pobierz

Nowe rozporządzenie ws. bhp przy pracach związanych z narażeniem na pole
elektromagnetyczne
1 lipca 2016 r. weszło w życie rozporządzenie Ministra Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej w
sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych z narażeniem na pole
elektromagnetyczne.
Owe rozporządzenie (Dz. U. poz. 950) określa m.in. wymagania dotyczące:



rozpoznawania obiektów technicznych emitujących pole elektromagnetyczne mające wpływ
na bezpieczeństwo i higienę pracy,
miar oraz oceny narażenia na pole elektromagnetyczne,
ochrony przed szkodliwymi dla zdrowia, niebezpiecznymi lub uciążliwymi skutkami
bezpośredniego lub pośredniego oddziaływania pola elektromagnetycznego.
Zgodnie z § 5 rozporządzenia, użytkownik rozpoznaje źródła pola-EM znajdujące się w przestrzeni
pracy lub poza nią oraz poziom ekspozycji w przestrzeni pracy, wykorzystując w tym celu określone w
ustawie dane.
W ramach szkoleń w dziedzinie bezpieczeństwa i higieny pracy, użytkownik zapewnia pracownikom,
dla których przebywanie w polu-EM rozpoznanych stref ochronnych nie zostało wykluczone, wszelkie
niezbędne informacje dotyczące wyników oceny zagrożeń elektromagnetycznych.
Użytkownik zapewnia przeprowadzenie badań lekarskich poza terminami wynikającymi z
częstotliwości wykonywania badań okresowych, określonymi w rozporządzeniu Ministra Zdrowia i
Opieki Społecznej z dnia 30 maja 1996 r. w sprawie przeprowadzania badań lekarskich pracowników,
zakresu profilaktycznej opieki zdrowotnej nad pracownikami oraz orzeczeń lekarskich wydawanych
do celów przewidzianych w Kodeksie pracy.
Wydane przed dniem 1 lipca 2016 r. certyfikaty akredytacji laboratoriów badawczych do realizacji
pomiaru pola-EM w środowisku pracy, zgodnie z wymaganiami Polskich Norm PN-T-06580-1 i PN-T06580-3, upoważniają do wykonywania pomiarów metodami dostosowanymi do oceny ekspozycji na
pole-EM, o której mowa w części III załącznika nr 3 do rozporządzenia, w okresie do dnia 31 grudnia
2016 r. albo do czasu zaktualizowania zakresu akredytacji, jeżeli przed tym dniem laboratorium
wystąpi o taką aktualizację.
Nieobecność poszkodowanego może opóźnić sporządzenie protokołu
powypadkowego
Sytuacja, w której nie ma możliwości wysłuchania wyjaśnień poszkodowanego, a zespół
powypadkowy uzna, że są one niezbędne do ustalenia, czy zdarzenie jest wypadkiem przy pracy,
może stanowić uzasadnioną przesłankę do sporządzenia protokołu powypadkowego w terminie
dłuższym niż 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku.
Rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 1 lipca 2009 r. określa obowiązki związane z badaniem
okoliczności wypadku przy pracy oraz sporządzeniem protokołu powypadkowego (Dz. U. Nr 105, poz.
870).
Stosownie do § 7 ust 1 Rozporządzenia ustalania okoliczności i przyczyn wypadków przy pracy – dalej
r.u.o.p.w. zespół powypadkowy jest obowiązany przystąpić do ustalenia okoliczności i przyczyn
niezwłocznie po otrzymaniu wiadomości o wypadku. W szczególności zespół powypadkowy powinien
wysłuchać wyjaśnień poszkodowanego, jeżeli stan jego zdrowia na to pozwala, zasięgnąć opinii
lekarza, a w razie potrzeby opinii innych specjalistów, w zakresie niezbędnym do oceny rodzaju i
skutków wypadku.
Jeżeli pracownik, który uległ wypadkowi jest nieobecny i nie można wysłuchać jego wyjaśnień, a w
ocenie zespołu powypadkowego są one niezbędne dla uznania bądź nieuznania zdarzenia za wypadek
przy pracy, zespół powypadkowy powinien dokonać stosownej adnotacji w protokole
powypadkowym o uzasadnionych powodach opóźnienia w ustaleniu okoliczności i przyczyn wypadku.
