WYDARZENIE FILMOWE ROKU

s
z
k
o
l
n
y
k
u
r
y
e
r
p
r
a
s
k
i
WYDARZENIE FILMOWE
ROKU
Zbrodnia katyńska w oczach Andrzeja Wajdy
17 września 1939
roku Armia Czerwona
napadła na Polskę.
Zgodnie z rozkazem
marszałka Rydza
Śmigłego Polacy mieli
nie stawiać wojskom
Armii Czerwonej jakiegokolwiek oporu. Tym
sposobem, bez walki, w niewoli znalazło się 250 tys.
Polskich żołnierzy, w tym 15400 oficerów. Żołnierzy
niższej rangi zesłano w głąb Rosji lub zwolniono, zaś
oficerowie trafili do obozów w Kozielsku,
Starobielsku i Staszkowie. Warunki w obozach były
bardzo ciężkie: podłe jedzenie, brak opieki
medycznej i przeraźliwy mróz. Kiedy zaczęto
wywozić więźniów, nikt nie wiedział dokąd i w jakim
celu. Plotki głosiły, że zostają odsyłani do Polski, a
nawet do Francji. Transporty były zorganizowane w
taki sposób, aby uniknąć jakiegokolwiek oporu. W
pierwszej kolejności sowieci zajęli się osobami o
cechach przywódczych. Badania grobów w Katyniu
wykazały, że jeńców mordowano bezpośrednio nad
grobami w pozycji klęczącej lub leżącej. Kolejne
odkrycia i analizy wskazują, że niektórych więźniów
mordowano w więzieniach NKWD poczym ciała
przewożono ciężarówkami do wcześniej
przygotowanych dołów. Przed rokiem 1989
Katyń stanowił temat tabu. W PRL
wielokrotnie reżyserzy próbowali przypomnieć
Polakom okrutną historię (Jerzy Hoffman,
Bohdan Poręba). Niestety panujący reżim i
czujne oko cenzury były nieubłagane.
Andrzej Wajda jeszcze przed rokiem
1989 rozpoczął prace nad scenariuszem do
filmu o zbrodni Katyńskiej, jednak dopiero w
roku 2007 mogliśmy na ekranach kin
zobaczyć jego dzieło. Premiera odbyła się 17
września br. roku, czyli dokładnie 68 lat po napaści
Armii Czerwonej na Polskę.
W początkowej wersji film miał mieć tytuł „Post
Mortem”, ponieważ powstał między innymi na
podstawie książki o takim tytule. Wykorzystano
również dziennik majora Adama Solskiego odnaleziony
w lesie Katyńskim. Wajda zadedykował film swoim
rodzicom, ponieważ jego ojciec kapitan Jakub Wajda
został zamordowany w Katyniu. Matka Wajdy do końca
życia czekała na powrót męża.
Film przedstawia losy kilku kobiet w czasie
wojny i tuż po jej zakończeniu. Straciły one swoich
synów, mężów i braci. Poprzez ich doświadczenia
możemy dostrzec nie tylko okrucieństwo wojsk
sowieckich, ale również załamanie psychiki tych,
którzy poddali się reżimowi. Nowa Polska to taka,
w której nie wszyscy pamiętali, co oznaczają słowa:
honor, ojczyzna, przyjaźń. Znaczna część
społeczeństwa wybierała życie wygodne i bezpieczne.
W tym miejscu należy wspomnieć scenę, w której
młody człowiek – Tadeusz (w jego rolę wcielił się
Antoni Pawlicki) były żołnierz AK – stara się
dostać do Krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych.
Wcześniej jednak musi zdać maturę. W
gimnazjum składa dokumenty, a w swoim
życiorysie pisze o zamordowanym ojcu w
Katyniu. Dyrekcja
stawia warunek –
zmieni życiorys lub nie
dostanie dopuszczony
do matury. Tadeusz
jednak nie zgadza się
twierdząc „Mam tylko
jeden życiorys”.
