FULL TEXT - Implantoprotetyka

Implantoprotetyka
2007, tom VIII, nr 4 (29)
S TO M ATO L O G I A K L I N I C Z NA
Anna Maciąg
Droga do specjalizacji w stomatologii
Wojewódzka Przychodnia Stomatologiczna
im. dr. Zbigniewa Żaka w Krakowie
-
-
-
-
-
Dyrektor: lek. med., lek. stom. A. Maciąg
Jak pokazuje życie i doświadczenie, droga do specjalizacji zainteresowanym lekarzom dentystom wydaje się kręta i stroma.
Rzeczywiście, otwarcie specjalizacji nie jest dzisiaj łatwe, co
wynika przede wszystkim z ograniczonej ilości miejsc specjalizacyjnych, a to z kolei z niedostatecznej ilości jednostek
uprawnionych do prowadzenia szkolenia specjalizacyjnego
i braku systemu finansowania specjalizacji lekarskich.
Aby przynajmniej po części temat specjalizacji stał się dla koleżanek i kolegów bardziej przyjazny spróbuję odpowiedzieć
na pytanie co trzeba zrobić, aby zostać lekarzem dentystą specjalistą? Odpowiedź wydawałaby się oczywista – posiadać
odpowiednią wiedzę teoretyczną, praktyczną, umiejętności
manualne, odbyć staże specjalizacyjne, zdać egzamin specjalizacyjny i gotowe. Okazuje się jednak, że nie tylko. Trzeba spełnić
szereg wymogów formalnych, wypełnić kilka wniosków i druków, a więc pokonać przeszkody natury urzędowej, za czym
my lekarze zdecydowanie nie przepadamy.
Zasady odbywania szkolenia specjalizacyjnego określa Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 października 2005 roku
(Dz. U. 213, poz. 1779 z późn. zm.). Według tego Rozporządzenia lekarz dentysta po zakończeniu stażu podyplomowego
i zdaniu Lekarsko – Dentystycznego Egzaminu Państwowego
ma prawo starać się o otwarcie specjalizacji.
Specjalizację lekarz dentysta odbywa pod opieką kierownika specjalizacji. Rozporządzenie Ministra Zdrowia mówi, że kierownik
specjalizacji może prowadzić jednocześnie specjalizację nie więcej
niż 3 lekarzy oraz dodatkowo kierować stażem kierunkowym nie
więcej niż 2 lekarzy. Kierownik ustala roczne, szczegółowe plany
specjalizacji oraz miejsca odbywania staży kierunkowych. Dowodem odbycia stażów jest karta szkolenia specjalizacyjnego z wymaganymi wpisami oraz indeks wykonywanych zabiegów i procedur
medycznych, potwierdzone przez kierownika specjalizacji.
Zgodnie z Rozporządzeniem Ministra Zdrowia „lekarz odbywa
specjalizację przez cały okres jej trwania w czasie równym czasowi pracy lekarza zatrudnionego w zakładzie opieki zdrowotnej”
zgodnie z artykułem 32 g ustawy z dn. 30 sierpnia 1991 o zakładach opieki zdrowotnej. Artykuł ten mówi, że czas pracy lekarza
wynosi 7 godzin i 35 minut, czyli około 40 godzin tygodniowo.
Należy pamiętać, że według Rozporządzenia w sprawie specjalizacji lekarzy i lekarzy dentystów, można w tym samym czasie
odbywać tylko jedną specjalizację.
Formy odbywania specjalizacji lekarsko-dentystycznych
Lekarze dentyści mogą odbywać specjalizację w trybie:
- rezydenckim,
- pozarezydenckim.
TRYB REZYDENCKI
Jest to umowa o pracę na czas określony, w pełnym wymiarze
czasu pracy, zawierana z jednostką prowadzącą specjalizację.
Okres, na który zawarta jest ta umowa zależy od czasu trwa-
46
nia specjalizacji. Lekarz specjalizujący się otrzymuje za swoją
pracę wynagrodzenie w wysokości ustalonej przez Ministra
Zdrowia. Środki finansowe na wynagrodzenia dla rezydentów
przysyłane są z Ministerstwa Zdrowia do jednostki kształcącej.
Umowa rezydencka jest podpisywana na podstawie skierowania lekarza do danej jednostki przez Ośrodek Doskonalenia
Kadr Medycznych. Umowy takie zawierane są dwa razy do
roku: 1 marca i 1 sierpnia.