Omawiana sytuacja może stanowić uzasadnioną przeszkodę w sporządzeniu - nie później niż w
terminie 14 dni od dnia uzyskania zawiadomienia o wypadku - protokołu powypadkowego (§ 9
r.u.o.p.w.).
Ważne zmiany w Kodeksie pracy dotyczące zatrudniania kobiet
Ustawa z dn. 22 czerwca 2016 roku Kodeksu pracy zmienia dotychczasową ustawę obowiązującą
od 1974 roku i odnosi się do art. 176 ustawy oraz art. 92 ust. 1 Konstytucji RP. Bieżące zmiany
dotyczą zakazu zatrudniania kobiet przy pracach szczególnie uciążliwych lub szkodliwych dla
zdrowia.
W nowym brzmieniu art. 176 Kodeksu pracy jedynie kobiety w ciąży i kobiety karmiące dziecko piersią
nie mogą wykonywać prac uciążliwych, niebezpiecznych lub szkodliwych dla zdrowia, mogących
mieć niekorzystny wpływ na ich zdrowie, przebieg ciąży lub karmienie dziecka piersią.
Zgodnie z § 2 art. 176 - Rada Ministrów określa, w drodze rozporządzenia, wykaz obejmujący prace:


związane z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, w tym ręcznym transportem ciężarów,
mogące mieć niekorzystny wpływ ze względu na sposób i warunki ich wykonywania, z
uwzględnieniem rodzajów czynników występujących w środowisku pracy i poziomu ich
występowania.
Problematyka dotycząca wykonywania przez kobiety niebędące w ciąży lub w okresie karmienia
dziecka piersią prac związanych z nadmiernym wysiłkiem fizycznym, w tym ręcznym przemieszczaniem
ciężarów zostanie przeniesiona do rozporządzenia w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy
ręcznych pracach transportowych (Dz.U.00.26.313).
"Kosmetycznej" zmianie ulega także art. 179 ustawy Kodeks pracy (zmiana warunków pracy
pracownicy w ciąży lub karmiącej dziecko piersią), gdzie doprecyzowano odniesienie do § 2 art. 176
ustawy.
Wydania nowego rozporządzenia należy się spodziewać przed 4 maja 2017.
Przydatne rozwiązania w zapobieganiu wypadkom w magazynie
Niewłaściwa organizacja pracy, wady konstrukcyjne i techniczne oraz brak odpowiednich
zabezpieczeń – to najczęstsze przyczyny wypadków w magazynach.
Poniżej przedstawione rozwiązania pomogą zabezpieczyć obiekt i tym samym ograniczyć ryzyko
wystąpienia nieszczęśliwych zdarzeń oraz strat materialnych.
1. Taśmy magazynowe. Jest to element, którego nie może zabraknąć w magazynach i innych
obiektach przemysłowych czy zakładach produkcyjnych. Służą do zamykania, pakowania i
precyzyjnego oznaczania kartonów, przesyłek i woreczków, sprawiają, że magazynowanie i
transport opakowań jest bezpieczniejszy.
2. Gumowe zabezpieczenia. Gumowe uszczelnienia, zabezpieczenia krawędzi i odbojniki służą
do zabezpieczania magazynów. Mają one właściwości antypoślizgowe i tłumiące dźwięki.
Świetnie sprawdzają się przy uszczelnieniach drzwi skrzydłowych oraz jako dodatkowa
amortyzacja. Zabezpieczenia przeciwuderzeniowe (inaczej odbojniki) stosuje się m.in. do
ochrony regałów, ścian, kas w sklepach czy jako progi zwalniające w zakładach pracy.
3. Wanny ociekowe. Pozwalają na zabezpieczenie magazynu przed rozlaniem niebezpiecznych
płynów (kwasy, oleje czy produkty ropopochodne). Wanna z kratownicą oraz palety
ociekowe przydają się w tych obiektach, w których niezbędne jest przechowywanie oraz
transport kanistrów czy pojemników IBC.
Odpowiednie zabezpieczenie magazynu nie musi być trudne. Wystarczy kompleksowe i spójne
podeście do kwestii organizacji pracy oraz inwestycja w niezbędne elementy, których
zastosowanie znacząco poprawi poziom bezpieczeństwa pracy, ograniczając tym samym ryzyko
powstawania strat materialnych.
