Rozdział 15. (format PDF)
Transkrypt
Rozdział 15. (format PDF)
Raport o stanie miasta Szczecin 2006 15. NAUKA, OŚWIATA I WYCHOWANIE wego i Szkołę Rzemiosł na Zespół Szkół Rzemieślniczych. 15.1. SYSTEM OŚWIATY − − − − − − − − − − System oświaty obejmuje: przedszkola, szkoły podstawowe, gimnazja, szkoły ponadgimnazjalne, artystyczne, placówki oświatowo-wychowawcze, placówki artystyczne, placówki kształcenia ustawicznego, praktycznego oraz ośrodki dokształcania i doskonalenia zawodowego, poradnie psychologiczno-pedagogiczne, młodzieżowe ośrodki wychowawcze i socjoterapii, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze oraz specjalne ośrodki wychowawcze dla dzieci i młodzieży, internaty i bursy szkolne, zakłady kształcenia i placówki doskonalenia nauczycieli, biblioteki pedagogiczne. 15.2. PRZEDSZKOLA W roku szkolnym 2004/2005 w Szczecinie funkcjonowało: − 57 przedszkoli publicznych i 8 filii prowadzonych przez Miasto, w tym przedszkole specjalne i 3 przedszkola z oddziałami integracyjnymi; − 11 przedszkoli niepublicznych (dotowanych przez Miasto). Tabela 15.1. TERYTORIALNE ROZMIESZCZENIE PRZEDSZKOLI W SZCZECINIE W ROKU SZKOLNYM 2004/2005 liczba przedszkoli liczba przedszkoli dzielnica publicznych niepublicznych w rejonie w rejonie Północ 6 0 Śródmieście 24 7 Zachód 18 3 Prawobrzeże 12 1 ogółem 57 11 Źródło: Wydział Oświaty Urzędu Miasta w Szczecinie. W latach 2004–2005 w systemie oświaty wprowadzono szereg zmian prawnych i organizacyjnych, stanowiących konsekwencję reformy ustroju przeprowadzonej w 1999 r. W ramach reformowania sieci szczecińskich szkół Miasto podjęło w latach 2004–2005 szereg działań. Z dniem 1 września 2004 roku: − cztery publiczne szkoły ponadpodstawowe dla absolwentów szkół zasadniczych przekształcono w szkoły ponadgimnazjalne (uzupełniające) dla absolwentów szkół zasadniczych, powołano trzy kolejne tego typu placówki, a także − powołano: Technikum Hotelarskie Nr 2, trzy Szkoły Specjalne Przysposabiające do Pracy (w tym dwie w Specjalnych Ośrodkach Szkolno-Wychowawczych) oraz Zespół Szkół Zawodowych Specjalnych Nr 1. Z dniem 1 września 2005 roku: − dziewięć szkół policealnych przekształcono w szkoły policealne o okresie nauczania nie dłuższym niż 2,5 roku; − założono pięć szkół ponadgimnazjalnych (uzupełniających) dla absolwentów szkół zasadniczych oraz Technikum Zawodowe Nr 3, Technikum Elektryczno-Elektroniczne, dwie szkoły policealne, a na bazie mienia zlikwidowanej Filii Przedszkola Publicznego Nr 47 w Szczecinie powstała Środowiskowa Placówka OświatowoWychowawcza; − zlikwidowano: internat wchodzący w skład Zespołu Szkół Samochodowych, Szkołę Policealną wchodzącą w skład Zespołu Szkół Łączności, oraz Przedszkola Publiczne Nr 25 i 28 i Filię Przedszkola Publicznego Nr 47, a także − zmieniono dotychczasowe nazwy i numery porządkowe następujących szczecińskich placówek oświatowych: Ośrodek Szkolno-Wychowawczy Nr 1 w Szczecinie na Specjalny Ośrodek Szkolno-Wychowawczy Nr 5, OSW Nr 2 na Specjalny OSW Nr 3, a Ośrodek Dokształcania Zawodo- Liczba dzieci w przedszkolach publicznych w roku szkolnym 2004/2005 wyniosła średnio 6 600, co w porównaniu z rokiem ubiegłym stanowiło 95% ogólnej liczby dzieci (6 897 dzieci). W przedszkolach publicznych zatrudnionych było w roku szkolnym 2004/2005 1 258 pracowników, w tym 586 pracowników pedagogicznych, 117 pracowników administracyjnych oraz 555 pracowników obsługi. Tabela 15.2. PRACOWNICY PEDAGOGICZNI W PRZEDSZKOLACH PUBLICZNYCH W ROKU SZKOLNYM 2004/2005 nazwa liczba nauczycieli stażysta 53 kontraktowy 91 mianowany 393 dyplomowany 49 ogółem 586 Źródło: Wydział Oświaty UM w Szczecinie. W roku szkolnym 2004/2005 50 przedszkoli prowadziło różnego rodzaju programy edukacyjne. Funkcjonowały 3 przedszkola publiczne z oddziałami integracyjnymi (PP Nr 1, PP Nr 3 i PP Nr 9), w których zatrudnieni byli nauczyciele wspomagający (pedagog specjalny, psycholog, logopeda, tyflopedagog) oraz 2 integracyjne przedszkola niepubliczne: Integracyjne Przedszkole Zdrowia i Domowe Przedszkole z Oddziałami Integracyjnymi. 