TESTY PRZESIEWOWE WYKONYWANE PRZEZ PIELĘGNIARKĘ

TESTY PRZESIEWOWE WYKONYWANE PRZEZ PIELĘGNIARKĘ SZKOLNĄ
U DZIECI I MŁODZIEŻY
Głównym celem testu przesiewowego jest wczesne wykrywanie zaburzeń tzn.
w okresie, gdy można jeszcze odwrócić proces chorobowy lub zahamować tempo
jego rozwoju. Celem testu jest nie tylko ustalenie rozpoznania. Osoby z dodatnim
wynikiem, czyli z podejrzeniem zaburzenia lub choroby, powinny być poddane
procesowi diagnozowania w celu wykluczenia lub ustalenia rozpoznania i podjęcia
niezbędnego leczenia. Poniższa tabela przedstawia rodzaje i terminy testów
przesiewowych u dzieci i młodzieży w wieku szkolnym.
Tabela 1. Testy przesiewowe, rodzaje badania oraz wiek (klasa ), w której są wykonywane.
Lp.
Wiek albo etap edukacji
Testy przesiewowe
1
Klasa 0
(6 albo 7 lat*)
Test do wykrywania zaburzeo:
- profilaktyczne badania
lekarskie
1) rozwoju fizycznego - pomiary: wysokości i masy ciała, w tym
określenie współczynnika masy ciała (Body Mass lndex - BMI);
2) układu ruchu, w tym bocznego skrzywienia kręgosłupa,
zniekształceo statycznych kooczyn dolnych;
3) w kierunku zeza (Cover test, test Hirschberga);
4) ostrości wzroku;
5) słuchu (badanie orientacyjne szeptem);
6) ciśnienia tętniczego krwi.
2. Orientacyjne wykrywanie zaburzeo statyki ciała.
3. Orientacyjne wykrywanie wad wymowy.
2
Klasa III
szkoły podstawowej (10
lat)
- profilaktyczne badania
lekarskie
Test do wykrywania zaburzeo:
1) rozwoju fizycznego - pomiary: wysokości i masy ciała, w tym
określenie współczynnika masy ciała (Body Mass lndex - BMI);
2) układu ruchu, w tym bocznego skrzywienia kręgosłupa;
3) ostrości wzroku;
4) widzenia barw;
5) ciśnienia tętniczego krwi.
3
Klasa V
szkoły podstawowej (12
lat)
Test do wykrywania zaburzeo:
1) rozwoju fizycznego - pomiary: wysokości i masy ciała, w tym
określenie współczynnika masy ciała (Body Mass lndex - BMI);
2) układu ruchu, w tym bocznego skrzywienia kręgosłupa;
3) ostrości wzroku;
4) widzenia barw;
5) ciśnienia tętniczego krwi.
4
Klasa I
gimnazjum (13 lat)
- profilaktyczne badania
lekarskie
Test do wykrywania zaburzeo:
1) rozwoju fizycznego - pomiary: wysokości i masy ciała, w tym
określenie współczynnika masy ciała (Body Mass lndex - BMI);
2) układu ruchu, w tym bocznego skrzywienia kręgosłupa i
nadmiernej kifozy piersiowej;
3) ostrości wzroku;
4) słuchu (badanie orientacyjne szeptem);
5) ciśnienia tętniczego krwi.
* Badanie wykonuje się w przypadku braku testu przesiewowego wykonywanego w wieku 6 lat.
Dzieci z klasy „O” badane są w obecności rodziców/opiekunów.
Każdy uczeń z dodatnim wynikiem testu przesiewowego będzie kierowany na
badania diagnostyczne. W obecnym systemie ochrony zdrowia do lekarza specjalisty
mogą być bezpośrednio kierowani tylko uczniowie z dodatnim wynikiem testu do
wykrywania zaburzeń narządu wzroku (skierowanie do lekarza okulisty).
W pozostałych przypadkach pielęgniarka szkolna kieruje ucznia do lekarza
podstawowej opieki zdrowotnej (lekarza rodzinnego, pediatry, medycyny ogólnej),
który sprawuje opiekę nad danym dzieckiem podając w odpowiedniej dokumentacji
np. bilans zdrowia ucznia, rodzaj stwierdzonych nieprawidłowości.
Uczniowie klas „zero”, klas III szkoły podatkowej i młodzież klasy I gimnazjum objęci
są profilaktycznym badaniem lekarskim. Badania te wykonuje lekarz pediatra lub
rodzinny w ramach podstawowej opieki zdrowotnej, w obecności rodziców ucznia.
Do zadań pielęgniarki szklonej należy:
- przygotowanie „Kart profilaktycznego badania lekarskiego dziecka/ucznia”
- poinformowanie wychowawcy klasy o planowanym badaniu lekarskim, jego celach
i organizacji. Przekazanie wychowawcy kart poszczególnych uczniów w celu
wypełnienia „Części 2. Informacje wychowawcy klasy”. Odbiór wypełnionych przez
wychowawcę Kart.
- wpisanie wyników testów przesiewowych , obowiązujących u uczniów danej klasy
(wieku) i innych informacji w Karcie – „Część 3. Informacje pielęgniarki szkolnej”.
- poinformowanie rodziców uczniów podlegających badaniu o planowanym
profilaktycznym badaniu lekarskim, jego celach i organizacji.
- zebranie Kart po zakończeniu profilaktycznych badan lekarskich. Zapoznanie się
z wypełnioną przez lekarza „Częścią 4. Wynik badania lekarskiego”. Włączenie Karty
do „Karty zdrowia ucznia” zaplanowanie dalszej opieki dla ucznia ze stwierdzonymi
zaburzeniami.
Do zadań rodziców/opiekunów należy:
- wypełnienie w Karcie „Części 1. Informacje rodziców.
- zgłoszenie się z dzieckiem na badanie do lekarza podstawowej opieki zdrowotnej,
pod którego opieka znajduje się dziecko po uzgodnieniu terminu badania we
własnym zakresie.
- zwrócenie Karty po zakończonym badaniu lekarskim do gabinetu profilaktycznego
w szkole
- porozumienie się, w razie potrzeby, z pielęgniarką szkolną.
W przypadku gdy mimo monitów (np. wpis do dzienniczka ucznia, kontakcie
telefonicznym lub osobistym z rodzicami/opiekunami), rodzice/opiekunowie nie
zgłaszają się z dzieckiem na profilaktyczne badanie lekarskie pielęgniarka szkolna
przeprowadza wywiad środowiskowy w domu ucznia, przekazuje informacje dyrekcji
szkoły.