A6 Ubezpieczenie zdrowotne

Transkrypt

A6 Ubezpieczenie zdrowotne
Przewodnik dla pracowników
transgranicznych z Polski
A6 Ubezpieczenie zdrowotne
Spis treści
W Niemczech obowiązują nieco inne przepisy ............................................................ 3
Kwestie uregulowane przez Unię Europejską .............................................................. 3
Rozporządzenie UE ............................................................................................................. 3
Świadczenia pieniężne zamiast świadczeń rzeczowych ....................................................... 3
Jak wygląda sytuacja w Niemczech? ........................................................................... 3
Podstawa prawna ................................................................................................................. 3
Ubezpieczenie ustawowe lub prywatne ................................................................................ 4
Stawka i podział składki........................................................................................................ 4
Świadczenia ......................................................................................................................... 5
Więcej informacji .................................................................................................................. 6
Co powinni wiedzieć pracownicy transgraniczni? ...................................................... 6
Zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego dokonuje pracodawca ....................................... 6
Wyjątki ................................................................................................................................. 6
Prawo do leczenia w Polsce ................................................................................................. 7
Brak specjalnej umowy między Niemcami i Polską............................................................... 7
Uwaga: Dla lepszej czytelności tekstu zrezygnowano bez wyjątku z używania obok siebie formy
męskiej i żeńskiej. Jeśli użyta została sama forma męska, skierowana jest ona zawsze także do
kobiet.
www.zav.de/grenzregionen
www.psz.praca.gov.pl
-1-
Przewodnik dla pracowników
transgranicznych z Polski
www.zav.de/grenzregionen
www.psz.praca.gov.pl
-2-
A6 Ubezpieczenie zdrowotne
Przewodnik dla pracowników
transgranicznych z Polski
W Niemczech obowiązują nieco inne przepisy
§§
•
W Niemczech możecie Państwo wybrać jedną z wielu ustawowych kas chorych.
•
Ubezpieczenie zdrowotne i chorobowe nie są rozdzielone. Ustawowe ubezpieczenie
zdrowotne w Niemczech udostępnia świadczenia rzeczowe i pieniężne.
•
Oprócz ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego, po przekroczeniu limitu obowiązkowego
ubezpieczenia, który odpowiada dochodowi rocznemu w wysokości 53.550 euro, istnieje
możliwość zawarcia ubezpieczenia prywatnego (stan z: 2014).
•
Składki na ubezpieczenie zdrowotne uiszczane są każdorazowo w prawie równych
częściach przez pracodawcę i pracownika. Stawka składki na niemieckie ubezpieczenie
zdrowotne jest znacznie wyższa niż w Polsce.
•
Miesięczna maksymalna podstawa wymiaru składki na ustawowe ubezpieczenie zdrowotne
oznaczona jest jako limit wymiaru składki i wynosi w Niemczech ok. 4.050 euro (stan z:
2014).
•
Istnieje możliwość swobodnego wyboru lekarza, wpisanego na listę Kasy Chorych.
Rejestracja u lekarza rodzinnego (lekarz ogólny) nie jest w Niemczech konieczna. Nie ma
też ograniczeń w częstotliwości zmiany lekarza.
Kwestie uregulowane przez Unię Europejską
Rozporządzenie UE
Ubezpieczenie zdrowotne podlega pod Rozporządzenie (WE) nr 883/2004 Parlamentu
Europejskiego i Rady z dnia 29 kwietnia 2004 w sprawie koordynacji systemów zabezpieczenia
społecznego.
Świadczenia pieniężne zamiast świadczeń rzeczowych
Rozporządzenie przewiduje, że świadczenia w przypadku choroby w postaci świadczeń
pieniężnych przysługują także za granicą. Świadczenia rzeczowe mogą być ewentualnie
przyznawane przez jednostkę właściwą w kraju zamieszkania, zgodnie z przepisami
obowiązującymi w tym kraju.
D
Jak wygląda sytuacja w Niemczech?