15.3. SZKOŁY PODSTAWOWE W Szczecinie w roku szkolnym 2004/2005 funkcjonowało 57 szkół podstawowych, w tym 47 szkół publicznych i 10 niepublicznych. Wydział Strategii Rozwoju i Promocji Miasta 167 Raport o stanie miasta Szczecin 2006 15. NAUKA, OŚWIATA I WYCHOWANIE do życzenia, o czym świadczą wyniki egzaminów1. W 2005 roku średni uczeń kończący podstawówkę w Szczecinie uzyskał 27 pkt (na 40 możliwych), to aż o 2,7 pkt mniej niż w roku poprzednim. Średni wynik w województwie zachodniopomorskim był jeszcze gorszy – 24,6 pkt, a w 2004 roku – 27,7. Natomiast jeżeli chodzi o standardy wymagań, najgorzej było z rozumowaniem. Statystyczny szóstoklasista uzbierał tylko 4,1 pkt, a w województwie 3,5 (na 8 możliwych). Miał wyraźne problemy z wykorzystaniem wiedzy w praktyce – 4,3 pkt w Szczecinie i 3,9 w województwie. Okazało się, że połowa szóstoklasistów nie umie dokonać najprostszych obliczeń. W publicznych szkołach podstawowych działały oddziały integracyjne umożliwiające naukę dzieciom niepełnosprawnym, a nauczanie odbywało się według programu szkół specjalnych. W 6 szkołach podstawowych znajdowało się 26 oddziałów integracyjnych. Ze względu na stale rosnący odsetek dzieci z wadami postawy szczególną uwagę zwraca się na rozwój fizyczny dzieci i młodzieży. 40% szkół podstawowych publicznych posiadało salę gimnastyczną, w 4 szkołach podstawowych działało 13 klas sportowych (szerzej o sporcie szkolnym w rozdziale 14.3.) . Statutowe działania szkół z zakresu opieki nad dziećmi spełniają świetlice szkolne, działające przy szkołach podstawowych prowadzonych przez Miasto. W roku szkolnym 2004/2005 w 7 szkołach podstawowych działały świetlice o wydłużonym czasie pracy. 15.4. GIMNAZJA W Szczecinie w roku szkolnym 2004/2005 znajdowały się 54 szkoły gimnazjalne, w tym 44 publiczne i 10 niepublicznych. Uczniowie gimnazjów niepublicznych stanowili zaledwie 6% ogólnej liczby gimnazjalistów. W czterech gimnazjach funkcjonowało 16 oddziałów integracyjnych, umożliwiając naukę dzieciom niepełnosprawnym. W roku szkolnym 2004/2005 w gimnazjach publicznych zatrudnionych było 1 125 nauczycieli, z czego 93% posiadało wyższe wykształcenie. W szkołach podstawowych zatrudnionych było 2 130 pedagogów, z czego ponad 90% z wyższym wykształceniem. Tabela 15.3. SZKOŁY PODSTAWOWE W ROKU SZKOLNYM 2004/2005 wyszczególnienie publiczne niepubliczne liczba szkół 47 10 22 262 935 liczba absolwentów 3 901 b. danych przeciętna liczba uczniów w klasie 23,24 12,98 287 7 2 130 b. danych liczba uczniów b. danych liczba uczniów liczba uczniów wymagających specjalnej opieki liczba nauczycieli w tym z wyższym 1 940 wykształceniem liczba nauczycieli korzystających 4 884 z różnych form doskonalenia Źródło: Wydział Oświaty UM w Szczecinie. Tabela 15.5. GIMNAZJA W ROKU SZKOLNYM 2004/2005 wyszczególnienie publiczne niepubliczne liczba szkół b. danych 10 12 637 782 liczba absolwentów 4258 b. danych przeciętna liczba uczniów w klasie 25,43 17,37 142 1 1 125 b. danych liczba uczniów wymagająca specjalnej opieki liczba nauczycieli Tabela 15.4. UKŁAD TERYTORIALNY SZKÓŁ PODSTAWOWYCH W ROKU SZKOLNYM 2004/2005 szkoły publiczne szkoły niepubliczne dzielnica liczba liczba liczba liczba szkół uczniów szkół uczniów Północ 9 3 815 0 0 Śródmieście 13 6 279 6 590 Zachód 13 6 871 3 279 Prawobrzeże 12 5 297 1 66 10 935 ogółem 47 22 262 Źródło: Wydział Oświaty UM w Szczecinie. 44 w tym z wyższym 1 044 wykształceniem liczba nauczycieli korzystających 1 539 z różnych form doskonalenia Źródło: Wydział Oświaty UM w Szczecinie. b. danych b. danych Największą popularnością wśród absolwentów szkół podstawowych (wg liczby zgłoszeń spoza rejonu) cieszy się Gimnazjum nr 10 (na 108 uczniów klas pierwszych niemal połowa to dzieci spoza rejonu), a także Gimnazjum nr 12 oraz Gimnazjum nr 14. W roku szkolnym 2004/2005 gimnazja publiczne ukończyło 4 258 uczniów. W roku szkolnym 2004/2005 podstawowe szkoły publiczne ukończyło 3 901 absolwentów. 1 Szerzej w opracowaniu „Wyniki egzaminów zewnętrznych w szkołach podstawowych i gimnazjach województwa zachodniopomorskiego w latach 2002–2005. Analiza jakościowa i wnioski z nadzoru pedagogicznego” opublikowanego przez Kuratorium Oświaty w Szczecinie. (www.xoops.kuratorium.szczecin.pl) Niestety poziom wiedzy uczniów kończących szkoły podstawowe w Szczecinie pozostawia wiele Wydział Strategii Rozwoju i Promocji Miasta 168 Raport o stanie miasta Szczecin 2006 15. NAUKA, OŚWIATA I WYCHOWANIE − Tabela 15.6. UKŁAD TERYTORIALNY GIMNAZJÓW PUBLICZNYCH W ROKU SZKOLNYM 2004/2005 publiczne niepubliczne dzielnica liczba liczba liczba liczba szkół uczniów szkół uczniów Północ 10 2 406 0 0 Śródmieście 11 3 200 6 282 Zachód 13 3 998 2 449 Prawobrzeże 10 3 033 2 51 10 782 ogółem 44 12 637 Źródło: Wydział Oświaty UM w Szczecinie. 