program profilaktyki - Zespół Szkół nr 4 im. Ziemi Dobrzyńskiej w

program profilaktyki - Zespół Szkół nr 4 im. Ziemi Dobrzyńskiej w

PROGRAM PROFILAKTYKI
W
ZESPOLE SZKÓŁ NR 4
IM. ZIEMI DOBRZYŃSKIEJ
W NADROŻU
WSTĘP
Szkoła jest jedną z instytucji ( poza rodziną i kościołem), która zajmuje się
wychowaniem młodego pokolenia w istotnym zakresie. W swej działalności
dydaktyczno – wychowawczej, kształtując intelekt dziecka przez wprowadzanie go w
arkana wielu nauk szczegółowych, nie powinna pominąć inspirowania tego co
najistotniejsze: rozwoju samego człowieczeństwa.
Człowiek jako istota społeczna nie potrafi żyć sam. Najlepiej rozwija się, uczy,
pracuje, gdy ma wokół siebie innych ludzi. Nie zawsze jednak potrafi docenić
obecność drugiego człowieka. Zdarza się, że jego zachowanie względem innych
daleko odbiega od ogólnie przyjętych norm.
W związku z tym niezwykle istotne jest podejmowanie określonych działań
mających na celu przeciwdziałanie tym zjawiskom.
Jednym z takich działań jest profilaktyka. Profilaktyka jest ochroną człowieka
przed zagrożeniami i reagowaniem na nie. Odnosi się do działań zmierzających do
tego, aby uczniowie nie nabywali cech ocenianych negatywnie i rozwijali w sobie
cechy pozytywne. Obejmuje wzmacnianie czynników chroniących oraz eliminację lub
redukcję czynników ryzyka. Polega również na rozwijaniu umiejętności radzenia
sobie z wymogami życia.
Profilaktyka jest elementem wychowania, czyli wspomagania ucznia w rozwoju
fizycznym, psychicznym, społecznym i duchowym.
Program ten powstał po uprzednim zdiagnozowaniu środowiska uczniowskiego
i rodzinnego. Jest on spójny z programem wychowawczym szkoły, statutem szkoły i z
szkolnym zestawem programów.
Dokonanie analizy potrzeb naszego środowiska było możliwe dzięki
prowadzonym przez wszystkich nauczycieli obserwacjom środowiska uczniowskiego,
wywiadom i rozmowom z uczniami i ich rodzicami oraz badaniom ankietowym.
Zbierane były również informacje od instytucji działających na rzecz młodzieży
między innymi: Komendy Powiatowej Policji w Rypinie, Poradni Psychologiczno
2
Pedagogicznej,
Powiatowego
Centrum
Pomocy
Rodzinie,
Poradni
Przeciwalkoholowej w Rypinie.
Posłużono się tu trzema modelami nauczania: analitycznym, mającym na celu
przyswojenie przez młodzież pewnego zasobu wiedzy; hermeneutycznym –
rozwiązywanie konfliktów w sposób problemowy, metodami aktywizującymi;
krytycznym, aby zmienić istniejącą rzeczywistość.
Głównym wyznacznikiem programu jest brutalizacja życia codziennego i
przeciwdziałanie jej. Mamy nadzieję, że będzie służył skutecznej walce z przemocą w
naszym środowisku poprzez edukację, wprowadzane działania promujące zdrowy styl
życia, ustrzeże naszą młodzież, przed zmorą naszych czasów – wszelkiego rodzaju
nałogami.
Na końcu programu zamieszczono scenariusze zajęć na godzinę do dyspozycji
wychowawcy jako propozycję pracy z młodzieżą oraz ankiety, które mogą posłużyć
do diagnozy środowiska szkolnego, a w szczególności grupy jaką jest klasa.
3
PROGRAM PROFILAKTYCZNY SZKOŁY
I. Podstawy prawne szkolnego programu profilaktyki
1. Konstytucja Rzeczpospolitej Art. 72
2. Konwencja Ministra Prawach dziecka Art. 3, 13 i 33
3. Ustawa Ministra dnia 7 września 1991 roku Ministra systemie oświaty –
Dz.
Nr 67 z późn. zmianami, np. Art. 1 i inne.
4. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 26 lutego 2002 r.
w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz
kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. Ministra 51 poz.
458 – działalność edukacyjna szkoły pkt. 1, 2 i 3).
5. Rozporządzenie Ministra Edukacji z dnia 19 czerwca 2001 r. w sprawie
ramowych statutów publicznego przedszkola oraz szkół zmieniające z dnia 31
stycznia 2002 r. (Dz. U. Nr 10, poz. 96).
6. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z dnia 31 stycznia 2003
r. w sprawie szczególnych form działalności wychowawczej i zapobiegawczej
wśród dzieci i młodzieży zagrożonych uzależnieniem, Dz. U. 2003 Nr 26, poz.
226.
7. Program ochrony zdrowia.
8. Program ochrony zdrowia psychicznego.
9. Narodowy program profilaktyki i rozwiązywania problemów alkoholowych.
4
10.Krajowy program przeciwdziałania narkomanii.
11.Krajowy program zapobiegania zakażeniom HIV.
12.Ustawa z dnia 9 listopada 1995 r. o ochronie zdrowia przed następstwami
używania tytoniu.
III. CELE OGÓLNE( KIERUNKOWE) PROGRAMU
Celem ogólnym programu jest przeciwdziałanie zachowaniom aspołecznym,
czyli zapobieganie wszelkim uzależnieniom i patologii w środowisku uczniowskim
poprzez:
a) promowanie zdrowego stylu życia
b) wspieranie czynników chroniących przed zagrożeniami
Cele kierunkowe:
1. Ochrona uczniów przed zagrożeniami ( niepowodzenia szkolne, wagary,
agresja, autoagresja, uzależnienia – alkohol, narkotyki, nikotyna, seks ).
2. Kształcenie
kompetencji
społecznych
(
komunikacja
–
zdolność
do
nawiązywania więzi i przyjaźni, rozwiązywanie konfliktów bez przemocy,
asertywność, kompromis ) i psychologicznych ( empatia, radzenie sobie ze
stresem, samorealizacja jako sposób budowania pozytywnej samooceny ).
3. Działania
wspierające
uczniów,
rodziców,
nauczycieli
w
sytuacjach
występowania zachowań dewiacyjnych.
4. Promowanie zdrowego trybu życia.
Cele uszczegółowione:
1. Tworzenie bezpiecznej, ciepłej atmosfery w szkole,
2. Ograniczenie zachowań agresywnych,
3. Wzmacnianie poczucia własnej wartości,
5
4. Rozwijanie autonomii i odpowiedzialności,
5. Uczenie umiejętności rozpoznawania zachowań i sytuacji ryzykownych oraz
podejmowania racjonalnych wyborów,
6. Wskazywanie pożądanych wzorców zachowań,
7. Propagowanie zdrowego stylu życia,
8. Wskazywanie na szkodliwość używek oraz ukazywanie zagrożeń, jakie niosą ze
sobą uzależnienia,
9. kształtowanie umiejętności rozpoznawania oznak stresu oraz sposobów
radzenia sobie z nim,
10.Rozwijanie umiejętności radzenia sobie z napięciem pojawiającym się w
trudnych sytuacjach,
11.wskazywanie wartościowych rozrywek.
IV. DZIAŁY PROGRAMOWE
1. Komunikacja interpersonalna,
2. Emocje i uczucia – jak sobie z nimi radzić?
3. Budowanie hierarchii wartości,
4. Konflikty i ich rozwiązywanie,
5. Redukowanie stresu i napięcia,
6. Zachowania ryzykowne i asertywne reagowanie,
7. Uwarunkowania i skutki uzależnień.
6
V. USZCZEGÓŁOWIENIE TREŚCI W OBRĘBIE DZIAŁÓW
Treści
kształcenia i
wychowania
Umiejętność
porozumiewania
się i
rozwiązywania
problemów
Postawy
proekologiczne
Przemoc w
naszym
Zadania
Przewidywane osiągnięcia
Procedury osiągania
założonych celów
1. poznanie różnych stylów
komunikowania się,
2. wdrażanie uczniów do
przeżywania i wyrażania
swoich emocji
3. kształtowanie
umiejętności
rozwiązywania
problemów,
4. wdrażanie uczniów do
stosowania postaw
asertywnych,
5.budowanie właściwych
relacji z rówieśnikami i
osobami dorosłymi
6. pokazywanie uczniom,
czym jest stres i jak można
sobie z nim radzić.
Uczeń zna:
- zasady zgodnego
współżycia w grupie
społecznej,
- zasady dyskusji,
Uczeń rozumie:
- konieczność odreagowania
sytuacji stresowej
Uczeń potrafi:
- asertywnie wyrażać swoje
poglądy,
- werbalizować to, co go
niepokoi,
- panować nad emocjami,
- nazywać emocje
Uczeń prezentuje:
- postawę szacunku wobec
inności postaw, zachowań i
uczuć swoich kolegów,
- postawę otwartości
- postawę asertywną
Uczeń zastanawia się nad
swoim miejscem w życiu
Formy:
- praca grupowa
- praca na forum
klasy,
Metody:
- problemoweaktywizujące,
- podające
- praktyczne,
- eksponujące
- psychodramy
- dyskusje
Środki dydaktyczne:
- karty pracy
- plansze
Zasady:
- harmonii
- działania –
ekspresyjności
- dwupodmiotowości
- współdziałania
nauczyciela z
rodzicami
1. kształtowanie poczucia
grupowej
odpowiedzialności za
utrzymanie porządku w
najbliższym otoczeniu.
2. wskazywanie
właściwych i dających
zadowolenie możliwości
spędzania wolnego czasu.
3. higiena spożywania
posiłków.
Uczeń zna:
- podstawowe zasady higieny
osobistej i zdrowego
odżywiania się,
Uczeń rozumie:
- potrzebę higienicznego i
zdrowego wypoczynku
Uczeń:
- potrafi właściwie
zaplanować swoje zajęcia
- prezentuje potrzebę
aktywnego wypoczynku
Formy:
- praca zespołowa
- indywidualna
Metody:
Bierne: pokaz,
wykład, instrukcja,
obserwacja
Czynne: warsztaty,
burza mózgów,
dyskusja, drama
4. uczenie reagowania na
niszczenie środowiska
naturalnego w najbliższej
okolicy.
- ocenia krytycznie swoje
przyzwyczajenia
- prezentuje pozytywną
postawę wobec swoich
potrzeb zdrowotnych
Uczeń zna:
- przyczyny zachowań
agresywnych,
Cele edukacyjne
1. kształcenie wrażliwości
2. zapoznanie uczniów ze
zjawiskiem przemocy
Metody:
- psychodramy,
- opowiadania
7
społeczeństwie.
Uzależnienia i
walka z nimi
Wprowadzanie
ucznia w świat
kultury i sztuki
fizycznej, psychicznej i
przemocy w rodzinie
3. dostarczanie rodzicom
informacji na temat agresji,
jej przyczyn i skutków.
4. pomoc w wytyczaniu
celów życiowych
- sposoby pomocy osobom,
- dyskusje które są ofiarami przemocy i przedstawienia
agresji
Uczeń rozumie:
- czym jest presja grupy
- uczucia osób, wobec
których stosowana jest
przemoc
Uczeń poszukuje najlepszych
sposobów przeciwdziałania
przemocy
Uczeń potrafi
przeciwstawiać się presji
grupy
1. dostarczanie uczniom
podstawowych wiadomości
o narkotykach, alkoholu
2. ukazanie realistycznego
obrazu funkcjonowania
osoby uzależnionej i jej
rodziny
Uczeń zna:
- negatywny wpływ
narkotyków, alkoholu na
organizm
- środki odurzające i skutki
ich zażywania
Uczeń:
- dokonuje trafnych
wyborów,
- potrafi wymienić
przyczyny picia alkoholu
3. uczenie umiejętności
obrony przed naciskami
otoczenia
4. pokazywanie uczniom,
do jakich zachowań może
doprowadzić uzależnienie
5. wskazywanie na szkody
moralne, zdrowotne i
ekonomiczne
6. wskazywanie
wartościowych rozrywek
1. promowanie
czytelnictwa
2. pokazywanie
dziedzictwa kulturowego
„małej ojczyzny”
3. promowanie twórczości
własnej uczniów
4. organizowanie
wyjazdów do kina i teatru
5. kształtowanie uczuć
estetycznych
- dostrzega destrukcyjny
wpływ narkotyków, alkoholu
na życie rodzinne
- umie przeciwstawić się
namowom kolegów
Uczeń zna:
- historię swojej ojczyzny
Uczeń:
- potrafi korzystać z różnych
źródeł informacji
- dostrzega piękno literatury
8
VI. OCENIANIE OSIĄGNIĘĆ EDUKACYJNYCH UCZNIÓW
1. Podstawy prawne
Ocenianie osiągnięć edukacyjnych reguluje podstawa programowa kształcenia
ogólnego dla liceów ogólnokształcących, liceów profilowanych i techników oraz
Rozporządzenie MENiS z 7 września 2004 r. w sprawie warunków i sposobu