Gospodarka odpadami - nowe wzory sprawozdań
Od 30 czerwca 2016 r. obowiązują nowe wzory sprawozdań o odebranych i zebranych odpadach
komunalnych, odebranych nieczystościach ciekłych oraz realizacji zadań z zakresu gospodarki
odpadami komunalnymi (Dz. U. z 2016 r. poz. 934). Dnia 17 czerwca 2016 r. zostało to uregulowane
Rozporządzeniem Ministra Środowiska.
Sprawozdanie podmiotu odbierającego odpady komunalne od właścicieli nieruchomości za I półrocze
2016 r. sporządzane jest zgodnie ze wzorem określonym w rozporządzeniu z dnia 17 czerwca 2016 r.
w sprawie wzorów sprawozdań o odebranych i zebranych odpadach komunalnych, odebranych
nieczystościach ciekłych oraz realizacji zadań z zakresu gospodarki odpadami komunalnymi (Dz. U. z
2016 r. poz. 934).
Kwartalne sprawozdania sporządzane przez podmiot prowadzący działalność w zakresie opróżniania
zbiorników bezodpływowych i transportu nieczystości ciekłych za rok 2016 sporządza się zgodnie z
dotychczasowymi przepisami czyli rozporządzeniem Ministra Środowiska z dnia 15 maja 2012 r. w
sprawie wzorów sprawozdań o odebranych odpadach komunalnych, odebranych nieczystościach
ciekłych oraz realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami komunalnymi (Dz. U. z 2012 r.,
poz. 630).
Roczne sprawozdanie marszałka województwa z realizacji zadań z zakresu gospodarowania odpadami
komunalnymi za rok 2015, przekazywane do ministra właściwego do spraw środowiska w terminie do
15 lipca 2016 r., sporządza się zgodnie z dotychczasowymi przepisami czyli rozporządzeniem Ministra
Środowiska z dnia 15 maja 2012 r. w sprawie wzorów sprawozdań o odebranych odpadach
komunalnych, odebranych nieczystościach ciekłych oraz realizacji zadań z zakresu gospodarowania
odpadami komunalnymi (Dz. U. z 2012 r., poz. 630).
Nowe wzory sprawozdań w wersji edytowalnej można pobrać ze strony mos.gov.pl
W strefie zagrożenia promieniowaniem optycznym należy stosować osłony
okien
W pomieszczeniach pracy, w których użytkowany jest laser, pracodawca powinien zapewnić
stosowanie odpowiednich zabezpieczeń okien i przeszklonych drzwi, uniemożliwiających
przedostanie się promieniowania laserowego na zewnątrz.
Laser to urządzenie generujące promieniowanie optyczne z zakresu od UV do dalekiej podczerwieni.
Obecnie urządzenia te mają coraz szersze zastosowanie, zarówno w branżach przemysłowobudowlanych, telekomunikacji, jak i w medycynie (np. w chirurgii, rehabilitacji). Każdy stosowany na
stanowisku pracy laser musi mieć przypisaną klasę, która wiąże się z koniecznością stosowania
odpowiednich środków ochronnych (zbiorowych i indywidualnych).
Pracodawca organizujący stanowisko pracy wyposażone w laser powinien przede wszystkim
przeprowadzić ocenę ryzyka zawodowego, polegającą na identyfikacji zagrożeń. W szczególności
należy uwzględnić zagrożenia spowodowane układem laserowym, środowiskiem, w którym jest on
umiejscowiony, a także poziomem świadomości oraz wyszkolenia pracowników, którzy będą go
obsługiwali.
Szczegółowe zasady bhp przy pracach związanych z ekspozycją pracownika napromieniowanie
optyczne w postaci promieniowania laserowego określa rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki
Społecznej z dnia 27 maja 2010 r. w sprawie bezpieczeństwa i higieny pracy przy pracach związanych
z ekspozycją na promieniowanie optyczne (tekst jedn.: Dz. U. z 2013 r. poz. 1619) – dalej r.e.p.o.
Powyższy program, zgodnie z § 5 ust. 3 pkt 3 r.e.p.o., powinien uwzględniać m.in. ograniczenie emisji
promieniowania optycznego środkami technicznymi, w tym przez stosowanie, w przypadkach
koniecznych, urządzeń ochronnych i innych środków ochrony zbiorowej.
Do takich środków zaliczyć można w szczególności: blokady, obudowy osłony, ekrany itp. Ponadto, w
celu ochrony zarówno pracowników, jak innych osób przebywających w strefie zagrożenia
promieniowaniem optycznym, należy stosować także odpowiednią osłonę okien lub specjalne szyby,
które uniemożliwią lub znacznie ograniczą odbijanie wiązki lasera, a także matowe wykończenie ścian
pozbawionych wszelkich elementów wystroju (np. luster), które mogłyby przyczyniać się do
występowania niebezpiecznych odbić zwierciadlanych.