98 publicznych, w tym: 86 dla młodzieży i 12 dla dorosłych, − 57 niepublicznych. Do szkół ponadgimnazjalnych uczęszczało 23 499 uczniów, w tym 30% do szkół niepublicznych. Aż 53% (9 086 uczniów) to uczniowie liceów ogólnokształcących. W Szczecinie funkcjonowało Liceum Ogólnokształcące z Oddziałami Integracyjnymi dla uczniów ze wszystkimi typami niepełnosprawności (16 oddziałów integracyjnych). Tabela 15.8. NIEPUBLICZNE SZKOŁY PONADGIMNAZJALNE W ROKU SZKOLNYM 2004/2005 Poziom wiedzy absolwentów szczecińskich gimnazjów nie jest najlepszy1. Na egzaminie gimnazjalnym w 2005 roku szczecińscy uczniowie wypadli najgorzej od trzech lat. Województwo zachodniopomorskie osiągnęło wyniki poniżej średniej okręgu, a w Szczecinie były szkoły, które nie zdobyły nawet połowy punktów. Tylko wąska grupa szkół osiągnęła bardzo dobre i dobre wyniki. Z części humanistycznej statystyczny uczeń województwa zachodniopomorskiego zdobył zaledwie 26,1 pkt (przed rokiem 31,2), z części matematyczno-przyrodniczej odpowiednio 23,5 i 23,8 pkt. To wyniki poniżej średniej całego okręgu, obejmującego także obszar województwa wielkopolskiego i lubuskiego (26,4 z części humanistycznej i 23,9 z matematyczno-przyrodniczej). typ szkoły liczba szkół liczba liczba oddziauczniów łów przeciętna liczba uczniów w klasie licea ogólnokształ. 10 28 409 14,61 technika 17 47 1 233 26,23 1 3 32 10,67 29 144 3 614 25,10 5 288 19,15 ZSZ szkoły policealne ogółem 57 202 Źródło: Wydział Oświaty UM w Szczecinie. Tabela 15.9. UKŁAD TERYTORIALNY PUBLICZNYCH SZKÓŁ PONADGIMNAZJALNYCH W ROKU SZKOLNYM 2004/2005 dzielnica 15.5. SZKOŁY PONADGIMNAZJALNE Północ Śródmieście Tabela 15.7. PUBLICZNE SZKOŁY PONADGIMNAZJALNE W ROKU SZKOLNYM 2004/2005 przeciętliczba liczba liczba na liczba typ szkoły oddziaszkół uczniów uczniów łów w klasie MŁODZIEŻOWE licea ogólnokształ. 24 313 9 086 29,02 technika 149 3 763 25,26 23 technika 3-letnie 4 81 20,25 ZSZ 13 53 1 315 24,81 licea profilowane 81 2 061 25,44 16 LZ/LT 13 286 22,00 razem 76 613 16 592 27,06 szkoły policealne 10 20 510 25,50 ogółem 86 633 17 102 27,02 DLA DOROSŁYCH LO 5 16 427 26,68 technika 3 7 189 27,00 ZSZ 1 3 78 26,00 razem 11 36 934 25,94 szkoły policealne 1 6 175 29,16 12 42 1 109 26,40 ogółem razem (młodzieżo98 655 18 211 27,80 we i dla dorosłych) Źródło: Wydział Oświaty UM w Szczecinie. liczba szkół liczba uczniów 3 1 771 18 10 152 Zachód 8 4 053 Prawobrzeże 4 2 235 ogółem 33 Źródło: Wydział Oświaty UM w Szczecinie. 15 211 W roku szkolnym 2004/2005 liczba nauczycieli w szkołach ponadgimnazjalnych wyniosła 1 853, w tym z wyższym wykształceniem 1 753, czyli ok. 95%. Ogromny sukces odniosły szczecińskie licea w najbardziej prestiżowym rankingu szkół średnich 2005 roku, zorganizowanym przez miesięcznik „Perspektywy” i redakcję „Rzeczpospolitej”. XIII Liceum Ogólnokształcące w Szczecinie zarówno w 2004, jak i w 2005 r. zajęło I miejsce wśród szkół ponadgimnazjalnych w kraju. Sukces XIII LO zapewnili liczni laureaci i finaliści olimpiad przedmiotowych. Wśród 100 najlepszych szkół ponadgimnazjalnych znalazły się także inne szczecińskie licea: II LO – na 22. miejscu w 2005 r. (28. miejsce w 2004 roku.), V LO – na 39. miejscu w 2005 r. (55. miejsce w 2004 r.), IX LO – na 56. miejscu w 2005 r. (67. miejsce w 2004 r.). Mimo tych sukcesów wspomnieć należy również o niskim poziomie wiedzy absolwentów liceów W Szczecinie w roku szkolnym 2004/2005 funkcjonowało 155 szkół ponadgimnazjalnych: Wydział Strategii Rozwoju i Promocji Miasta 169 Raport o stanie miasta Szczecin 2006 15. NAUKA, OŚWIATA I WYCHOWANIE w województwie zachodniopomorskim2. Wynik egzaminu maturalnego z matematyki w województwie na poziomie podstawowym dla liceów ogólnokształcących wyniósł 51,8%, a dla liceów profilowanych tylko 29,4% (30% to wymagane minimum do zdania egzaminu). Wyniki naszego województwa z matematyki są jednymi z najgorszych w kraju. Dla porównania licealiści ze Śląska, którzy wypadli na tym egzaminie najlepiej, zdobyli średnio 61,1% punktów w części podstawowej. Chlubnym wyjątkiem pozostaje XIII LO ze Szczecina, którego uczniowie osiągnęli z matematyki średnią 83,35%, mają także najlepsze wyniki z fizyki i informatyki. Tabela 15.11. INNE PROGRAMY W ROKU SZKOLNYM 2004/2005 szkoły podstawowe 95 8 gimnazja 39 3 szkoły ponadgimnazjalne 69 1 szkoły specjalne 4 1 ogółem 207 13 Źródło: Wydział Oświaty UM w Szczecinie. 