Jak już wiadomo major
Adam Solski prowadził
pamiętnik. Jego postać
odegrał Artur Żmijewski (rotmistrz 8-go Pułku
Ułanów w Krakowie). Już na samym początku
filmu widzimy wzruszającą scenę pożegnania
rotmistrza z córką i żoną (Maja Ostaszewska),
s
z
k
o
l
n
y
k
u
r
z którymi już się nie spotka. To jego żona nie wierzyła
w śmierć męża aż do dnia przeczytania notatnika
rotmistrza – ostatnich godzin jego życia napisanych
9 kwietnia 1940 roku. W sprawie milczenia na temat
zbrodni Katyńskiej warto przypomnieć historię
Agnieszki siostry Pułkownika Pilota. Chciała ona
umieścić tablicę upamiętniającą jego życie. Był tylko
jeden problem. Na tablicy było wyryte zdanie mówiące
o miejscu jego śmierci – Katyń 1940. Po całym
incydencie Agnieszka została zamordowana.
Reżyser chciał pokazać nam bardzo drastyczne
sceny, abyśmy nie zapomnieli o zbrodni dokonanej
przez sowietów. Chciał, aby następne pokolenia
pamiętały o tych wydarzeniach.
Interpretacja filmu ,,Katyń’’
Andrzej Wajda
ukazuje w filmie prawdę o
zbrodni i kłamstwie
katyńskim.
Uważam, że jest to ważny
temat, ponieważ zginęło
tam mnóstwo polskich
oficerów i kwiat
polskiej inteligencji.
Temat filmu
dotyczy, w mniejszym lub
większym stopniu,
wszystkich Polaków.
Przypomina o złym
systemie, panującym
między innymi w naszym kraju. System ten pozbawiał
ludzi jednego z podstawowych praw, nabytych wraz z
narodzinami, czyli godności.
Film pokazuje, że nigdy nie można tracić nadziei, która
daje nam odwagę i siłę, aby przeciwstawić
się złemu losowi. Przykładem osoby, która do końca
nie straciła nadziei jest żona Artura, Anna.
Pomimo
oczywistych
dowodów ,
świadczących o
śmierci męża,
ona cały czas na
niego czeka.
Postaci z
„Katynia” miały
nam pokazać, co
naprawdę jest
zwycięstwem w
walce o wolność. Na przykład Agnieszka (Magdalena
Cielecka), siostra porucznika pilota. Do końca walczyła
o prawdę i mimo że na koniec ginie, tak naprawdę
odnosi zwycięstwo. Natomiast Jerzy
(Andrzej Chyra), który sprzymierza się z Sowietami,
ma takie wyrzuty sumienia, że w końcu popełnia
samobójstwo.
Fabuła była wciągająca, dawała powody do
refleksji na temat honoru i tego, co możemy
zrobić, aby go bronić.
Film wywołuje wiele emocji. Współczucie dla ofiar i ich
rodzin. Nienawiść do oprawców. Respekt
y
e
r
p
r
a
s
k
i
i podziw dla odważnych ludzi, którzy potrafili
walczyć.
Wszystkie te emocje Wajda uzyskał poprzez
pokazanie historycznej prawdy. Czym jest
historia?
Jest to nasza tożsamość narodowa, skarb.
Dlatego musimy ją znać. Ale tę prawdziwą , a nie
zmyśloną na potrzeby polityczne.
Myślę, że „Katyń”, chociaż akcja dzieje się
pod koniec wojny, nie jest do końca
filmem wojennym. Według mnie jest to, złożony
z ruchomych obrazów, hołd dla wszystkich
zamordowanych i ich rodzin.
Odczucia i ocena ,,Katynia’’
Andrzeja Wajdy
„Katyń”
Andrzeja Wajdy
zostanie w
naszej pamięci
bardzo długo ,
jako jeden z
nielicznych
filmów
pokazuje w
brutalny sposób
losy polskich
oficerów
zamordowanych w 1940 roku przez Sowietów .
