Accounting - Wydział Ekonomii i Zarządzania
Transkrypt
Accounting - Wydział Ekonomii i Zarządzania
RACHUNKOWOŚĆ / ACCOUNTING dr inż. Dorota Kużdowicz Wydział Ekonomii i Zarzadzania / Faculty of Economics and Management, Uniwersytet Zielonogórski / University of Zielona Góra STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Zakres tematyczny przedmiotu / Agenda Wprowadzenie Introduction Rachunkowość finansowa i zarządcza Financial and Managerial Accounting Majątek i kapitały jednostek gospodarczych, bilans Assets and equity of the undertakings, balance sheet Zasady funkcjonowania kont księgowych Principles of operation of accounts Wynik przedsiębiorstwa, rachunek zysków i start Result of company, profit and loss account Ewidencja operacji gospodarczych Recording economic operations Organizacja rachunkowości Accounting organization STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Wprowadzenie / Accounting Introduction Dlaczego potrzebujemy rachunkowości? Why do we need accounting? Do czego rachunkowość można wykorzystać? What is Accounting trying to do? Zapotrzebowanie na informacje Demand for Information Language of Business Język biznesowy STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Forma zaliczenia / Examination Podstawą zaliczenia jest zasadniczo opanowanie materiału omówionego podczas wykładu oraz ćwiczeń. The basis of assessment is essentially mastering the material covered during the lecture and exercises Wykład - egzamin z oceną Ćwiczenia - zaliczenie z oceną Lecture - exam assessment Practise - credit with a grade STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Literatura podstawowa/ Recommended reading NOWAK E., Rachunkowość- kurs podstawowy, PWE, WARSZAWA 2008 KIZIUKIEWICZ T., Rachunkowość nie tylko dla księgowych, PWE, WARSZAWA 2007. Ustawa o rachunkowości z dnia 29 września 1994, DZ.U.1994, nr 121, poz. 491 z póź. zm. The Accounting Act dated 29 September 1994 (J.L. No. 121, item 591, as amended) MEIGS B., MEIGS R. Accounting. The Basis for Business Decisions, McGraw-Hill, USA 1987 HORNGREN C., HARISSON W., OLIVIER S., Accounting, Person Education Limited, London 2012 STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Rachunkowość rodzaje / Accounting forms Rachunkowość finansowa Dostarcza informacji przede wszystkim dla osób spoza firmy Zawiera informacje, które mogą być pomocne w pozyskiwaniu kapitału Zapewnia informacje pomocne w monitorowaniu i zarządzaniu Jest uregulowana prawnie Dostarcza informacji historycznych dotyczących zdarzeń, które miały miejsce w przeszłości Financial Accounting Provides information primarily to people outside the company Provides information that would be helpful in attracting capital Provides information helpful in monitoring and management It is regulated by law It provides historical information concerning the events that occurred in the past STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Rachunkowość rodzaje / Accounting forms Rachunkowość zarządcza Dostarcza informacji przede wszystkim dla osób wewnątrz firmy Wewnętrzne decyzje inwestycyjne Ocena wydajności Zorientowana jest na teraźniejszość i przyszłość Sposób prowadzenia zależy od kierownictwa przedsiębiorstwa Managerial Accounting Provides information to people inside the company Internal investment decisions Performance evaluation It is oriented to the present and the future, The organization depends on the company STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Rachunkowość finansowa promuje wymianę zasobów Financial accounting promotes the exchange of resources STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Istota i zakres rachunkowości zarządczej Potrzeby informacyjne / Information needs Accounting instruments Stages of cost accounting Key performance indicators and systems of KPI Heuristic tools (ABC analysis, portfolio analysis) … STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Istota rachunkowości finansowej / Nature of Financial Accounting Dostarcza informacji pomocnych do podejmowania decyzji inwestycyjnych i kredytowych, osobom zarządzającym Pomocna dla obecnych i potencjalnych inwestorów wierzycieli innych użytkowników w ocenie kwoty, terminy oraz niepewność przyszłych przepływów pieniężnych. Zawiera informacje na temat zasobów ekonomicznych, roszczenia do tych zasobów i ich zmiany. Useful to those making investment and credit decisions, who have a reasonable understanding of business and economic activities. Helpful to present and potential investors, creditors other users in assessing the amount, timing, and uncertainty of future cash flows. Provides information about economic resources, the claims to those resources, and the changes in them. STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Złożoność rachunkowości / The complexity of accounting Różnorodność firm i zdarzeń gospodarczych Wielu różnych graczy Różnorodne zachęty Diversity of businesses and events Many different players Diverse incentives Gospodarcze Economic Inne Other Niepewność Wiele różnych przepisów