37 23 4 4 68 razem inne wychowanie komunikacyjne programy eksperymentalne typ szkoły programy innowacyjne liczba programów 316 73 35 10 434 456 127 109 19 721 W roku szkolnym 2004/2005 3 279 uczniów szkół podstawowych i 1 530 uczniów gimnazjów korzystało z zajęć wyrównawczych. Celem tych zajęć było m.in. wyrównanie trudności w uczeniu się dzieci oraz podniesienie poziomu ich wiedzy i umiejętności, ale także przeciwdziałanie agresji i ograniczenie zachowań niebezpiecznych dla środowiska szkolnego. 15.6. SPECJALNE PROGRAMY NAUCZANIA ORAZ INNOWACJE I EKSPERYMENTY PEDAGOGICZNE Poza programem nauczania szkoły realizują również – opracowane zgodnie z potrzebami wynikającymi z pracy i potrzebami środowiska, akceptowane przez rodziców i samorządy szkolne – programy wychowawcze. W każdym typie szkoły zapewniona była również nauka dla dzieci wymagających specjalnej opieki, w roku szkolnym 2004/2005 było to 1 924 dzieci. W roku szkolnym 2004/2005 59 szczecińskich szkół i placówek oświatowych (w tym: 31 szkół podstawowych, 20 gimnazjów, 4 szkoły ponadgimnazjalne i 4 szkoły specjalne) realizowało przedmiot wychowania komunikacyjnego. W roku szkolnym 2004/2005 zorganizowano również miasteczka ruchu drogowego dla dzieci i młodzieży w dwóch szkołach: w Szkole Podstawowej Nr 16 oraz Zespole Szkół Ogólnokształcących Nr 8. Tabela 15.12. LICZBA UCZNIÓW WYMAGAJĄCA SPECJALNEJ OPIEKI W ROKU SZKOLNYM 2004/2005 typ szkoły liczba uczniów szkoły podstawowe 287 gimnazja 142 szkoły ponadgimnazjalne 90 szkoły specjalne 1 405 ogółem 1 924 Źródło: Wydział Oświaty UM w Szczecinie. W 7 szczecińskich szkołach utworzonych było 20 oddziałów sportowych, z czego ponad połowa w szkołach podstawowych W szkołach organizowane były również zajęcia dodatkowe (indywidualny tok nauki, indywidualny program nauczania, Klub Gimnazjalisty, Międzyszkolne Koła Przedmiotowe oraz inne zajęcia pozalekcyjne). Ogółem w roku szkolnym 2004/2005 przyznano 1 806 godzin zajęć dodatkowych, w tym 1 492 godziny zajęć pozalekcyjnych. Z zajęć dodatkowych korzystało ogółem 29 500 uczniów. Tabela 15.10. SZKOŁY I KLASY SPORTOWE W ROKU SZKOLNYM 2004/2005 typ szkoły liczba szkół liczba klas szkoły podstawowe 4 13 gimnazja 2 4 szkoły ponadgimnazjalne 1 3 ogółem 7 20 Źródło: Wydział Oświaty UM w Szczecinie. Tabela 15.13. LICZBA UCZNIÓW UCZĘSZCZAJĄCYCH NA ZAJĘCIA DODATKOWE W ROKU SZKOLNYM 2004/2005 typ szkoły liczba uczniów szkoły podstawowe 9 750 gimnazja 7 970 szkoły ponadgimnazjalne 6 200 szkoły specjalne 5 580 ogółem 29 500 Źródło: Wydział Oświaty UM w Szczecinie. W roku szkolnym 2004/2005 funkcjonowały 2 szkoły z klasami dwujęzycznymi: Gimnazjum Nr 42 w Zespole Szkół Ogólnokształcących Nr 6 oraz Gimnazjum Nr 46 w Zespole Szkół Ogólnokształcących Nr 1. W latach 2004–2005 realizowane były również inne programy, w tym programy innowacyjne. 2 Zajęcia pozalekcyjne (sportowo-rekreacyjne, turystyczne, artystyczne i inne) organizowane były we wszystkich typach szkół. Szerzej w opracowaniu „Wyniki egzaminu maturalnego w szkołach ponadgimazjalnych województwa zachodniopomorskiego w roku szkolnym 2004/2005. Analiza jakościowa i wnioski z nadzoru pedagogicznego” opublikowanego przez Kuratorium Oświaty w Szczecinie. (www.xoops.kuratorium.szczecin.pl) Wydział Strategii Rozwoju i Promocji Miasta 170 Raport o stanie miasta Szczecin 2006 15. NAUKA, OŚWIATA I WYCHOWANIE Tabela 15.14. LICZBA I RODZAJE ZAJĘĆ POZALEKCYJNYCH W ROKU SZKOLNYM 2004/2005 edukacja morska zajęcia edukacyjno-kulturalne: chór, zespół, teatr SKKT zajęcia edukacyjne: klub gimn./ koła zainteresowań SKS zajęcia sportowe szkoły podstawowe 171 92 24 94 67 gimnazja 159 70 16 119 37 szkoły ponadgimnazjalne 234 83 - 180 251 ogółem 564 245 40 393 355 typ szkoły 15.7. PLACÓWKI OPIEKUŃCZOI OŚWIATOWO-WYCHOWAWCZE 15.7.1. SZKOŁY I OŚRODKI SPECJALNE PUBLICZNE Na terenie Szczecina w roku szkolnym 2004/2005 funkcjonowały: – 4 Zespoły Szkół Specjalnych, – 1 Zespół Szkół Szpitalnych, – 7 Ośrodków Szkolno-Wychowawczych, w tym 5 Specjalnych, – Pogotowie Opiekuńcze (Szkoła Podstawowa oraz Gimnazjum), – Bursa Szkolna Integracyjna, – Młodzieżowy Ośrodek Wychowawczy. Łącznie działało 10 szkół podstawowych specjalnych, w których uczyło się 365 uczniów, 11 gimnazjów specjalnych – 452 uczniów oraz 12 szkół ponadgimnazjalnych specjalnych – 590 uczniów. W