Jak zaplanować skuteczne zwalczanie chwastów na plantacjach

16
Ochrona roślin
Jak zaplanować skuteczne zwalczanie chwastów
na plantacjach buraków cukrowych?
Henryk Leśniak, Nordzucker Polska S.A.
Chemiczne zwalczanie chwastów w
burakach cukrowych nie jest łatwe.
Plantator powinien dobrze znać stanowisko uprawy, kategorię gleby, występujące na plantacji gatunki chwastów
i przy ustalaniu metody zwalczania
zachwaszczenia i wysokości dawek preparatów wziąć pod uwagę wszystkie
omawiane wyżej czynniki. Najwięcej
trudności w zapewnieniu efektywnej
ochrony plantacji pojawia się wtedy,
gdy warunki pogodowe niezbyt sprzyjają wegetacji buraków.
Skuteczność zwalczania chwastów i wybór terminu rozpoczęcia ochrony plantacji uzależnione są przede wszystkim od
takich czynników jak:
– rodzaj gleby – w zależności od tego
czy gleba jest lekka, średnia czy ciężka
i ile zawiera próchnicy, stosuje się odpowiednio mniejsze lub większe dawki
herbicydów działających przez glebę.
Zasada jest następująca: im gleba cięższa i z większą ilością próchnicy, tym
dawki mogą być wyższe,
– wielkość buraków – wysokość dawki
herbicydów uzależniona jest od fazy
rozwojowej siewek i ilości liści właściwych, wyznaczających górne granice
dawek preparatów,
– gatunki chwastów – na plantacji występują chwasty łatwe do zwalczenia
lub bardziej odporne na herbicydy,
przy których stosowane ilości preparatów należy podwyższyć. Konieczna
jest tu umiejętność rozpoznawania
przez plantatora chwastów w fazie
liścieni. Niszczenie zachwaszczenia w
tym stadium jest najskuteczniejsze (z
wyjątkiem przytulii czepnej – łatwiej
ją zwalczać w fazie pierwszego okółka,
a także rdestu powojowego – zwalczanie, gdy posiada pierwszy duży liść
właściwy),
– wielkość chwastów – im bardziej wyrośnięte chwasty, czyli im więcej mają
par liści, tym wyższa musi być skuteczna dawka herbicydu, ale tylko do
bezpiecznego poziomu, który określa
wielkość buraków,
Właściwy dobór herbicydów i opryski wykonane w optymalnym terminie zapewniają
plantację wolną od chwastów
– warunki pogodowe – znaczenie
ma przede wszystkim temperatura
i wilgotność powietrza i gleby. Jeżeli jest ciepło i wilgotno, herbicydy o
działaniu doglebowym pobierane są
przez korzenie chwastów efektywniej
i przez to ich działanie jest skuteczniejsze. Jednak w takich warunkach
są one również bardziej toksyczne dla
buraków, dlatego ich dawkę należy
zmniejszyć nawet o 20 %. Natomiast
w warunkach suszy zalecenia wydawane przez specjalistów mogą się
różnić. Niektórzy radzą obniżyć dawki
herbicydów, ale z moich obserwacji
wynika, że zdecydowanie należy je
zwiększyć, ponieważ chwasty bardzo
szybko wytwarzają woskową warstwę
Zrezygnowanie z jednego zabiegu herbicydowego często może być powodem wystąpienia
zachwaszczenia wtórnego
BURAK CUKROWY 1/2015
Ochrona roślin
Przykładowe mieszanki herbicydowe i dawki preparatów
Gleba średnia
Gleba ciężka
Betanal Maxx Pro OD, 1,25 l/ha
Goltix 700 SC, 0,8 l/ha
Venzar 500 SC, 0,15 l/ha
Betanal Maxx Pro OD, 1,25 l/ha
Goltix 700 SC, 1,0 l/ha
Venzar 500 SC , 0,2 l/ha
Kemifam S. Konc. 320 EC, 0,6 l/ha
Kemiron Konc. 500 SC, 0,25 l/ha
Metafol 700 SC, 0,8 l/ha
Venzar 500 SC, 0,15 l/ha
Kemifam S. Konc. 320 EC, 0,6 l/ha
Kemiron Konc. 500 SC, 0,3 l/ha
Metafol 700 SC, 1,0 l/ha
Venzar 500 SC, 0,2 l/ha
Beetup Compact 160 EC, 1,2 l/ha
Burakosat 500 SC, 0,25 l/ha
Metafol 700 SC, 0,8 l/ha
Venzar 500 SC, 0,15 l/ha
Beetup Compact 160 EC, 1,2 l/ha
Burakosat 500 SC, 0,3 l/ha
Metafol 700 SC, 1,0 l/ha
Venzar 500 SC, 0,2 l/ha
na blaszkach liściowych i przez to stają
się odporniejsze na działanie preparatów. W takich warunkach zastosowanie domieszki oleju również zwiększy
skuteczność działania herbicydów.
