Prezentacja Instytutu Energetyki Odnawialnej

Program Infrastruktura i Środowisko na półmetku - energetyka
Ministerstwo Rozwoju Regionalnego, Warszawa, 16 marca 20011r.
Wsparcia dla sektora energetyki odnawialnej
w przyszłej perspektywie finansowej UE
Wnioski z realizacji POiIŚ 2007-2013
Grzegorz Wiśniewski
[email protected]
Instytut Energetyki Odnawialnej
Warszawa
www.ieo.pl
„Energetyczne wyzwania”- UE między
Kyoto, Lizboną a Moskwą
na podst. I. Sabater, „A European Strategic Energy Technology Plan”
KYOTO
Rozwój zrównowaŜony
Energetyka odnawialna
Efektywność energetyczna
Energetyka jądrowa
Badania i rozwój
Handel emisjami
OPTYMALIZACJA
INTEGRACJA
WZMOCNIENIE
EUROPEJSKA WARTOŚĆ
DODANA
LIZBONA
Konkurencyjność
MOSKWA
Bezpieczeństwo energetyczne
Rynek wewnętrzny
Sieci przesyłowe (TEN-E)
Badania i rozwój (SET-Plan)
Problem dla
Polski, o którym
się nie mówi
Dialog międzynarodowy
Europejski rynek paliw
Rezerwy energetyczne
Dywersyfikacja
Badania i innowacje
www.ieo.pl
Wykorzystanie odnawialnych zasobów
energii
ZrównowaŜone
gospodarowanie
Zasób
Procedury lokalizacyjne
Planowanie
Organizacja
Jakość
Wykorzystanie
zasobów
Ekonomika
Mechanizmy wsparcia
Technologia
Opłacalność
Postęp technologiczny
Problem dla Polski, o którym
się nie mówi
www.ieo.pl
Przełamywanie barier w ramach
współpracy Nauka –Przemysł w systemie
pomocy publicznej
„BŁĘDNE KOŁO”
TECHNOLOGII OZE
Dyrektywy UE i
fundusze
strukturalne
Stymulowanie rynku
poprzez dotacje i
instrumenty prawne
Obszar
współpracy z
samorządami
terytorialnymi
w realizacji
inwestycji
(PPP)
MAŁA SKALA
PRODUKCJI
WYSOKIE
KOSZTY
Obszar
współpracy z
przemysłem i
ośrodkami
naukowymi
Badania i rozwój
technologii OZE
Programy ramowe
badawcze UE i
programy na rzecz
innowacyjności
www.ieo.pl
Producenci i importerzy urządzeń dla
energetyki odnawialnej ‘2006 oraz
planowana struktura finansowania
inwestycji z PO IiŚ
Źródło: Ekspertyza Instytutu Energetyki Odnawialnej dla Ministerstwa Środowiska
http://www.ieo.pl/webpage/index.php?option=com_docman&task=doc_details&gid=92&Itemid=75&lang=p
Małe elektrownie wiatrowe
Kotly na słome 100
Elektrownie wiatrowe sieciowe
80
Kotly i palniki na pelety i ziarno
Kolektory słoneczne płaskie
60
Kotly na drewno
40
Kolektory słoneczne próŜniowe
20
Glowne komponenty biogazowni
Moduły fotowoltaiczne
0
Aparaty do produkcj bioetanolu
Hydrozespoły
Tłocznie oleju surowego
Turbiny wodne
Glowne elementy linii do produkcyji biodiesla
Układy automatyki i regulacji turbin wodnych
Geotermalne pompy ciepła
Względny [%] udział firm produkujących w Polsce urządzenia
Względny [%] udział importerów urządzeń
Wzgledna [%] wstępna alokacja funduszy UE (PO IiŚ) na OZE
www.ieo.pl
Plany rozdysponowania środków na OZE i EE w
CEEC ramach funduszy spójności 2007-2013
Ogólnie w CEEC
-2.2 mld Euro na EE
-2.1 mld Euro na OZE, w tym
…..biomasa biomasa 0,9 mld Euro
www.ieo.pl
Struktura końcowego zuŜycia energii z OZE w Polsce w
latach 2000-2010 (źródło: GUS, URE oraz oszacowania IEO
Dane IEO: biomas stosowana przez uŜytkowników indywidualnych oraz struktura zuŜycia na rok 2010)
6,00
5,00
Mtoe
4,00
3,00
2,00
1,00
0,00
2000
2001
2002
2003
2004
2005
2006
2007
2008
2009
2010
Ciepło, bez biomasy zużywanej w źródłach indywidualnych
Energia elektryczna
Paliwa transportowe
Indywidualne biomasowe źródła ciepła
