Koło przyrodnicze

PROGRAM
KOŁA PRZYRODNICZEGO
DLA UCZNIÓW KL. V
W SZKOLE PODSTAWOWEJ IM. JANA PAWŁA II
W ZABAWIE
WSTĘP
Program ten jest przeznaczony dla uczniów chcących poszerzać swoje zainteresowania
przyrodnicze i proekologiczne. Jego treści pozwalają na dokładniejsze rozszerzenie wiadomości, które
nie będą realizowane na lekcjach przyrody ze względu na ograniczenia czasowe. Pozwala on zwrócić
uwagę uczniów na otaczający świat, zainteresowanie jego pięknem i ochroną jego zasobów. Pobudza
również aktywność dzieci i ich twórcze myślenie. Uczy współdziałania w zespole, kształtuje właściwe
postawy i charakter młodego człowieka.
CEL GŁÓWNY: rozwój zainteresowań przyrodniczych i postaw proekologicznych.
CELE EDUKACYJNE:
- rozwijanie zainteresowania przyrodą,
- rozumienie zjawisk i przemian zachodzących w przyrodzie,
- dochodzenie do wiedzy drogą obserwacji i pomiaru,
- uczenie się wnioskowania i uogólniania,
- interpretowanie zjawisk przyrodniczych,
- dostrzeganie związków przyczynowo – skutkowych,
- rozumienie konieczności zachowania równowagi w środowisku zakłócanej działalnością człowieka,
- rozwijanie wrażliwości ekologicznej uczniów,
- kształtowanie właściwych postaw i świadome kierowanie własnym rozwojem,
- analizowanie różnych źródeł i dokonywanie wyboru informacji najbardziej istotnych,
- posługiwanie się, interpretowanie informacji zawartych w zestawieniach, tabelach, mapach
tematycznych, wykresach, wzorach, schematach,
- promowanie pracy zespołowej , uaktywnianie uczniów.
PROGRAM OPRACOWANO W SIEDMIU MODUŁACH:

Wybrane zagadnienia z botaniki – rośliny wokół nas.

Wybrane zagadnienia z zoologii – zwierzęta i ich naturalne środowiska.

Higiena środowiska a zdrowie człowieka.

Wybrane zagadnienia z ochrony środowiska dla gminy Radłów.

Polska – krajem słowiańskim.
PROCEDURY OSIĄGANIA CELÓW:

Aby osiągnąć założone cele nauczyciel będzie:
- organizował uczniom ciekawe zajęcia rozwijające zdolności i zainteresowania,
- angażował wszystkich uczniów do aktywnego uczestniczenia w zajęciach,
- traktował uczniów indywidualnie,
- wprowadzał dużo ciekawych metod w prowadzeniu zajęć,
- kształtował dociekliwość, zdrowy krytycyzm i chęć działania.
2. Pomiar osiągnięć i kontrolowanie uczniów nastąpi poprzez:
- obserwację pracy poszczególnych uczniów,
- uczestniczenie w konkursach przyrodniczych i ekologicznych,
- rozwiązywanie krzyżówek i testów wielostopniowych,
- ankietę ewaluacyjną.
METODY PRACY:
- pogadanki, prelekcje,
- zajęcia terenowe, wycieczki i spacery,
- obserwacje, doświadczenia i eksperymenty,
- drama, inscenizacje, gry dydaktyczne,
- pokazy filmów, prezentacji i programów multimedialnych,
- metody aktywizujące: drama, burza mózgów, meta plan, drzewo decyzyjne,
- praca z mapą o różnej treści,
- analiza danych statystycznych i wykorzystanie ich przy tworzeniu wykresów,
- wykonywanie zadań i testów wielostopniowych, rozwiązywanie krzyżówek,
- karty pracy,
- praca z różnymi źródłami informacji.
FORMY PRACY:
- praca indywidualna,
- praca grupowa,
- praca zespołowa,
- praca w pracowni informatycznej.
ŚRODKI DYDAKTYCZNE:
- mikroskop, preparaty mikroskopowe,
- plansze przyrodnicze,
- skala porostowa,
- kalendarz ekologiczny,
- mapy ścienne o różnej treści,
- kompas, gnomon, zegar ścienny,
- atlas, globus
- mapy topograficzne, turystyczne, samochodowe,
- ogródek meteorologiczny,
- okazy skał i skamieniałości,
- filmy wideo i programy multimedialne.
TREŚCI NAUCZANIA
MODUŁ 1: Wybrane zagadnienia z botaniki – rośliny wokół nas.
Nr zajęć
1
Temat zajęć
Rośliny i ich środowisko życia.
2
Las i jego roślinność.
3
Ochrona lasu.
Treści nauczania, czynności ucznia:
- omawia elementy budowy niektórych roślin, ich
cech charakterystycznych oraz warunków rozwoju,
- wymienia piętra lasu oraz wybranych gatunków
roślin w lesie,
- dostrzega zależności między organizmami żyjącymi
w lesie,
- przedstawia gospodarcze i rekreacyjne
wykorzystanie lasu,
- propaguje stroiki świąteczne zamiast wycinania w
dużych ilościach drzew iglastych,
- wyjaśnia przyczyny ratowania drzew,
- przedstawia na podstawie tabel: zasoby drzewne,
- stan uszkodzenia lasów,
- pożary lasów,
- zagrożenia lasów przez owady,
- zagrożenia przez grzybowe choroby infekcyjne,
- szkody powodowane przez zwierzynę.
Użytkowanie lasu.
4
5
Czytanie i kreślenie diagramów
słupkowych i kołowych - lasy w
liczbach.
- podaje przyczyny i przykłady pozyskiwania drewna
według kategorii cięć,
- wyjaśnia wpływ człowieka na szatę leśną,
- wymienia walory turystyczne i przedsięwzięcia
związane z turystyką leśną,
-analizuje i ocenia wybrane wskaźniki : powierzchnia
lasów, struktura gatunkowa i wiekowa, zasoby
drzewne, udział lasów ochronnych, rozmiar zalesień,
rozmiar odnowień,
- ogólnie charakteryzuje na podstawie mapy w
atlasie: leśne kompleksy promocyjne w Polsce,
6
7
Wycieczka do lasu – rozpoznanie
roślin i zwierząt żyjących w
poszczególnych warstwach lasu.
Spotkanie z przedstawicielem
Nadleśnictwa Lasów
Państwowych
- podaje przykłady roślin i zwierząt ,
- wymienia funkcje lasu m.in. wypoczynek i leczenie
w środowisku leśnym,
- poznaje techniki ochrony lasów przed szkodnikami,
- wykorzystuje potrzebę ochrony lasów , uczy się
ekologicznego zachowania w lesie,
MODUŁ 2: Wybrane zagadnienia z zoologii – zwierzęta i ich naturalne środowiska.
Nr.
zajęć
1
Temat zajęć
Treści nauczania, czynności ucznia:
Zwierzęta wodne i ich cechy
charakterystyczne.
2
Zwierzęta lądowe i ich
naturalne środowiska.
3
Zwierzęta chronione w
Polsce.
4
Ssaki różnych środowisk.
- opisuje budowę niektórych gatunków zwierząt wodnych i
ich warunków życia w wodzie,
- wyjaśnia zależności między organizmami,
- przedstawia łańcuch pokarmowy w środowisku wodnym,
- omawia wpływ promieniowania słonecznego na zwierzęta
wodne,
-opisuje budowę niektórych zwierząt lądowych i ich
naturalnych środowisk,
- wskazuje warunki niezbędne do życia na Ziemi,
- omawia wpływ światła i ciepła na aktywność zwierząt,
- wymienia zwierzęta aktywne w dzień i w nocy,
- podaje powody objęcia ochroną gatunkową niektórych