Lekarz kierowany jest do odbycia specjalizacji w ramach rezydentury w okresie nie dłuższym niż 15 dni, a w uzasadnionych
przypadkach, w okresie nie dłuższym niż 3 miesiące od terminu zakończenia postępowania kwalifikacyjnego. W przypadku
nie podjęcia szkolenia specjalizacyjnego w okresie 3 miesięcy
od dnia wskazanego na skierowaniu, lekarz musi ponownie
przechodzić postępowanie kwalifikacyjne.
Lekarz, który zdobył już jedną specjalizację w trybie rezydenckim nie może ubiegać się o odbycie następnej w tymże trybie.
TRYB POZAREZYDENCKI
Specjalizacja w trybie pozarezydenckim może być realizowana
w formie:
Umowy o pracę zawartej na czas nieokreślony lub określony
terminem trwania specjalizacji z jednostką organizacyjną prowadzącą specjalizację.
Płatnego urlopu szkoleniowego – dotyczy to lekarzy posiadających zatrudnienie. Pracodawca oddelegowuje lekarza dentystę do jednostki prowadzącej specjalizację na czas jej trwania
w ramach płatnego urlopu szkoleniowego.
W ramach poszerzenia o program specjalizacji zajęć programowych dziennych studiów doktoranckich, prowadzonych przez
uprawniony podmiot, w skład którego wchodzi komórka organizacyjna prowadząca specjalizację. Uczestnik studiów doktoranckich nie może odbywać specjalizacji w ramach rezydentury.
Częściowego oddelegowania – w ramach umowy o pracę na
czas nieokreślony z jednostką organizacyjną nieuprawnioną do
prowadzenia specjalizacji i w ramach płatnych urlopów szkoleniowych udzielanych przez pracodawcę.W takiej sytuacji pracodawca udziela płatnego urlopu szkoleniowego na czas niezbędny do zrealizowania części programu specjalizacji w jednostce
organizacyjnej uprawnionej do prowadzenia stażów.
Umowy cywilnoprawnej - jest to umowa o szkolenie specjalizacyjne zawarta między lekarzem, a jednostką organizacyjną
prowadzącą specjalizację. Za szkolenie to jednostka nie pobiera opłat, a szkolący się lekarz nie otrzymuje wynagrodzenia.
WYKAZ SPECJALNOŚCI LEKARSKO –
DENTYSTYCZNYCH
Lekarz dentysta może wybrać interesującą go dziedzinę stomatologii, w której chciałby się specjalizować spośród następujących:
- chirurgia stomatologiczna,
- chirurgia szczękowo – twarzowa,
- ortodoncja,
Implantoprotetyka
2007, tom VIII, nr 4 (29)
- periodontologia,
- protetyka stomatologiczna,
- stomatologia dziecięca,
- stomatologia zachowawcza z endodoncją,
- zdrowie publiczne,
- epidemiologia.
Liczbę wolnych miejsc szkoleniowych dla lekarzy, którzy mogą
rozpocząć specjalizację w poszczególnych dziedzinach stomatologii na obszarze województwa w danym postępowaniu
kwalifikacyjnym (w tym liczbę rezydentur), Minister Zdrowia
ogłasza na 21 dni przed rozpoczęciem postępowania kwalifikacyjnego, w oparciu o informację dotyczącą liczby wszystkich
wolnych miejsc szkoleniowych przekazaną przez Wojewódzkie Centrum Zdrowia Publicznego.
Minister Zdrowia uwzględniając dostępność świadczeń zdrowotnych w danej dziedzinie stomatologii na obszarze województwa
lub kraju, po zasięgnięciu opinii właściwego konsultanta wojewódzkiego, może ustalić liczbę miejsc szkoleniowych w danej dziedzinie
medycyny mniejszą od liczby miejsc wynikającej z informacji przekazanych przez Wojewódzkie Centrum Zdrowia Publicznego.
Minister Zdrowia w ramach liczby wolnych miejsc, ustala corocznie liczbę miejsc szkoleniowych w określonych specjalnościach
w skali kraju oraz w poszczególnych województwach dla lekarzy,
którzy będą mogli odbywać specjalizację w ramach rezydentury.
PROGRAMY SPECJALIZACJI
Czas trwania i zakres wiedzy, jaką należy zdobyć w trakcie stażów
specjalizacyjnych określają szczegółowo programy specjalizacji.
