Włochy - Polska Fundacja im. Roberta Schumana

Seminaria europejskie
12. seminarium
koordynator: Joanna Różycka-Thiriet
15 kwietnia 2014 r.
[email protected]
Gościem seminarium 15 kwietnia poświęconego aktualnej sytuacji we Włoszech był Cristiano Pinzauti,
Wiceprezes Włoskiej Izby Handlowo-Przemysłowej w Polsce.
Najpierw prelegent opowiedział o sobie. Kiedyś kierował firmami
informatycznymi w Polsce, gdzie mieszka już 20 lat. Od 8 lat zajmuje
się konsultingiem. W 1996 roku współtworzył Włoską Izbę HandlowoPrzemysłową. Izba ta zasiada w Komisji Trójstronnej (pracodawcyzwiązki zawodowe-rząd). Kiedy Izba zaczynała działać, przedsiębiorca
był jeszcze w Polsce postrzegany jako krwiopijca. Teraz ludzie coraz
bardziej zmieniają tę opinię. Lepiej jest tworzyć miejsca pracy dla
innych. Zdaniem pana Pinzautiego najlepszy moment na własny biznes
to albo okres krótko po studiach, gdy nie ma się jeszcze obciążeń
rodzinnych, albo pod koniec kariery, gdy dzieci są odchowane.
Przed referendum europejskim w 2003 roku Wiceprezes
zaangażowany był w promocję Unii Europejskiej w Polsce.
Jak sam zauważył, jako absolwent nauk politycznych i nauk
managerskich patrzy na świat zarówno jako politolog, jak i manager.
Następnie pan Pinzauti odpowiedział na pytanie, kto aktualnie rządzi we Włoszech. Jak przyznał, 95%
Włochów było zaskoczonych zmianą rządu (w lutym Enrico Lettę zastąpił młodszy Matteo Renzi).
Powiedział, że poznał Lettę, gdy ten był jeszcze najmłodszym ministrem. To człowiek inteligentny,
kulturalny. Całe życie poświęcił polityce. Jego wujek także był politycznie zaangażowany (lecz po stronie
Berlusconiego). Sam Letta kontynuował prace poprzedniego premiera Mario Montiego. Potwierdził jego
cele i metody. Problemem Letty było to, że został powołany w sytuacji awaryjnej. Wystawiono go nawet
bez poparcia ze strony jego własnego ugrupowania – Partii Demokratycznej (PD).
Z kolei Renzi od 2-3 lat próbuje wyeliminować z PD starą, komunistyczną nomenklaturę. Przez te 2-3 lata
wycinał struktury. Dzięki temu ostatecznie przejął władzę w partii. Gdyby pozwolił, by Enrico Letta nadal
był premierem, wywołałoby to walki wewnętrzne w partii. I włoska ordynacja wyborcza (doprowadzająca
do impasu w rządach) nigdy nie zostałaby zmieniona. Renzi zdał sobie sprawę, że teraz jest jego czas
w PD, więc wykorzystał po prostu okazję.
Lettę i Renziego różni charakter i strategia. Letta jest człowiekiem kompromisu. Młodszy Renzi rozwala.
Letta robił reformy powoli, bez zgrzytów. Renzi wierzy, że trzeba szybko. Mówi – jestem tu, żeby to zrobić,
jak mnie nie chcecie, to wychodzę. Jego siłą jest to, że mówi wprost. Jego entuzjazm jest zaraźliwy. Inni
szefowie UE też byli pod jego wrażeniem.
Wiceprezes wyjaśnił, że rządy nie mogą być więźniami mniejszości. Żaden rząd nie może przeprowadzić
reform przy mniejszości blokującej. A we Włoszech jest blokująca mniejszość pozaparlamentarna. To, ci
co współpracują z politykami, zawsze ci sami biurokraci. Jak się ich pozostawi samym sobie, to będą tak
grać, by przeżyć. Biurokracja to jego zdaniem główny hamulec rozwoju gospodarczego.
Z drugiej strony struktury urzędnicze są oczywiście potrzebne, ich kompetencje, ich doświadczenie. Np.
Mario Draghi był kiedyś dyrektorem w Ministerstwie Skarbu, potem szefem włoskiego banku centralnego,
a teraz jest prezesem Europejskiego Banku Centralnego. Jego zdaniem najlepsi biurokraci, to ci
Partnerami seminariów są Polska Fundacja im. Roberta Schumana oraz Fundacja Konrada
Adenauera. Seminaria objęte są patronatem Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce.
Działania Polskiej Fundacji im. Roberta Schumana są współfinansowane przez Unię Europejską ze środków
programu Europa dla Obywateli.
z doświadczeniem zagranicznym. Bo pobyt zagranicą pokazuje, że punkt widzenia może być zupełnie
inny od naszego. Jak spojrzymy oczami innych, jesteśmy gotowi zawrzeć kompromis.
Frekwencja wyborcza we Włoszech to 80-85%. Teoretycznie jest obowiązek wzięcia udziału w wyborach,
ale w praktyce nie jest on egzekwowany. Włoski to bardzo rozpolitykowany naród, bardziej niż wynosi
średnia europejska. Nasz gość uważa, że w ostatnich latach wszyscy włoscy politycy popełniali błędy.