oceniania, klasyfikowania i promowania uczniów i słuchaczy oraz przeprowadzania
sprawdzianów i egzaminów w szkołach publicznych z uwzględnieniem późniejszych
zmian z dnia 28 kwietnia 2005 r.
2. Obszary aktywności
 poszukiwanie, porządkowanie i opracowanie informacji z różnych źródeł,
 wysiłek, zaangażowanie, postawa,
 efektywność współdziałania w zespole,
 przygotowanie do życia w społeczności,
 rozwijanie sprawności umysłowych oraz osobistych zainteresowań
3. Obszary aktywności a wymagania programowe
Aktywność
podlegająca ocenie
Wymagania programowe
Poziom podstawowy
Poziom ponadpodstawowy
1. Poszukiwanie i
opracowywanie
informacji z
różnych źródeł
Rozwijanie
dociekliwości
poznawczej.
2. Wysiłek,
zaangażowanie,
postawa
Dąży do rozpoznawania
wartości moralnych,
dokonuje prawidłowych
wyborów i hierarchizuje
wartości.
Uczeń otwarty jest na
prawdę, dobro i piękno,
zarówno w wymiarze
indywidualnym jak i
społecznym.
Dokonuje prawidłowych
wyborów, przyjmuje
postawę dialogu, szanuje
poglądy innych.
9
3. Efektywność
współdziałania w
zespole
Buduje więzi
międzyludzkie,
skutecznie działa na
gruncie zachowania
obowiązujących norm.
Przyjął za najwyższą wartość
patriotyzm, szacunek dla
dobra wspólnego; potrafi
rozwiązywać problemy w
twórczy sposób
Zna metody i techniki
4. Przygotowanie do Uczeń jest przygotowany negocjacyjnego
życia w
do życia w rodzinie,
rozwiązywania konfliktów i
społeczności
społeczności lokalnej i w problemów; umie pełnić rolę
państwie.
partnera, rodzica; zna swoje
prawa członka
społeczeństwa
demokratycznego;
rozpoznaje grupy mające
charakter sekt.
Ma poczucie swojej
wartości i adekwatną
5. Rozwijanie
Umie prezentować swoją samoocenę; umie
sprawności
wartość i umiejętności
dyskutować.
umysłowych oraz
osobistych
zainteresowań
6. Formy sprawdzania osiągnięć uczniów
Obszar aktywności
Przyswajanie faktów
Formy sprawdzania
osiągnięć
 prezentacje,
referaty
 ankiety, arkusze
obserwacji
 oceny za
zachowanie
Częstotliwość
sprawdzania
 w czasie godzin z
wychowawcą,
 na bieżąco,
 dwa razy do roku –
semestralne
Korzystanie z informacji
 obserwacje
 na bieżąco
Wysiłek, zaangażowanie
 aktywność
 obserwacja
 wywiad
 na bieżąco
10
Współpraca w zespole
 analiza
dokumentów
 obserwacja
 arkusz samooceny
 inscenizacje
 na bieżąco
 dwa razy do roku
 okolicznościowe
VII. EWALUACJA PROGRAMU
Ewaluacja to słowo pochodzące z języka francuskiego, oznacza oszacowanie
lub określenie wartości czasem również ocenę. Pojęcie to również w Polsce nie jest
niczym innym, gdyż w 1929 r. słownik M. Arata mówi o niej „ ocenianie,
oszacowanie, określenie wartości „
Jest więc ona oceną przydatności i skuteczności podejmowanych działań
edukacyjnych w odniesieniu do założonych celów, służąca doskonaleniu tych działań.
Wszystkie działania, które mają charakter celowy.
Program działań profilaktycznych przeznaczony jest do realizacji w pracy w
szkole ponadgimnazjalnej w okresie dorastania.
Powstał on na bazie podstawy programowej kształcenia ogólnego dla liceów
ogólnokształcących, liceów profilowanych i techników zatwierdzony przez MENiS z
dnia 24 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków i trybu dopuszczania do użytku
szkolnego programów nauczania, ( Dz.U. z 2002 r. Nr 6, poz. 635). Rozporządzenie
MENiS z dnia 9 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków prowadzenia działalności
innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki ( Dz.U. z 2002 r.
Nr 56, poz. 506).
Powyższy program ma na celu wiązanie treści programowych zawartych w
podstawach programowych kształcenia ogólnego ze środowiskami wychowawczymi,
które mają wpływ na rozwój społeczny uczniów.
11
1. Formy ewaluacji etapowej
Na początku roku przeprowadzony zostanie test i ankieta badająca potrzeby,
zainteresowania wychowanków i ich problemy oraz zagrożenia występujące w
społeczności lokalnej. Natomiast po zrealizowaniu przedsięwzięcia, uczestnicy będą
wypełniali ankiety pozwalające sprawdzić, czy zaplanowane zadania rozwijają
zdolności i umiejętności uczniów, czy zajęcia stwarzają możliwości rozwoju i
zaspokajają potrzeby uczniów? Prowadzona będzie wnikliwa obserwacja zachowań i
czynności uczniów podczas zajęć i poza nimi.
Uczniowie uczestniczyć będą w:
- konkursach tematycznych,
- przygotowywaniu gazetek,
- występach dla szkoły i środowiska lokalnego,
- wycieczkach; wyjazdach do kina, teatru,
- apelach i prelekcjach tematycznych,
- spotkaniach ze specjalistami – pedagog, policjant
- konkursach zewnętrznych
2. Projekt ewaluacji
a) problemy badawcze
b) pytania kluczowe
c) kryteria ewaluacji
Obiekt
Opis efektywności wdrażania i efektów realizacji programu
ewaluacji
Cel ewaluacji
Efektywność wdrażania
Efekty realizacji programu
Problem
A: Wybór/przydział uczniów
A: opisanie osiągnięć
badawczy
B: Dobór treści nauczania i
edukacyjnych i wychowawczych
potrzeb, oczekiwań uczniów
uczniów,
– odbiorców
B: zebranie opinii na temat
12
C: Wpływ procedur osiągania przydatności i wpływu na
celów na ich realizację
promocję szkoły,
D: Zasoby materialne i ich
C: zmniejszenie zagrożeń
wpływ na osiąganie
założonych celów
3.Kryteria ewaluacji
Zgodność i adekwatność treści programowych z potrzebami i oczekiwaniami
klientów.
W procesie ewaluacji proponuję zastosować:

anonimowe ankiety wśród młodzieży,

rozmowy indywidualne z uczestnikami,

analizowanie opinii innych nauczycieli i rodziców uczniów,

interpretację sprawozdań z pracy wychowawcy klasy oraz pedagoga
szkolnego
W samoocenie nauczyciela narzędziem badawczym będzie arkusz autodiagnostyczny
„Moje zasoby osobiste”.
Podsumowaniem pracy końcowej programu profilaktycznego będzie arkusz
„Refleksje nauczyciela” oraz interpretacja wyników końcowych.
13
VIII. Przykładowe materiały edukacyjne do realizacji programu
ARKUSZ AUTODIAGNOSTYCZNY
„MOJE ZASOBY OSOBISTE”
Lp.
1.
2.
3.
4.
5.
6.
7.
8.
Moje zasoby
Wiedza i umiejętności
Doświadczenia zawodowe
Cechy charakteru
Uzdolnienia
Co będę doskonalił?
Jak to zrobię?
Jakich efektów się spodziewam?
Czy jestem zadowolona z
osiągnięć uczniów?
Opis
ARKUSZ „REFLEKSJE NAUCZYCIELA”
Po przeprowadzeniu programu profilaktycznego
Sukcesy, które mnie najbardziej cieszą…
Problemy, które mnie zirytowały…
Co muszę zmienić, aby efekty mojej pracy przyniosły mi zadowolenie…
Jakie uczucia towarzyszą mi podczas pracy…
Czy współpraca z rodzicami przynosi pożądane efekty…
Czy dostrzegam prawa i potrzeby dziecka…
14
BIBLIOGRAFIA
I.
ŹRÓDŁA DRUKOWANE
1. Braun – Gałkowska M., Media a odbiorca, w: Wychowawca 2001/11.
2. Braun – Gałkowska M., Wpływ gier komputerowych na psychikę dziecka, w:
Problemy Opiekuńczo – Wychowawcze 1997/6.
3.Górny J., Nauczyciel wobec współczesnych wyzwań społeczno – moralnych, w:
Wychowawca 2005/5.
4. Kutajczyk T., Co to jest dobry program nauczania?, w: Fizyka w Szkole 1997/4.
5. Magdziarz M., Wykorzystanie podstawy programowej w autorskich programach
nauczania, w: Wychowanie Na Co Dzień 2002/12, 2003/1.
6. Rutkowiak J. Laboratorium autorskie jako formuła tworzenia programu
nauczania przez nauczycieli, w: Forum Oświatowe 2000r. t. II.
7. Rawicka A., Telewizyjne sceny przemocy a zachowania asertywne młodego
widza, w: Edukacja Medialna 2001/3.
8. Sędzimir B., Wpływ telewizji na młodzież, w: Wychowawca 2001/11.
9. Zbróg Z., Zbróg P., Ewaluacja – funkcjonalne ogniwo programów nauczania, w:
Nauczanie Początkowe 2001/2.
15
I.
OPRACOWANIA
1. Adamski F., Socjologia małżeństwa i rodziny, Warszawa 1984.
2. Cekiera Cz., Ryzyko uzależnień, Lublin 2001.
3. Drzewiecki M., Nowoczesna profilaktyka uzależnień, Kielce 2000.
4. Gałaś M., Wartości kultury w epoce współczesnej, Toruń 2000.
5. Gaś Z.B., Profilaktyka w szkole, w: Zapobieganie uzależnieniom uczniów, pod
red. B. Kamieńska – Buśko, Warszawa 1997.
6. Grodkowska M. Kowalska M., Wychowawczy program profilaktyczny,
Kraków 2003.
7. Herbert M., Rozwój społeczny ucznia, Gdańsk 2004.
8. Juczyński Z., Narkomania. Podręcznik dla nauczycieli, wychowawców i
rodziców, Warszawa 2003.
9. Juszczyk S., Człowiek w świecie elektronicznych mediów – szanse i
zagrożenia, Katowice 2000
10.Knez R., Słonina W., Poznaję – wybieram, Kraków 2003.
11.Komorowska H., Konstrukcja, realizacja i ewaluacja programu nauczania,
Warszawa 1995.
12.Komorowska H., Konińska, O programach prawie wszystko, Warszawa 1999.
16
13. Kosińska E., Zachara B., Profilaktyka pierwszorzędowa, Kraków 2003.
14. Konarzewski K., Nauczyciel jako kreator programu, w: Sztuka nauczania.
Czynności nauczyciela, pod red. K. Konarzewskiego, Warszawa 2002.
15. Kunowski S., Podstawy współczesnej pedagogiki, Łódź 1981.
16. Lepa A., Pedagogika mass mediów, Łódź 1998.
17. Łobocki M., ABC wychowania, Lublin 1999.
18. Maxwell R., Dzieci, alkohol, narkotyki, Gdańsk 1994.
19. Monet – Malewska M., Narkotyki w szkole i w domu. Zagrożenie, Warszawa
2004.
20. Muszyński H., Zarys teorii wychowania, Warszawa 1981.
21. Oyster C. K., Grupy. Psychologia społeczna, Poznań 2000.
22. Okoń W., Słownik pedagogiczny, Warszawa 1995.
23. Porter – Efron R., Porter – Efron P., Złość, alkoholizm i inne uzależnienia,
Warszawa 1994.
24. Pospieszyl I., Przemoc w rodzinie, Warszawa 1994.
25. Raś D., Korzystanie z telewizji i komputera a ryzyko ograniczenia rozwoju
kontaktów społecznych uczniów, Katowice 2000, t. 1.
17
26. Ruciński W., Wychowanie jako wprowadzenie w życie wartościowe,
Warszawa 1988.
28. Trempała E., Wychowanie zintegrowane w środowisku szkolnym,
Warszawa 1976.
29. Wall W. D., Wychowanie i zdrowie psychiczne, Warszawa 1960.
30. Wilmes D. J., Nie! Alkoholizmowi i narkotykom, Gdańsk 2002.
31. Wójcik D., Środowisko rodzinne a poziom agresywności młodzieży
przestępczej i nieprzestępczej, Warszawa 1977.
32. Zaborowski Z., Rodzina jako grupa społeczno – wychowawcza,
Warszawa 1980.
33. Zajączkowski K., Nikotyna, alkohol, narkotyki. Profilaktyka uzależnień,
Kraków 2001.
34. Ziemska M., Rodzina i dziecko, Warszawa 1980.
18
ZAŁĄCZNIKI
19
Załącznik nr 1
Ankieta skierowana do uczniów
Prosimy Cię serdecznie o wypełnienie poniższej ankiety i dokończenie zdań podanych na końcu.
Pytania zawarte w ankiecie są proste. Odpowiadaj na nie zgodnie z Twoimi odczuciami. Ankieta jest
absolutnie anonimowa i nie musisz obawiać się żadnych przykrości, jeśli wyrazisz negatywną ocenę.
Twoje informacje są dla nas cenne i ważne.
1. Jaką opinię o Waszej klasie wyrażają uczący Was nauczyciele?

