Twoje dziecko a internet- co mogą zrobić rodzice?

TWOJE DZIECKO A INTERNET
DZIECI W SIECI ~ CO MOGĄ ZROBIĆ RODZICE?
SWEGO czasu wydawało się, że bezpieczne korzystanie z Internetu wiąże się
z umiejscowieniem komputera. Myślano, że jeśli komputer ustawi się na widoku, to dzieci nie
będą się zapuszczać w mroczne zaułki cyberprzestrzeni. Chociaż takie podejście nadal jest
właściwe — zdrowy rozsądek bowiem podpowiada, że dzieci nie powinny mieć dostępu
do Internetu w zaciszu swego pokoju — to wspomniane zabezpieczenie jest już
niewystarczające. Obecnie łączność bezprzewodowa pozwala młodym korzystać z sieci
praktycznie wszędzie. W taką funkcję wyposażone są chociażby liczne modele
telefonów komórkowych. Ponadto posurfować można w kafejkach i kioskach
internetowych, w bibliotekach i chyba od zawsze „u kolegi”. Skoro więc dzieci mają
tyle opcji, nietrudno sobie uzmysłowić, jak łatwo mogą uśpić czujność rodziców.
Co możesz zrobić, by ochronić swoje dziecko przed niebezpieczeństwami czającymi się
w sieci?
Rodzice, których dzieci mają dostęp do Internetu, powinni zdobyć przynajmniej podstawową wiedzę
na temat jego funkcjonowania oraz tego, jak dzieci posługują się komunikatorami, jakie przeglądają
strony i co jeszcze robią w sieci. „Nie sądź pochopnie, że jesteś za stary lub za słabo
wykształcony, by się tego nauczyć” — mówi Marshay, matka dwójki dzieci. „Dotrzymuj kroku
technice”.
Dostawcy usług internetowych oraz programy komputerowe mogą oferować tak zwane filtry
rodzinne, które niczym „balustrada” blokują dostęp do niebezpiecznych stron oraz zapobiegają
wyskakiwaniu niepożądanych okienek w przeglądarce internetowej. Niektóre programy potrafią nawet
zapobiec ujawnieniu przez dziecko danych osobowych, takich jak imię i nazwisko czy adres. Trzeba
mieć jednak świadomość, że filtry te nie są doskonałe. Ponadto wielu młodych obeznanych
z komputerami umie takie blokady sprytnie obchodzić.
Badania w Wielkiej Brytanii pokazały, że niemal co piąte dziecko w wieku 9-19 lat ma dostęp do
Internetu we własnym pokoju. Dzięki umieszczeniu komputera w ogólnie dostępnym miejscu
rodzice mogą mieć wgląd w to, co młody człowiek robi w sieci. Taka sytuacja zniechęca do
odwiedzania niewłaściwych stron.
Wyraźnie określ, kiedy dzieci będą korzystać z Internetu, ile czasu wolno im na to poświęcać oraz
jakie strony mogą, a jakich nie mogą oglądać. Omów te wytyczne z dziećmi i upewnij się, że je
rozumieją.
Oczywiście nie jesteś w stanie kontrolować dzieci, gdy przebywają poza domem. Ważne jest więc, by
zaszczepiać im odpowiednie wartości, dzięki czemu będą podejmować mądre decyzje nawet
wtedy, kiedy ciebie nie ma w pobliżu. Jasno wytłumacz dzieciom, jakie będą konsekwencje
złamania ustalonych reguł. Potem stanowczo się tego trzymaj.
Pewne starożytne przysłowie mówi: „[Mądra matka] czuwa nad biegiem spraw w swoim domu”
(Przysłów 31:27). Kontroluj, jak dzieci korzystają z Internetu, i otwarcie im mów, że to robisz. Nie jest
to naruszanie ich prywatności. Pamiętaj, że Internet to forum publiczne. Amerykańskie Federalne
Biuro Śledcze (FBI) zaleca rodzicom, by zapewnili sobie dostęp do kont internetowych, jakich
używają dzieci, i by co jakiś czas sprawdzali ich e-maile oraz odwiedzane strony.
