwięków, posiądą umiejętność wydobywania, prowadzenia i osadzania
głosu, zdobędą wiedzę jak pracować nad wymową i interpretacją

Emisja głosu – podstawowe zagadnienia z anatomii narządu
głosu, fizjologia tworzenia głosu, mechanizmy zmiany jakości
głosu, podstawowe zasady emisji głosu, postawa a emisja głosu,
mechanizm wentylacji płuc i rola oddychania w fonacji,
najczęstsze, błędy i nawyki oddechowe, koordynacja oddychania
Treści programowe
z fonacją, budowa obwodowego narządu mowy, rola
artykulatorów w mowie, higiena głosu, diagnostyka i leczenie
zaburzeń głosu, czynnościowe zaburzenia głosu jako główna
przyczyna trudności w wykonywaniu zawodu, najczęstsze
przyczyny chorób narządu głosu, zagadnienia orzeczniczoprawne dotyczące chorób zawodowych, psychologia głosu.
 Dąbrowaska D., Dziwińska A., Emisja głosu. Wybrane
zagadnienia, Wałbrzych 2005
 Gawęda K., Łazewski J., Uczymy się poprawnej wymowy,
Warszawa 2005
 Kram J., Zarys kultury żywego słowa, Warszawa 1995
 Oczkoś M., Sztuka poprawnej wymowy czyli o bełkotaniu i
faflunieniu, Warszawa 2007
 Tarasiewicz B., Mówię i śpiewam świadomie, Kraków 2003
 Toczyska B., Elementarne ćwiczenia dykcji, Gdańsk 2000
 Walczak-Deleżyńska M., Aby język giętki... Wybór ćwiczeń
artykulacyjnych od J.Tennera do B. Toczyskiej, Wrocław 2001
Literatura
 Gniewosz R., W trosce o głos nauczyciela, „Refleksje” 2005, nr 3
 Pająk J., Kultura języka – kultura żywego słowa. [w:] Logopedia
pytania i odpowiedzi, red. Gałkowski T., Jastrzębowska G., Opole
2001
 Maksymowicz K., Zestaw ćwiczeń dykcyjnych, [w:] Logopedia
pytania i odpowiedzi, red. Gałkowski T., Jastrzębowska G., Opole
2001
 Kataryńczuk – Mania L., Kowalkowska I., Profilaktyka i
rehabilitacja głosu, mowy, Zielona Góra 2006
Metoda nauczania
Ćwiczenia, warsztat
6
Tytuł modułu V.
TECHNOLOGIA INFORMACYJNA
Liczba godzin: 15 godzin ćwiczeń
Forma rozliczenia studentów: zaliczenie na ocenę
Nabycie umiejętności
Cel przedmiotu
w nauczaniu przedmiotu.
wykorzystania
technologii
informacyjnej
Technologia informacyjna w pracy nauczyciela:


Treści programowe








Literatura


Metoda nauczania
Zastosowanie technologii informacyjnej w nauczaniu
przedmiotu.
Oprogramowanie użytkowe (komercyjne i Open Source):
edytor tekstu, arkusz kalkulacyjny, narzędzia prezentacji
multimedialnych.
Oprogramowanie specjalistyczne do tworzenia wzorów,
schematów, modeli chemicznych.
Bazy danych: gromadzenie i przetwarzanie
informacji
w Internecie.
Podstawy tworzenia stron internetowych.
Platforma e-learningowa Moodle: podstawowe informacje.
Obsługa nowoczesnych środków dydaktycznych.
S. Papert, Burze mózgów. Dzieci i komputery, Warszawa 1996
A Tomaszewska-Adamek, Tworzenie stron WWW. Ilustrowany
przewodnik, Helion 2007
M.MacDonald, Tworzenie stron WWW. Nieoficjalny podręcznik,
Helion 2006
Manualne do pakietu MS Office
K. Pikoń, ABC Internetu, Helion 2006
Ćwiczenia, warsztat
7
Tytuł modułu VI.
DYDAKTYKA PRZEDMIOTOWA I METODYKA
Liczba godzin: 40 godzin wykładu + 115 godzin ćwiczeń
Forma rozliczenia studentów: zaliczenie, egzamin
Studenci poznają istotę dydaktyki i metodyki oraz ich miejsce wśród
nauk pedagogicznych. Celem przedmiotu jest
wprowadzenie
w zagadnienia dotyczące edukacji oraz ukazanie uwarunkowań procesu
nauczania i jego wieloaspektowości. Studenci zostają wyposażeni
w praktyczne umiejętności dotyczące realizacji procesu kształcenia,
oraz umiejętności dostrzegania, rozumienia i modyfikacji zjawisk
związanych z procesem kształcenia.
Cel przedmiotu
Celem zajęć jest zapoznanie studentów z efektywnymi sposobami
nauczania chemii lub fizyki poprzez analizę celów, treści, metod oraz
form organizacyjnych kształcenia na różnych poziomach nauczania.
Chemia czy fizyka jako przedmioty szkolne – ich zadania i konteksty
psychologiczne, społeczne oraz polityczne, znaczenie ich w życiu
codziennym i zawodowym.
 Dydaktyka ogólna - teoretyczne i metodologiczne podstawy
dydaktyki ogólnej oraz elementów procesu kształcenia.
 Charakterystyka podstawowych metod i form nauczania,
opanowanie umiejętności projektowania zajęć dydaktycznych.
 Aktywizacja procesu kształcenia - charakterystyka działań
mających na celu wyrabianie w uczniu aktywnego stosunku do
nauki, wdrażaniu go do samodzielnej pracy.
 Drama jako metoda pracy z uczniem - kształcenie umiejętności
wykorzystania potencjału teatru do wspomagania rozwoju
intelektualnego i emocjonalnego dzieci i młodzieży oraz
organizowania za pomocą technik dramy i teatru sytuacji, w
których zachodzi uczenie się.
 Ocenianie osiągnięć uczniów – system i zasady oceniania
Treści programowe
uczniów, podstawy budowania przedmiotowych systemów
oceniania, zdobycie umiejętności tworzenia systemu oceniania
oraz ich modyfikowania.
 Organizacja, planowanie i ewaluacja pracy dydaktycznej,
ewaluacja w praktyce szkolnej, istota, cele, rodzaje ewaluacji,
korzyści płynące z badań ewaluacyjnych, ewaluacja w procesie
rozwoju szkoły i w pracy nauczyciela, metody, techniki
i narzędzia badawcze ewaluacji, planowanie i prowadzenie
ewaluacji w wybranych obszarach pracy szkoły, projekt ewaluacji,
analiza i interpretacja wyników, wykorzystywanie wyników
ewaluacji w projektowaniu pracy szkoły, etyczne aspekty
w prowadzeniu ewaluacji, ewaluacja w pracy nauczyciela,
rodzaje planowania dydaktycznego, planowanie jako warunek
konieczny skuteczności procesu nauczania – uczenia się.
8