dobra, bardzo dobra

lepsza niż większość klas

przeciętna, podobna do innych

zła (np. najgorsza w szkole)
2. Czy lubisz swojego wychowawcę?
□ tak
□ nie
3. Czy zdarzają Ci się konflikty z nauczycielami?

bardzo często

często

czasami

bardzo rzadko

nigdy
4. Czy masz jakiś wzorzec osobowy, który starasz się naśladować?
□ tak
□ nie
5. Jeśli odpowiedziałeś „tak”, to zaznacz, kto nim jest?

nauczyciel
□

kolega
□

rodzice
□

bohater literacki
□

bohater filmowy
□

znany sportowiec
□

członek zespołu muzycznego
□

aktor
□

ktoś inny (kto?) …………………………………………..
20
6. Czy masz przyjaciela?
□ tak
□ nie
9. Jeśli odpowiedziałeś „tak”, to zaznacz, kto nim jest?

kolega z klasy

kolega z Twojej szkoły

kolega spoza szkoły

ktoś z rodziny

ktoś inny ( kto?)……………………………………..
10. Czy uważasz, że Twoja klasa to zgrany zespół koleżanek i kolegów?
□ tak
□ nie
11.Czy czujesz się samotny i bezradny?
□ tak
□ nie
12. Jeśli odpowiedziałeś „tak”, to zaznacz, z czego mogą wynikać Twoje problemy?

kłopoty z nauką

brak umiejętności porozumiewania się z rówieśnikami

niewłaściwe stosunki (relacje) w rodzinie

trudności wynikające z mojego usposobienia

nieodpowiednie towarzystwo (grupa rówieśnicza)

brak przyjaciela

kłopoty „sercowe”

brak wzorców osobowych do naśladowania

braku celu w życiu (nie wiem, kim chcę być albo jakim chcę być)

braku celu w życiu

inne (jakie?) …………………………………………
13. Czy satysfakcjonuje Cię treść i sposób prowadzenia lekcji wychowawczych?
□ tak
□ nie
□ nie mam zdania
14. Jak przeważnie spędzasz czas wolny?

