GREEN PAPER, Relacja prasowa

IP/06/282
Brussels, 8 March 2006
Zapewnijmy
paliwo na przyszłość:
Europejska prezentuje swoją wizję
energetycznej dla Europy
Komisja
strategii
Komisja Europejska określiła podstawy europejskiej polityki energetycznej w
obszernej nowej zielonej księdze, która otwiera debatę w sześciu
priorytetowych dziedzinach i przedstawia 20 konkretnych propozycji nowych
działań.
„Wyzwania w dziedzinie energetyki, jakie stawia przed nami XXI wiek, wymagają ze
strony UE wspólnej odpowiedzi. Unia ma kluczowe znaczenie w zapewnieniu
obywatelom Europy zrównoważonej, konkurencyjnej i bezpiecznej energii. Wspólne
stanowisko wygłaszane jednym głosem pozwoli Europie zająć pozycję lidera w
poszukiwaniu rozwiązań energetycznych" – podkreślił Przewodniczący Komisji
Europejskiej Barroso.
„Ukończenie budowy rynku wewnętrznego, walka ze zmianami klimatycznymi oraz
bezpieczeństwo dostaw – wszystkie te kwestie są wspólnymi wyzwaniami
energetycznymi wymagającymi wspólnych rozwiązań. Nadszedł czas na nową
europejską politykę energetyczną” - powiedział komisarz ds. energii Andris Piebalgs.
Na tej podstawie zielona księga nakreśla sposób, w jaki europejska polityka
energetyczna mogłaby sprostać trzem zasadniczym celom polityki energetycznej:
zrównoważonemu rozwojowi, konkurencyjności i bezpieczeństwu dostaw.
Kształtowanie europejskiej polityki energetycznej będzie wyzwaniem na długie lata.
Komisja proponuje, by proces ten oprzeć na strategicznym przeglądzie
energetycznym UE, obejmującym całokształt polityki energetycznej, i regularnie
przedstawianym Radzie i Parlamentowi. Pozwoliłoby Radzie Europejskiej i
Parlamentowi systematycznie oceniać sytuację i planować działania, umożliwiając
monitorowanie postępów oraz identyfikowanie nowych wyzwań, jak również
znajdowanie rozwiązań w odniesieniu do wszystkich aspektów polityki
energetycznej.
W zielonej księdze określono sześć priorytetowych obszarów:
W celu ukończenia wewnętrznego rynku energii zielona księga rozważa nowe
posunięcia, takie jak: europejski kod sieci energetycznej, priorytetowy plan
europejskich połączeń wzajemnych, europejski regulator energii oraz nowe
inicjatywy ukierunkowane na zabezpieczenia konkurencji na rynku. Konkretne
propozycje zostaną przedłożone do końca bieżącego roku.
Drugim obszarem priorytetowym są kwestie związane z bezpieczeństwem dostaw
na wewnętrznym rynku energii przy zapewnieniu solidarności pomiędzy
państwami członkowskimi. Zaproponowano kilka możliwych środków, w tym
utworzenie europejskiego obserwatorium dostaw energii oraz przegląd istniejącego
prawodawstwa wspólnotowego dotyczącego zapasów ropy i gazu w celu
zapewnienia rozwiązań na wypadek potencjalnych zakłóceń w dostawach.
Jako trzeci priorytet wyznaczono zrównoważoną, oszczędną i zróżnicowaną
strukturę energetyczną. Choć wewnętrzna struktura energetyczna leży w
kompetencji każdego państwa członkowskiego, wybory dokonywane przez jedno
państwo nieuchronnie mają wpływ na bezpieczeństwo jego sąsiadów oraz całej
Wspólnoty. W myśl zasady subsydiarności, Unia mogłaby jednak przyczynić się do
kształtowania
struktury
energetycznej
poprzez
strategiczny
przegląd
energetycznych w UE
obejmujący całokształt polityki energetycznej,
poddający analizie wszystkie zalety i wady rozmaitych źródeł energii, poczynając
od źródeł odnawialnych, poprzez węgiel, aż po energię nuklearną. Mogłoby to
doprowadzić do ustanowienia wspólnych wspólnotowych celów w zakresie struktury
energetycznej UE dla zapewnienia bezpieczeństwa dostaw. Nie podważałoby to
jednocześnie prawa państw członkowskich do dokonywania własnych wyborów
energetycznych.
Jako czwarty obszar działania Komisja proponuje serię środków związanych z
globalnym ociepleniem. W szczególności przedstawiono propozycje rozwiązań, jakie
można umieścić w planie działań na rzecz oszczędności energii, który ma zostać
przyjęty przez Komisję jeszcze w tym roku. Plan ten określi środki, których przyjęcie
jest niezbędne, jeśli UE ma zaoszczędzić 20% energii, która zostałaby zużyta do
roku 2020. Ponadto w zielonej księdze zaproponowano przygotowanie nowej mapy
drogowej w zakresie odnawialnych źródeł energii, określającej możliwe cele do roku
2020 i na kolejne lata. Dokument taki stanowiłby stabilne ramy dla inwestorów i
sprzyjałby wytwarzaniu większej ilości konkurencyjnej energii ze źródeł
odnawialnych w Europie.
Technologie pozwalające na produkcję oszczędnej energii i ograniczające produkcję
dwutlenku węgla tworzą szybko rosnący międzynarodowy rynek, którego wartość w
nadchodzących latach sięgać będzie miliardów euro. Strategiczny plan technologii
energetycznych, zgodnie z propozycją w piątym obszarze działania opisanym w
zielonej księdze, zapewni, że sektory przemysłu europejskiego będą liderami w tej
nowej generacji technologii i procesów.