Lewica walczyła przeciwko Silvio Berlusconiemu, a nie reklamowała samą siebie. Berlusconi mógł wygrać,
bo lewica nie pracowała na siebie. Na włoskiej lewicy były duże tendencje do samozniszczenia.
Zjednoczenie Włoch nadal ma we Włoszech znaczenie. Dokonało się ono oddolnie. Niektóre regiony
Włoch mają silną tożsamość. Kultura włoska ma ok. 900 lat. Petrarka, Dante to ważne czynniki
zjednoczenia. Ważniejsze niż politycy. Włochy są zjednoczone od 150 lat, ale poczucie narodowej
niezależności jest starsze. Według pana Wiceprezesa Włosi zawsze byli Włochami.
Pan Pinzauti opowiedział o różnicach między północą i południem Włoch. Bardzo się od siebie różnią.
Kapitał społeczny nie jest ten sam. Stereotypy, jakie mamy w tym względzie, mają w sobie coś z prawdy.
Na Północy ludzie szybciej reagują na nowe sytuacje – trzęsienia ziemi, wybory itd. Przyzwyczajeni są do
samodzielnej reakcji. Wynika to z historii, to tam rozwijały się miasta. Niegdyś takie miasta jak Florencja,
Wenecja, Mediolan były bardzo bogate i razem z Flandrią najprężniej się rozwijały. Banki i księgowość to
włoski wynalazek.
Miasta nie rozwijały się tam, gdzie panował papież i na południu Włoch. Po zjednoczeniu północ była
uprzemysłowiona, a południe rolnicze. Ale są wyjątki od tej reguły. To Neapol miał pierwszą we Włoszech
linię kolejową i też energicznie się rozwijał.
Kiedy Włochy się zjednoczyły Piemontczycy wysłali swoją biurokrację na południe, która się tam
zaaklimatyzowała. W efekcie kilka rodzin miało ogromne latyfundia. Ci co nie widzieli dla siebie szans,
emigrowali – do USA, Brazylii, Argentyny. Tam robili karierę, byli przedsiębiorczy. Zrealizowali się nie
u siebie w kraju, a na obczyźnie. Włoska diaspora to około 30 mln osób bez włoskich paszportów.
Najlepsi z południa wyjeżdżali. Przez 50 lat włoski rząd inwestował bardzo duże pieniądze, ale te różnice
między północą, a południem jeszcze nie zostały zniwelowane. Dostępne na południu miejsca prace nie
są ciekawe. Przeprowadzone tam inwestycje nie wymagały siły roboczej. W ostatnich kilkudziesięciu
latach południowi Włosi wyjeżdżali do Szwajcarii, Belgii, Francji. Potem zaczęli wyjeżdżać na północ
Włoch. Stąd też wyżsi managerowie pochodzą z różnych regionów Włoch.
Między poszczególnymi częściami Włoch są też duże różnice w PKB. Na północy Włoch PKB jest około
20-25% wyższe od unijnej średniej. W centrum to 100% średniej, a na Południu 75%. Jest nadzieja, że
coś się zmieni, bo przez ostanie 10-20 lat liczba firm tworzonych przez młodych ludzi bardzo rośnie.
Ci do emigrują zarówno z Polski, jak i z Włoch są najlepsi, szczególnie w nauce. Duże laboratoria dają
ogromne szanse. W USA naukowcy czują się dowartościowani, mogą realizować swoje marzenia.
Przypomniał, że czip wymyślił właśnie Włoch. Ale europejskie uniwersytety nie współpracują
z przedsiębiorcami.
Odnosząc się do rychłego przywódca Włoch w Unii Europejskiej (w 2. połowie 2014 roku), Cristiano
Pinzauti powiedział, że przywództwo w UE to satysfakcja dla polityków. Unijna agenda nie należy do
pojedynczego kraju, ale tworzy się ją wspólnie i nie tak często, jak zmienia się prezydencja. Jednak każdy
kraj lansuje co najmniej 1 własny pomysł. Jego zdaniem Renzi będzie eksponował walkę z bezrobociem
młodzieży. Jest to dla niego najważniejszy cel, bo we Włoszech 40% młodzieży jest bez pracy. Będzie
walczył, żeby przeznaczać na to unijne fundusze.
UE to ogromne bogactwo, także kulturalne. To 500 mln ludzi, a nie korzystamy z naszym możliwości.
Potrzeba nam więcej inżynierów. Trzeba dobrze rozumieć, jak technologia wpływa na rozwój społeczny.
Nasz sposób działania zupełnie się zmieni np. biura firm zostaną wyeliminowane. Europa powinna
naciskać, żeby obywatele w Chinach lub gdzie indziej, mieli to samo co nasi obywatele. A kłopoty Włoch,
to, zdaniem pana Pinzautiego, kłopoty bogatych ludzi. We Włoszech brakuje około 100-200 mld
z podatków
Nasz gość zachęcał też do pracy społecznej. Sądzi on, że bez tego nasz rozwój jako ludzi nie jest pełny.
Mała praca wystarczy, a daje ogromną satysfakcję.
Partnerami seminariów są Polska Fundacja im. Roberta Schumana oraz Fundacja Konrada
Adenauera. Seminaria objęte są patronatem Przedstawicielstwa Komisji Europejskiej w Polsce.
Działania Polskiej Fundacji im. Roberta Schumana są współfinansowane przez Unię Europejską ze środków
programu Europa dla Obywateli.