Programy specjalizacyjne w poszczególnych dziedzinach są
opracowywane i aktualizowane przez zespoły ekspertów,
którymi kierują Konsultanci Krajowi, i które to zespoły powoływane są przez Ministra Zdrowia. Projekty programów
przedstawione przez zespoły ekspertów opiniowane są przez
Naczelną Radę Lekarską, redagowane przez Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego i ostatecznie zatwierdzane
przez Ministra Zdrowia. Do wiadomości podaje je Centrum
Medyczne Kształcenia Podyplomowego publikując i zamieszczając na swojej stronie internetowej www.cmkp.edu.pl.
Centrum Medyczne Kształcenia Podyplomowego koordynuje
i organizuje działania związane z opracowywaniem i aktualizacją programów specjalizacyjnych.
WNIOSEK O ROZPOCZĘCIE SPECJALIZACJI
-
-
-
-
-
Po wyborze dziedziny, w której chcielibyśmy się specjalizować
należy złożyć wniosek o rozpoczęcie specjalizacji.Wniosek ten
można pobrać ze strony internetowej Wojewódzkiego Centrum Zdrowia Publicznego. Dla województwa małopolskiego
jest to adres: www.mczp.com.pl, zakładka: Pliki do pobrania.
TERMINY SKŁADANIA WNIOSKÓW
Wypełniony wniosek złożyć należy w Ośrodku Doskonalenia
Kadr Medycznych Wojewódzkiego Centrum Zdrowia Publicznego w tym województwie, w którym zamierzamy odbywać
specjalizację, w terminie do 30 kwietnia lub 30 listopada każdego roku.
Złożenie wniosku skutkuje przystąpieniem do postępowania
kwalifikacyjnego, które przeprowadza Ośrodek Doskonalenia
Kadr Medycznych dwa razy w roku, w terminach: od 1 maja do
w w w. i m p l a n t o p r o t e t y k a . e u
S TO M ATO L O G I A K L I N I C Z NA
30 czerwca (wnioski złożone do 30 kwietnia) i od 1 grudnia
do 31 stycznia (wnioski złożone do 30 listopada).
POSTĘPOWANIE KWALIFIKACYJNE
Na postępowanie kwalifikacyjne składa się ocena wniosku
o rozpoczęcie specjalizacji pod względem formalnym oraz
rozmowa kwalifikacyjna. Postępowanie to jest przeprowadzane przez Państwową Komisję Specjalizacyjną powoływaną
przez wojewodę.
Na wynik postępowania kwalifikacyjnego składa się procent
maksymalnej liczby punktów uzyskanych z rozmowy kwalifikacyjnej (maksymalnie 15 punktów, to znaczy 5 punktów za
każde z trzech pytań) i Lekarsko - Dentystycznego Egzaminu
Państwowego - LDEP (maksymalnie 200 punktów) albo egzaminu specjalizacyjnego (w przypadku, gdy lekarz posiada już
inną specjalizację).
Za egzamin specjalizacyjny można zdobyć maksymalnie 200
punktów i tak:
- za ocenę 3,0 przysługuje 116 punktów,
- za ocenę 3,1 - 3,5 przysługuje 128 punktów,
- za ocenę 3,6 - 3,9 przysługuje 140 punktów,
- za ocenę 4,0 przysługuje 152 punkty,
- za ocenę 4,1 - 4,5 przysługuje 164 punkty,
- za ocenę 4,6 - 4,9 przysługuje 176 punktów,
- za ocenę 5,0 przysługuje 188 punktów,
- za ocenę 5,0 z wyróżnieniem przysługuje 200 punktów.
Składanie wniosków
o rozpoczęcie specjalizacji:
do 30 kwietnia
do 30 listopada
Ocena formalna wniosków
o rozpoczęcie specjalizacji
Postępowanie kwalifikacyjne
1 maj do 30 czerwiec oraz
1 grudzień do 31 styczeń
Wyniki LDEP + wynik
rozmowy kwalifikacyjnej
dla lekarzy dentystów
1. Bez specjalizacji,
2. Ubiegających się
o rezydenturę.
Wynik egzaminu specjalizacyjnego w przeliczeniu na punkty oraz wynik
rozmowy kwalifikacyjnej
- dla lekarzy dentystów
z I° lub II° specjalizacji
ubiegających się o nową
specjalizację w trybie
pozarezydenckim.
Schemat procedury przystąpienia do postępowania kwalifikacyjnego.