Podstawa prawna
Ubezpieczenie zdrowotne jest ubezpieczeniem obowiązkowym, zapewniającym obywatelom
zabezpieczenie od ryzyka choroby. Podstawą prawną ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego
(GKV) jest piąta Księga Kodeksu Socjalnego (SGB V) z dnia 20 grudnia 1988.
www.zav.de/grenzregionen
www.psz.praca.gov.pl
-3-
A6 Ubezpieczenie zdrowotne
Przewodnik dla pracowników
transgranicznych z Polski
Ubezpieczenie ustawowe lub prywatne
Do chwili przekroczenia limitu ubezpieczenia obowiązkowego (2014: 53.550 euro rocznego
wynagrodzenia za pracę lub 4.462,50 euro wynagrodzenia miesięcznego) każdy pracownik w
Niemczech jest objęty obowiązkowym, ustawowym ubezpieczeniem zdrowotnym.
Osoby przekraczające ten limit mogą się dodatkowo ubezpieczyć dobrowolnie w jednej z
ustawowych Kas Chorych lub zawrzeć prywatne ubezpieczenie zdrowotne. Prywatne
ubezpieczenie mogą zawrzeć
•
pracownicy, których miesięczny dochód brutto przez ostatnie 12 miesięcy z rzędu
przekroczył limit ubezpieczenia obowiązkowego,
•
osoby wykonujące samodzielną działalność gospodarczą, osoby wykonujące wolny zawód i
artyści, niezależnie od wysokości ich dochodów,
•
urzędnicy i inne osoby uprawnione do pomocy finansowej jak sędziowie, deputowani do
Landtagu i Bundestagu.
Ustawowym ubezpieczeniem zdrowotnym objęty jest każdy członek rodziny, bez konieczności
uiszczania osobnych składek, w przypadku ubezpieczenia prywatnego dla każdego członka
rodziny konieczne jest opłacanie dodatkowej składki.
Stawka i podział składki
Jednolita stawka składki na ubezpieczenie zdrowotne wynosi od 2011 - 15,5 procent dochodów,
podlegających ubezpieczeniu zdrowotnemu (czyli z reguły od wynagrodzenia brutto). 0,9 procent
dochodów podlegających ubezpieczeniu opłaca sam pracownik. Resztę pokrywają w równych
częściach pracodawca i pracownik.
Obowiązuje przy tym limit wymiaru składki (2014: 48.600 euro rocznego wynagrodzenia za pracę
lub 4.050 euro wynagrodzenia miesięcznego), tzn., do ustalenia składki na ubezpieczenie
zdrowotne przyjmuje się maksymalnie 4.050 euro, nawet jeśli dana osoba zarabia więcej.
Wynagrodzenie brutto:
2.900,00 euro
Udział pracownika:
7,3 % x 2.900 euro = 211,70 euro
Składka osobna pracownika:
0,9 % x 2.900 euro = 26,10 euro
Udział pracownika + składka osobna:
8,2 % x 2.900 euro = 237,80 euro
Udział pracodawcy:
7,3 % x 2.900 euro = 211,70 euro
Łączna składka na ubezpieczenie zdrowotne:
15,5 % x 2.900 euro = 449,50 euro
Od roku 2015 stawka składki na ustawowe ubezpieczenie zdrowotne ma spaść z 15,5 do 14,6
procent i będzie w przyszłości uiszczana w równych częściach przez pracownika i pracodawcę.
Należy oczekiwać, że Kasy Chorych będą chciały wyrównać powstające przez to straty przez
żądanie dodatkowych składek.
www.zav.de/grenzregionen
www.psz.praca.gov.pl
-4-
A6 Ubezpieczenie zdrowotne
Przewodnik dla pracowników
transgranicznych z Polski
W przypadku prywatnych Kas Chorych wysokość składki zależy od wieku, płci, wcześniejszych
schorzeń i wybranych świadczeń. Składka nie zależy od dochodu. Kobiety, osoby starsze i osoby z
określonym ryzykiem chorobowym płacą wyższe składki.
Od 1-go stycznia 2009 prywatne Kasy Chorych muszą oferować tak zwaną taryfę podstawową.