Przy ustalaniu dawek należy też wziąć
pod uwagę przewidywane warunki pogodowe podczas najbliższych dni po
zabiegu.
Stosowanie dawek dzielonych
Problem skutecznego chemicznego
zwalczania chwastów na plantacjach
buraków cukrowych został praktycznie
rozwiązany już 20 lat temu przez odkrycie możliwości stosowania herbicydów w
dawkach dzielonych.
Dawka dzielona to taka część pełnej dawki herbicydu, która może być zastosowana w fazie kiełkowania i wschodów buraków i jest przy tym praktycznie dla nich
nieszkodliwa. Najczęściej jest to wielkość
od 10 do 20 % całkowitej maksymalnej
dawki. Metoda zwalczania chwastów
dawkami dzielonymi jest bardzo skuteczna, ale wymaga od rolnika dużej
wiedzy, precyzji i wyczucia. Zbyt mała
dawka może być nieskuteczna, a zbyt
wysoka może spowodować uszkodzenia
wschodzących siewek.
smedifam (nalistny) np. Kemifam Super
Konc. 320 EC.
W razie konieczności wspomagamy się
triflusulfuronem metylowym (nalistny)
np. Safari 50 WG, chlopyralidem (nalistny) np. Lontrel 300 SL, mieszanką chlorydazonu z chinomerakiem (mieszany)
np. Flirt 460 SC oraz glyfosatem (nalistny) np. Roundup 360 SL.
Stosując preparaty zawierające te substancje można skutecznie zniszczyć
wszystkie chwasty, które występują w
Polsce na plantacjach buraków.
O czym jeszcze należy pamiętać
przy wykonywaniu oprysków
Nawet niewielkie wady techniczne opryskiwacza przy stosowaniu małych i precyzyjnie dobranych dawek dzielonych
mogą spowodować skutek odwrotny od
zamierzonego, dlatego stan techniczny
opryskiwaczy powinien być wręcz idealny. Bardzo ważna jest też pora dnia,
w której wykonuje się zabieg. Praktyka
wykazuje, że pestycydy najlepiej wchłaniane są pomiędzy godz. 22.00 a 1.00
w nocy. Ważna też jest kwasowość gleby. Na glebach o odczynie niższym od
pH 6 herbicydy działające przez glebę
mogą być mniej skuteczne i jednocześnie
bardziej toksyczne dla siewek buraków.
Wymienione w tabeli mieszanki herbicydowe stosowane w podanych dawkach
przy średnich warunkach pogodowych
powinny być skuteczne nawet przy braku opadów.
W optymalnych warunkach wilgotnościowych i termicznych dawki te można
zmniejszyć o ok. 20 %. Pierwszy oprysk
należy wykonać po pojawieniu się pierwszych wschodów chwastów tj. ok. 10–12
dnia po siewie buraków. Następne zabiegi trzeba powtarzać w niezmienionej
dawce co mniej więcej 8 dni. Kontrolę
skuteczności działania herbicydów należy przeprowadzić zawsze ok. 5 dnia
po zabiegu i w razie konieczności zmienić dawkę. Jeżeli jest bardzo sucho, a
na plantacji występują rdesty, rumiany,
szarłaty, bodziszki czy samosiewy rzepaku, można zastosować Safari 50 WG w
dawce ok. 20 g/ha.