oglądam telewizję

„gram” na komputerze

czytam książki, prasę

często chodzę do kina

często chodzę na dyskotekę
21

wychodzę do kolegów/koleżanek

pomagam w pracach domowych

nudzę się

inaczej (jak?) ……………………
15. Czy w szkole masz możliwość otwartego i szczerego mówienia o swoich potrzebach?
□ tak
□ nie
16. Prosimy o dokończenie poniższych zdań:
Idąc do szkoły, oczekuję, że ………………………………………………………..
W szkole nie znoszę, gdy ………………………………………………………….
Wyjazdy z klasą w plener są ………………………………………………………
Wycieczki szkolne to ……………………………………………………………..
Gdy mam problem w szkole, to………………………………………………………
Najbardziej lubię w szkole ………………………………………………………
Podoba mi się, gdy lekcja …………………………………………………………
Lekcje wychowawcze to ………………………………………………………..
22
Załącznik nr 2
Kwestionariusz technik zdań niedokończonych
 Dwa słowa opisujące mnie to ………………………………
 Jest mi smutno, kiedy…………………………………………
 Chciałbym, żeby…………………………………………….
 Moje hobby to ……………………………………………..
 W mojej rodzinie jestem ………………………………….
 Złoszczę się, kiedy …………………………………………
 Chciałbym, aby mój wychowawca ……………………………
Plebiscyt życzliwości i niechęci
Przy nazwisku każdego kolegi/każdej koleżanki postaw ocenę w postaci znaków:
++ bardzo lubię
+ lubię
○ jest mi obojętny
- raczej nie lubię
_ bardzo nie lubię
Lp
Nazwisko i imię
Ocena
1.
23
ZGADNIJ KTO? LUB CZY ZNASZ SWOJĄ KLASĘ?
Obok podanych twierdzeń wypisz nazwiska kolegów/koleżanek, których zachowanie
odpowiada przedstawionej charakterystyce.
1. To jest ktoś, kogo wszyscy w klasie bardzo lubią.
……………………………………………………………….
……………………………………………………………….
2. To jest ktoś, kto chętnie pomaga innym w klasie.
……………………………………………………………….
………………………………………………………………
3. To jest ktoś, kto przeszkadza na lekcjach.
……………………………………………………………….
………………………………………………………………
4. To jest ktoś, kto wyśmiewa się z innych w klasie.
……………………………………………………………
……………………………………………………………
24
Załącznik nr 3
„Jak się czujesz w swojej klasie”?
Drogi uczniu!
Mam nadzieję, że wiesz, jak jesteś dla mnie ważny i jak bardzo zależy mi na tym, byś czuł się dobrze
w naszej klasie. Informacje otrzymane od Ciebie potraktuję bardzo poważnie i postaram się
wykorzystać je dla dobra Twojego i naszej klasy.
1. Czy chętnie chodzisz do szkoły?
□ tak
□ nie
□ czasami
2. Co w szkole lubisz najbardziej?
……………………………………………………..
3. Czego w szkole nie lubisz?
…………………………………………………….
4. Czy dobrze czujesz się w naszej klasie?
□ tak
□ nie
□ czasami
5. Czy masz przyjaciół w klasie?
□ tak
□ nie
□ trudno powiedzieć
6. Czy możesz liczyć na czyjąś pomoc?
□ tak
□ nie
□ nie wiem
7. Do kogo zwrócisz się z prośbą o pomoc, gdy będzie taka potrzeba?
□ do wychowawcy
□ do innego nauczyciela
□ do koleżanek, kolegów
□ do pedagoga szkolnego
□ do dyrekcji
25
□ …………………………………………
8. Czy jest ktoś w klasie, kogo się boisz?
□ tak
□ nie
9. Czym się interesujesz?
…………………………………………
10.Czy chciałbyś podzielić się swoimi zainteresowaniami z innymi uczniami w
klasie?
□ tak
□ nie
□ nie wiem
11.Zaznacz swoje miejsce w klasie.
*
***
* **
*
**
*
*
***
*
Określ swoją płeć:
□ dziewczyna
□ chłopak
Ile masz lat?.....................................
26
Załącznik nr 4
Ankieta dla rodziców dotycząca autorytetów, wartości i postaw
1. Jakie wartości przekazuje Pan/Pani swojemu dziecku?
□ bezpieczeństwo
□ dobre wychowanie
□ pieniądze – dobra materialne
□ praca i nauka
□ rodzina
□ szacunek dla drugiej osoby
□ uczciwość
□ wiara
□ wiedza
□ zaufanie
□ zdrowie
□ inne ………………………………………..
……………………………………………….
2. Jakie pozytywne autorytety wskazuje Pan/Pani swojemu dziecku?
□ sportowiec
□ artysta (muzyk, piosenkarz, aktor)
□ bohater filmu lub książki
□ kolega/koleżanka
□ osoba dorosła z najbliższego otoczenia
□ polityk
□ inne ………………………………………
……………………………………………...
3. Czy wpaja Pan/Pani wartości duchowe?
□ tak
□ nie
4. W jaki sposób wpaja Pani/Pan swojemu dziecku wartości duchowe?
□ poprzez przykład własnego postępowania
□ poprzez rozmowę
27
□ poprzez wskazanie pozytywnych wzorców i autorytetów
□ inne …………………………………..
………………………………………….
5. W jaki sposób wykorzystałaby Pani/Pan dodatkowe pieniądze na rozwój własnego dziecka?
□ kupno telefonu komórkowego
□ kupno biletu do kina, teatru bądź na koncert
□ kupno sprzętu sportowego
□ opłacenie dodatkowego kursu (językowego, komputerowego….)
□ kupno książek, płyt, encyklopedii multimedialnych
□ dałbym dziecku na dodatkową rozrywkę np. dyskotekę
6. Czy Pan/Pani uważa, że jest autorytetem dla swojego dziecka?
□ tak
□ nie
□ nie wiem
Dziękuję za udzielenie odpowiedzi.
28
Załącznik nr 6
Ankieta skierowana do uczniów
1. Kto najczęściej Ci imponuje?
□ sportowiec
□ artysta (piosenkarz, muzyk, aktor)
□ bohater filmu, książki
□ kolega/koleżanka
□ osoba dorosła z Twojego otoczenia (wskaż kto)
□ inne
2. Co najczęściej wzbudza Twój podziw?
□ siła i sprawność fizyczna
□ umiejętność radzenia sobie w życiu
□ wiedza
□ poziom zamożności (pieniądze, samochód, sprzęt TV, komputer, telefon
komórkowy)
□ poziom prezentowanych umiejętności
3. Jakie uczucia budzi w Tobie osoba, która Ci imponuje?
□ zazdrość, zawiść
□ tylko podziw
□ uwielbienie – miłość
□ motywacje do pracy nad sobą
4. Kto ma największy wpływ na kształtowanie Twojej postawy i wartości?
□ dom rodzinny
□ szkoła
□ kościół
□ rówieśnicy
29
□ koledzy, koleżanki
□ inni (podaj kto)………………………………
………………………………………………...
5. Jakimi wartościami kierujesz się w swoim życiu?
□ bezpieczeństwo
□ dobre wychowanie
□ miłość
□ pieniądze – dobra materialne
□ praca i nauka
□ rodzina
□ szacunek dla drugiej osoby
□ uczciwość
□ wiara
□ wiedza
□ zdrowie
□ inne ……………………………………
…………………………………………..
6. Mając dodatkowe pieniądze wydasz je na:
□ sprzęt sportowy
□ telefon komórkowy
□ książkę, płytę
□ dyskotekę
□ kino, teatr, koncert
□ wycieczkę
□ ubranie
□ inne ……………………………………
Czy znasz lub posiadasz pozycję książkową lub inną publikację promującą zdrowy
styl życia?
□ tak
□ nie
30
7. Czy próbowałeś doskonalić swoje umiejętności poprzez udział w:
□ kursach językowych
□ kursach sportowych
□ kołach zainteresowań
□ inne ………………………………
……………………………………...
Dziękuję za udzielenie odpowiedzi.
31
Załącznik nr 7
Scenariusze zajęć z zakresu profilaktyki
Scenariusz zajęć nr 1
TEMAT: WOBEC WIELU WARTOŚCI
Cele lekcji
Uczeń powinien:
 Rozumieć, na czym polega prawdziwa wolność;
 Rozumieć i umieć uzasadnić niezbędność kształtowania modelu życia na