Dla reżysera był to bardzo ważny film . Jego
ojciec był oficerem Wojska Polskiego
zamordowanym w 1940 roku przez Sowietów.
Matka Wajdy bardzo długo przeżywała jego
śmierć , miała nadzieję że powróci z niewoli.
To właśnie rodzicom Wajda zadedykował
ten film. Do kina wchodziłem z nastawieniem,
że zobaczę film w którym wszystko opiera się na
walce Polaków z Sowietami . I tu bardzo się
rozczarowałem , film opowiada o losach rodzin
polskich oficerów którzy zostali zabici w lasach
katyńskich przez NKWD . Wajda pokazał w nim
okrutną prawdę w której główną rolę odgrywają
kobiety , które czekają każdego dnia na powrót
małżonków , ojców a także braci oraz ich życie
zaraz po wiadomościach o śmierci najbliższych .
Przeżywają one nieludzką niepewność zarówno w
domach jedząc obiad , jak i słuchając
odczytywanej listy katyńskiej .
Film „Katyń” zawiera mało informacji o
zbrodni katyńskiej , gdyż nie to było celem
autora, Wajda jedynie w ostatniej części filmu
pokazał nam jak wyglądała zbrodnia katyńska ,
w scenie bestialskiej egzekucji polskich oficerów.
Dokładnie został
pokazany
moment śmierci
generała,
rotmistrza,
porucznika pilota
i wielu innych
wojskowych.
Cały film kręci się
s
z
k
o
l
n
y
k
u
r
wokoło życia Anny , żony rotmistrza, która na
początku walczy, żeby jej mąż nie poszedł do niewoli,
a później wiernie czeka na jego powrót. Z
niedowierzaniem przyjmuje wiadomość o śmierci męża
, aż do chwili uzyskaniu jego notatnika w którym
zapisał ostatnie chwile swego życia .
Drugą osobą ,
o której opowiada film jest Andrzej , rotmistrz ósmego
Pułku Ułanów im. Księcia Józefa Poniatowskiego w
Krakowie . Do chwili wywozu do Lasu Katyńskiego był
pewny , że Polska Armia odbuduję się i stanie do wali
z Sowietami .
Koleją postacią pierwszoplanową jest
Jerzy , porucznik ósmego Pułku Ułanów ,
przyjaciel rotmistrza , pesymistycznie odnosi się
do planów użycia
polskiej armii
w wojnie
sowieckoniemieckiej .
Po powrocie
do polski
popełnia
samobójstwo .
I ostatnia
postać pierwszoplanowa czyli Róża , żona generała
wziętego do niewoli . Mieszka w Krakowie wraz z córką
Ewą . W kwietniu 1943 dowiaduje się o odkryciu przez
Niemców grobów katyńskich. Wtedy wydział
propagandy wzywa ją z córką , żeby nagrały
wypowiedź dla radia o odkryciu przez Niemców .
Andrzej Wajda w filmie "Katyń" pokazuje nam
cierpienie polskich oficerów pojmanych przez
sowietów, a także oczekiwanie w strachu i niepewności
rodzin uwiezionych Polaków . Pokazuje nam jak
człowiek drugiemu człowiekowi potrafi napluć w twarz
i odwrócić się od niego , tylko dlatego ze jest
Polakiem. Do tego filmu nie można podejść obojętnie,
wywołuje on we mnie uczucie nienawiści do sprawców
tego strasznego czynu. I choć czas leczy rany,
nigdy nie powinniśmy o tym zapomnieć.
Jestem przekonany , że większość z nas przed
pokazaniem się filmu nie miało pojęcia czym naprawdę
był Katyń . Wajda przybliżył nam jego historię i losy
ludzi którzy ginęli w lesie katyńskim oraz ich rodzin ,
wywołując przy tym wiele przykrych uczuć , a nawet
doprowadzając do łez .
Agata Dębska
Ewelina Kublik
Marcin Łuniewski
Wera Miechowicz
Piotr Sobiecki
y
e
r
p
r
a
s
k
i