II Ns 3109/09 - Sąd Rejonowy w Białymstoku

PO S T A N O W I E N I E SĄDU REJONOWEGO W BIAŁYMSTOKU
z dnia 26 maja 2010 r., sygn. akt II Ns 3109/09
Przewodniczący: SSR Bożena Sztomber
Sąd Rejonowy w Białymstoku II Wydział Cywilny po rozpoznaniu w dniu 26 maja 2010
roku w Białymstoku na rozprawie sprawy z wniosku Łucji Z., z udziałem Sławomira Z.,
o uzupełniający podział majątku wspólnego , postanawia:
I. Oddalić wniosek.
II. Zasądzić od Łucji Z. na rzecz Sławomira Z. kwotę 2.400 złotych tytułem zwrotu kosztów
zastępstwa procesowego.
III. Stwierdzić, że zainteresowani ponoszą we własnym zakresie pozostałe koszty
postępowania związane ze swoim udziałem w sprawie.
UZASADNIENIE
Wnioskodawczyni Łucja Z. wniosła o dokonanie uzupełniającego podziału majątku
wspólnego jej i uczestnika postępowania Sławomira Z., poprzez ustalenie, że w skład tego
majątku wchodzi kwota 30.000 złotych zgromadzona na rachunku bankowym uczestnika,
stanowiąca wspólne oszczędności zainteresowanych. Wskazała, iż kwota ta nie została objęta
podziałem majątku wspólnego byłych małżonków, który został dokonany prawomocnym
postanowieniem Sądu Rejonowego w Białymstoku z dnia 6 czerwca 2008 roku w sprawie II
Ns 2816/04. Domagała się zasądzenia od uczestnika postępowania na swoją rzecz spłaty w
kwocie
15.000 złotych, stosownie do wysokości przypadającego jej udziału w majątku
wspólnym.
Uczestnik postępowania Sławomir Z. wniósł o oddalenie wniosku i zasądzenie
kosztów zastępstwa procesowego. Twierdził, iż na datę ustania wspólności majątkowej nie
posiadał żadnych środków finansowych zgromadzonych na rachunkach bankowych, lokatach
ani innych wierzytelności pieniężnych, natomiast wspólne środki finansowe, jeżeli takie były,
zostały pobrane przez wnioskodawczynię.
Sąd ustalił i zważył, co następuje:
Łucja Z. z domu N. i Sławomir Z. zawarli związek małżeński w dniu 24 kwietnia 1982
roku. Ich małżeństwo zostało rozwiązane przez rozwód wyrokiem Sądu Okręgowego w
Białymstoku z dnia 3 kwietnia 2003 roku, który uprawomocnił się w dniu 24 kwietnia 2003
roku.
Wspólność majątkowa łączyła zatem małżonków w okresie od dnia 24.04.1982r. do
dnia 24.04.2003r.
Postanowieniem z dnia
6 czerwca 2008 roku Sąd Rejonowy w Białymstoku w
sprawie II Ns 2816/04 dokonał podziału majątku wspólnego Łucji Z. i Sławomira Z.
Wnioskodawczyni podniosła, iż w toku postępowania w sprawie II Ns 2816/04
ujawniony został fakt zgromadzenia przez uczestnika postępowania na bliżej nieokreślonym
rachunku bankowym kwoty 30.000 zł, stanowiącej wspólne oszczędności małżonków, „co
Sąd Rejonowy pominął milczeniem w prawomocnym postanowieniu o podziale”. Wskazała,
że dopiero po prawomocnym zakończeniu postępowania
w sprawie II Ns
2816/04
stwierdziła, że Sąd - celem ustalenia czy uczestnik posiadał oszczędności - zwrócił się o
informację jedynie do Banku Pekao SA, nie była natomiast żądana informacja z Banku PKO
BP SA.
Z akt sprawy II Ns 2816/04 wynika, iż w przedmiotowym postępowaniu częściowo
badana była kwestia posiadania oszczędności przez małżonków Łucję i Sławomira Z. Łucja
Z. w ramach prowadzonej wówczas sprawy początkowo podnosiła, że nie posiada wiedzy co
do wspólnych środków finansowych, odnosząc się do zeznań świadka Lucyny Z. - siostry
uczestnika, iż wnioskodawczyni przed rozwodem pobrała z konta w nieustalonym banku
kwotę 30.000 złotych. W dalszym toku postępowania wnioskodawczyni wnosiła o zwrócenie
się do Banku Pekao SA o ustalenie, czy uczestnik postępowania na dzień ustania wspólności
majątkowej posiadał rachunek bankowy i ewentualnie jaki był stan zgromadzonych na nim
środków pieniężnych. W wyniku poczynionych przez Sąd ustaleń stwierdzono, iż w Banku
Pekao SA I i II Oddziale w Białymstoku, w okresie od dnia 24 kwietnia 1982 roku do dnia 23
kwietnia 2003 roku, nie były prowadzone rachunki na rzecz Sławomira Z. Postępowanie
dowodowe miało również na celu ustalenie czy zainteresowani w czasie trwania wspólności
majątkowej posiadali rachunek lub lokatę, i w jakiej kwocie, w Banku PKO BP w
Białymstoku przy ul. Rynek Kościuszki 16. W wyniku omyłki, która nastąpiła
przy
wykonywaniu zarządzenia, zwrócono się o udzielenie wskazanych powyżej informacji
zamiast do Banku PKO BP w Białymstoku, ponownie do Banku Pekao SA w Białymstoku.