W przypadku braku dokumentu potwierdzającego ocenę za
egzamin specjalizacyjny I lub II stopnia lekarzowi przyznaje się
140 punktów za posiadanie specjalizacji.
Do rozpoczęcia specjalizacji zostaje zakwalifikowana liczba
osób odpowiadająca ilości wolnych miejsc określonych dla
województwa na dane postępowanie, w danej dziedzinie sto-
47
Implantoprotetyka
2007, tom VIII, nr 4 (29)
S TO M ATO L O G I A K L I N I C Z NA
matologii, w kolejności od najwyższego wyniku uzyskanego
w postępowaniu kwalifikacyjnym.
Po pomyślnie zakończonym postępowaniu kwalifikacyjnym
Wojewódzkie Centrum Zdrowia Publicznego kieruje lekarza do odbycia specjalizacji w wybranej przez niego jednostce organizacyjnej w ramach posiadanych przez nią miejsc, po
uzyskaniu wstępnej akceptacji kierownika tej jednostki. Tutaj
lekarz odbywa staże specjalizacyjne zgodnie z obowiązującym
go programem, pod opieką kierownika specjalizacji.
Wykaz jednostek uprawnionych do prowadzenia szkolenia
specjalizacyjnego
Specjalizacja może być prowadzona wyłącznie w jednostce uprawnionej do prowadzenia szkolenia specjalizacyjnego.
Wykaz takich jednostek znajduje się na stronie Ministerstwa
Zdrowia: www.mz.gov.pl w zakładce Nauka, pod nazwą Lekarze i lekarze dentyści, Kształcenie podyplomowe, Lista Ministra Zdrowia jednostek organizacyjnych prowadzących specjalizację i staże kierunkowe.
Uprawnienia do prowadzenia specjalizacji we wszystkich dziedzinach stomatologii, z wyjątkiem chirurgii szczękowo twarzowej, na terenie województwa małopolskiego, posiada Instytut
Stomatologii CM UJ oraz Wojewódzka Przychodnia Stomatologiczna im. dr Zbigniewa Żaka w Krakowie.
PAŃSTWOWY EGZAMIN SPECJALIZACYJNY (PES)
-
-
-
-
-
Po zrealizowaniu programu specjalizacji lekarz, chcąc przystąpić do Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego powinien
złożyć w Wojewódzkim Centrum Zdrowia Publicznego na terenie województwa, w którym odbywa specjalizację, następujące dokumenty:
- wniosek o przystąpienie do Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego
- kartę szkolenia specjalizacyjnego oraz indeks wykonywanych
zabiegów i procedur medycznych
- w przypadku rezydentury - kopię świadectwa pracy z ostatnio zatrudniającej go jednostki.
Powyższe dokumenty składa się w Ośrodku Doskonalenia
Kadr Medycznych do 31 lipca lub do 31 grudnia w terminie nie
dłuższym niż 12 miesięcy od zaliczenia szkolenia specjalizacyjnego przez kierownika specjalizacji. Ośrodek ten, po stwierdzeniu, że dokumenty spełniają warunki formalne, w ciągu 14
dni od ich otrzymania przekazuje je do Centrum Egzaminów
Medycznych w Łodzi, które organizuje Państwowy Egzamin
Specjalizacyjny (PES). O terminie egzaminu lekarz jest zawiadamiany przez Centrum Egzaminów Medycznych nie później
niż 14 dni przed datą jego rozpoczęcia.
Państwowy Egzamin Specjalizacyjny (PES) składa się z 3 części:
1. egzaminu praktycznego,
2. egzaminu testowego,
3. egzaminu ustnego.
Egzamin testowy jest zaliczony z wynikiem pozytywnym wtedy, gdy lekarz uzyska na nim przynajmniej 60% możliwej do
uzyskania liczby punktów.
Państwowy Egzamin Specjalizacyjny odbywa się dwa razy
w roku w sesji wiosennej od 1 marca do 30 kwietnia oraz
w sesji jesiennej od 1 października do 30 listopada.
Lekarz może przystępować do egzaminu specjalizacyjnego trzy razy (w szczególnych przypadkach cztery razy).