Inne starożytne przysłowie głosi: „Strzec cię będzie umiejętność myślenia, chronić cię będzie
rozeznanie, by cię ratować od złej drogi, od męża mówiącego rzeczy przewrotne” (Przysłów
2:11, 12). Dzieci da się kontrolować jedynie w ograniczonym zakresie. Dlatego zasady, które im
wszczepiasz, i przykład, jaki im dajesz, mogą zapewnić o wiele skuteczniejszą ochronę. Nie szczędź
więc czasu na omawianie z nimi zagrożeń czyhających w sieci. Otwarta wymiana myśli z dziećmi
jest najlepszą ochroną przed niebezpieczeństwami Internetu. Tom, troskliwy ojciec, mówi:
„Z obydwoma naszymi chłopcami rozmawialiśmy o ‚złych’ ludziach buszujących po sieci.
Tłumaczyliśmy im też, czym jest pornografia i dlaczego należy się jej wystrzegać, a także z jakiego
powodu nigdy nie powinni komunikować się z nieznajomymi”.
Zapewnienie dzieciom ochrony przed zagrożeniami w cyberprzestrzeni wymaga wysiłku. Metody
dostępu do Internetu ciągle ewoluują. Nowe technologie mogą dać niesłychane możliwości, ale też
narazić na niespotykane wcześniej ryzyko. Jak przygotować dzieci na przyszłe niebezpieczeństwa?
Starożytne, biblijne przysłowie mówi: „Mądrość służy ochronie” (Kaznodziei 7:12).
Ucz swe dzieci postępować mądrze. Pomóż im unikać zagrożeń i odpowiedzialnie korzystać
z Internetu. Wtedy okaże się on użytecznym narzędziem, a twoi najbliżsi nie doznają krzywdy.
ZAPAMIĘTAJ!
▪ Wyjaśnijcie, w czym tkwi zagrożenie. Dzieci szybko się uczą wszystkiego, co ma związek
z techniką i Internetem, ale brakuje im doświadczenia i dlatego niekiedy bywają naiwne. Wytłumaczcie
im więc, jakich zagrożeń powinny unikać, oraz pokażcie, jak to robić. Weźmy pod uwagę na przykład
serwisy społecznościowe. Takie witryny umożliwiają młodym zaprezentowanie siebie i poznanie
rówieśników, ale są też miejscem, które upodobali sobie pedofile oraz inne osoby o złych intencjach
Rozważni rodzice ostrzegają dzieci, aby nie ujawniały w Internecie swoich danych osobowych.
Oczywiście dzieci mają prawo do prywatności stosownej do ich wieku. Ale jako rodzice macie
władzę oraz obowiązek pouczania dzieci i czuwania nad tym, co robią.
▪ Wyznaczcie dziecku stosowne limity. Jeśli wasze dziecko spędza długie godziny na oglądaniu
telewizji, surfowaniu po Internecie albo graniu w gry komputerowe, warto zastanowić się nad
wprowadzeniem w domu pór i miejsc, w których nie będziecie korzystać z tego typu osiągnięć techniki.
Może to pomóc twemu synowi lub córce docenić wartość biblijnej zasady: „Na wszystko jest
wyznaczony czas”. Oznacza to, że trzeba znaleźć czas dla rodziny i przyjaciół, a także na
odrabianie zadań domowych, jedzenie, aktywność fizyczną i inne rzeczy (Kaznodziei 3:1).
Wprowadzanie i trzymanie się rozsądnych reguł organizuje życie rodzinne, a także pomaga dzieciom
mieć wzgląd na drugich oraz wypracować dobre maniery i towarzyskość.
▪ Ustalcie podstawowe zasady (na przykład: nie ma grania przed odrobieniem lekcji,
zjedzeniem obiadu lub innym ważnym zajęciem).
▪ Nie pozwalajcie dziecku grać poza zasięgiem waszego wzroku, na przykład w jego pokoju.
▪ Obserwujcie dziecko podczas gry albo jeszcze lepiej — od czasu do czasu sami z nim
zagrajcie.
▪ Zachęcajcie dziecko do zajęć wymagających aktywności ruchowej.
DO RODZICÓW
W świecie wirtualnym twoje dzieci mogą się orientować lepiej niż ty. Ale jeżeli chodzi
o przejawianie rozeznania, z pewnością mają się czego od ciebie uczyć. Parry Aftab, specjalistka
w dziedzinie bezpieczeństwa w Internecie, ujęła to następująco: „Dzieci wiedzą więcej
o technice, rodzice wiedzą więcej o życiu”.
W ostatnich latach serwisy społecznościowe zyskały ogromną popularność. Czy twoje dziecko jest
na tyle dojrzałe, żeby mieć profil w takim serwisie? Decyzja w tej sprawie należy do ciebie.