placówkach tych opieką objętych było ogółem 1 407 uczniów. Źródło: Wydział Oświaty UM w Szczecinie. Udział dzieci i młodzieży w zajęciach pozalekcyjnych i pozaszkolnych powoduje, że stają się oni aktywnymi uczestnikami olimpiad wiedzy, konkursów przedmiotowych, zawodów sportowych, przeglądów i festiwali artystycznych oraz różnych imprez szkolnych i międzynarodowych. W roku szkolnym 2004/2005 kadrę pedagogiczną w szkołach i placówkach specjalnych stanowiło 559 nauczycieli i wychowawców, w tym 506 z wykształceniem wyższym. Tabela 15.15. LICZBA FINALISTÓW OLIMPIAD W ROKU SZKOLNYM 2004/2005 typ szkoły liczba finalistów olimpiad gimnazja 33 szkoły ponadgimnazjalne 70 szkoły specjalne 22 ogółem 125 Źródło: Wydział Oświaty UM w Szczecinie. Tabela 15.18. LICZBA DZIECI I MŁODZIEŻY OBJĘTYCH OPIEKĄ W SZKOŁACH SPECJALNYCH W ROKU SZKOLNYM 2004/2005 typ szkoły liczba uczniów szkoły podstawowe specjalne 363 gimnazja specjalne 452 szkoły ponadgimnazjalne specjalne 590 ogółem 1 405 Źródło: Wydział Oświaty UM w Szczecinie. Tabela 15.16. LICZBA GODZIN DYDAKTYCZNYCH PRZYPADAJĄCYCH NA 1 NAUCZYCIELA W ROKU SZKOLNYM 2004/2005 liczba godzin przypadających typ szkoły na 1 nauczyciela szkoły podstawowe 15,84 gimnazja 16,57 szkoły ponadgimnazjalne 17,56 ogółem 16,65 Źródło: Wydział Oświaty UM w Szczecinie. Aktualna sieć szkół i placówek specjalnych zaspokaja potrzeby miasta w zakresie kształcenia dzieci i młodzieży upośledzonych umysłowo we wszystkich typach szkół. Niewystarczająca jest natomiast liczba miejsc w szkołach i ośrodkach dla dzieci i młodzieży zagrożonych niedostosowaniem społecznym, z zaburzeniami zachowania. Powoduje to znaczne wydłużenie okresu oczekiwania na umieszczenie nieletniego w ośrodku szkolno-wychowawczym na podstawie postanowienia wydanego przez sąd. Rządowym programem wyrównywania warunków startu szkolnego uczniów „Wyprawka Szkolna” w roku szkolnym 2004/2005 objętych zostało 804 uczniów, co w porównaniu z rokiem ubiegłym stanowiło zbliżoną wartość (818 uczniów). W ramach Programu przekazano podręczniki szkolne oraz wyprawki rzeczowe: plecaki, kostiumy gimnastyczne oraz przybory szkolne. 15.7.2. PORADNIE PSYCHOLOGICZNO-PEDAGOGICZNE I PLACÓWKI OPIEKUŃCZO-WYCHOWAWCZE Tabela 15.17. LICZBA WOLUMINÓW W BIBLIOTEKACH SZKOLNYCH W ROKU SZKOLNYM 2004/2005 liczba woluminów typ szkoły w bibliotekach szkolnych szkoły podstawowe 607 756 gimnazja 345 108 szkoły ponadgimnazjalne 642 601 szkoły specjalne 88 057 ogółem 1 638 522 Źródło: Wydział Oświaty UM w Szczecinie. Pomocy psychologiczno-pedagogicznej dzieciom i młodzieży, ich rodzicom, nauczycielom i wychowawcom udzielają poradnie psychologiczno-pedagogiczne. W roku szkolnym 2004/2005 w Szczecinie funkcjonowały 4 poradnie oraz Centrum Psychologiczno-Pedagogiczne, w których opieką objęto ogółem 9 054 podopiecznych. Wydział Strategii Rozwoju i Promocji Miasta 171 Raport o stanie miasta Szczecin 2006 − − − − Tabela 15.19. KURSY PODNOSZĄCE KWALIFIKACJE Działalność poradni ukierunkowana jest na: wczesną interwencję i wspomaganie rozwoju dziecka od urodzenia do 7 roku życia, udzielanie pomocy dzieciom i młodzieży niepełnosprawnej lub z dysfunkcjami rozwojowymi oraz ich rodzicom, udzielanie pomocy dzieciom i młodzieży z wybitnymi uzdolnieniami, profilaktykę problemową, w tym profilaktykę uzależnień dzieci i młodzieży, wspomaganie wychowawczej funkcji rodziny. 2004 kierunek kursu 2005 liczba kursów liczba absolwentów liczba kursów liczba absolwentów − 15. NAUKA, OŚWIATA I WYCHOWANIE kursy organizowane przez Ośrodek Dokształcania Zawodowego kurs pedagogiczny dla instruktorów zajęć praktycznych w zakładach pracy kurs podstawowy bhp dla młodocianych pracowników 1 12 1 39 1 - 17 - kursy organizowane przez ZCE 15.7.3. PLACÓWKI WYCHOWANIA POZASZKOLNEGO kursy przygotowujące do egzaminów eksternistycznych z zakresu liceum ogólnokształcącego kurs przygotowujący do matury z j. polskiego, rosyjskiego, angielskiego, matematyki, historii, geografii kursy BHP „Pierwsza pomoc przedlekarska” „Pierwszy kontakt z klientem” kursy z zakresu przestrzegania podstawowych zasad higieny w procesie produkcji żywności (obrocie żywnością) oraz systemów DPH, DPP, HACCP kursy z zakresu wdrażania zasad Dobrej Praktyki Higienicznej, Dobrej Praktyki Produkcyjnej oraz systemu HACCP w zakładach żywienia zbiorowego kurs pedagogiczny dla instruktorów praktycznej nauki zawodu „Obsługa