Taryfa podstawowa pod względem świadczeń odpowiada w przybliżeniu ustawowemu
ubezpieczeniu zdrowotnemu, przy czym nie może ona przekraczać składki maksymalnej
ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego. Taryfa podstawowa musi być przyznana niezależnie od
wyniku badań lekarskich.
Osoby ubezpieczone w ramach ustawowego ubezpieczenia zdrowotnego mogą dla określonych
świadczeń, np. protezy zębowe, okulary lub zasiłek szpitalny zawrzeć prywatne ubezpieczenie
dodatkowe.
Świadczenia
Ubezpieczenie zdrowotne pokrywa świadczenia rzeczowe, takie jak opieka lekarska i leczenie
stomatologiczne, leki na receptę, pobyt w szpitalu i w ośrodku rehabilitacyjnym, opieka nad
osobami chorymi w domu oraz badania profilaktyczne.
Za prawie wszystkie ww. świadczenia osoby ubezpieczone muszą od roku 2004 uiszczać dopłaty:
Leki na receptę itp., środki opatrunkowe, środki
pomocnicze (np. wkładki higieniczne)
10 % ceny, jednak minimum 5 euro i maksymalnie 10
euro
Środki pomocnicze przeznaczone do zużycia
maksymalnie 10 euro za całe zapotrzebowanie
miesięczne
Środki terapeutyczne (np. masaże, fizjoterapia)
10 % kosztów i plus 10 euro na skierowanie
Pobyt w szpitalu i w ośrodku rehabilitacyjnym
10 euro za dzień kalendarzowy na maksymalnie 28
dni w roku
Opieka nad osobami chorymi w domu
10 % kosztów i plus 10 euro za skierowanie na
maksymalnie 28 dni w roku
Koszty dojazdu
10 % kosztów, jednak minimum 5 euro i
maksymalnie 10 euro
Dzieci i młodzież poniżej 18 roku życia są zwolnione z dopłat, z wyjątkiem protez zębowych i
kosztów dojazdów. Limit obciążeń dla dopłat wynosi 2 procent wynagrodzenia brutto lub jeden
procent w przypadku chorób przewlekłych. Część kosztów protezy zębowej ubezpieczenie
zdrowotne pokrywa przeważnie w formie stałych dopłat.
Ubezpieczenie zdrowotne wypłaca za łącznie 78 tygodni w ciągu 3 lat zasiłek chorobowy,
przyznawany po upływie pierwszych 6 tygodni wypłaty wynagrodzenia za okres niezdolności do
pracy przez pracodawcę. Zasiłek chorobowy wynosi 70 procent wynagrodzenia brutto, nie może
jednak przekroczyć 90 procent wynagrodzenia netto.
Ubezpieczenie zdrowotne wypłaca zasiłek pielęgnacyjny w przypadku choroby dziecka do
chwili ukończenia przez dziecko 12-go roku życia, jeśli jeden czynny zawodowo rodzic musi
przejąć opiekę i jeśli nie przysługuje mu płatne zwolnienie ze strony pracodawcy. Świadczenie
wypłacane jest z ubezpieczenia zdrowotnego rodzica, który skorzysta z tego prawa. Na każdego
www.zav.de/grenzregionen
www.psz.praca.gov.pl
-5-
A6 Ubezpieczenie zdrowotne
Przewodnik dla pracowników
transgranicznych z Polski
rodzica przysługuje zasadniczo na każde dziecko 10 dni na opiekę w roku, w przypadku osób
samotnie wychowujących dzieci nawet 20 dni w roku na dziecko. Osoby ubezpieczone,
posiadające więcej niż 2 dzieci mogą otrzymać zwolnienie z pracy na maksymalnie 25 dni
roboczych w roku kalendarzowym (osoby samotnie wychowujące dzieci 50 dni).
Na okres 6 tygodni przed i 8 tygodni (w przypadku wcześniaków i wieloraczków 12 tygodni) po
urodzeniu dziecka, w Niemczech wypłacany jest zasiłek macierzyński. Jego wysokość zależy od
średniego wynagrodzenia netto za ostatnie 13 tygodni przed rozpoczęciem okresu ochronnego.
