nauczanie języka angielskiego uczniów o specjalnych potrzebach

NAUCZANIE JĘZYKA ANGIELSKIEGO
UCZNIÓW O SPECJALNYCH POTRZEBACH
EDUKACYJNYCH.
Koncepcje pedagogiczne
Uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych mają duże trudności z przyswojeniem języka
obcego. W klasie IV, a często w wyższych klasach szkoły podstawowej mają problemy z
wypowiadaniem się ,czytaniem i pisaniem nawet w języku ojczystym .
Największą przeszkodą w nauce języka angielskiego, oprócz takich zaburzeń jak :słaba pamięć
,zaburzenia koordynacji wzrokowo – ruchowej, słuchu fonematycznego, wady wymowy,
mniejsze możliwości koncentracji jest niska motywacja do nauki języka obcego ponieważ
większość uczniów :
-nie jest gotowa aby zrozumieć i zapamiętać zasad gramatyki ani też, w swoim mniemaniu, nie
mają powodu aby je przyswajać
-nie widzą potrzeby nauki języka angielskiego ,gdyż swobodnie komunikują się w swoim
środowisku za pomocą języka ojczystego ,a przydatność umiejętności posługiwania się językiem
obcym w przyszłości jest dla nich abstrakcją
.Ze względu na wyżej wymienione trudności w nauce program języka angielskiego dla uczniów
ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi powinien być ułożony w ten sposób aby uczniowie
mieli możliwość cyklicznego powtarzania tego samego materiału językowego i struktur
gramatycznych. W celu zapamiętania przez uczniów danej partii materiału nauczyciel powinien
utrwalać go na wiele różnych sposobów poprzez wprowadzanie rozmaitych, atrakcyjnych
ćwiczeń angażujących różne narządy zmysłu .Z metodologicznego punktu widzenia bardziej
celowe i skuteczne wydaje się przerabianie tego samego materiału językowego stosując
różnorodne ćwiczenia niż ciągłe dodawanie nowego. W każdej klasie są uczniowie ,którzy uczą
się znacznie wolniej i potrzebują więcej czasu aby przyswoić materiał. Jeśli rozszerzymy program
nauczania zamiast przyspieszać dodając nowy ,dajemy im szansę nadrobienia zaległości .Nawet
jeśli ich umiejętności będą tylko bierne reszta klasy będzie miała szansę aktywnego posługiwania
się nimi. Uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych potrzebują bowiem dłuższego
kontaktu z danym zagadnieniem językowym zanim je w pełni przyswoją.. W związku z faktem
,że uczniowie o specjalnych potrzebach edukacyjnych z reguły nie mają żadnej strategii uczenia
się ,zapamiętują słowa i wyrażenia w sposób przypadkowy. Dlatego też należy tak dobierać
zajęcia, aby stwarzać warunki do nauki dzięki doborowi stosownych zajęć oraz odpowiedniej
stymulacji środowiska w celu emocjonalnego, fizycznego i intelektualnego zaangażowania
uczniów .Takie działanie spowoduje ,że uczniowie na długo zapamiętają dużą część
prezentowanego materiału.
Cele nauczania
Nadrzędne cele i zadania edukacji
Nadrzędnym celem nauczania języka angielskiego w szkole dla uczniów o obniżonych
wymaganiach edukacyjnych jest zapewnienie uczniom zorganizowanej formy nauki
w
wieloletnim cyklu kształcenia i jednocześnie stworzenie właściwych warunków rozwoju , a
przede wszystkim wyposażenie uczniów w narzędzia niezbędne do zrozumienia współczesnego
świata.
Celem nauczania jest wytworzenie podstawowej kompetencji językowej i komunikacyjnej
umożliwiającej porozumiewanie się w języku angielskim na poziomie elementarnym.
Zadania nauczania to:
•
Rozwijanie w uczniach poczucia wartości oraz wiarę w swoje
możliwości językowe(szczególnie u uczniów ,którzy już mieli kontakt
z językiem obcym w szkole masowej zakończony niepowodzeniem),
poprzez pozytywną informację. zwrotną,dotyczącą indywidualnych
kompetencji językowych..
• Zapewnienie dostępu do stosowanych materiałów dydaktycznych.
• Zapewnienie uczniom , w miarę możliwości , kontaktu z językiem
obcym .
• Uwrażliwianie uczniów na język angielski spotykany w życiu
codziennym ,ukazywanie przydatności jego rozumienia i tym samym
motywowanie ich do nauki.
• Stworzenie uczniom możliwości stosowania języka jako narzędzia
przy wykonywaniu projektów –grupowych bądź indywidualnych .
• Rozwijanie w uczniach postaw ciekawości, otwartości i tolerancji
wobec innych kultur
Trudności w nauczaniu języka angielskiego uczniów o specjalnych potrzebach edukacyjny
W klasie IV, kiedy rozpoczyna się nauka języka angielskiego w szkole specjalnej ,
większość uczniów wykazuje jeszcze trudności w czytaniu i pisaniu w języku ojczystym .Zakłada
się więc ,że uczniowie ci nie są jeszcze gotowi aby podjąć naukę czytania i pisania w języku
obcym. W związku z tym proponuje się położyć akcent na sprawność rozumienia ,a drugiej
kolejności sprawność mówienia . Należy wspomnieć ,ze niektórzy uczniowie z klasy czwartej
mieli już kontakt z językiem angielskim w szkole masowej jednakże na podstawie własnego
doświadczenia mogę stwierdzić ,że poziom ich umiejętności jest zbliżony do uczniów ,którzy
nigdy nie mieli kontaktu z językiem angielskim. W dodatku często są oni obciążeni poczuciem
niepowodzenia w nauce języka obcego, którą odbierają jako trudny ,czasami wręcz niemożliwy
do opanowania. Dlatego też pierwsze zajęcia należy poświęcić na motywowanie uczniów do
aktywnego uczestnictwa w zajęciach poprzez wzbudzanie w nich wiary we własne możliwości
Oprócz trudności rozwojowych , które musi przezwyciężać uczeń ,nauczyciele języka
angielskiego nie posiadają żadnych pomocy dydaktycznych, choćby w postaci odpowiednich
podręczników czy zeszytów ćwiczeń .Obecnie dostępny jest jedynie podręcznik do klasy I i II
gimnazjum , jednakże zawiera on liczne, żenujące błędy w pisowni wyrazów , co jest
niedopuszczalne szczególnie w przypadku nauczania uczniów mających trudności z
przyswojeniem języka obcego.
W związku z wyżej wymienionymi trudnościami w nauczaniu języka angielskiego w szkole
specjalnej należałoby stworzyć odpowiedni program oraz przygotować podręczniki ,które
chociaż w stopniu podstawowym ułatwiłyby uczniom naukę tego trudnego przedmiotu.
Beata Frąckowiak
Zespół Szkół Specjalnych Nr2 im .J.Brzechwy w Chorzowie