podstawie zasad etycznych i moralnych;
 Umieć wskazać, do czego prowadzi życie bez wymagań;
 Posiąść umiejętność argumentowania swoich decyzji;
 Rozumieć potrzebę podejmowania pracy nad sobą.
Metody
Drzewko decyzyjne, niedokończone zdania, praca w grupach, dyskusja
Pomoce dydaktyczne
Karta pracy, kartki A4
Przebieg zajęć
1. Nauczyciel dzieli uczniów na grupy, z których każda otrzymuje kartkę z
niedokończonym zdaniem:
Będę wolnym człowiekiem, gdy…..
Przykładowe zakończenia:
32
- będę miał 18 lat;
- będę samodzielny;
- nikt niczego nie będzie mi zabraniał;
- gdy będę niezależny finansowo;
- gdy uzyskam wykształcenie.
Następnie uczniowie zastanawiają się nad odpowiedzią na pytanie:
 Czy jest związek między dojrzałością a wolnością?
2. Nauczyciel, stawiając uczniom pytania, zachęca do dyskusji:
 kiedy mówimy, że człowiek jest dojrzały?
 W którym momencie stajemy się dojrzali?
 Co cechuje człowieka dojrzałego?
 Czy konieczne są granice wolności?
Podsumowując dyskusję, nauczyciel zwraca uwagę na to, że dojrzały człowiek jest
odpowiedzialny, świadomy konsekwencji podejmowanych decyzji; postępuje według
określonych zadań etycznych i moralnych.
2. Nauczyciel rozdaje uczniom karty pracy – drzewko decyzyjne, aby w
określonej
sytuacji
życiowej
dokonali
wyboru,
określili
możliwości
rozwiązania, ukazali pozytywne i negatywne skutki, określili cel, wartość
wyboru.
Przedstawiciele grup przedstawiają na forum klasy efekty swojej pracy.
3. Podsumowanie przez nauczyciela: Każdy człowiek w życiu powinien kierować
się wartościami, które pomogą mu stać się dojrzałym, dorosłym człowiekiem.
Człowiekiem dochodzeniu do dorosłości pomocne będzie wychowanie, własne
zdolności, wymaganie od siebie, wytrwałe dążenie do celu.
4. Nauczyciel na tablicy umieszcza słowa Jana Pawła II:
„Musicie od siebie wymagać, nawet gdyby inni od was nie wymagali” i zachęca
uczniów do ich zinterpretowania. Pytania pomocnicze:
a. Do czego zachęca Ojciec Święty młodzież?
b. Jak wygląda życie człowieka, który nie stawia sobie wymagań?
33
c. Co jest pomocne w stawianiu sobie wymagań?
d. W jakich okolicznościach powinniśmy od siebie wymagać?
e. Dlaczego postawienie sobie wymagań prowadzi do rozwoju człowieka?
f. Z jakimi trudnościami zmaga się człowiek, dokonując wyboru?
5. Nauczyciel, podsumowując dyskusję, zwraca uwagę na potrzebę pracy nad
sobą, na potrzebę ciągłego stawiania sobie coraz to nowszych wyzwań.
Człowiek powinien mieć świadomość własnych zachowań. Powinien sam
decydować, jaką postawę ma przyjąć. Człowiek posiada dużą umiejętność
manipulowania własną świadomością, co w konsekwencji prowadzi do
niewłaściwego korzystania z własnej wolności. Taka osoba żyje wówczas w
świecie fikcji zamiast faktów, w świecie nienawiści zamiast miłości.
6. Zadanie domowe – prosimy uczniów, aby zinterpretowali poniższą myśl:
„ Jest to złota zasada w życiu: wymagać mało od świata, a dużo od siebie” (W.
Biegański).
34
Scenariusz zajęć nr 2
Temat: Zapobieganie zaburzeniom zachowania wśród uczniów.
Dzieci są jak podróżnicy, którzy
przybyli do nieznanego kraju,
o którym nic nie wiedzą.
Jon Locke
Potęgująca się agresja wśród dzieci i młodzieży to temat, który od dawna wzbudza
uzasadniony niepokój psychologów, wychowawców, rodziców oraz samych uczniów.
Dlatego konieczne jest podejmowanie różnych inicjatyw, które pozwoliłyby nie tylko
diagnozować problem, ale również mu przeciwdziałać. Jedną z takich form mogą być
organizowane w szkołach spotkania, debaty, dyskusje.
Warto poprzedzić szkolną debatę fazą przygotowania, polegającą na
realizowaniu przez poszczególne klasy wybranych zadań zaproponowanych przez
moderatora debaty i Samorząd Uczniowski. Ważne jest, by każda klasa – podczas
godzin wychowawczych – zaangażowała się w działania przeciwko agresji i
udokumentowała to w dowolnej formie. Oto niektóre przykłady sytuacji lekcyjnych,
które powinny zmotywować uczniów do zastanowienia się nad problemem agresji:
1. Rozmowa
wokół
tematu:
Jaką
postawę
możemy
zajmować
wobec
agresji/przemocy/zła? Każdy z nas wobec agresji może: a) jej przeciwdziałać,
np. poprzez………; dzięki temu………; b) być wobec niej obojętnym…; wtedy…;
c) tolerować, a nawet naśladować zachowania agresywne – wtedy…. Jakie
mogą być przypuszczalne konsekwencje podjętych wyborów? Sformułowanie
wniosków.
2. Klasowa dyskusja pod hasłem: „Przeciwko obojętności” – analiza sytuacji w
najbliższym środowisku. Podanie przykładów i prawdopodobnych przyczyn
35
agresywnych zachowań. Tworzenie portretu człowieka agresywnego (osoba,
która…) i portretu ofiary agresji. Gromadzenie i omówienie materiałów z prasy,
literatury, Internetu (reportaże, wywiady, fotografie, samodzielne prace
uczniów) na temat agresji. Opracowanie pomysłów/planu na przeciwdziałanie
agresji.
3. Nawiązanie do przedstawienia: „Twój demon – AGRESJA”.
4. Każda z klas realizuje w ramach pełnionego dyżuru działania na rzecz
określonych wartości. Warto zachęcić uczniów do zastanowienia się i
sformułowania odpowiedzi na pytanie: Co wspólnego wspólnego agresją
ma/może mieć wartość, z którą były/będą związane nasze pomysły, akcje,
inicjatywy?(np. współpraca, szacunek,miłość, dobro itd.- jako lekarstwo na
przemoc i agresję, jako wyraz naszego sprzeciwu wobec tego zjawiska).
5. Opracowanie propozycji przeciwdziałania agresji (np. poprzez rozwinięcie
wypowiedzi: Zanim uderzysz, obrazisz, kopniesz, zniszczysz, zastraszysz, itd. –
pomyśl, że…; sformułowanie porad, wskazówek dla ofiar, świadków agresji;
zredagowanie przestróg/ostrzeżeń dla potencjalnych agresorów, np.: Agresja
rodzi agresję, dlatego…; Agresja naraża ciebie/mnie/nas na…; Jeżeli chcesz
rozładować swoje emocje, złość, gniew, wtedy…
6. Zredagowanie listu otwartego, którego treść będzie związana z agitacją na rzecz
wspólnego przeciwdziałania agresji (uzasadnienie tej potrzeby; podanie
przykładów, sposobów, jak to robić; zachęcanie, apelowanie o solidarność,
zaangażowanie; przestroga, co może się stać, jeżeli będziemy obojętni).
7. Uczniowie mogliby wyrazić swoje zdanie/opinię (pisemną) dotyczącą
zacytowanych wypowiedzi: Leżał, a myśmy go kopali. Dokuczają mi, bo
ubieram się inaczej niż oni. Widziałem, jak wymuszają od Jacka pieniądze, ale
co to mnie obchodzi. Moi kumple cieszyli się, że kogoś wczoraj pobili, itp.
Przebieg debaty:
Przed rozpoczęciem debaty uczniowie zostaną podzieleni i zajmą miejsca przy
stolikach zadaniowych zgodnie z kolorem wręczonej przez prowadzącego kartki
36
(puzzle figur geometrycznych: kwadraty, prostokąty, koła, trapezy, sześciokąty,
trójkąty); powinny powstać 5-osobowe grupy uczniów.
ZAANGAŻOWANIE
1. Wysłuchanie piosenki Cz. Niemena „Dziwny jest ten świat”, która zapewni
odpowiedni klimat spotkaniu i sprowokuje do poszukiwania odpowiedzi:
Dlaczego dziwny jest ten – „nasz świat”? Burza mózgów wokół hasła: agresja (
tworzenie krzyżówki tematycznej lub mapy mentalnej); postawienie problemu;
zorganizowanie grup; omówienie; podsumowanie.
2. Sformułowanie problemu głównego: Jak przeciwdziałać agresji? Objaśnienie
sposobu opracowania problemu – każda grupa przedstawi wspólne ustalenia,
dotyczące przedmiotu szkolnej debaty.
3. Przydział zadań (zadania ujednolicone):
Metodą metaplanu:
Jak jest?- Zapiszcie kilka przykładów świadczących świadczących tym, że agresja
to problem, wobec którego nie można być obojętnym.
Dlaczego tak jest? – wskażcie kilka prawdopodobnych przyczyn agresji.
Co o tym sądzimy? – sformułujcie grupową opinię na rozważany temat.
Jak to zmienić? – czyli nasz pomysł/metaplan przeciwdziałania agresji.
PREZENTACJA
Tworzenie metaplanu. Działanie to będzie połączone z prezentacją prac, które
poszczególne klasy wykonały jako przygotowanie do debaty.
REFLEKSJA I EWALUACJA
Na przykład w formie zdań niedokończonych:
Agresja nie ma nic wspólnego z ………………….
Wobec agresji warto………………………………
Agresja sprawia, że……………, dlatego……………
Ci, którzy są agresywni zapominają, że…………..(lub człowiek człowiekowi bratem,
gdy………….; człowiek człowiekowi wilkiem, gdy………………..)
37
Piosenka R. Rynkowskiego „Wznieś serce nad zło”, której treść powinna rozbudzić
w uczniach chęć, potrzebę kierowania się w życiu tym, co dobre.
38
Scenariusz nr 3
Temat: Rozpoznaję uzależnienia
1. Powitanie uczestników, krótkie wprowadzenie w temat
2. Co to znaczy być szczęśliwym?
Burza mózgów (uporządkowanie według schematu – czynniki materialne, osobiste,
relacje z innymi).
3. Jak zachowujemy się, gdy nie możemy realizować swoich potrzeb- praca
w grupach 5-6-osobowych
A uczniowie rozmawiają, zapisują wnioski
a) co czujesz, gdy nie możesz zrealizować planu „bycia szczęśliwym?”
b) jak radzisz sobie z tymi uczuciami?
B Omówienie pracy w grupach.
4. Co to jest uzależnienie – burza mózgów
Zebranie pomysłów, pogrupowanie informacji, podanie definicji.
5. Przyczyny sięgania po używki
A Co sprawia, że ludzie sięgają po alkohol, narkotyki – praca w małych
grupach.
B Relacje uczniów – zapis systematyczny z podziałem na przyczyny
wewnętrzne/ osobowościowe psychologiczne, społeczne. Omówienie każdej z
grup przyczyn.
6. Skutki używania środków zmieniających świadomość.
W dwu kolumnach uczniowie wymieniają pozytywne i negatywne skutki.
Dodatkowe ćwiczenie, pytamy uczniów o czym marzą w przyszłości, a
następnie zestawiamy te marzenia ze skutkami stosowania środków
39
zmieniających świadomość i pokazujemy, że uzależnienie i ich marzenia w
większości wykluczają się wzajemnie.
- praca w grupach, omówienie.
- mechanizmy oraz skutki uzależnienia od środków zmieniających świadomość
– miniwykład.
7. Fazy uzależnienia – praca z tekstem z podziałem na grupy
Na bazie otrzymanych fragmentów książek, artykułów, przedstawiciele grup
omawiają kolejne fazy uzależnienia, prowadzący podsumowuje ilustrując
graficznie.
8. Mity związane ze stosowaniem środków odurzających – praca w grupach
Co jest prawdą?
Przy poniższych stwierdzeniach zaznacz „Prawdę” lub „Fałsz” zgodnie ze
swoją wiedzą. Jeśli potrafisz uzasadnij odpowiedź.
1. Piwo nie jest alkoholem.
2. Alkohol rozgrzewa.
3. U osób bliskich alkoholikowi występuje „współuzależnienie” od
alkoholu.
4. Alkohol usuwa zmęczenie.
5. Alkohol jest dobrym środkiem odżywczym i lekarstwem.
6. Ci, którzy maja „mocną głowę” mogą pić spokojnie.
7. Piją tylko ludzie z prymitywnych środowisk.
8. Alkoholizm to choroba.
9. Młodzi ludzie uzależniają się szybciej.
10.Marihuana nie jest groźna.
Ustalenie odpowiedzi na pytania, wspólne omówienie poparte rysunkami, ze
szczególnym uwzględnieniem ról w rodzinie z problemem alkoholowym.
9. Zakończenie – co było dla mnie ważne na dzisiejszych zajęciach?
40
Autor programu:
■ mgr Ewa Laskowska – nauczyciel religii, wychowawca klasy drugiej liceum
profilowanego
PROGRAM ZATWIERDZONO DO REALIZACJI NA POSIEDZENIU RADY
PEDAGOGICZNEJ W DNIU 23.06.2006 r.
BĘDZIE REALIZOWANY W ZESPOLE SZKÓŁ NR 4 W NADROŻU OD DNIA
01.09.2006 r.
41
OPINIA O PROGRAMIE:
Program Profilaktyczny Szkoły przeznaczony jest do realizacji w liceum
ogólnokształcącym, liceum profilowanym i technikum. Program jest dostosowany do
aktualnych potrzeb środowiska szkolnego, w którym obserwuje się nasilone
występowanie przemocy i agresji już od najmłodszych klas.
Zawarte w omawianym programie treści zawierają niezbędne minimum informacji,
które należy przekazać uczniowi.
Realizacja programu pozwoli wyposażyć ucznia w pakiet umiejętności, dzięki którym
będzie umiał wyeliminować bądź zredukować czynniki ryzyka, tj. będzie sobie radził z
wymogami życia. Program szczególny nacisk kładzie na kształtowanie takich
praktycznych umiejętności jak: umiejętność komunikowania się, umiejętność radzenia
sobie w sytuacjach trudnych bądź ryzykownych. Nadmienić należy, że są to
umiejętności fundamentalne wszelkich działań profilaktycznych.
Realizacji
różnorodnych
celów
omawianego
programu
służą
metody
aktywizujące, które zachęcają uczniów do współpracy z nauczycielem, które angażują
ich osobiście. Wymaga to od realizującego program przyjęcia stylu pracy nauczyciela
wspierającego, który słucha, daje oparcie, stawia na rozwiązania uczniów, zachęca
ich do poszukiwań. Taki styl pracy sprzyja stworzeniu atmosfery dialogu i
zrozumienia, co pozwoli w pełni zrealizować cele programu.
Zgodnie z rozporządzeniem MEN program zawiera też kryteria i zasady
oceniania oraz komplet ankiet, które mogą być wykorzystane jako jedno z narzędzi
przeprowadzenia ewaluacji programu.
Biorąc pod uwagę powyższe należy stwierdzić, że podjęcie się realizacji
programu
świadczy
o
odpowiedzialnym
podejściu
nauczycieli
do
zadań
wychowawczych i profilaktycznych stojących przed szkołą.
…………………………
podpis osoby wydającej opinię
42