Szkolenia BHP dla obcokrajowców
Co roku do Polski przyjeżdżają Ukraińcy, którzy chcą podjąć tu pracę. Część z nich myśli o pracy
sezonowej, a część chce na stałe zmienić miejsce zamieszkania. Jednak przed przystąpieniem do
wykonywania powierzonych obowiązków niezbędne jest odbycie szkolenia BHP.
W 2015 roku wydano 48010 zezwoleń na pracę obywatelom Ukrainy, którzy przybyli do Polski w
celach zarobkowych. Legalne zatrudnienie wiąże się ze spełnieniem obowiązku pracodawcy w
zakresie szkolenia BHP, wynikającego z kodeksu pracy. Jednak często barierą dla prawidłowego
zrozumienia zagadnień podejmowanych podczas szkolenia jest nieznajomość języka polskiego nawet
na podstawowym poziomie.
Przeprowadzenie szkolenia BHP w języku ukraińskim znacznie zwiększa bezpieczeństwo
wykonywanej pracy, pozwala dokładnie zrozumieć zagrożenia wynikające ze świadczonej pracy, jak i
poznać istotne nazwy i wyrażenia w języku polskim.
Do tej pory nagminnym działaniem polskich firm i międzynarodowych korporacji było prowadzenie
szkoleń jedynie w języku polskim. Niestety doprowadziły to do kilku niebezpiecznych wypadków.
Większość z nich miała miejsce na placu budowy, ale część też w magazynach hipermarketów, np.
potrącenia wózkami widłowymi, przytrzaśnięcia drzwiami, upadki z ramp załadunkowych.
W wyniku postępowania powypadkowego okazało się, że główną przyczyną był brak znajomości
języka i zrozumienia tablic ostrzegawczych. Szkolenia dwujęzyczne minimalizują ryzyko wypadków w
pracy, a także pozwalają prawidłowo nadzorować pracowników z innych krajów.
Prawdopodobnie w następnych czterech latach fala emigracji pracowników z Ukrainy utrzyma się na
podobnym poziomie, dlatego tak istotne jest stworzenie warunków do szkoleń dwujęzycznych.
Obowiązki pracodawcy podczas upałów
Ze względu na panujący w Polsce klimat przepisy dotyczące obowiązków pracodawcy względem
pracowników podczas wysokich temperatur mają charakter okresowy. Znajdują zastosowanie gdy
temperatura na zewnątrz przekracza 28°C, a w pomieszczeniach biurowych 25°C.
Kodeks pracy mówi o tym, że pracodawca powinien organizować pracę w sposób zapewniający
zmniejszenie jej uciążliwości. Co zatem może lub powinien pracodawca względem pracownika?




Powinien dostarczyć pracownikom zimne napoje w ilości, która zaspakaja potrzeby
pracownika. Jeżeli praca wykonywana jest w szczególnie ciężkich warunkach, pracownikowi
(poza wodą) powinien dostarczyć także napoje wzbogacone o sole mineralne i witaminy.
Może pomyśleć o zainstalowaniu klimatyzacji, zwłaszcza że jest to standardem w
nowoczesnych budynkach. Chociaż ani Kodeks pracy, ani żaden inny przepis prawa nie
nakładają na pracodawcę obowiązku jej zapewnienia.
Nie może ukarać pracownika obniżeniem wynagrodzenia, jeżeli ten przerwał pracę ze
względu na zbyt wysoką temperaturę, która spowodowała jego złe samopoczucie.
Może zainwestować w odzież lepszej jakości, która spełni swoje funkcje ochronne i
jednocześnie będzie przewiewna i komfortowa również w czasie upałów.
- Istnieją nowoczesne zaawanasowane rozwiązania, które pozwalają na komfortową pracę
latem. Tkaniny które zapewniają termoregulację, są bardzo popularne i zdobywają co raz
większą rzeszę zwolenników. Pozwalają na transpiracje wilgoci z ciała na zewnątrz, dzięki
czemu w lecie użytkownik ma większy komfort pracy – mówi Elżbieta Rogowska, Dyrektor
Handlowy w firmie PW Krystian.