komputera” „Przepisy kadrowe w 2004 r. w szkołach i placówkach oświatowych” „Monter konstrukcji stalowych i okrętowych” „Przyuczenie do zawodu malarz – konserwator okrętowy” Kurs spawania gazowego, elektrycznego w osłonie gazów CO2, TIG – podstawowy i ponadpodstawowy „Ręczny przecinacz gazowy” W roku szkolnym 2004/2005 w mieście działały następujące placówki wychowania pozaszkolnego: − Pałac Młodzieży (2 367 podopiecznych), − Państwowe Ognisko Baletowe (243 podopiecznych), − Ognisko pracy pozaszkolnej – szczeciński chór chłopięcy „Słowiki” (176 podopiecznych), − Państwowa Szkoła Muzyczna I st. (335 podopiecznych). Na terenie Szczecina działały również niepubliczne placówki opiekuńczo-wychowawcze: − Ośrodek Rehabilitacyjno-Wychowawczy Polskie Stowarzyszenie na Rzecz Osób z Upośledzeniem Umysłowym (90 podopiecznych), − Szczecińskie Stowarzyszenie Autystów (26 podopiecznych), − Dzienny Ośrodek Terapeutyczno-Edukacyjny dla Dzieci i Młodzieży z Autyzmem (14 podopiecznych), − Bursa Szkolna (180 podopiecznych), − Ognisko Św. Brata Alberta (47 podopiecznych). W placówkach tych dzieci i młodzież mają możliwość rozwijać swoje umiejętności artystyczne. 12 395 5 127 9 193 9 276 41 628 4 109 21 555 1 44 - 2 49 - - 1 78 - - 1 21 - - 3 95 - - 1 31 - - 1 10 - - 4 65 - - 20 365 2 2 18 342 6 11 Źródło: Wydział Oświaty UM w Szczecinie. 15.9. DZIAŁANIA MIASTA W SFERZE OŚWIATY 15.8. INNE FORMY KSZTAŁCENIA Zadania Szczecina w zakresie utrzymania placówek oświatowo-wychowawczych wynikają z obowiązujących ustaw i porozumień. Miasto jest organem prowadzącym przedszkola, szkoły, placówki oświatowo-wychowawcze, poradnie psychologiczno-pedagogiczne, specjalne ośrodki szkolno-wychowawcze, placówki kształcenia ustawicznego i praktycznego. Do zadań Miasta w tym zakresie należy m.in.: koordynowanie funkcjonowania i nadzór nad działalnością szkół i placówek oraz zapewnienie warunków do realizacji zadań dydaktycznych, wychowawczych i opiekuńczych przez te placówki. Do ewidencji prowadzonej przez Miasto, wpisanych jest 19 ognisk pracy pozaszkolnej: placówka publiczna – Szczeciński Chór Chłopięcy „Słowiki” oraz placówki niepubliczne (m.in. ogniska pracy pozaszkolnej, środowiskowe ogniska wychowawcze, świetlice środowiskowe i socjoterapeutyczne). W latach 2004–2005 dwie placówki oświatowe uprawnione były do organizowania kursów podnoszących kwalifikacje: Ośrodek Dokształcania Zawodowego znajdujący się w Ośrodku Dokształcania Zawodowego i Szkole Rzemiosł oraz Ośrodek Kształcenia Kursowego w Zachodniopomorskim Centrum Edukacyjnym. W wyniku analizy stanu oświaty miasta Szczecin ustalono priorytety wymagające pilnych działań. Za niezbędne uznano restrukturyzację wydatków sieci przedszkoli oraz restrukturyzację sieci szkół podstawowych i gimnazjów. Potrzeba restrukturyzacji wynikała przede wszystkim z polityki edukacyjnej Miasta ukierunkowanej na jakościowy rozwój szkół Wydział Strategii Rozwoju i Promocji Miasta 172 Raport o stanie miasta Szczecin 2006 15. NAUKA, OŚWIATA I WYCHOWANIE − 100 tys. zł dla uczniów szkół ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych – nagrodzono 400 uczniów). oraz konieczności zapewnienia warunków do prawidłowej organizacji pracy dydaktycznej, wychowawczej i opiekuńczej na każdym etapie kształcenia. Za priorytetowe uznano działania związane z nowymi metodami finansowania oświaty oraz określenie standardów organizacyjnych. Tabela 15.20. WYDATKI Z BUDŻETU MIASTA NA ZADANIA Z ZAKRESU OŚWIATY I WYCHOWANIA [zł] Wyszczególnienie 2004 2005 I. Edukacja 348 671 321 372 081 602 W roku szkolnym 2004/2005 Miasto Szczecin po raz pierwszy przystąpiło do programu elektronicznej rekrutacji do szkół ponadgimnazjalnych. Ogromny sukces przedsięwzięcia oraz korzyści z niego wynikające sprawiły, że powrót do tradycyjnych metod naboru stał się niemożliwy. bieżące Wydział Oświaty podjął działania związane z wdrożeniem programu „SIO” – Systemu Informacji Oświatowej, opracowanym przez Ministerstwo Edukacji i Sportu, służącym uzyskiwaniu danych niezbędnych do prowadzenia polityki edukacyjnej miasta. W celu zmniejszenia różnic w dostępie do edukacji, umożliwienia pokonywania barier dostępu do edukacji wynikających z trudnej sytuacji materialnej, udzielana jest uczniom pomoc materialna ze środków przeznaczonych na ten cel w budżecie państwa lub budżecie Miasta. Od dnia 1 stycznia 2005 r. gmina refundowała