www.ieo.pl
Udział procentowy OZE w końcowym zuŜyciu energii oraz
końcowe zuŜycie energii w Polsce w latach 2001-2010
Źródło danych: GUS, dane za 2010: wg IEO i KPD
Cel KPD na 2010 – 9,58%
10%
64
8%
7%
8,1%
8,6%
7,2%
7,0%
6,8%
6,8%
6,7% 6,7% 6,7% 6,7%
6%
62
60
58
5%
4%
56
3%
54
Mtoe
9%
2%
52
1%
0%
50
2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 2008 2009 2010
Udział OZE w końcowym zużyciu energii
Końcowe zużycie energii
www.ieo.pl
Produkcja energii elektrycznej z OZE [TWh], 2005-2010
źródło: URE
CEL 2010 ~11,6 TWh
12000
11000
10000
9000
8000
GWh
7000
6000
5000
4000
3000
2000
1000
0
2000
www.ieo.pl
2001
2002
wodne
2003
wiatrowe
2004
2005
biogazowe
2006
2007
biomasowe
2008
2009
2010
współspalanie
www.ieo.pl
Wypełnienie zobowiązań odnośnie udziału energii
elektrycznej z OZE w bilansie sprzedaŜy energii
odbiorcom końcowym w postaci zakupu świadectw
11%
10%
9%
Stan wypełnienia obowiązku na dzień 25.01.2011
8%
7%
6%
5%
4%
3%
2%
1%
0%
2001
2002
2003
2004
2005
Obowiązek prawny w PL
2006
2007
2008
2009
2010
Wypełnienie obowiązku prawnego PL
www.ieo.pl
Rozwój rynku biodiesla w Polsce 2005-2009,
źródło: Raporty Ministerstwa Gospodarki dla Komisji Europejskiej, za lata 2006-2009
700
600
tys. ton
500
Estry na rynku krajowym
400
Import
300
Produkcja krajowa (z
wyłaczeniem eksportu)
200
100
0
2005
2006
2007
2008
2009
www.ieo.pl
www.ieo.pl
Miejsca pracy w sektorze OZE w PL i EU
Źródło: IEO dla EurObserv”ER, 2010
RAZEM miejsc pracy w PL ‘2010:
-Niemcy:
Francja:
- Dania:
- EU-27:
19 115
333 400
135 270
35 000
912 220
Obroty ‘2009 [M€]:
Polska
1 410
Niemcy
36 650
Franc
12 850
www.ieo.pl
EU-27
120
185
Liczba krajowych firm produkujących
urządzenia dla poszczególnych technologii OZE
‘2009
Liczba firm, urządzenia zasadnicze
Fotowoltaika
Małą
energetyka
wodna
Pompy
ciepła
Biopaliwa
ciekłe
Biogaz
Biomasa
stała
Energetyka
wiatrowa
Energetyka
słoneczna
70
60
50
40
30
20
10
0
Liczba firm, inne urządzenia
www.ieo.pl
Liczba przedsiębiorstw produkujących na rzecz sektora OZE
w poszczególnych województwach
40
35
Energetyka wiatrowa
Biomasa stała
Energetyka słoneczna cieplna
Pompy ciepła
Energetyka wodna
Biopaliwa
Fotowoltaika
Biogaz
Urządzenia niespecyficzne
30
25
20
15
10
5
zachodniopomorskie
wielkopolskie
warmińsko-mazurskie
świętokrzyskie
śląskie
pomorskie
podlaskie
podkarpackie
opolskie
mazowieckie
małopolskie
łódzkie
lubuskie
lubelskie
kujawsko-pomorskie
dolnośląskie
0
www.ieo.pl
Zestawienie nowych inwestycji w tym sektorze w UE na tle
wszystkich inwestycji w wytwarzanie energii elektrycznej w 2009
Źródło: JRC
MW
12000
Nowe moce zainstalowane
Moce odinstalowane
10000
8000
6000
4000
2000
0
Mała en.
wodna
En.
słoneczna
CSP
Duża en.
wodna
En.
jądrowa
Odpady
Biomasa
Olej
opałowy
Węgiel
PV
Gaz
ziemny
-4000
En.
wiatrowa
-2000
www.ieo.pl
Struktura wytwarzania energii elektrycznej i
ciepła z OZE w Polsce w 2020 roku, wg KPD
100%
7,65%
12,40%
90%
80%
70%
Biogaz
31,48%
Biomasa stała
Małe el. wiatrowe
60%
50%
4,63%
1,70%
78,30%
E. wiatrowa morska
En. wiatrowa lądowa
Energia słoneczna
40%
30%
Energia wodna
Pompy ciepła
40,62%
Energia geotermalna
20%
2,50%
10%
3,01%
8,55%
9,16%
0%
Energia elektryczna
Ciepło
www.ieo.pl
Nakłady inwestycyjne na
zieloną energię elektryczną i zielone ciepło
wg nowych (przyrostów) mocy przewidzianych w KPD do 2020 r.