Bank ten powtórnie udzielił informacji, iż w okresie od 24 kwietnia 1982 roku do 23
kwietnia 2003 roku nie były prowadzone żadne rachunki na rzecz Łucji i Sławomira Z. W
orzeczeniu wydanym w sprawie II Ns 2816/04 oraz w jego uzasadnieniu Sąd nie odniósł się
do zgłaszanej obecnie przez wnioskodawczynię kwestii podziału kwoty 30.000 złotych.
Postanowieniem z dnia 16 października 2008 roku Sąd Okręgowy w Białymstoku II
Wydział Cywilny Odwoławczy oddalił apelację wnioskodawczyni od orzeczenia Sądu I
instancji.
Nadmienić należy, iż Łucja Z. we wniosku z dnia 17 kwietnia 2009 roku w sprawie
II Ns 1458/09 domagała się przeprowadzenia uzupełniającego podziału majątku wspólnego i
ustalenia, że w skład tego majątku wchodzi kwota 30.000 złotych, która stanowiła wspólne
oszczędności i powinna być rozliczona w ramach podziału majątku wspólnego małżonków.
Sąd Rejonowy w Białymstoku postanowieniem z dnia 29 maja 2009 roku odrzucił powyższy
wniosek. W uzasadnieniu swego rozstrzygnięcia Sąd wskazał, iż przedmiotem badania w
toku postępowania
w sprawie II Ns 2816/04 były również oszczędności, rzekomo
zgromadzone przez uczestnika postępowania. Wskazał, iż w postępowaniu o podział majątku
wspólnego Łucja Z. nie udowodniła, by uczestnik postępowania posiadał oszczędności, o
jakich rozliczenie wniosła. Stąd też, zgodnie z treścią art. 199 § 1 pkt.2 w zw. z art. 13§2 kpc,
Sąd odrzucił wniosek.
Uzasadniając obecnie złożony wniosek o uzupełniający podział majątku wspólnego w
zakresie oszczędności, Łucja Z. podniosła, że ten składnik majątkowy nie był przedmiotem
pełnej oceny w sprawie II Ns 2816/04. Z analizy akt tej sprawy wynika bowiem, iż nie doszło
do ustalenia czy zainteresowani posiadali środki finansowe zgromadzone w Banku PKO BP
SA.
Mając na uwadze powyższe okoliczności
przedmiocie przeprowadzenia
Sąd uznał, że wniosek Łucji Z. w
uzupełniającego podziału majątku wspólnego stron co do
kwoty 30 000 złotych wymaga merytorycznej oceny.
Zwrócić należy uwagę, iż powaga rzeczy osądzonej obejmuje tylko elementy (ten
wycinek stosunków prawnych między stronami), co do których sąd wypowiedział się w
sentencji i to niezależnie od tego, czy wyczerpuje to całkowicie żądanie lub zakres
dochodzonej ochrony prawnej. To co nie było przedmiotem rozstrzygnięcia (pozytywnego lub
negatywnego) nie może być uznane za objęte powagą rzeczy osądzonej. Strona, która nie
zgłosiła żądania lub gdy, mimo zgłoszenia żądanie to nie zostało przez sąd rozstrzygnięte,
może dochodzić roszczenia
niezgłoszonego lub pominiętego przez sąd w poprzednim
procesie, czy też części tego roszczenia. Przepisy o powadze rzeczy osądzonej - poprzez art.
13 § 2 kpc - odnoszą się również odpowiednio do postanowień co do istoty sprawy,
wydanych w postępowaniu nieprocesowym, a więc i do orzeczeń o podziale majątku
wspólnego. Z powyższego wynika, że w odniesieniu do podziału majątku wspólnego
składniki majątku wspólnego byłych małżonków niezgłoszone do podziału lub pominięte
przez sąd w prawomocnym postępowaniu o podział nie przestają być majątkiem wspólnym i
mogą zostać podzielone w drodze umowy lub uzupełniającego orzeczenia sądowego. Jeżeli
zatem okaże się, że z jakichkolwiek przyczyn (np. przeoczenia sądu, zatajenia faktów przez
uczestników)
prawomocne postanowienie o podziale majątku wspólnego nie objęło
wszystkich istotnych składników, każdy z uczestników może wystąpić w odrębnym
postępowaniu o przeprowadzenie działu uzupełniającego co do składników, które nie zostały
uwzględnione w orzeczeniu podziałowym
(postanowienie Sądu Najwyższego z dnia
14.07.1983r., IV CR 282/83, uchwała Sądu Najwyższego z dnia 28.08.1986r., III CZP 47/86,
OSNCP 1987, nr 8, poz. 114 ).
