Prawda i fantastyka w legendzie

2 x 45 mi
2 x 45 min
Prawda i fantastyka w legendzie
45 min
45 min
Scenariusz lekcji z wykorzystaniem karty pracy
Cele lekcji:
3. Uczniowie przypominajà sobie legendy poznane
w młodszych klasach. Nast´pnie otrzymujà od
nauczyciela karty pracy 2 i realizujà zadanie 1.
Wskazane osoby odczytujà tytuły, które zapisały
pod rysunkami.
4. Prowadzàcy zaj´cia poleca uczniom zapoznaç si´
z legendà zamieszczonà w podr´czniku na s. 141–
142 b . Uczniowie samodzielnie czytajà tekst.
5. Ochotnicy przedstawiajà treÊç legendy. Zwracajà
przy tym uwag´ na kolejnoÊç wyst´powania
w niej poszczególnych wydarzeƒ.
6. Na podstawie legendy o Juracie uczniowie
odpowiadajà na pytania zapisane na tablicy:
• Gdzie rozgrywajà si´ wydarzenia opisane w legendzie?
• Czy miejsce to jest okreÊlone czy nieokreÊlone?
• Jakie wydarzenia fantastyczne sà opisane w legendzie?
• Które zdarzenia mogły rozgrywaç si´ w prawdziwym Êwiecie?
• Jakie sà podobieƒstwa i ró˝nice mi´dzy baÊnià
a legendà?
Uczeƒ:
• wyjaÊnia terminy: legenda, herb, heraldyka, godło,
• poznaje treÊç legendy o Juracie,
• wymienia legendy poznane w poprzednich klasach,
• rozpoznaje herby wybranych miast Polski,
• opowiada treÊç legendy zgodnie z chronologià
ukazanych w niej zdarzeƒ,
• wykorzystuje znajomoÊç innych legend do wyodr´bnienia cech legendy jako gatunku literackiego,
• okreÊla miejsce i czas wydarzeƒ przedstawionych
w legendzie,
• wymienia postacie wyst´pujàce w legendzie,
• współpracuje w zespole,
• aktywnie uczestniczy w zaj´ciach.
Metody:
• rozmowa nauczajàca (pogadanka),
• praca z tekstem.
Formy pracy:
indywidualna, zbiorowa.
Faza podsumowujàca
Ârodki dydaktyczne:
1. Uczniowie samodzielnie uzupełniajà tabel´
zamieszczonà w zadaniu 2. w karcie pracy 2. Po
wykonaniu çwiczenia ochotnicy głoÊno odczytujà
informacje, które zapisali. W razie potrzeby nauczyciel poprawia wypowiedzi uczniów.
2. Zadanie domowe:
Narysuj lub wymyÊl herb swojej miejscowoÊci.
Nast´pnie wyjaÊnij, co oznacza umieszczony na
nim rysunek.
• podr´cznik do kształcenia literackiego i kulturowego „Słowa na start! 4” (s. 141–142),
• karty pracy 1, 2: „W Êwiecie legend”, „Bohaterowie legend, których nie znam”.
Przebieg lekcji:
Faza wprowadzajàca
1. CzynnoÊci organizacyjne: sprawdzenie obecnoÊci,
podanie tematu lekcji.
2. Nauczyciel rozdaje karty pracy 1. Uczniowie wykonujà zamieszczone tam zadanie 1. Ochotnicy
przedstawiajà rozwiàzanie çwiczenia na forum
klasy.
3. W celu wprowadzenia w tematyk´ zaj´ç wskazana osoba głoÊno odczytuje treÊç „Ciekawostki” zamieszczonej w podr´czniku na s. 141 a .
Strony z podr´cznika „S∏owa na start! 4”
Faza realizacyjna
a
1. Nauczyciel pyta uczniów, jak rozumiejà termin
legenda. Ch´tni wyjaÊniajà ten wyraz własnymi
słowami. Nast´pnie prowadzàcy zaj´cia podaje
wybrane informacje na temat legendy (przykładowy tekst zamieszczono w Materiałach dla nauczyciela).
2. Na polecenie nauczyciela uczniowie wykonujà
zadanie 2. zamieszczone w karcie pracy 1. Ochotnik odczytuje uzupełnione zdanie.
b
Podr´cznik do kszta∏cenia literackiego i kulturowego, s. 140–141
1
45 min
Materiały dla nauczyciela
Informacje o legendzie
Legendy wywodzà si´ z podaƒ ludowych. Ukształtowały si´ ju˝ w Êredniowieczu.
W dawnych czasach ludzie z pokolenia na pokolenie przekazywali sobie opowieÊci
o pochodzeniu nazwy ich paƒstwa, miasta, wsi, a tak˝e znajdujàcych si´
w pobli˝u rzek czy jezior. W podaniach tych cz´sto wyst´powały duchy, fantastyczne
stwory i cudowne miejsca. Jednak pojawiały si´ w nich równie˝ postacie historyczne
oraz odwołania do rzeczywistych miejsc i faktów. Do legend zalicza si´ tak˝e
opowieÊci o ˝yciu Êwi´tych, apostołów i m´czenników, które nie majà potwierdzenia
w materiale historycznym. Nasycone sà one elementami fantastyki, niezwykłoÊci
i cudownoÊci.
Karta pracy 1
W Êwiecie legend
..........................................................................
Imi´ i nazwisko
1
Podpisz herby nazwami miast, które reprezentujà. Odczytaj
hasło utworzone w kratkach oznaczonych ciemniejszym
kolorem.
2
Uzupełnij zdanie wyrazami z ramek w odpowiednich przypadkach.
baʃ / opowieÊç
przyszłoÊç / przeszłoÊç
realnoÊç / fantastyka
................................
................................
Data
Klasa
cudownoÊç / brzydota
Legenda to . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . o . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . nasycona . . . . . . . . .
............................................
i ..................................................... .
Karta pracy 2
Bohaterowie legend,
których znam
1
2
..........................................................................
Imi´ i nazwisko
................................
................................
Data
Klasa
Podpisz rysunki tytułami legend, do których nawiàzujà.
.........................................
.........................................
.........................................
.........................................
.........................................
.........................................
.........................................
.........................................
.........................................
.........................................
.........................................
.........................................
Na podstawie legendy „Jurata, królowa Bałtyku” uzupełnij poszczególne rubryki tabeli.
Pytanie
Jakie jest miejsce zdarzeƒ – okreÊlone czy nieokreÊlone?
Czy czas zdarzeƒ jest okreÊlony czy nieokreÊlony?
Jacy sà bohaterowie – realni czy nierealni?
Czy wydarzenia sà realne czy fantastyczne?
Odpowiedê
Przykład