docUsługi dotyczące ochrony zdrowia - nieuczciwe klauzule umowne w
download 
Reklamacja Transkrypt
Usługi dotyczące ochrony zdrowia - nieuczciwe klauzule umowne w
Prawa Konsumenta w Unii Europejskiej „USŁUGI DOTYCZĄCE OCHRONY ZDROWIA – NIEUCZCIWE KLAUZULE UMOWNE W ŚWIETLE ORZECZNICTWA EUROPEJSKIEGO” Katarzyna Syroka Europejskie Centrum Konsumenckie Polska Warszawa, 19.05.2010 r. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 1 PLAN PREZENTACJI 1. Podstawy prawne dotyczące nieuczciwych klauzul w umowach związanych z ochroną zdrowia. 2. Definicja pojęcia „klauzule abuzywne”. 3. Omówienie europejskich: 4. orzecznictwa wybranych krajów Belgia Grecja Niemcy Włochy Rola Prezesa i Konsumentów. Urzędu Ochrony Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów Konkurencji 2 PODSTAWY PRAWNE Rezolucja (76) 47 Komitetu Ministrów Rady Europy z 16.11.1976 r. o klauzulach abuzywnych w umowach konsumenckich i o metodach ich kontroli. Dyrektywa Rady 93/13 EWG z 5 kwietnia 1993 r. w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich (3 1993 L 0013, Dz. U. UE L 95, 21/04/1993). Ustawa z dnia 23 kwietnia 1964 r. Kodeks cywilny ( Dz. U. z 1964 r. Nr 16, poz. 93 z późn. zm.). Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentów ( Dz.U. z 2007 r. Nr 50, poz. 331 z późn. zm.). Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 3 DEFINICJA POJĘCIA „KLAUZULE ABUZYWNE” Art. 3851. § 1 Kodeksu cywilnego „Postanowienia umowy zawieranej z konsumentem nie uzgodnione indywidualnie nie wiąŜą go, jeŜeli kształtują jego prawa i obowiązki w sposób sprzeczny z dobrymi obyczajami, obyczajami, raŜąco naruszając jego interesy (niedozwolone postanowienia umowne).” Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 4 TREŚĆ KLAUZUL ABUZYWNYCH W KC Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 5 TREŚĆ KLAUZUL ABUZYWNYCH W KC Treść klauzul w KC dotyczy w szczególności: jednostronnie ujętych uprawnień kształtujących albo zastrzeŜonych tylko na rzecz przedsiębiorcy przedsiębiorcy;; uprawnień zastrzeŜonych dla obu stron, lecz nieproporcjonalnie;; nieproporcjonalnie sytuacji przewidujących arbitralność decyzji (przedsiębiorcy) o ich wykonaniu wykonaniu;; niesymetrycznego rozkładu praw i obowiązków stron umowy.. umowy Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 6 SYSTEM KONTROLI KLAUZUL ABUZYWNYCH Kontrola ad hoc (doraźna), dokonywana dzięki klauzuli generalnej. generalnej. Incydentalna kontrola treści umowy, przez kontrolę treści umowy zaczerpniętej z uŜycia klauzuli generalnej. generalnej. Kontrola abstrakcyjna wzorca jako takiego.. takiego Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 7 REM CONTRAHI TAMEN VOLUISTI ZDANIEM E. ŁĘTOWSKIEJ: Sędziowie, oceniając sytuację, muszą pokonać własne przekonanie, wyniesione z lat studiów, ze skoro coś jest w umowie, to znaczy, ze obie strony tego chciały, a chcącemu nie dzieje się krzywda. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 8 BELGIA Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 9 BELGIA Orzeczenie Sądu I instancji w Soignies z dnia 21 listopada 1996 roku: szpital zastosował jednostronne klauzule kary umownej,, zasłaniając się medycznym charakterem umownej świadczonych usług usług.. Jednostronne zastosowanie niezgodne z prawem prawem.. kary Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów umownej jest 10 BELGIA Orzeczenie Sędziego Pokoju z dnia 1 kwietnia 1997 roku: za niezgodne z prawem zostało uznane posługiwanie się przez prywatnego lekarza formularzem, który głosił m.in. in., Ŝe w przypadku skorzystania przez któregoś z pacjentów z usług lekarza ze