Wskazać przy tym należy, że stosowanie w postępowaniu o podział majątku
wspólnego przepisu art. 684 kpc w zw. z art. 567 §3 kpc polega na tym, że sąd powinien
zwrócić uwagę małżonków na potrzebę wskazania całego majątku podlegającego podziałowi.
Przepis ten nie daje natomiast sądowi uprawnienia do prowadzenia z urzędu dochodzeń, czy i
jaki istnieje inny wspólny majątek (postanowienie Sądu Najwyższego z dnia 18 stycznia
1968 rok, III CR 97/67). Zatem jeżeli ze stanowisk zainteresowanych wynika, że w skład
majątku wspólnego wchodzą jeszcze inne składniki majątkowe, wówczas sąd orzekający
zobowiązany jest do ustalenia ich istnienia bądź nieistnienia.
Mając na uwadze powyższe Sąd zwrócił się do Banku PKO Bank Polski Spółka
Akcyjna I Oddział w Białymstoku przy ul. Rynek Kościuszki 16 oraz Oddziału Regionalnego
w Białymstoku o udzielenie informacji, czy w okresie od 24 kwietnia 1982 roku do dnia 24
kwietnia 2003 roku były prowadzone rachunki bankowe na rzecz zainteresowanych, a jeżeli
tak, jaki był ich stan na dzień ustania wspólności majątkowej - 24 kwietnia 2003 roku.
Z informacji nadesłanej przez PKO BP Oddział – Centrum Rozliczeniowe Banku w
Warszawie Biuro w Białymstoku wynika, iż na podstawie posiadanych zbiorów ustalono, że
w okresie od dnia 24 kwietnia 1982 roku do dnia 24 kwietnia 2003 roku Łucja Z. posiadała
rachunek ROR, który został zamknięty w dniu 05 marca 2002 roku oraz lokatę, zamkniętą w
dniu 20 kwietnia 2000 roku. Na dzień 24 kwietnia 2003 roku zainteresowani nie posiadali
czynnych produktów w Banku PKO BP Spółka Akcyjna.
Dodatkowo, na wniosek Łucji Z., Sąd uzyskał z Centrali Banku Pekao SA negatywną
informację odnośnie rachunków bankowych Sławomira Z. , tożsamą z informacją nadesłaną
w sprawie II Ns 2816/04.
Mając powyższe na uwadze Sąd stwierdził, że wniosek Łucji Z. o uzupełniający
podział majątku wspólnego w zakresie wspólnych oszczędności w kwocie 30.000 złotych,
jako niezasadny, podlega oddaleniu. W sprawie bowiem po przeprowadzaniu czynności
dowodowych nie ustalono, aby zainteresowani na dzień ustania wspólności majątkowej
dysponowali kwotą 30.000 złotych wskazywaną przez Łucję Z., jak również, że Sławomir Z.
pobrał z rachunku bankowego taką kwotę i zużył ją na inne cele niż potrzeby rodziny.
Wobec powyższego na mocy art. 46 kro w zw. z art. 1035 kc orzeczono jak w sentencji.
O kosztach postępowania orzeczono na mocy art. 520§3 kpc, zgodnie z którym przy
sprzeczności interesów uczestników, na uczestnika postępowania, którego wnioski zostały
oddalone lub odrzucone może zostać włożony obowiązek zwrotu kosztów postępowania
poniesionych przez innego uczestnika. W niniejszej sprawie w świetle rozstrzygnięcia
Sądu, zasadnym było nałożenie na wnioskodawczynię obowiązku zwrotu na rzecz
uczestnika postępowania kosztów zastępstwa procesowego. Sąd uznał zatem, iż Łucja Z.
powinna uiścić na rzecz
Sławomira Z. z tego tytułu kwotę 2.400 złotych. Wysokość
kosztów zastępstwa procesowego ustalono w stawce minimalnej w oparciu o § 6 pkt 5 w zw. z
§ 7 ust. 1 pkt 10 w zw. z § 2 ust. 1 rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 28 września
2002r. w sprawie opłat za czynności adwokackie oraz ponoszenie przez Skarb Państwa
kosztów nieopłaconej pomocy prawnej udzielonej z urzędu (Dz.U.2002, Nr. 163, poz. 1348 z
późn. zm). Pozostałe koszty związane ze swym udziałem w sprawie zainteresowani
(wnioskodawczyni w zakresie opłaty sądowej i kosztów zastępstwa) powinni ponieść we
własnym zakresie.