Uncertainty Many regulations STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Zasady ogólne / General principles Jednostki obowiązane są stosować przyjęte zasady (politykę) rachunkowości, rzetelnie i jasno przedstawiając sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy. Zdarzenia, w tym operacje gospodarcze, ujmuje się w księgach rachunkowych i wykazuje w sprawozdaniu finansowym zgodnie z ich treścią ekonomiczną Undertakings are obliged to apply the accepted accounting principles (policy), giving a true and fair view of their property and financial standig as well as financial result. Events, including business transactions, should be recognised in accounts books and disclosed in financial statements according to their business significance. STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Przedmiot rachunkowości: / Subject of accounting Zdarzenia gospodarcze (zjawiska i procesy gospodarcze zachodzące w jednostkach gospodarczych) spełniające dwa warunki: 1) wyrażone są w mierniku pieniężnym, 2) wywierają wpływ na stan majątkowy, sytuację finansową czy wyniki jednostki gospodarczej. Economic events (phenomena and economic processes taking place in the undertakings) meets two conditions: 1) they are expressed in money, 2) influence of the assets, financial condition or results an undertaking. STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Podmiot rachunkowości: / Object of accounting Przypisy ustawy obejmują: 1) spółki handlowe (osobowe i kapitałowe, w tym również w organizacji) oraz spółki cywilne, z zastrzeżeniem pkt 2, a także inne osoby prawne, z wyjątkiem Skarbu Państwa i Narodowego Banku Polskiego; The provisions of this Accounting referred to: 1) commercial companies (personal and capital, including in the organization), and partnerships, subject to item 2 below, as well as other legal entities, save for the State Treasury and the National Bank of Poland; STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Podmiot rachunkowości: / Object of accounting 2) osoby fizyczne, spółki cywilne, jawne oraz partnerskie, jeżeli ich przychody netto ze sprzedaży towarów, produktów i operacji finansowych za poprzedni rok obrotowy wyniosły co najmniej równowartość w walucie polskiej 1 200 000 euro; 3) jednostki organizacyjne działające na podstawie Prawa bankowego, przepisów: o obrocie papierami wartościowymi, o funduszach inwestycyjnych, o działalności ubezpieczeniowej 2) individuals, partnerships, public and partner, if their net proceeds from sales of good, products and financial operations for the previous financial year amounted to no less than the Polish currency equivalent of EUR 1,200,000; 3) organisations operating under the Banking Law, the rules: trading in securities, investment funds, insurance activities. STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Podmiot rachunkowości: / Object of accounting 4) gminy, powiaty, województwa i ich związki (np. jednostki budżetowe); 5) jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej, z wyjątkiem pkt 1 i 2; 6) osoby zagraniczne, oddziały i przedsiębiorstwa zagraniczne; 7) jednostki nie wymienione w pkt 1-6, jeżeli otrzymują one na realizację zadań zleconych dotacje lub subwencje z budżetu państwa lub innych. 4) municipalities, districts, provinces and associations of these (eg. budgetary units); 5) Unicorporated organisations save for companies in items 1 and 2; 6) foreign entities and foreign companies; 7) Undertakings not mentioned in items 1-6 above, if they obtain aid and subsidies from the state budget or other. STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Podmiot rachunkowości: / Object of accounting Wyrażone w euro wielkości, o których mowa w pkt. 2, przelicza się na walutę polską po średnim kursie ogłoszonym przez Narodowy Bank Polski, na dzień 30 września roku poprzedzającego rok obrotowy The values stated in euros to in Article 2 above should be translated into Polish currency at the average rate announced by the National Bank of Poland for 30 September of the year preceding the financial year. 1EURO = ? PLN STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Zasady rachunkowości c.d. / Accounting principles cont Rachunkowość jednostki obejmuje: 1) przyjęte zasady (politykę) rachunkowości; 2) prowadzenie, na podstawie dowodów księgowych, ksiąg rachunkowych, ujmujących zapisy zdarzeń w porządku chronologicznym i systematycznym; 3) okresowe ustalanie lub sprawdzanie drogą inwentaryzacji rzeczywistego stanu aktywów i pasywów; Accounting covers: 1) accepted accounting principles (policy); 2) Keeping account books, based on accounting vouchers, containing records of events in a chronological and systematic order 3) Periodically determining or checking bay way of stocktaking the actual balances of assets and liabilities STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Zasady rachunkowości c.d. / Accounting principles cont 4) wycenę aktywów i pasywów oraz ustalanie wyniku finansowego; 5) sporządzanie sprawozdań finansowych; 6) gromadzenie i przechowywanie dowodów księgowych oraz pozostałej dokumentacji przewidzianej ustawą; 7) poddanie badaniu i ogłaszanie sprawozdań finansowych w przypadkach przewidzianych ustawą. 