1. Mogilno 1890 - VIII zjazd PSPS

Kurt Lewin – syn Wielkopolski
Kurt Tsadek Lewin urodził się 9 września
1890 roku („dziewięć dziewięć dziewięćdziesiąt” – jak ma wiał żar t obliwie)
w należącym wówczas do pruskiej Prowincji
Poznańskiej – a do roku 1848 do Wielkiego
Księstwa Poznańskiego – około pięciotysięcznym Mogilnie, którego nazwa
pojawia się po raz pierwszy w dokumencie
w roku 1175. Kurt Lewin miał starszą siostrę
Herthę oraz młodszych braci: Egona oraz
Fritza. Leopold, pochodzący z Mogilna
ojciec Kurta Lewina, był – jak po latach
n a p i s z e s y n w s wo i m ż yc i o r y s i e –
„właścicielem ziemskim oraz kupcem”.
Urodzona w Berlinie matka Recha z domu
Engel pełniła funkcję kasjerki w mogile-ńskim
Metryka urodzenia Kurta Lewina
Stowarzyszeniu Kobiet Żydowskich. Na
parterze domu, w którym mieszkała rodzina Lewinów, Leopold Lewin wraz ze swoim bratem
Maxem prowadzili sklep pasmanteryjny. Zarówno rodzice Kurta, jak i dziadkowie z ich
strony byli niemieckimi Żydami, jednak w domu mówiło się prawdopodobnie tylko po
niemiecku, a nie w jidysz, aczkolwiek ojciec Kurta władał także językiem polskim. Sam Kurt
Lewin znał język łaciński, grecki i francuski, których uczył się najpierw w Gimnazjum im.
Króla Fryderyka Wilhelma
w Poznaniu, a potem w Liceum im. Cesarzowej Wiktorii
Augusty w Charlottenburgu –
dzisiejszej dzielnicy Berlina –
do którego w roku 1905
Lewinowie przenieśli się na
stałe.
Tak mógłby wyglądać dom, w którym się urodził Kurt Lewin
Opracowanie: Prof. dr hab. Ryszard Stachowski
Niestety – nie uczył się
języka angielskiego, czego
Redakcja: Paweł Kleka
później bardzo żałował.
W roku 1903 Kurt Lewin
uczestniczy w pochodzącej z
XIV wieku
tradycyjnej
ceremonii żydowskiej Bar
Fot. M. Rosiński
micwa, w której trzynastole tni c hłopiec żydowski
uzyskiwał pełnię praw
obywatelskich wraz z prawem pełnego udziału
A tak wygląda obecnie
w uroczystościach religijnych
w synagodze. Na później-
szy nieortodoksyjny stosunek Kurta Lewina do religii mogło wpłynąć to, że wychowywał się
w mało zhierarchizowanej społeczności miejscowych Żydów, jak i to, że w domu rodzinnym
Lewinów obchodzono wprawdzie święta sederu i chanuki, ale nie przestrzegano wszystkich
zasad koszerności potraw.
W dniu 11 września 2004 roku, w drugim dniu
odbywającej się w Bydgoszczy i Mogilnie Międzynarodowej Konf erencji N aukowej Kur t Lewin:
Contribution to Contemporary Psychology, Thomas
Lewin –bratanek Kurta Lewina w towarzystwie Profesora
Jana Strelaua – wiceprzewodniczącego Polskiej
Akademii Nauk, uroczyście odsłonił wmurowaną w
rodziny Lewinów, tablicę pamiątkową. Prof. Strelau
mówił: „Stoimy przed domem, w którym urodził się
wielki uczony, badacz, myśliciel i obserwator” i
wyraził przekonanie, że gdyby w tamtych czasach
przyznawano nagrody Nobla w dziedzinie nauk
Tablica pamiątkowa na
ścianie domu, w którym
urodził się Kurt Lewin
Fot. M. Rosiński
ścianie domu na ul. Rynek Mogilno, należącego do
społecznych, to Mogilno miałoby noblistę.
Opracowanie: Prof. dr hab. Ryszard Stachowski
Redakcja: Paweł Kleka