Maksymalnie zasiłek ten wynosi jednak 13 euro na dzień kalendarzowy. Kwotę różnicy do
wynagrodzenia netto płaci pracodawca.
Ustawowe Kasy Chorych w Niemczech częściowo znacznie różnią się od siebie pod względem
usług, dodatkowych dobrowolnych świadczeń i oferty specjalnych programów prewencyjnych.
Jeszcze większe różnice występują w świadczeniach prywatnego ubezpieczenia zdrowotnego.
Więcej informacji
•
Więcej informacji otrzymacie Państwo w Waszej niemieckiej Kasie Chorych. Listę
ustawowych Kas Chorych znajdziecie Państwo pod adresem www.krankenkassen.de >
Gesetzliche Krankenkassen > Krankenkassen-Liste, lista prywatnych Kas Chorych
dostępna jest pod adresem www.krankenkassen.de > Private Krankenversicherung > Liste:
Private Krankenversicherungen.
•
Centralne Stowarzyszenie Niemieckich Kas Chorych (Spitzenverband der deutschen
Krankenkassen) (www.gkv-spitzenverband.de > Gesetzliche Krankenversicherung (GKV))
•
Szczegółowe informacje o systemie ochrony zdrowia i ubezpieczeniach zdrowotnych w
Niemczech udostępnia Federalne Ministerstwo Zdrowia na swojej stronie internetowej pod
adresem www.bmg.bund.de.
•
Broszura Federalnego Ministerstwa Pracy i Polityki Społecznej (BMAS): Soziale Sicherung
im Überblick
 Co powinni wiedzieć pracownicy transgraniczni?
Zgłoszenia do ubezpieczenia zdrowotnego dokonuje pracodawca
Pracownicy transgraniczni, którzy mieszkają w Polsce, ale są zatrudnieni w Niemczech i tam objęci
obowiązkowym ubezpieczeniem społecznym, muszą ubezpieczyć się w niemieckiej Kasie
Chorych. Najpóźniej w dniu przystąpienia do pracy muszą poinformować swojego pracodawcę, w
której Kasie Chorych chcą się ubezpieczyć. Pracodawca dokonuje wówczas zgłoszenia. W celu
korzystania ze świadczeń w Niemczech otrzymują oni od niemieckiej Kasy Chorych elektroniczną
Kartę Zdrowia (Gesundheitskarte, w skrócie GK), która w roku 2015 ma być wprowadzona także w
Polsce.
Wyjątki
Dla osób otrzymujących minimalne wynagrodzenie, wynoszące do 450 euro miesięcznie i dla osób
zatrudnionych na krótki czas, tj. maksymalnie 2 miesiące lub 50 dni roboczych w roku
kalendarzowym obowiązują zasady specjalne. W przypadku delegowania pracowników, w ramach
www.zav.de/grenzregionen
www.psz.praca.gov.pl
-6-
A6 Ubezpieczenie zdrowotne
Przewodnik dla pracowników
transgranicznych z Polski
którego przedsiębiorstwo wysyła pracownika do innego państwa członkowskiego Unii Europejskiej,
pracownik ten pozostaje nadal objęty krajowym ubezpieczeniem społecznym, jeśli czas trwania
oddelegowania nie przekracza 24 miesięcy.
Prawo do leczenia w Polsce
Jeśli chcą Państwo leczyć się w Polsce, musicie się zwrócić do Państwa niemieckiej Kasy Chorych
i składając formularz E 106 poprosić o przekazanie zlecenia na leczenie do lokalnego oddziału
Narodowego Funduszu Zdrowia (NFZ) w Polsce. Kasa Chorych przekaże Państwu wówczas
odpowiednie zaświadczenia, z którymi Państwo i Wasi uprawnieni członkowie rodziny będziecie
mogli skorzystać ze wszystkich świadczeń rzeczowych, przewidzianych w kraju zamieszkania.
Brak specjalnej umowy między Niemcami i Polską
Nie ma obecnie w tym zakresie żadnej specjalnej umowy między Polską a Niemcami.
www.zav.de/grenzregionen
www.psz.praca.gov.pl
-7-

Podobne dokumenty