jakość-szpitale [tryb zgodności]

KOŁO NAUKOWE EKONOMIKI ZDROWIA
5 stycznia 2011, Instytut Zdrowia Publicznego, UJ CM
Zarządzanie jakością w szpitalach
(nowe trendy i wyzwania)
1
Jakość to...
"...pewien stopien doskonałosci." (Platon)
Jakość w starożytności…
"...stopien jednorodnosci i niezawodnosci wyrobu
przy mozliwie niskich kosztach i maksymalnym
dopasowaniu do wymagań rynku." (W.E. Deming)
"...zgodnosc z wymaganiami." (P.B. Crossy)
"...wszystko co mozna poprawic." (Masaaki Imai)
Za pierwsze wzmianki
dotyczące jakości
uznaje sie zapisy z
Kodeksu
Hammurabiego z roku
1700 p.n.e.
"…ogół cech i własciwosci wyrobu lub usługi, które
decyduja o zdolnosci wyrobu lub usługi do
zaspokajania stwierdzonych i przewidywanych
potrzeb." (ISO 8402)
"…stopien, w jakim zbiór inherentnych cech spełnia
wymagania.„ (ISO 9001:2000)
2
Jakość
Wymiary jakosci:
Jakość techniczna
• wytyczne, standardy, wymagania
Jakość funkcjonalna
• oczekiwania społeczne, satysfakcja pacjenta
• wielowymiarowość
• nie wypracowano
jednolitej definicji
jakosci opieki
zdrowotnej
/IOM, 1990/
Dr Joseph M. Juran zapowiadał:
(autor filozofii zarzadzania jakoscia)
wiek dwudziesty pierwszy
to wiek jakosci
3
Modele zarządzania jakością
zewnętrzne systemy oceny jakości
sektorowe
poza sektorowe
ISO
Akredytacja
• leczenie szpitalne
• POZ
WSUS
• ISO 9000 – zarządzanie jakością
• ISO 31000 – zarządzanie ryzykiem
• ISO 22000 – bezpieczeństwa żywności
ISO 17025
• wymagania dot.
laboratoriów badawczych i
wzorujących
Model doskonałości EFQM
• Europejska Nagroda Jakości
Inne
• Rzetelna Firma
•Solidna Firma
4
Centrum Monitorowania Jakości
Akredytacja szpitali w Polsce jest prowadzona przez Centrum Monitorowania
Jakości (CMJ), która jest jednostką Ministerstwa Zdrowia.
Podstawowymi celami CMJ jest:
-inspirowanie oraz wspieranie działań zmierzających do poprawy jakości usług
medycznych,
-ocena czynników mających wpływ na poziom świadczeń zdrowotnych,
-ocena wskaźników obrazujących poziom rezultatów świadczeniodawców.
Certyfikat akredytacyjny wydaje Rada Akredytacyjna, która składa się z
przedstawicieli samorządów, organizacji medycznych oraz przedstawicieli
innych instytucji. Rada powoływana jest przez Ministra Zdrowia i Opieki
Społecznej, który określa również czas trwania kadencji Rady oraz zakres i
zasady jej działania.
5
Akredytacja
Wśród zewnętrznych metod zapewnienia wysokiej jakości świadczeń medycznych
akredytacja jest najszerzej sprawdzoną na świecie i najskuteczniejszą. Jej rola we
współczesnych systemach zdrowotnych polega głównie na wyszukiwaniu zagadnień, które w
największym stopniu wpływają na poziom świadczeń i bezpieczeństwo pacjentów. W tych
obszarach tworzone są mierzalne kryteria oceny placówek opieki zdrowotnej np. szpitali,
zwane standardami akredytacyjnymi. Standardy te mają charakter dynamiczny, podlegają
okresowej modyfikacji, zależnie od szybkości wywoływania pożądanych efektów. Dzięki temu
spełnione jest założenie akredytacji polegające na stałym stymulowaniu do osiągania
poziomu optimum, jaki wyznaczają standardy akredytacyjne. Każdorazowo wymogi standardów
muszą być na poziomie możliwie wysokim, a przy tym jednak realnie osiągalnym.
Niezależni wizytatorzy Ośrodka CMJ dokonują oceny akredytacyjnej w oparciu o publicznie
znany zestaw standardów. Zestaw standardów akredytacyjnych obejmuje swym zakresem
następujące obszary: Ciągłość opieki, Prawa Pacjenta, Ocena stanu pacjenta, Opieka nad
pacjentem, Kontrola zakażeń, Zabiegi i znieczulenia, Farmakoterapia, laboratorium, Diagnostyka
obrazowa, Odżywianie, Poprawa jakości i bezpieczenstwo pacjenta, Zarządzanie ogolne,
Zarządzanie zasobami ludzkimi, Zarządzanie informacją, Zarządzanie środowiskiem opieki.