Literatura






Metoda nauczania
Bąbel P., Wiśniak M., Jak uczyć, żeby nauczyć. Warszawa 2008
Bereźnicki F., Dydaktyka kształcenia ogólnego, Kraków 2001
Kupisiewicz Cz., Dydaktyka ogólna, Warszawa 2000
Niemierko B., Kształcenie szkolne. Podręcznik skutecznej
dydaktyki, Warszawa 2007
Okoń W., Wprowadzenie do dydaktyki ogólnej, Warszawa 2003
Denek K., Bereźnicki F., Tendencje w dydaktyce współczesnej
Toruń 1998
Fenstermacher G., Solis J., Style nauczania, Warszawa 2000
Półturzycki J., Dydaktyka dla nauczycieli, Płock 2002
Maas V.F., Uczenie się przez zmysły. Wprowadzenia do teorii
integracji sensorycznej, WSiP, Warszawa 1998
Półlturzycki J., Dydaktyka dla nauczycieli, Toruń 1997
Kędracka - Feldman E., Aktywizować ? Ależ to całkiem proste.
Wybrane metody i techniki aktywizacji uczniów, zeszyt nr 65,
Centralny Ośrodek Doskonalenia Nauczycieli, Warszawa 1999
Dryden G., Vos J., Rewolucja w uczeniu, Wydawnictwo Moderski
i S-ka, Poznań 2000
Tacher B., Praca małych grup na lekcji. Materiały z zakresu
alternatywnych form nauczania, Bałtycka Wyższa Szkoła
Humanistyczna w Koszalinie, Miscellanea, Koszalin 1997
Zaczyński W., Uczenie się przez przeżywanie. Rzecz o teorii
wielostronnego kształcenia, Warszawa1990
Kruszewski K., Sztuka nauczania. Czynności nauczyciela, PWN,
Warszawa 2005
Sołtys D., Szmigel K., Doskonalenie kompetencji nauczycieli
w zakresie diagnozy edukacyjnej, Wyd. Zamiast korepetycji,
Kraków 2000
Arends R.I., Uczymy się nauczać. Wydawnictwa Szkolne i
Pedagogiczne, Warszawa 1998
Wykłady, ćwiczenia
9
Tytuł modułu VII.
PRAKTYKI PEDAGOGICZNE
Liczba godzin: 150 godzin ćwiczeń
Forma rozliczenia studentów: zaliczenie na ocenę
Praktyki pedagogiczne są organizowane w różnych typach szkół
i placówek.
Cel przedmiotu
Podczas tych zajęć student obserwuje lekcje, asystuje nauczycielowi
prowadzącemu zajęcia, prowadzi zajęcia wspólnie z nauczycielem, jak
również samodzielnie planuje, prowadzi, omawia prowadzone zajęcia.
Analiza pracy nauczyciela i uczniów podczas wspólnego omawiania
praktyk przez opiekunów praktyk i studentów; obowiązki opiekuna stażu.
Udział studenta w praktykach jest dokumentowany. Praktyki podlegają
ocenie z uwzględnieniem opinii opiekuna praktyk w szkole.


Treści programowe


Literatura
Metoda nauczania

Poznanie zasad pracy w różnych typach szkół i placówek
oświatowych, w których absolwenci mogą znaleźć zatrudnienie.
Nabycie umiejętności planowania, obserwacji, prowadzenia i
dokumentowania zajęć.
Wyrobienie umiejętności analizy pracy nauczyciela i uczniów
podczas omawiana praktyk przez opiekunów praktyk i studentów.
Uświadomienie studentom ich słabych i mocnych stron, aby w ten
sposób pomóc im w dalszym rozwoju w zawodzie nauczyciela.
M. Taraszkiewicz, Jak uczyć lepiej czyli refleksyjny praktyk w
działaniu, Wydawnictwo CODN, Warszawa 1999
Ćwiczenia, konsultacje, praca własna
10