Zmniejszyć należy wtedy o 20 % dawkę
herbicydów doglebowych (Venzar, Goltix i Kemiron). Jeżeli pojawią się chwasty
odporne: chabry, blekoty i rumiany to
można dodać jednorazowo do mieszanki
Lontrel 300 SL w dawce 0,3 l/ha i podobnie jak przy stosowaniu Safari zmniejszyć dawki herbicydów doglebowych.
Substancje aktywne w ochronie buraków
Przy chemicznym zwalczaniu chwastów
dwuliściennych na plantacjach buraczanych mamy do dyspozycji substancje aktywne, których asortyment nie zmienił
się praktycznie od wielu lat. Bazujemy
nadal na takich substancjach czynnych,
jak: metamitron (działający w 50 % przez
glebę i w 50 % przez liście) np. Goltix
700 SC, lenacyl (doglebowy) np. Venzar
500 SC, etofumesat (doglebowy) np. Kemiron Konc. 500 SC, fenmedifam i de1/2015 BURAK CUKROWY
Tylko zwykłe niedbalstwo może doprowadzić do takiego zachwaszczenia plantacji buraków
chwastami jednoliściennymi
17
18
Aktualności
W dobrych warunkach pogodowych
wystarczą najczęściej 3 zabiegi herbicydowe, a w niesprzyjających, gdy jest na
przykład sucho i chłodno, potrzebne jest
wykonanie nawet pięciu oprysków.
Metoda SPLIT
Bardzo skutecznym sposobem zwalczania chwastów jest metoda Split. Polega
ona na tym, że w przypadku, gdy należy
podać wysoką dawkę herbicydów, a jednocześnie istnieje zagrożenie uszkodzenia buraków, można ją podzielić na połowę i dwa opryski w tak zredukowanych
ilościach wykonać w odstępie 1–3 dni.
Przy dużych chwastach zaplanowaną dawkę można przed podzieleniem
zwiększyć np. o 25 %. Potrzeba zastosowania tej metody ma miejsce zwłaszcza
wtedy, gdy:
–występują przymrozki do –3 °C lub
upały powyżej 25 °C.,
– wschody buraków są nierówne,
– siewki buraków są w złym stanie zdrowotnym,
–opóźniony został oprysk i chwasty
nadmiernie wyrosły,
–występuje uciążliwe zachwaszczenie
przy niekorzystnych warunkach pogodowych.
zem z herbicydami w drugim lub trzecim
zabiegu. Natomiast oddzielne wykonanie oprysków zalecane jest przy dużym
zachwaszczeniu jednoliściennymi, w
zwalczaniu perzu (pow. 15 cm) i przy
uszkodzonych burakach. Dodatek oleju
do graminicydów znacznie poprawia
skuteczność ich działania.
Zwalczanie chwastów jednoliściennych
Podsumowanie
Przy prawidłowo wykonanej ochronie
plantacji zwalczanie chwastów jednoliściennych nie powinno sprawiać większych trudności. Do najgroźniejszych z
nich należą: chwastnica jednostronna,
owies głuchy, perz właściwy. Najskuteczniejsze jest zastosowania graminicydów
w okresie, gdy temperatura powietrza
przy właściwej jego wilgotności wynosi
10–20 °C., a chwasty jednoliścienne są w
stadium 2–3 liści.
Przy małym i średnim nasileniu chwastów graminicydy można stosować ra-
Zwalczanie chwastów jest najważniejszą
czynnością pielęgnacyjną w uprawie buraków, często decydującą o jej efektywności. System ochrony plantacji oparty
na zabiegach powschodowych, trafny
dobór herbicydów do występującego
zachwaszczenia, terminowe i staranne
wykonanie oprysków, są w stanie umożliwić całkowite, skuteczne, a przy tym
bezpieczne dla buraków usunięcie chwastów z plantacji i pomóc w uzyskaniu
wysokich i stabilnych plonów korzeni o
dobrej jakości przetwórczej.
Obszary produkcji cukru
Kraje Unii Europejskiej dostarczają ponad połowę światowej produkcji cukru buraczanego. Spośród nich największymi producentami są: Niemcy, Francja i Polska
Największymi producentami cukru trzcinowego są Brazylia, Indie, Chiny, Tajlandia i Australia (Zródło: LIZ).
BURAK CUKROWY 1/2015