PRACA A ALKOHOL I INNE SUBSTANCJE UZALEŻNIAJĄCE RYS

dr P. Rudnicka
PROBLEMY I PATOLOGIE PRACY (cw5)
1/4
PRACA A ALKOHOL I INNE SUBSTANCJE UZALEŻNIAJĄCE
RYS HISTORYCZNY
stosunek do picia alkoholu i używania substancji odurzających w miejscu pracy zmieniał się
w czasie:
rytualne spożywanie alkoholu lub narkotyków, płacenie parobkom winem za pracę,
piwo jako część wynagrodzenia pracowników browarów
asasyni – odurzeni haszyszem i opium
XVII w. Anglia – Królewska Marynarka i przydziały rumu dla marynarzy
XIX w. Anglia – szklaneczka porto dla bagażowego
XIX w. Hiszpania – aguardiente dla robotnika
XIX w. USA – morfinizm wśród żołnierzy podczas Wojny Secesyjnej
DZISIAJ - REGULACJE PRAWNE DOTYCZĄCE ALKOHOLU
Formalna lub nieformalna polityka dotycząca alkoholu w miejscu pracy oraz rozwiązania
prawne obowiązujące w danym kraju
•
spożywanie alkoholu w czasie pracy
•
posiadanie alkoholu w miejscu pracy
•
określony maksymalny dopuszczalny poziom BAC
•
zasady karencji tzw. bottle to throttle time
•
regulacje dotyczące działań podejmowanych po wykryciu sytuacji spożywania
alkoholu, a także zakresu interwencji
•
testy i dopuszczanie ich stosowania podczas rekrutacji a także w sytuacjach pracy
dr P. Rudnicka
PROBLEMY I PATOLOGIE PRACY (cw5)
2/4
KRYTERIA NADUŻYWANIA – KONSEKWENCJE:
1. Powtarzające się nadużywanie substancji powodujące niemożność właściwego
wypełniania podstawowych obowiązków w pracy, w szkole lub w domu.
2. Powtarzające się używanie substancji w sytuacjach, kiedy stwarza to fizyczne
zagrożenie.
3. Powtarzające się problemy prawne.
4. Uporczywe używanie substancji, pomimo stałych lub nawracających problemów
społecznych lub międzyludzkich, które są skutkiem lub są nasilane przez działanie
substancji.
SYMPTOMY NADUŻYWANIA ALKOHOLU LUB INNYCH SUBSTANCJI:
Wzrastająca absencja:
–
nieusprawiedliwione nieobecności,
–
mało prawdopodobne wytłumaczenia nieobecności,
–
zbyt dużo krótkich nieobecności, z powodu pomniejszych chorób,
–
nadmierna powolność, opieszałość.
Nieobecność podczas pracy:
–
powtarzające się nieobecności na stanowisku pracy,
–
wzrastająca ilość i długość przerw na kawę, wycieczek do innych pokoi,
–
fizyczne dolegliwości w pracy (bóle głowy, żołądka, itp.)
Problemy z koncentracją i wykonywaniem zadań:
–
trudność w przypominaniu sobie poleceń i szczegółów instrukcji,
–
wzrastająca trudność w wypełnianiu wyznaczonych zadań,
–
trudność w przypominaniu sobie i analizowaniu swoich błędów,
–
praca jawi się jako wymagająca ciągle rosnącego wysiłku, przerastająca możliwości,
–
łatwość dekoncentracji, częste roztargnienie.
Ogólnie zaniżona wydajność pracy:
–
zmienny model pracy - naprzemiennie skrajnie wysoka lub niska wydajność i jakość
pracy,
–
niedotrzymywanie i przekraczanie terminów, · zwiększająca się ilość błędów i pomyłek,
–
tracony czas i materiały,
–
uchylanie się od podejmowania decyzji.
Niewłaściwe relacje z innymi pracownikami:
–
wyczulenie na krytykę,
–
znaczne wahania nastroju,
–
skargi od współpracowników,
dr P. Rudnicka
PROBLEMY I PATOLOGIE PRACY (cw5)
–
unikanie współpracowników,
–
drażliwość, nerwowość.
3/4
Nietypowe zachowania:
–
przemoc fizyczna,
–
wybuchy emocji.
KONSEKWENCJE DLA ORGANIZACJI
dezorganizacja środowiska pracy
absencje, spóźnianie się - błędy i wypadki – obniżenie produktywności i wydajności - utrata
pracownika
SPECYFICZNE ZAWODY – GRUPY RYZYKA
Kontakt z alkoholem wynikający ze specyfiki miejsca pracy, np.
barmani i inni pracownicy pubów i restauracji
pracownicy przemysłu alkoholowego
pracownicy gastronomii i hotelarstwa (przypadek szczególny cantineras)
Problemy nie są jednie rezultatem styczności z alkoholem lub innymi substancjami, stąd też
mogą się pojawić wśród pracowników wszelkich branż.
dr P. Rudnicka
PROBLEMY I PATOLOGIE PRACY (cw5)
4/4
ETAPY ROZWIĄZYWANIA PROBLEMÓW ALKOHOLOWYCH W ZAKŁADZIE PRACY:
1. Ograniczenie lub zakazanie dostępności alkoholu w miejscu pracy. Dostosowanie
regulaminu zakładowego do nowych wymagań.
2. Realizacja programów informacyjnych, edukacyjnych i treningowych dotyczących
bezpieczeństwa pracy oraz zdrowego stylu życia.
3. Identyfikacja i ocena problemów pracowniczych.
4. Uruchomienie poradnictwa i leczenia dla osób mających problemy związane z
alkoholem.
5. Koordynacja współpracy pracodawców i przedstawicieli pracowników (np.
związkowych).
6. Przeszkolenie zakładowej służby zdrowia z profilaktyki alkoholowej lub/i kierowanie
do wyznaczonych placówek lecznictwa odwykowego.
(źródło PARPA, www.parpa.pl)
CO ZYSKUJE ORGANIZACJA?
Jasna polityka i wytyczne postępowania, określenie zakresu odpowiedzialności
pracownika i pracodawcy
Nabycie przez odpowiednie osoby (kierownicy, służba zdrowia, HR) umiejętności
rozpoznawania symptomów
Podniesienie świadomości pracowników i pracodawców
Wypracowanie procedur radzenia sobie
Kształtowanie odpowiedzialnej kultury organizacyjnej
Ochrona praw pracownika i dbałość o interesy pracodawcy
Literatura:
ICAP (2003). Alkohol a miejsce pracy. Raport ICAP – International Center for Alcohol
Policies nr 13.
(http://www.icap.org/portals/0/download/all_pdfs/Polish_content_pdf/ICAP_Reports_Polish/I
CAP_Report13_Pol.pdf)
ILO. (1996). Management of alcohol- and drug-related issues in the workplace. Genewa:
ILO – International Labour Office.
(http://www.ilo.org/public/english/protection/safework/drug/codepr.htm)
Schulz, D.P., Schulz, S.E. (2002). Psychologia a wyzwania dzisiejszej pracy. Warszawa:
PWN.