zwierząt,
- dostrzega zależności miedzy organizmami w przyrodzie,
- korzysta z różnych źródeł wiedzy: „Polska Czerwona Księga
Zwierząt” ,
- poznaje za pomocą atlasu niektóre gatunki zwierząt, a w
szczególności zwierząt podlegających prawnej ochronie,
- wymienia ssaki wodne i lądowe, zasiedlające różne
ekosystemy: morskie, oceaniczne, leśne, łąkowe, górskie, w
Polsce i w różnych rejonach świata,
MODUŁ 3: Higiena środowiska a zdrowie człowieka.
Nr.
zajęć
1
Temat zajęć
Treści nauczania, czynności ucznia:
Znaczenie powietrza dla życia
człowieka.
2
Skład powietrza
atmosferycznego.
3
Raport o stanie środowiska w
woj. małopolskim.
4
Wpływ zanieczyszczeń na
zdrowie człowieka.
- podaje elementy środowiska przyrodniczego istotne dla
zdrowia człowieka,
- wymienia czynniki meteorologiczne mające wpływ na
skład powietrza,
- wskazuje zanieczyszczenia i ich źródła
charakterystyczne dla woj. mazowieckiego,
-określa procentowy skład powietrza,
- dokonuje klasyfikacji grup zanieczyszczeń: pyłowe,
gazowe, ciekłe, aerozole biologiczne,
- wymienia gazy szlachetne i składniki o
zmienionej zawartości w powietrzu,
- przedstawia współczesne źródła zagrożeń powietrza,
- odczytuje dane z tabel (zanieczyszczenie atmosfery,
wód), przedstawia wnioski z analizy danych zawartych w
tabelach,
- sporządza diagramy na podstawie danych w raporcie
dotyczące zanieczyszczenia atmosfery i wód,
- analizuje przyczyny i skutki wpływu zanieczyszczeń na
organizm człowieka, wymienia niektóre choroby
(zapalenie oczu, gardła, płuc) i podaje sposoby ich
zapobiegania,
5
„Feralna ósemka” – aerozole
biologiczne.
- określa negatywne skutki wpływu działalności
człowieka na zanieczyszczenie powietrza, gleby, wody,
MODUŁ 4: Wybrane zagadnienia z ochrony środowiska dla gminy Radłów.
Nr. zajęć
1
Temat zajęć
Opisujemy naszą miejscowość.
2
Poznajemy walory przyrodnicze
naszej okolicy.
3
Ogólna charakterystyka gminy.
4
Historia, zabytki, atrakcje
turystyczne gminy Radłów.
Treści nauczania, czynności ucznia:
- opisuje położenie gminy na mapie Polski,
- charakteryzuje cechy krajobrazu naszej okolicy,
- wskazuje i omawia wpływ człowieka na
kształtowanie krajobrazu,
- charakteryzuje naturalne elementy krajobrazu
występujące w okolicy,
-obrazuje ekosystemy charakterystyczne dla gminy,
- podaje liczbę mieszkańców, sołectw,
- dokonuje analizy podstawowych danych o gminie
Radłó na tle powiatu tarnowskiego,
- zna główne zabytki gminy,
- wymienia obiekty objęte ochroną konserwatorską,
-opisuje obszary sprzyjające rozwojowi turystyki i
wypoczynku,
5
Stan środowiska przyrodniczego
w gminie Radłów.
6
Obszary prawnie chronione na
terenie gminy.
Formy ochrony przyrody na
terenie gminy.
7
8
Główne zagrożenia środowiska w
gminie Radłów.
9
Niestraszna szkołarozwiązywanie krzyżówek i
rebusów o tematyce
przyrodniczej.
Porosty – organizmy pionierskie.
10
-ogólnie charakteryzuje: ukształtowanie terenu,
warunki klimatyczne, powietrze, wody podziemne,
wody powierzchniowe, budowę geologiczną
-ocenia środowisko naturalne: powierzchnię lasów,
typy siedlisk, zróżnicowany drzewostan,
- wymienia formy ochrony przyrody: pomniki
przyrody: kasztan biały , lipa drobnolistna, dąb,
szypułkowy
- podkreśla ochronę gatunkową roślin i zwierząt,
-przedstawia największe źródła hałasu,
- wykorzystuje dane i charakteryzuje: gospodarkę
odpadami, zagrożenia wód podziemnych i
powierzchniowych, emisję zanieczyszczeń wód
powierzchniowych, zagrożenia dla powietrza,
zagrożenia związane z transportem i poważne
awarie,
-poszerza i utrwala wiedzę przyrodniczą , korzysta z
różnych źródeł informacji,
- odpowiada za wykonanie powierzonych mu zadań,
- poznaje skalę porostową,
- wskazuje rolę porostów w tworzeniu gleby,
wykazuje znaczenie porostów w życiu i gospodarce
człowieka,
MODUŁ 5: Polska - krajem słowiańskim.
Nr.
zajęcia
1
2
Temat zajęć
Treści nauczania, czynności ucznia:
Położenie, obszar, granice i
naród Polski.
Zróżnicowanie środowiska
geograficznego Polski.
- określa położenie matematyczno – geograficzne i
polityczne Polski w Europie i na świecie,
- wykazuje zróżnicowanie geograficzne Polski,
- wskazuje na mapie hipsometrycznej krainy