Pamiętaj przy tym, że z korzystaniem z portalu jest jak z prowadzeniem samochodu lub posiadaniem
konta bankowego czy karty kredytowej — wiążą się z tym pewne zagrożenia. Na przykład jakie?
PRYWATNOŚĆ. Młodzi często nie zdają sobie sprawy, że umieszczanie w Internecie zbyt
wielu informacji pociąga za sobą poważne konsekwencje. Ujawniając, gdzie mieszkają, gdzie
chodzą do szkoły, kiedy są w domu, a kiedy nie, mogą narazić na szwank bezpieczeństwo całej
rodziny.
Co możesz zrobić. Kiedy twoje dziecko było młodsze, uczyłeś je, żeby zanim przejdzie przez ulicę,
popatrzyło w obie strony. Teraz, gdy jest starsze, ucz je bezpiecznie poruszać się w Internecie.
Przeczytaj, co o prywatności w sieci napisano artykule z serii „Młodzi ludzie pytają”. Zajrzyj też do
artykułów zamieszczonych w Przebudźcie się! z października 2008 roku, na stronach od 3 do 9.
Podyskutuj na ten temat z dzieckiem. Pomóż mu kierować się w tych kwestiach „praktyczną
mądrością i zdolnością myślenia”.
CZAS. Portale społecznościowe są bardzo wciągające. „Miałem konto zaledwie kilka dni, a już nie
mogłem się od niego oderwać” — opowiada 23-letni Rick. „Godzinami przeglądałem zdjęcia i wpisy”.
Co możesz zrobić. Przeczytaj i omów z dzieckiem artykuł „Młodzi ludzie pytają: Czy jestem
uzależniony od mediów elektronicznych?”, opublikowany w Przebudźcie się! ze stycznia 2011 roku.
Zwróćcie szczególną uwagę na ramkę ze strony 26 „Byłam uzależniona od serwisu
społecznościowego”. Pomóż dziecku nauczyć się zachowywać „umiar w nawykach” i trzymać się
ustalonego limitu czasowego na korzystanie z Internetu. Przypominaj, że życie toczy się również
poza siecią!
REPUTACJA. „Młodzieńca można poznać po działaniu” — mówi przysłowie biblijne (Przysłów 20:11,
Edycja Świętego Pawła). Słowa te z pewnością pasują do aktywności w sieci. Serwis społecznościowy
to forum publiczne, więc wszystko, co twoje dziecko w nim zamieszcza, rzutuje nie tylko na jego
reputację, ale też na reputację całej waszej rodziny.
Co możesz zrobić. Nastolatek powinien wiedzieć, że to, co publikuje w sieci, świadczy
o nim jako o człowieku. Powinien też rozumieć, że każdy ruch w Internecie zostawia ślad.
„Do dzieci często nie dociera, że materiały umieszczane w sieci trafiają tam na zawsze. Ale
muszą to sobie uświadomić” — czytamy w pewnej książce. „Warto im przypominać, żeby
w Internecie nie pisały niczego, czego nie powiedziałyby w realu” (Gwenn Schurgin O’Keeffe,
CyberSafe).
PRZYJAŹNIE. „Młodzi chcą być postrzegani jako osoby popularne”, mówi 23-letnia Tanya, „więc do
grona znajomych są skłonni przyjmować ludzi zupełnie im obcych albo będących na bakier
z zasadami”.
Co możesz zrobić. Pomóż synowi lub córce ustalić strategię przyjmowania nowych osób do grona
internetowych znajomych. Na przykład 22-letnia Alicia zazwyczaj nie akceptuje zaproszeń od
znajomych swoich znajomych. Wyjaśnia: „Jeśli kogoś nie znam, nie spotkałam go osobiście, to nie
dodam go do listy tylko dlatego, że mamy wspólnych przyjaciół”.
Julia i Tim założyli własne konto społecznościowe, żeby mieć wgląd w profil córki.
„Powiedzieliśmy, że ma nas dodać do listy swoich znajomych” — mówi Julia. „Kiedy utrzymuje
z kimś kontakty w Internecie, to tak jakby zapraszała te osoby do naszego domu. Chcemy
wiedzieć, z kim spędza czas”.
ZACHĘCAMY DO ZAPOZNANIA SIĘ Z ARTYKUŁAMI Z SERII Młodzi ludzie pytają:
Co powinienem wiedzieć o serwisach społecznościowych?