4) measuring the value of assets and liabilities and determining financial results; 5) preparing financial statements ; 6) collecting and storing accounting documents as well as the other documentation specified in the Act; 7) auditing and publishing financial statements in the cases stipulated by the Act. STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Rachunkowość wprowadzenie / Accounting Introduction Podstawowe pojęcia Rachunkowość - szczególny rodzaj ewidencji gospodarczej. Stanowi ona system ciągłego w czasie obserwowania, mierzenia, rejestrowania, prezentowania i interpretowania wyrażonych w mierniku pieniężnym i bilansujących się ogólnych i szczegółowych danych o działalności gospodarczej i sytuacji majątkowej oraz finansowej jednostki gospodarującej . Accounting - a special kind of economic record. It is a system of continuous-time observing, measuring, recording, presenting and interpreting expressed in money and balancing a general and specific data on economic activity and the financial position of undertaking. STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Podsumowanie / Summary Wbrew powszechnym poglądom rachunkowość jest złożona Accounting is a complex field contrary to common perceptions. Informacje pozyskane w rachunkowości finansowej ułatwiają wymianę zasobów. Financial accounting information facilitates the exchange of resources. Aby „czytać” sprawozdane finansowe, musisz zrozumieć, jak informacje są w nim zawarte. To become a sophisticated financial statement user, you need to understand how the information in financial statements is recorded. STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Aktywa/ Assets Prawdopodobne przyszłe korzyści ekonomiczne uzyskane lub kontrolowane przez dany podmiot w wyniku ostatnich transakcji lub zdarzeń. Poszczególne rodzaje aktywów zależą od charakteru działalności gospodarczej jednostki gospodarczej (produkcja, usługi, usługi finansowe) Probable future economic benefits obtained or controlled by a particular entity as a result of past transactions or events. The specific types of assets a firm owns depends on the nature of its business manufacturing (Manufacturing, Financial Services, service). STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Środki trwałe / Property, Plant, and Equipment Aktywa o charakterze trwałym, które mają być wykorzystywane w produkcji lub sprzedaży towarów lub świadczenia usług, a nie są przeznaczone do sprzedaży. Assets of a durable nature that are to be used in the production or sale of goods, or rendering of services, rather than being held for sale. Machinery, Factory Building, etc. Maszyny, budynki, itp. Carried at Cost (-) Accumulated Wyceniane według kosztu (-) Depreciation skumulowana amortyzacja Land on which the company Teren, na którym Spółka conducts its operations is carried prowadzi działalność wykazany on the balance sheet at the jest w bilansie w koszcie nabycia original cost – no depreciation. - bez amortyzacji. Distinguish from land held for Odróżnić od ziemi, która wykazana została w inwestycjach. investment purposes. STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Środki trwałe / Property, Plant, and Equipment Okres użytkowania dłuższy niż rok Kompletne Zdatne do użytku Przeznaczone na potrzeby jednostki Nieruchomości Maszyny, urządzenia środki transportu i inne rzeczy Ulepszenia w obcych środkach trwałych Inwentarz żywy Expected useful economic life longer than one year Complete Fit for use Designed to serve an undertaking’s purpose Immovable property, Plant and machinery, means of transport and other things Improvements in third part items of property, plant and equipment livestock STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Wartości niematerialne i prawne/ Intangible assets Nabyte przez jednostkę, zaliczane do aktywów trwałych prawa majątkowe nadające się do ekonomicznego wykorzystania, (np. wartość firmy, znaki towarowe, patenty, prawa autorskie, itp.) Wartości niematerialne wykazywane są w bilansie według kosztu (-) odpisy amortyzacyjne. Wartości niematerialne wytworzone nie są pokazywane jako aktywa Non-current, non-physical assets of a business, the possession of which provides uncertain future benefits to the owner (E.g., goodwill, trademarks, patents, copyrights, etc.) Intangible assets are carried on the balance sheet at cost (-) accumulated amortization. Internally generated intangible assets are not shown as assets STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Inwestycje długoterminowe / Long-Term Investments Inwestycje przeznaczone do utrzymywania przez okres wykraczający poza jeden rok. Dłużne i kapitałowe papiery wartościowe, takie jak akcje, obligacje. Rzeczowe aktywa obecnie nie wykorzystywane w procesach, gospodarczych jednostki, np. grunty przeznaczone do celów inwestycyjnych Investments intended to