48
Dokumenty do Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego, jakie należy złożyć w Ośrodku Doskonalenia Kadr
Medycznych:
- wniosek o przystąpienie do PES
- karta szkolenia specjalizacyjnego
- indeks zabiegów i procedur medycznych
- rezydenci dodatkowo kopię świadectwa pracy z ostatnio
zatrudniającej ich jednostkiw terminie nie dłuższym niż
12 miesięcy od dnia zaliczenia szkolenia specjalizacyjnego
przez kierownika specjalizacji
Na sesję wiosenną
do 31 grudnia
Na sesję jesienną
do 31 lipca
Państwowy Egzamin
Specjalizacyjny testowy,
praktyczny i ustny
od 1 marca do 30 kwietnia
Państwowy Egzamin
Specjalizacyjny testowy,
praktyczny i ustny
od 1 października
do 30 listopada
Schemat procedury przystąpienia do Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego.
Lekarz uzyskuje wynik negatywny z egzaminu, jeżeli uzyska taki
wynik choćby z jednej części (praktycznej, testowej lub ustnej).W takim przypadku może złożyć wniosek do Państwowej
Komisji Egzaminacyjnej (PKE), co najmniej na miesiąc przed
rozpoczęciem następnej sesji egzaminacyjnej, o wyznaczenie
drugiego terminu PES.
W razie dwukrotnego negatywnego wyniku lub dwukrotnego nie przystąpienia w wyznaczonym terminie do egzaminu,
lekarz może wystąpić do Komisji z wnioskiem o dopuszczenie do egzaminu w następnej sesji egzaminacyjnej. W razie
nie przystąpienia do jednej z części PES (praktycznej, testowej, ustnej), lekarz może wnioskować do Państwowej Komisji
o możliwość zdawania tylko tej części egzaminu.
Trzeci termin przystąpienia do Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego powinien być wyznaczony nie później niż 36
miesięcy od daty zakończenia specjalizacji. W razie trzeciego
negatywnego wyniku lub upływu terminu, lekarz może przystąpić do egzaminu specjalizacyjnego w czwartym ostatecznym terminie, jeżeli Państwowa Komisja Egzaminacyjna uzna,
że zaistniały okoliczności to uzasadniające.
Datę czwartego, ostatecznego egzaminu ustala się w nieprzekraczalnym terminie 1 roku, licząc od daty egzaminu wyznaczonego po raz trzeci.
Złożenie Państwowego Egzaminu Specjalizacyjnego z wynikiem pozytywnym po zakończeniu szkolenia specjalizacyjnego
jest równoznaczne z uzyskaniem tytułu specjalisty w określonej dziedzinie. Potwierdzeniem jest wydany przez Centrum
Egzaminów Medycznych dyplom specjalisty.
PRZEDŁUŻENIE OKRESU SPECJALIZACJI
Okres trwania specjalizacji odbywanej w ramach rezydentury
może ulec wydłużeniu:
- o czas niezdolności do pracy w razie choroby lub urlopu
macierzyńskiego,
- o czas urlopu bezpłatnego udzielonego przez pracodawcę,
ale nie dłuższy niż 3 miesiące,
2007, tom VIII, nr 4 (29)
Implantoprotetyka
S TO M ATO L O G I A K L I N I C Z NA
- o czas udzielonego przez pracodawcę urlopu wychowawczego na zasadach określonych odrębnymi przepisami, nie
dłuższy jednak niż rok.
Łącznie, ze wszystkich powodów, okres trwania specjalizacji odbywanej w ramach rezydentury może ulec wydłużeniu
o czas nieprzekraczający 2 lat.
W przypadku trybu pozarezydenckiego, okres specjalizacji
może być przedłużony nie więcej niż o połowę czasu trwania
specjalizacji.
PIŚMIENNICTWO
-
-
-
-
-
1. Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 20 października
2005 roku (Dz. U. Nr 213, poz. 1779 z późn. zm.),
2. Ustawa z dnia 30 sierpnia 1991 r. o zakładach opieki zdrowotnej (tekst jednolity: Dz. U. z 2007 r. Nr 14, poz. 89),
3. Ustawa o zawodzie lekarza i lekarza dentysty z dnia
5 grudnia 1996 roku (Dz. U. z 2002 r. Nr 21, poz. 204
z późn. zm.),
4. Materiały informacyjne Małopolskiego Centrum Zdrowia
Publicznego - Ośrodek Doskonalenia Kadr Medycznych.
Artykuł nadesłano: 20.05.2007
Przyjęto do druku: 30.10.2007
Adres do korespondencji:
Wojewódzka Przychodnia Stomatologiczna w Krakowie
ul. Batorego 3, Kraków
w w w. i m p l a n t o p r o t e t y k a . e u
49