Nowość: w strukturze inwestycji
znacząca rolę odegrają „małe
technologie OZE”
Kolekty słoneczne
Biogazownie
Małe elektrownie wiatrowe
oraz morska energetyka wiatrowa
Razem nakłady inwestycyjne do
2020: 23 mld €*
Nakłady jednostkowe mln€/MW wg KE’2020
•Nie uwzględniono współspalania biomasy z węglem w
elektrowniach
•Dodatkowo nakłady na zwiększenie zdolności produkcyjnych
biopaliw : ok. 4 mld Euro.
www.ieo.pl
Podsumowanie -1
1. Polska ma przestarzałą strukturę produkcji energii z OZE i
wykorzystane proste rezerwy w zakresie produkcji zielonej energii
w oparciu o mało zaawansowane technologie (spalanie i
współspalanie biomasy).
2. Środki z PO IiŚ wspierały raczej bardziej nowoczesne technologie
do wytwarzania energii elektrycznej , podczas gdy system
wsparcia na etapie eksploatacji (zielone certyfikaty )wspierał
technologie mało nowoczesne). W przypadku biopaliw środki
inwestowane były tylko w technologie schyłkowe.
3. Dotychczas wsparcie na rzecz produkcji urządzeń dla energetyki
odnawianej (zielona gospodarka) było spóźnione i
nieproporcjonalnie małe w stosunku do wsparcia dla produkcji
zielonej energii, a rynek nowoczesnych urządzeń za mały aby
zmobilizować kapitał prywatny do inwestycji w nowe technologie
lub wykorzystać mechanizm transferu technologii. W nowej
perspektywie finansowej 2014-2020 naleŜy wzmocnić priorytety
jakie obowiązywały w działaniu 10.3 PO IiŚ.
www.ieo.pl
Podsumowanie -2
4. Krajowy plan działań w zakresie energii ze źródeł odnawialnych
(KPD) do 2020 roku uwzględnia nowe technologie, w tym
technologie generacji rozproszonej (kolektory słoneczne,
geotermalne pompy ciepła, małe elektrownie wiatrowe) oraz
nowe technologie większej skali (morska energetyka wiatrowa).
Technologie te powinny być szczególnym przedmiotem wsparcia
w perspektywie 2014-2020, w tym technologie małej skali w
ramach ERDF, a morska energetyka wiatrowa w ramach
projektów indykatywnych (Fundusz Spójności).
5. Rewizji wymaga system wsparcia na etapie eksploatacji zielonymi certyfikatami; nie powinny być one łączone z
systemami wsparcia inwestycyjnego (dotacjami).
6. Mikroźródła o mocy do ok. 100 kW powinny być wspierane
bardziej przewidywalnym systemem zróŜnicowanych
technologicznie stałych cen (nie są traktowane jako pomoc
publiczna) i dla tych źródeł moŜna stosować jako dodatkowe
(kryteria innowacyjności i potencjału rozwojowego w Polsce)
www.ieo.pl
wsparcie w postaci dotacji inwestcyjnych.
Podsumowanie -3
7. Zasadniczej rewizji wymaga system wsparcia biopaliw, w
szczególności na rzecz promocji biopaliw II generacji i zielonej energii
elektrycznej w transporcie. Stopniowemu wycofaniu wsparcia na
etapie eksploatacji dla I generacji biopaliw (z tradycyjnych upraw
rolniczych) moŜe towarzyszyć wsparcie w postaci dotacji dla II
generacji biopaliw i wykorzystaniu zielonej energii elektrycznej w
transporcie (łącznie z magazynowaniem energii)
8. Rewizji wymaga rozporządzenie i pomocy publicznej i wytyczne dot.
intensywności wsparcia dla instytucji wdraŜających. Intensywność
wsparcie powinna być znacząco obniŜona (poniŜej 50%). Decyzje
powinny być poprzedzone analizami dot. kosztów a wyniki publicznie
dostępne (Koszty referencyjne technologii OZE)
9. Zmianie wymagają kryteria wsparcia. Nadrzędnym kryterium
intensywności pomocy publicznej i alokacji środków na OZE i szerzej
na energetykę powinny być koszty redukcji emisji CO2 i potencjał
redukcji (dekada pakietu klimatycznego.)Preferowane powinny być
projektu o niskim koszcie redukcji (uwzględnienie nie tylko samej
technologii OZE, ale teŜ technologii zastępowanej).
www.ieo.pl