Nakazy dotyczące przestrzegania zasad BHP dotyczą również zleceniobiorców
Obowiązki zapewnienia bezpiecznych i higienicznych warunków pracy wynikające z kodeksu pracy
dotyczącą nie tylko pracodawców, ale m.in. zleceniodawców.
Uprawnienia kontrolne Państwowej Inspekcji Pracy dotyczą wszystkich podmiotów, na rzecz których
świadczona jest praca. Zgodnie z art. 13 pkt 1 ww. ustawy, kontroli PIP w zakresie bezpieczeństwa i
higieny pracy oraz kontroli legalności zatrudnienia podlegają nie tylko pracodawcy, ale też niebędący
pracodawcami przedsiębiorcy i inne jednostki organizacyjne, na rzecz których jest świadczona praca
przez osoby fizyczne, w tym przez osoby wykonujące na własny rachunek działalność gospodarczą,
bez względu na podstawę świadczenia tej pracy.
Inspektor pracy uprawniony jest do kontrolowania nie tylko warunków pracy pracowników w
rozumieniu k.p., ale też warunków pracy osób zatrudnionych na innych niż stosunek pracy
podstawach (w tym cywilnoprawnych), ma również prawo wydać nakazy usunięcia określonych
zagrożeń na stanowiskach pracy.
Jak wynika z art. 207 § 2 k.p., pracodawca ma obowiązek chronić zdrowie i życie pracowników przez
zapewnienie bezpiecznych i higienicznych warunków pracy przy odpowiednim wykorzystaniu
osiągnięć nauki i techniki. Zgodnie zaś z art. 304 § 1 k.p. warunki te musi zapewnić także osobom
fizycznym wykonującym pracę na innej podstawie niż stosunek pracy w zakładzie pracy lub miejscu
wyznaczonym przez pracodawcę.
Jakie koszty dla zakładów generują wypadki pracownicze?
Podczas wypadków w pracy generowane są wysokie koszty, jednak pracodawcy dostrzegają
zaledwie część z nich, a wielu w ogóle nie prowadzi żadnych obliczeń.
Najczęściej wymienia się koszty związane z odszkodowaniami i innymi świadczeniami pieniężnymi
wypłacanymi poszkodowanym. Jest to jednak zaledwie kropla w morzu kosztów, jakie wypadki
generują w rzeczywistości.
Wypadek powoduje m.in.:















utratę czasu pracy poszkodowanego pracownika, osób udzielających mu pierwszej pomocy,
towarzyszących mu w drodze do lekarza lub domu i tych, przyglądających się zdarzeniu,
koszty transportu poszkodowanego,
płatna pomoc medyczna,
środki poświęcone na przeprowadzenie dochodzenia powypadkowego,
koszty utraconych na skutek wypadku surowców, półfabrykatów lub wyrobów gotowych
oraz straty w wyposażeniu (narzędzia, pojazdy, maszyny),
koszty zastępstw,
koszty administracyjne obsługi absencji pracownika,
koszty przygotowania osób dodatkowo zatrudnionych lub pracowników wykonujących dane
zadania w zastępstwie,
koszty obniżonej wydajności/jakości pracy zastępcy wynikające m.in. ze zbyt dużego
obciążenia pracą, braku motywacji lub braku wystarczającej wiedzy do wykonywania zadania,
koszty zlecenia produkcji/zlecenia usług na zewnątrz,
koszty wynikające z niepełnego wykorzystania maszyn, budynków i kapitału
przedsiębiorstwa,
koszty wynikające z opóźnionej, niewykonanej pracy, utraconych klientów itp.
kosztach związanych z utratą wizerunku przez przedsiębiorstwo (pracodawca, u którego
praca postrzegana jest jako niebezpieczna, może mieć problemy z rekrutacją nowych
pracowników),
negatywne opinie w internecie, co odbije się na wyniku finansowym firmy, wysokości
sprzedaży produkowanych towarów czy kursie akcji przedsiębiorstwa,
koszty społeczne, jakie ponoszą poszkodowani pracownicy oraz ich rodziny cierpiące w
wyniku tego zdarzenia.
Niezależnie od wysokości ponoszonych kosztów pracodawcy powinni dążyć do zminimalizowania
liczby wypadków w pracy w swoich przedsiębiorstwach, gdyż to na ich barkach leży odpowiedzialność
za życie i zdrowie zatrudnionych pracowników.