szpitala publicznego lub półprywatnego – wynagrodzenie lekarza prywatnego będzie wynosić równowartość od jednego do 1010-krotności wynagrodzenia dla szpitala szpitala.. Wysokość wynagrodzenia wyraŜona we frankach. frankach. w kontraktach Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów musi być zawsze 11 GRECJA Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 12 GRECJA Orzeczenie Administracyjnego Sądu Odwoławczego w Pireusie z dnia 1 stycznia 1994 roku: roku: klauzula wyłączająca odpowiedzialność szpitala za szkodę, której pacjent doznał w wyniku działania zewnętrznego (jako Ŝe nie jest ona spowodowana niedbalstwem lekarzy jest niezgodna z prawem) prawem).. Lekarzy wiąŜe obowiązek szczególnej troski o dobro pacjenta i całkowite wyłączenie ich odpowiedzialności jest niedopuszczalne niedopuszczalne.. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 13 NIEMCY Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 14 NIEMCY Orzeczenie Trybunału Federalnego z dnia 14 lipca 1988 roku: za niezgodną z prawem naleŜy uznać klauzulę stwierdzającą, Ŝe w przypadku zawarcia retroaktywnej umowy lub zmian w wysokości opłat za pobyt w szpitalu czy leczenie administracja szpitala ma prawo samodzielnie przekalkulować koszty koszty.. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 15 NIEMCY Orzeczenie Trybunału Federalnego z dnia 30 października 1991 roku: niedopuszczalna jest klauzula znajdująca się w formularzu umowy, która uzaleŜnia wynagrodzenie prywatnego lekarza od przeciętnego wynagrodzenia za dany rodzaj usług. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 16 NIEMCY Orzeczenie Trybunału Federalnego z dnia 22 grudnia 1992 roku: roku: klauzula głosząca, iŜ kaŜdy zabieg lub diagnoza przeprowadzane przez lekarzy na prywatne Ŝądanie pacjenta będą traktowane jak przedmioty odrębnych umów między pacjentem a danym lekarzem, a nie umowy pacjent--szpital - jest niezgodna z prawem pacjent prawem.. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 17 NIEMCY C.D. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 18 NIEMCY Orzeczenie Sądu Apelacyjnego z dnia 24 kwietnia 1996 roku: klauzula postanawiająca, Ŝe pacjent mający polisę ubezpieczeniową pokrywającą koszty leczenia sam będzie odpowiadał za wynikłe później wydatki nieobjęte polisą jest abuzywna. abuzywna. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 19 NIEMCY Orzeczenie Sądu I Instancji z dnia 20 czerwca 1996 roku: moŜliwe jest powierzenie części obowiązków kontraktowych innym osobom, jednak zabronione jest wykonywanie czynności naleŜących do „głównych obowiązków” wykonawcy (zwłaszcza wysoko wykwalifikowanego” przez inne osoby nie będące w relacji kontraktowej i mogące go narazić na niebezpieczeństwo.. niebezpieczeństwo Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 20 NIEMCY Orzeczenie Sądu I Instancji z dnia 8 września 1999 roku: niedopuszczalna jest klauzula ustawiająca moŜliwość retroaktywnej zmiany opłat za usługi świadczone przez firmę pielęgniarską pod warunkiem poinformowania kontrahenta. Niezgodna z prawem jest równieŜ klauzula wyłączająca odpowiedzialność firmy pielęgniarskiej za działania osób innych niŜ jej pracownicy. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 21 WŁOCHY Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 22 WŁOCHY Orzeczenie Cywilnego Sądu Kasacyjnego z dnia 6 lutego 1996 roku: roku: niezgodne z prawem jest postanowienie umowy, które uznaje milczenie dłuŜnika za uznanie roszczenia drugiej strony strony.. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 23 WŁOCHY Orzeczenie Sędziego Pokoju w Mediolanie z dnia 9 kwietnia 1997 roku: klauzula nakładająca na tylko jedną ze stron karę umowną w wysokości 50 50% % jej świadczenia w przypadku nieprzyjęcia świadczenia kontrahenta jest niezgodna z prawem prawem.. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 24 PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW Prezes UOKiK jest centralnym organem administracji rządowej właściwym w sprawach ochrony konkurencji i konsumentów. Nadzór nad działalnością Prezesa UOKiK sprawuje Prezes Rady Ministrów. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 25 PREZES URZĘDU OCHRONY KONKURENCJI I KONSUMENTÓW - KOMPETENCJE Prowadzenie postępowań antymonopolowych w sprawach praktyk ograniczających konkurencję – naduŜywania pozycji dominującej na rynku oraz niedozwolonych porozumień (karteli) (karteli).. Prawo kontroli koncentracji, koncentracji, w celu niedopuszczenia do sytuacji, w której w wyniku łączenia się przedsiębiorców powstanie podmiot dominujący na rynku rynku.. Prowadzenie postępowań w sprawach praktyk naruszających zbiorowe interesy konsumentów konsumentów.. Działania zmierzające do wyeliminowania z obrotu prawnego niedozwolonych postanowień umownych – to znaczy kształtujących interesy konsumentów w sposób sprzeczny z prawem lub dobrymi obyczajami obyczajami.. Podstawowym narzędziem są kontrole wzorców umownych E15 stosowanych przez przedsiębiorców. przedsiębiorców. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 26 Slajd 26 E15 Lepiej uprościć i zrobić "wzorców umów" ECK6; 2010-04-12 REJESTR KLAUZUL NIEDOZWOLONYCH http://www.uokik.gov.pl/rejestr_klauzul_niedozwolonych2.php Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 27 WARTO W TYM KONTEKŚCIE Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów ZAUWAśYĆ 28 ROLA DECYZJI PREZESA UOKIK NT. PRAKTYK NARUSZAJĄCYCH ZBIOROWE INTERESY KONSUMENTÓW DECYZJA NR RBG 10 10//2003 „(… „(…) uznaje się za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów nieudzielanie osobom, pragnącym uczestniczyć w porodach rodzinnych rzetelnych, prawdziwych i pełnych informacji o warunkach uczestniczenia w takim porodzie – w ten sposób, Ŝe osobom zamierzającym towarzyszyć kobietom rodzącym przed i w trakcie porodu udziela się informacji jakoby za poród rodzinny naleŜałoby uiścić opłatę w wysokości 400 złotych i nakazuje zaniechania jej stosowania” stosowania”.. Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 29 ROLA DECYZJI PREZESA UOKIK NT. PRAKTYK NARUSZAJĄCYCH ZBIOROWE INTERESY KONSUMENTÓW DECYZJA NR RBG 24/ 24/2004 „(…) uznaje się za praktykę naruszającą zbiorowe interesy konsumentów,, praktykę Samodzielnego Publicznego Szpitala konsumentów Klinicznego im. im. dr A. Jurasza Akademii Medycznej w Bydgoszczy, polegającą na naruszeniu obowiązku udzielania konsumentom rzetelnej i prawdziwej informacji, poprzez informowanie konsumentów za pomocą regulaminów obowiązujących w Klinikach Pediatrycznych, Ŝe Ŝe:: dziecko w Klinice ma prawo do dodatkowej opieki pielęgnacyjnej sprawowanej przez Rodzica lub Opiekuna od 8.00 – 22. 22.00; 00; moŜliwe jest, aby dziecku przez całą dobę towarzyszyła matka” Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 30 KONTAKT Z ECK Telefonicznie: +48 22 55 60 118 (infolinia) +48 22 55 60 359 (faks) Elektronicznie: e-mail: www: [email protected], [email protected] [email protected], http://www.konsument.gov.pl Listownie oraz osobiste wizyty w Centrum: Europejskie Centrum Konsumenckie Plac Powstańców Warszawy 1 00 00--950 Warszawa Dziękuję za uwagę! Projekt jest finansowany ze środków Komisji Europejskiej i Urzędu Ochrony Konkurencji i Konsumentów 31