6
Akredytacja - etapy
Proces akredytacji składa się z trzech etapów:
Etap przygotowujący jest najistotniejszy dla szpitala. Kierownictwo placówki musi
zapoznać się z wymaganymi standardami, ocenić, które z nich spełnia, a które
czynności wymagają dopracowania.
Data zgłoszenia szpitala do akredytacji oznacza zgłoszenie gotowości do
przeglądu. Następnie wypełniany jest kwestionariusz zgłoszenia, na podstawie
którego ustalany jest dzień i plan wizyty. Konieczne jest również uiszczenie opłaty
rejestracyjnej. Długość wizyty zależy od ilości łóżek; najdłuższy czas to trzy dni.
Wizytacji podlegają wszystkie obszary, w których pacjent otrzymuje świadczenia.
Wizytatorzy mają prawo do przeglądu dokumentacji szpitala i dokumentacji
medycznej, oraz do przeprowadzania wywiadów z pracownikami szpitala, odbywa się
także prezentacja projektów i działań szpitala w zakresie poprawy jakości świadczeń.
Końcowy etap to wydanie decyzji akredytacyjnej, której podstawą jest raport
wstępny wykonany przez wizytatorów. Decyzja podejmowana jest najpóźniej dwa
miesiące od wizyty.
7
Akredytacja
8
Akty prawne dotyczące akredytacji w ochronie zdrowia
Ustawa z dnia 6 listopada 2008 r. o akredytacji w ochronie zdrowia (Dz.U. z 2009, Nr
52, poz. 418; Nr 76, poz. 641);
Ustawa z dnia 24 kwietnia 2009 r. Przepisy wprowadzające ustawę o prawach
pacjenta i Rzeczniku Praw Pacjenta, ustawę o akredytacji w ochronie zdrowia oraz
ustawę o konsultantach w ochronie zdrowia (Dz.U. z 2009, Nr 76, poz. 641);
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 6 sierpnia 2009 r. w sprawie Rady
Akredytacyjnej (Dz.U. z 2009, Nr 130, poz. 1074);
Rozporządzenie Ministra Zdrowia z dnia 31 sierpnia 2009 r. w sprawie procedury
oceniającej spełnianie przez podmiot udzielający swiadczeń zdrowotnych standardów
akredytacyjnych oraz wysokości opłat za jej przeprowadzenie (Dz.U. z 2009, Nr 150,
poz. 1216);
Obwieszczenie Ministra Zdrowia z dnia 18 stycznia 2010 r. w sprawie standardów
akredytacyjnych w zakresie udzielania świadczeń zdrowotnych oraz funkcjonownaia
szpitali (Dz.Urz.MZ.10.2.24 z dnia 25 stycznia 2010 r.).
9
„Bezpieczny szpital”
Ogólnokrajowy coroczny ranking opracowany
przez CMJ
ocenie podlegają 3 gł. obszary
funkcjonowania szpitali: zarządzanie, jakość
opieki oraz zakres dostarczanej opieki
medycznej, w ramach których pogrupowane
są bardziej szczegółowe podobszary z
przypisaną skalą punktową
udział w rankingu jest dobrowolny
ankieta wypełniana przez jednostki zawiera
ok. 180 pytań
10
„Bezpieczny szpital”
Obszar A budynki. WAGA: 70,
Obszar B zarządzanie majątkiem 60,
Obszar C zasilanie w media i instalacje 70,
Obszar D blok operacyjny 80,
Obszar E system sterylizacji 50,
Obszar F diagnostyka 130,
Obszar G systemy informatyczne 40,
Obszar H zarządzanie 60,
Obszar I polityka lekowa 50,
Obszar J jakość usług 80,
Obszar K certyfikaty 100,
Obszar L komfort pobytu pacjenta 30,
Obszar M analiza zdarzeń i skarg 40,
Obszar N personel i jego kwalifikacje 80,
Obszar O finanse 60
Maksymalna liczba
punktów do zdobycia:
1000.
11
„Bezpieczny szpital”
wyniki w prezentowane w podziale na szpitale publiczne
[wielo- i monospecjalistyczne] i szpitale niepubliczne
W zeszłorocznej edycji konkursu udział wzięło 256 placówek
medycznych z całego kraju
Laureatem najważniejszego wyróżnienia w kategorii
wielospecjalistycznych szpitali publicznych został, już po raz
drugi z rzędu, ZOZ MSWiA z Warmińsko-Mazurskim Centrum
Onkologii w Olsztynie.