Zielona księga podkreśla także potrzebę wspólnej zewnętrznej polityki
energetycznej. Jeśli Europa chce sprostać wyzwaniom związanym z rosnącym
popytem, wysokimi i niestabilnymi cenami, zmianami klimatycznymi oraz
zwiększającym się uzależnieniem od importu, musi przemawiać jednym głosem na
arenie międzynarodowej. W tym celu Komisja proponuje, aby strategiczny przegląd
energetyczny określał priorytety w zakresie infrastruktury dla zapewnienia
bezpieczeństwa dostaw w UE (uwzględniając rurociągi oraz terminale LNG) oraz
zawierał konkretne działania w celu realizacji tych priorytetów. Komisja chce także,
aby przegląd energetyczny stanowił mapę drogową dla tworzenia paneuropejskiej
wspólnoty energetycznej posiadającej wspólny obszar regulacyjny. Zdaniem Komisji
w przeglądzie należy również zdefiniować nowe podejście do partnerów Europy, w
tym do Rosji - najważniejszego dostawcy energii - które odzwierciedlałoby nasze
wzajemne zależności. Przegląd ma wreszcie proponować nowy mechanizm
wspólnotowy, pozwalający na szybkie i skoordynowane reagowanie na sytuacje
kryzysowe związane z zewnętrznymi dostawami energii.
Oto wycinek propozycji zawartych w zielonej księdze. Pakiet konkretnych działań
zaproponuje Komisja na podstawie reakcji i uwag w ramach szeroko zakrojonych
konsultacji publicznych oraz wniosków Rady Europejskiej i Parlamentu.
Green Paper:
http://europa.eu.int:8082/comm/energy/green-paper-energy/index_en.htm
2
ZAŁĄCZNIK
Kontekst kształtowania polityki enegetycznej UE
Zasadnicze wyzwania dla UE:
- Pilnie potrzeba nam inwestycji. Aby zaspokoić oczekiwane zapotrzebowanie na
energię oraz wymienić przestarzałą infrastrukturę, w samej tylko Europie w
ciągu najbliższych 20 lat trzeba będzie zainwestować około jednego biliona
EUR.
- Wzrasta nasze uzależnienie od importu. Jeśli produkowana przez nas energia
nie stanie się bardziej konkurencyjna, to w ciągu najbliższych 20-30 lat
wynoszące obecnie 50% uzależnienie energetyczne wzrośnie do 70%. Taki
właśnie odsetek energii będziemy sprowadzali spoza Unii - także z regionów
niestabilnych politycznie.
- Rezerwy energii skoncentrowane są w niewielu krajach. Około połowa gazu na
potrzeby UE pochodzi obecnie z zaledwie trzech krajów: z Rosji, Norwegii i
Algierii. Jeśli nie odwrócimy tej tendencji, import gazu wzrośnie w ciągu
najbliższych 25 lat do 80%.
- Rośnie światowe zapotrzebowanie na energię. Ocenia się, że światowe
zapotrzebowanie na energię – a wraz z nim emisja dwutlenku węgla – wzrośnie
do 2030 roku o około 60%. Światowe zużycie ropy naftowej zwiększyło się od
1994 roku już o 20% i według analiz ma dalej rosnąć w tempie 1,6% rocznie.
- Rosną ceny ropy i gazu. W ciągu ostatnich dwóch lat wzrosły one w Unii niemal
dwukrotnie. Ich wzrost pociąga za sobą również podwyżki cen energii
elektrycznej. Rosnące globalne zapotrzebowanie na paliwa kopalne,
nadwerężone łańcuchy dostaw i rosnące uzależnienie od importu – wszystkie te
czynniki każą sądzić, że wysokie ceny ropy i gazu nie są zjawiskiem
tymczasowym. Sytuacja ta jest w krótkiej perspektywie dotkliwa dla
konsumentów, jednak na dalszą metę ma szansę posłużyć jako bodziec do
większej oszczędności energii i innowacji w tym zakresie.
- Ociepla się klimat. Według Międzyrządowego Panelu ds. Zmian Klimatu (IPCC)
emisje gazów cieplarnianych doprowadziły już do podwyższenia temperatury na
świecie o 0,6˚C. Jeśli nie podejmiemy żadnych działań, do końca tego stulecia
klimat ociepli się o 1,4 do 5,8˚C. Zmiana taka przyniesie poważne
konsekwencje gospodarcze i ekologiczne dla wszystkich regionów naszego
globu, w tym także dla UE.
- Europa nadal nie posiada w pełni konkurencyjnych wewnętrznych rynków
energii. Dopiero gdy takie rynki będą istniały obywatele i przedsiębiorstwa w UE
będą mogły w pełni korzystać z bezpieczeństwa dostaw i niższych cen. Aby
osiągnąć ten cel należy rozwinąć sieć wzajemnych połączeń, stworzyć
skuteczne ramy prawne i regulacyjne, które będzie można w pełni przełożyć na
praktykę, jak również zapewnić rygorystyczne przestrzeganie wspólnotowych
zasad konkurencji. Ponadto, jeśli Europa ma stawić czoła licznym wyzwaniom i
poczynić właściwe inwestycje na przyszłość, konsolidacja sektora
energetycznego musi opierać się w pełni na siłach rynkowych.
3