koszty związane z uczęszczaniem do szkoły, poniesione przez rodziców lub opiekunów prawnych uczniów zameldowanych w Szczecinie. Priorytetowo traktowane były koszty związane z zakupem podręczników szkolnych, ubioru lub obuwia sportowego, przyborów szkolnych; pokryciem kosztów udziału w zajęciach edukacyjnych, w tym wyrównawczych oraz pokryciem kosztów zajęć rewalidacyjnych i logopedycznych. Przewidywana kwota pomocy dla jednego wnioskodawcy wynosiła 44,8 zł w skali miesiąca, wpłynęło prawie 6 000 wniosków o przyznanie stypendium szkolnego dla uczniów. Po raz pierwszy Miasto przystąpiło do realizacji projektu „Szczeciński program wyrównywania szans edukacyjnych dla uczniów z obszarów wiejskich” (w ramach działania 2.2. „Wyrównywanie szans edukacyjnych młodzieży poprzez programy stypendialne” Zintegrowanego Programu Operacyjnego Rozwoju Regionalnego 2004–2006). Programem realizowanym w okresie od listopada 2004 r. do sierpnia 2005 r. objętych było 745 stypendystów. Wysokość przyznanego stypendium wynosiła od 50 zł do 250 zł w zależności od spełnienia warunków i kryteriów określonych w regulaminie. 346 904 101 365 546 575 majątkowe 1 767 220 II. Działalność promocyjna 263 613 i współpraca międzynarodowa bieżące 263 613 wspieranie bazy szkolnych 33 899 schronisk młodzieżowych wspieranie różnych form działal46 101 ności turystycznej dzieci i młodzieży realizacja programów międzyna183 613 rodowych majątkowe 0 Regaty Żaglowców 2007 – Ośrodek Morski PCE III. Kultura fizyczna 991 291 i rekreacja bieżące 921 291 upowszechnienie kultury fizycznej 186 800 i sportu przez różne podmioty podnoszenie sprawności fizycz734 491 nej dzieci i młodzieży Program powszechnej nauki pływania wymiana i współpraca młodzieży z zagranicą w zakresie sportu majątkowe 70 000 podnoszenie sprawności fizycz70 000 nej dzieci i młodzieży – zakupy inwestycyjne ogółem (I+II+III) 349 926 225 Źródło: Wydział Oświaty UM w Szczecinie. 6 535 027 332 340 312 340 20 000 50 000 242 340 20 000 20 000 889 346 874 346 250 000 354 346 250 000 20 000 15 000 15 000 373 303 288 15.10. NAUKA I SZKOLNICTWO WYŻSZE Szkoły wyższe stanowią część systemu nauki polskiej i systemu edukacji narodowej. Ich podstawowym zadaniem jest: − kształcenie oraz przygotowanie do wykonywania określonych zawodów oraz samodzielnej pracy naukowej, dydaktycznej lub działalności artystycznej; − prowadzenie badań naukowych lub twórczej pracy artystycznej; − rozwijanie i upowszechnienie kultury narodowej oraz postępu technicznego, a także współdziałanie w szerzeniu wiedzy w społeczeństwie. Corocznie uczniom szczecińskich szkół podstawowych, gimnazjalnych, ponadpodstawowych i ponadgimnazjalnych przyznawane są w uznaniu wybitnych osiągnięć naukowych Nagrody Prezydenta Miasta Szczecin. W roku szkolnym 2004/2005 na nagrody przeznaczono z budżetu miasta 150 tys. zł, z czego: − 50 tys. zł dla uczniów szkół podstawowych i gimnazjów – nagrodzono 368 uczniów; Wśród szkół wyższych odrębną kategorię stanowią wyższe szkoły zawodowe, których podstawowym zadaniem jest kształcenie w zakresie kierunków lub specjalności zawodowych oraz przygotowanie do wykonywania zawodu. Absolwenci wyższych szkół zawodowych uzyskują tytuł zawodowego licencjata lub inżyniera. Wydział Strategii Rozwoju i Promocji Miasta 173 Raport o stanie miasta Szczecin 2006 15. NAUKA, OŚWIATA I WYCHOWANIE i tzw. umiędzynarodowienie. PAM za największy skok w notowaniu w porównaniu z rokiem poprzednim otrzymała wyróżnienie „Awans 2006”. W 2004 r. na wszystkich uczelniach szczecińskich zatrudnionych było 3 365 nauczycieli akademickich, w tym: 661 profesorów, 4 docentów, 1 324 adiunktów oraz 739 asystentów. Ogólna liczba nauczycieli akademickich w 2004 r. zwiększyła się w stosunku do roku poprzedniego o 174. W Szczecinie funkcjonuje 19 uczelni wyższych, z czego 16 z siedzibą w Szczecinie, a pozostałe to filie i punkt konsultacyjny uczelni z innych miast. Wykaz uczelni oraz podstawowe dane o każdej z nich przedstawiają Tabele 15.21. i 15.22. Rozwój nauki i szkolnictwa wyższego na terenie miasta to ważny miernik jakości życia jego mieszkańców i czynnik rozwoju. Korzystne położenie geograficzne, w sąsiedztwie rozwiniętych ośrodków naukowych Europy Zachodniej stanowi szansę rozwoju Szczecina jako ośrodka naukowego. Wprawdzie środowisko naukowe żywo zareagowało na oczekiwania społeczne związane z zapotrzebowaniem