Wśród placówek monospecjalistycznych wyróżnienie otrzymał
Samodzielny Publiczny Wojewódzki Szpital Chirurgii
Urazowej im. dr Janusza Daaba w Piekarach Śląskich, a
wśród niepublicznych – Pleszewskie Centrum Medyczne w
Pleszewie sp. z o.o.
12
Kierunki polityki jakościowej w Polsce
Jakie działania należy podjąć by wzmocnić
jakość w systemie opieki zdrowotnej w
Polsce ???
13
Ustawa o jakości w ochronie zdrowia?
Ustawa o jakości w ochronie zdrowia, do której założenia przygotowuje Ministerstwo
Zdrowia, umożliwi obiektywną ocenę jakości świadczeń w zakładach opieki zdrowotnej poinformował wiceminister zdrowia Marek Haber.
ustawa będzie dotyczyła tylko zoz-ów, które korzystają z publicznych środków
finansowych.
W pierwszej kolejności oceną miałoby zostać objęte lecznictwo szpitalne, a następnie inne
obszary ochrony zdrowia, takie jak ambulatoryjna opieka specjalistyczna i podstawowa
opieka zdrowotna.
Ocena jakości usług miałaby zostać oparta na funkcjonujących obecnie systemach
sprawozdawczości, m.in. akredytacjach. Ocena oparta na systemie opracowanych w
ustawie wskaźników, [w ocenie wiceministra] pozwoli na połączenie poziomu finansowania
świadczeń z ich jakością.
środki finansowe przesuwane miałyby być w te miejsca, gdzie istnieje zagwarantowana
obiektywnie zmierzona jakość
W projekcie ustawy jest zapis, że jeżeli ktoś osiągnie poziom akredytacji wymagany przez
Agencję ds. Jakości, będzie otrzymywał dodatkowe 3% wartości kontraktu z NFZ
Marek Haber zwrócił uwagę na fakt, że w obszarze zainteresowań Unii Europejskiej znajduje
się ujednolicenie systemu oceny jakości usług medycznych.
14
System Zarządzania Jakością ISO
ISO jest to Międzynarodowa Organizacja Normalizacyjna
(International Standard Organization), która tworzy różnego
rodzaju normy na potrzeby całego świata.
Normy ISO serii 9000 poświęcone są systemom zarządzania
jakością i stosowane są obecnie w ponad 100 krajach na
świecie. Wdrożenie Systemu Zarządzania Jakością w oparciu
o te normy świadczy o wysokim poziomie jakości (sprawności
i skuteczności w działaniu) i umiejętności ustanawiania
polityki jakości, celów jakościowych i ich realizacji w celu
podnoszenia jakości realizowanych świadczeń i usług.
15
Korzyści wynikające z posiadania systemu zarządzania jakością
• stworzenie sprawnej i czytelnej organizacji i systemu zarządzania Szpitala,
• szybkie i skuteczne identyfikowanie i rozwiązywanie problemów,
• wzrost wiarygodności i zaufania do Szpitala w oczach potencjalnych klientów,
• minimalizacja strat w dostawach i usługach medycznych,
• szansa na pozyskanie inwestora,
• przystąpienie do procesu certyfikacyjnego w Szpitalu powoduje wzrost
wewnętrznej motywacji pracowników oraz uporządkowanie struktury
organizacyjnej w Szpitalu,
• posiadanie certyfikatu ISO stanowi coraz bardziej liczące się kryterium
wyboru i oceny rynkowej ze strony klientów,
• zgodność z zaleceniami norm ISO coraz częściej jest wymagane przez
krajowe i międzynarodowe władze, instytucje ubezpieczeniowe i finansowe
oraz przez biuro praw pacjenta,
• w przypadku odpowiedzialności sądowej za jakość usługi można przy
udokumentowanym systemie uwolnić się od winy lub ją zminimalizować,
• posiadanie certyfikatu serii ISO wpływa na zwiększenie szans podczas
przetargów.
16
17
18
Literatura
1. Informacje Centrum Monitorowania Jakości w ochronie
zdrowia (www.cmj.org.pl/)
2. Dr Katarzyna Dubas, fragment pracy doktorskiej
3. Materiały konferencyjne: „Zarządzanie ryzykiem w
opiece zdrowotnej”, 26 września 2011 r., Ministerstwo
Zdrowia
19