geograficzne,
- przedstawia, korzystając z mapy tematycznej,
rozmieszczenie surowców mineralnych w Polsce,
- opisuje na podstawie map klimatycznych czynniki
kształtujące klimat w Polsce,
- odczytuje i opisuje cechy klimatu na podstawie
diagramów klimatycznych,
- dokonuje syntezy cech klimatu Polski,
- opisuje klimat najbliższego regionu,
- wykazuje wpływ rzeźby terenu, rozwoju geologicznego
3
Surowce mineralne Polski.
4
5
Czynniki kształtujące klimat
Polski.
Cechy klimatu Polski.
6
Wody Polski.
7
Największe i najgłębsze jeziora
naturalne w Polsce.
8
9
Największe jeziora zaporowe w
Polsce.
Morze Bałtyckie.
10
Gleby w Polsce.
11
12
Szata roślinna i świat zwierzęcy
w Polsce.
Krainy geograficzne Polski.
13
Podział administracyjny Polski.
14
Największe miasta Polski.
15
Zróżnicowanie etnograficzne i
etniczne ludności Polski.
16
Surowce mineralne Polski.
17
Wody płynące – rzeki i kanały
Polski.
18
Walory turystyczne i
wypoczynkowe Polski.
w czwartorzędzie i warunków klimatycznych na sieć
rzeczną i rozmieszczenie jezior,
- wskazuje na mapie największe i najgłębsze jeziora,
odczytuje dane statystyczne z tablic geograficznych oraz
zaznacza je na mapie konturowej Polski,
- wskazuje na mapie największe jeziora zaporowe w
Polsce,
- określa położenie i typ Morza Bałtyckiego,
- opisuje wybrane cechy fizyczno – geograficzne,
- odczytuje nazwy państw, zatok, wysp leżących nad
morzem,
- rozpoznaje profile typowych gleb w Polsce,
- wymienia czynniki degradujące i niszczące gleby,
- opisuje wykorzystanie gleb w najbliższej okolicy,
- wykazuje na przykładach zróżnicowanie naturalnej
roślinności,
- wskazuje na mapie hipsometrycznej granice pasów
rzeźby,
- wydziela w obrębie pasów krainy geograficzne,
- wskazuje własny region oraz określa ich położenie
geograficzne,
- podaje jednostki podziału administracyjnego w Polsce,
- wskazuje na mapie jednostki podziału
administracyjnego oraz przedstawia mapie konturowej
wybrane województwa,
- wskazuje na mapie fizycznej największe miasta pod
względem liczby ludności i powierzchni,
- zaznacza na mapie konturowej miasta o największej
liczbie ludności,
- wyjaśnia przyczyny nierównomiernego rozmieszczenia
ludności,
- odczytuje i wymienia na podstawie mapy w atlasie
grupy etnograficzne,
- opisuje na podstawie mapy aktualne rozmieszczenie
grup etnicznych,
- wskazuje na mapie Polski miejsca występowania: węgla
kamiennego i brunatnego, rud cynku i ołowiu, rud
miedzi, siarki, soli kamiennej, ropy naftowej i gazu
ziemnego,
- odczytuje treść mapy: „surowce mineralne”,
- wskazuje znaczenie wody w środowisku przyrodniczym
oraz możliwości jej gospodarczego wykorzystania,
- wskazuje i nazywa najważniejsze rzeki i kanały,
- na mapie konturowej Polski zaznacza największe rzeki,
- opisuje wybitne walory turystyczne w pasach
krajobrazowych,
- ocenia atrakcyjność turystyczną psów krajobrazowych,
- wskazuje konieczność ochrony walorów turystycznych,
19
Test wielostopniowy –
geografia Polski.
20
Mapa źródłem wiedzy.
21
Skala mapy - zadania
22
Metody prezentacji zjawisk
danych na mapie.
23
Żywioły przyrody – film
dydaktyczny.
- przedstawia korzyści dla gospodarki narodowej z
rozwoju turystyki,
- mierzenie osiągnięć ucznia uwzględniając kategorie
celu nauczania,
- dąży do poszerzania wiedzy przyrodniczej,
- wykazuje znaczenie skali mapy w przedstawieniu
różnych informacji przyrodniczych na mapie,
- oblicza skalę mapy, znając odległość rzeczywistą i
odległość na mapie, oblicza odległość rzeczywistą znając
skalę,
- posługuje się wszystkimi rodzajami skali: liczbową,
mianowaną oraz podziałką liniową,
- charakteryzuje wybrane metody prezentacji zjawisk na
mapach,
- dobiera właściwą metodę do przedstawienia
wybranego zjawiska na mapie.
- poznaje działanie takich żywiołów jak: trzęsienia ziemi,
wybuchów wulkanów, lawin śnieżnych i błotnych na
środowisko i działalność człowieka,
- ocenia i kształci poglądy na temat odpowiedzialności
człowieka wobec przyrody,
EWALUACJA PROGRAMU: ewaluacja niniejszego programu odbywać się będzie poprzez obserwację
zaangażowania dzieci podczas zajęć, pozytywną zmianę ich postaw oraz analizę prac dzieci, ankiet,
testów badających przyrost wiedzy.