be held for a period of time usually extending beyond one year. Debt and equity securities such as stocks, bonds. Tangible assets not currently used in operations, e.g., land held for investment purposes. STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Aktywa obrotowe/ Current assets środki pieniężne i inne aktywa, które mogą zostać szybko upłynnione na gotówkę, są płatne i wymagalne lub przeznaczone do zbycia w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego. gotówka i odpowiedniki gotówki Inwestycje krótkoterminowe Należności Zapasy Czynne rozliczenia międzyokresowe kosztów Cash and other assets that are reasonably expected to be realized in cash or consumed during the normal operating cycle of the business or within one year. Cash and cash equivalents Short-term investments Accounts receivable Inventory Prepaid expenses STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Zobowiązania / Liabilities Zobowiązania Uprawdopodobniony obowiązek wykonania świadczeń wynikający z przeszłych zdarzeń o wiarygodnie określonej wartości, które spowodują wykorzystanie już posiadanych lub przyszłych aktywów jednostki. Zobowiązania krótkoterminowe Zobowiązania z tytułu dostaw i usług, które stają się wymagalne w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego. Liabilities An obligation, resulting from past events, to make payments of a reliably determined value, which will cause thecurrent or future assets of an undertaking to be used, Current Liabilities The aggregate trade payables labilities maturing within 12 months of the balance sheet date. STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Zobowiązania długoterminowe / Long-Term Liabilities Ogół zobowiązań których termin płatności jest dłuższy niż jeden rok. Obligations usually expected to require payment over a period of time beyond one year. Zazwyczaj finansowanie zobowiązań, np. z tytułu emisji akcji, obligacji długoterminowych, kredytów hipotecznych. Usually financing obligations, e.g., arising from issuance of bonds, long-term notes, and mortgages. Termin spłaty, oprocentowanie, i każde zabezpieczenie umowy kredytu powinny być wyraźnie określone. The maturity date, the rate of interest, and any security pledged to support the borrowing agreement should be clearly shown. STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Zobowiązania / Liabilities Przykłady zobowiązań krótkoterminowych rachunki płatne, płace, odsetki należne do zapłaty, podatki dochodowe, bieżąca część należności długoterminowych zalicza się do zobowiązań krótkoterminowych, zadłużenie refinansowane przez inne zadłużenia długoterminowe są traktowane jako zobowiązania długoterminowe, Examples of current liabilities accounts payable, wages payable, interest payable, income taxes payable, deferred revenues. Current portion of long-term debts are classified as current liabilities. However, debt expected to be refinanced through another long-term debt are treated as long-term liabilities. STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Kapitał własny/ Owners’ Equity Kapitał własny Różnica pomiędzy aktywami i zobowiązaniami Kapitał podstawowy Miara kapitału podstawowego spółki jest kapitał wniesiony przez jej właścicieli. Wkład może być za pośrednictwem gotówki, bezgotówkowo lub cennych usług. Różne rodzaje kapitału: zapasowy, z aktualizacji wyceny, rezerwowy Zyski z lat ubiegłych Stockholders' Equity The residual interest in the assets that remain after deducting the liabilities. Contributed Capital A measure of the capital contributed to the company by its owners. Contribution can be through cash, noncash assets, or valuable services. Different classes of capital: statutory capital reserve, revaluation reserve, other reservs Retained earnings STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Zysk z lat ubiegłych / Retained earnings Zysk z lat ubiegłych Miara niepodzielonych zysków firmy Nie obejmują kapitału wniesionego przez właściciela Retained earnings A measure of undistributed profits of a business Do not include capital contributed by owners Zysk z lat ubiegłych „=” Skumulowana suma zysku osiągniętego od początku działalności „-” Skumulowana suma wszystkich "dywidend" wypłaconych właścicielom od początku działalności Retained earnings = Cumulative sum of profits earned from the inception of business – Cumulative sum of all “dividends” distributed to the owners from the inception of business STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava Zysk z lat ubiegłych c.d. / Retained earnings cont. Jak zysk z lat ubiegłych zmienia się w okresie czasu (np. w roku) Saldo początkowe zysku z lat ubiegłych Dodać zysk netto w okresie Odjąć dywidendy wypłacone w okresie Saldo końcowe zysku z lat ubiegłych How does retained earnings change over a period of time (e.g., a year) Beginning balance in retained earnings Add Net income earned during the period Subtract Dividends distributed during the period Ending balance in retained earnings STU, Faculty of Materials Science and Technology in Trnava