na dodatkowe miejsca na uczelniach (powstało wiele nowych szkół wyższych, zwłaszcza niepublicznych, stworzono też nowe kierunki na już funkcjonujących uczelniach), jednak niepokojący jest coraz niższy poziom kształcenia wykazywany corocznie w rankingach wyższych uczelni. W swoich sukcesach PAM pozostaje niestety osamotniony. W ostatnich latach spadła ranga Zachodniopomorskiej Szkoły Biznesu, Wyższej Szkoły Sztuki Użytkowej, niektórych kierunków Uniwersytetu Szczecińskiego, Akademii Rolniczej. Nie wszystkie oceniane przez Państwową Komisję Akredytacyjną Wydziały uzyskały opinię pozytywną. W ogólnopolskim rankingu uczelni miesięcznika „Perspektywy” i „Rzeczpospolitej” w 2005 r. duży sukces odnotowała PAM, zajmując pierwsze miejsce w regionie i dwunaste miejsce w kraju, a wśród uczelni medycznych – drugie, zaraz za Akademią Medyczną w Warszawie, wyprzedzając AM w Poznaniu. Miejsca innych szczecińskich uczelni to: − Akademia Rolnicza – miejsce 45, − Politechnika Szczecińska – miejsce 47, − Uniwersytet Szczeciński – miejsce 49. Przy ocenie brano pod uwagę bazę uczelni i dorobek naukowy, prestiż, dostępność wysoko wykwalifikowanych kadr dla studentów, zasobność bibliotek Tabela 15.21. SZKOLNICTWO WYŻSZE W ROKU AKADEMICKIM 2004/2005 studenci wyszczególnienie absolwenci z liczby ogółem na studiach cudzodzienziemcy nych 15 306 30 ogółem w tym kobiety Uniwersytet Szczeciński 36 495 23 183 Politechnika Szczecińska 11 593 3 566 6 493 20 2 175 772 1 617 Akademia Rolnicza 11 155 6 916 6 493 18 2 175 1 528 909 2 Pomorska Akademia Medyczna 2 192 1 581 1 701 165 326 227 291 19 Akademia Morska* 3 939 1 144 2 391 16 480 147 303 Zachodniopomorska Szkoła Biznesu 3 747 1 952 470 33 855 595 1265 - Wyższa Szkoła Administracji Publicznej 1 192 856 300 - 243 173 67 - 176 124 176 - 45 33 45 - 2 173 1 526 141 - 700 510 37 - 292 196 104 87 60 32 - 205 126 158 - 118 84 46 - 257 130 74 - 72 50 16 - 604 353 252 4 104 78 63 - Wyższa Szkoła Sztuki Użytkowej Wyższa Szkoła Humanistyczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej Wyższa Szkoła Zawodowa „OECONOMICUS” Polskiego Towarzystwa Ekonomicznego Wyższa Szkoła Integracji Europejskiej Wyższa Szkoła Zarządzania Wyższa Szkoła Zawodowa „Collegium Balticum” Wyższa Szkoła Ekonomiczno-Turystyczna ogółem w tym kobiety 8 453 6 114 z liczby ogółem na studiach cudzodzienziemcy nych 2 149 4 2 5 1 525 335 305 5 71 41 40 - Wyższa Szkoła Języków Obcych 267 226 82 1 18 18 7 - Wyższa Szkoła Techniczno-Ekonomiczna 420 2 89 294 15 922 10 430 5 748 Ogółem 75 232 42 216 37 070 Źródło: Urząd Statystyczny w Szczecinie. * Nazwa „Akademia Morska” została nadana Wyższej Szkole Morskiej w 2004 r. Wydział Strategii Rozwoju i Promocji Miasta 174 - - - - 31 Raport o stanie miasta Szczecin 2006 15. NAUKA, OŚWIATA I WYCHOWANIE Tabela 15.22. STUDENCI I ABSOLWENCI W FILIACH I W PUNKTACH KONSULTACYJNYCH SZKÓŁ WYŻSZYCH W ROKU AKADEMICKIM 2004/2005 studenci absolwenci z liczby ogółem z liczby ogółem wyszczególnienie na stuna stuogółem ogółem kobiety diach kobiety diach dziennych dziennych Akademia Muzyczna w Poznaniu Filia w Szczecinie Wyższa Szkoła Pedagogiczna Towarzystwa Wiedzy Powszechnej w Warszawie Filia w Szczecinie Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego w Warszawie Punkt Konsultacyjny w Szczecinie Ogółem 192 119 2 361 1 498 175 145 2 728 1 762 Źródło: Urząd Statystyczny w Szczecinie. ŹRÓDŁA INFORMACJI: 1. „Raport o Szczecinie”, edycja lata 2004 i 2005, Gazeta Wyborcza, 2. Raporty z działalności szkół w roku szkolnym 2004–2005, Wydział Oświaty, Urząd Miasta Szczecin, 3. Sprawozdania GUS, 4. Sprawozdania z wykonania budżetu miasta Szczecin za lata 2004 i 2005, 5. Urząd Statystyczny w Szczecinie, 6. www.xoops.kuratorium.szczecin.pl, 7. Wydział Oświaty, Urząd Miasta Szczecin, 8. Wyniki egzaminów zewnętrznych w szkołach podstawowych i gimnazjach województwa zachodniopomorskiego w latach 2002–2005. Analiza jakościowa i wnioski z nadzoru pedagogicznego, Kuratorium Oświaty w Szczecinie, Szczecin, grudzień 2005 r., 9. Wyniki egzaminu maturalnego w szkołach ponadgimazjalnych województwa zachodniopomorskiego w roku szkolnym 2004/2005. Analiza jakościowa i wnioski z nadzoru pedagogicznego, Kuratorium Oświaty w Szczecinie, Wydział Strategii Edukacyjnych, Szczecin, styczeń 2006 r. Wydział Strategii Rozwoju i Promocji Miasta 175 86 22 11 - 573 420 - - 14 13 - 609 444 86 16 16